Dumping sendromu, yemek yedikten sonra yiyecekler, mideden ince bağırsağın ilk kısmına (duodenum) çok hızlı hareket ettiğinde ortaya çıkar. Yemek yedikten sonra birkaç dakika ila birkaç saat içinde kramp ve ishal gibi semptomlara neden olur.
Midenin bir kısmını veya tamamını çıkarmak için ameliyat olanlar veya kilo vermek için mide bypass ameliyatı geçirenler, dumping sendromu yaşayabilir.
Dumping sendromu, diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri ile tedavi edilir. Daha ciddi vakalarda ilaç veya ameliyata gerek olabilir.
İki tür dumping sendromu vardır.
Erken dumping sendromu: Bu, yemekten 10-30 dakika sonra olur. Dumping sendromlu kişilerin yaklaşık yüzde 75’i bu türe sahiptir.
Geç dumping sendromu: Bu, yemekten 1-3 saat sonra olur. Dumping sendromlu kişilerin yaklaşık yüzde 25’i bu türe sahiptir.
Her tip dumping sendromunun farklı semptomları vardır.
Hızlı mide boşalması olarak da adlandırılan dumping sendromu, yiyecek mideden ince bağırsağın duodenum adı verilen ilk kısmına çok hızlı hareket ettiğinde ortaya çıkar.
Erken dumping sendromu, büyük bir öğün yedikten sonra hızla bağırsağa geçtiği için midede yiyecek partiküllerinin depolanmasıyla ilgili bir sorundur.
Geç dumping sendromu, şekerin bağırsağa hareketi ile ilgili bir sorundur. Hızlı şeker salınımı vücudunkan şekeri seviyesini yükseltir.
Yüksek kan şekeri seviyesi, ince bağırsağa giren büyük miktarda şekeri emmek için pankreasın insülin salınımının artırmasına neden olur. Bu, kan şekeri seviyelerinde ve hipoglisemi semptomlarında hızlı bir düşüşe yol açar.
Dumping sendromunun erken belirtileri mide bulantısı, kusma, karın krampları ve ishaldir. Bu belirtiler genellikle yemekten 10 ila 30 dakika sonra başlar.
Diğer erken belirtiler şunlardır:
Şişkinlik
Yüz kızarması
Terlemek
Baş dönmesi
Hızlı kalp atışı
Geç belirtiler, yemekten bir ila üç saat sonra ortaya çıkar. Düşük kan şekerinden kaynaklanır ve şöyledir:
Baş dönmesi
Halsizlik
Terlemek
Açlık
Hızlı kalp atışı
Yorgunluk
Bilinç bulanıklığı
Titremek
Hem erken hem de geç semptomlar birlikte olabilir.
Dumping sendromunun nedenleri nelerdir?
Normalde yemek yiyince, yiyecekler mideden bağırsaklara birkaç saat içinde taşınır. Bağırsaklarda, gıdalardaki besinler emilir. Sindirim suları besini daha da fazla parçalar.
Dumping sendromunda yiyecekler mideden bağırsağa çok hızlı geçer.
Erken dumping sendromu, bağırsağa ani gıda akışı, çok fazla sıvının kan dolaşımından bağırsağa geçmesine neden olduğunda ortaya çıkar. Bu fazla sıvı, ishal ve şişkinliğe neden olur. Bağırsaklar ayrıca kalp atışını hızlandıran ve kan basıncını düşüren maddeler salgılar. Bu, hızlı kalp atışı ve baş dönmesi gibi semptomlara yol açar.
Geç dumping sendromu, bağırsaklardaki nişasta ve şekerlerin artmasıyla ortaya çıkar. İlk başta fazla şeker kan şekeri seviyesinin yükselmesine neden olur. Pankreas daha sonra şekeri (glikoz) kandan hücrelere taşımak için insülin hormonunu serbest bırakır. İnsülindeki bu artış kan şekerinin çok düşmesine neden olur.
Miden boyutunu küçülten bir ameliyat, dumping sendromuna neden olur. Ameliyattan sonra yiyecekler mideden ince bağırsağa normalden daha hızlı taşınır.
Dumping sendromuna neden olabilecek ameliyat türleri şunlardır:
Gastrektomi: Bu ameliyat midenin bir kısmının veya tamamının çıkarılmasıdır.
Gastrik baypas (Roux-en-Y): Bu prosedür, çok fazla yemeyi önlemek için midede küçük bir kese oluşturur. Kese daha sonra ince bağırsağa bağlanır.
Özofajektomi: Bu ameliyat, yemek borusunun bir kısmını veya tamamını çıkarmak içindir. Yemek borusu kanserini veya mide hasarını tedavi etmek için yapılır.
Dumping sendromu nasıl tedavi edilir?
Yaşam tarzı ve beslenme değişiklikleri, dumping sendromunun semptomlarını hafifletmede çok etkilidir.
Yaşam tarzı ve diyet değişiklikleri ile düzelmeyen daha ciddi vakalar, ilaç tedavisi veya ameliyat gerektirir.
Yaşam tarzı ve beslenme değişiklikleri
Aşağıdaki değişiklikler dumping sendromunun semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir:
Gün boyunca üç büyük öğün yerine beş ila altı küçük öğün yiyin.
Doyunca yemeyi bırakın.
Sindirime yardımcı olmak için yiyecekleri iyice çiğneyin.
Yemeklerden 30 dakika önce veya sonra sıvı içmeyin.
Gün boyunca 8 bardak su için ancak sadece öğün aralarında.
Yemekten sonra 30 dakika uzanın.
Yulaf ezmesi, kepekli ekmek, fasulye,mercimek ve sebze gibi yüksek lifli yiyecekler tüketin.
Şeker, kek, meyve suyu ve soda gibi şekerli yiyecekleri yemeyin.
Beyaz ekmek, beyaz pirinç ve makarnayı sınırlayın.
Alkolden tamamen uzak kalın.
Yağsız et, balık gibi yiyecekler yiyerek protein tüketimini artırın.
Dumping sendromu besin emilimini etkileyebileceğinden, besin takviyeleri faydalı olabilir. Ancak bu konuda öncelikle doktor tavsiyesi gerekir.
İlaç tedavisi
Beslenme değişiklikleri semptomları iyileştirmezse, doktor bir oktreotid enjeksiyonu önerebilir. Bu, gıdanın ince bağırsağa boşaltılma hızını yavaşlatan ishal önleyici bir ilaçtır. Ayrıca düşük kan şekeri seviyesi riskini azaltmak için insülin salınımını da önleyebilir.
Ameliyat
Dumping sendromu diğer tedavilere yanıt vermiyorsa veya önceki ameliyattan kaynaklanıyorsa, doktor tedavi olarak ameliyat önerebilir. Durumu tedavi edebilecek birkaç cerrahi prosedür vardır. Gerekli olan tip genellikle yapılan ilk mide ameliyatına bağlıdır.
Dumping sendromu önlenebilir mi?
Şu anda, mide ameliyatından sonra dumping sendromunu önlemenin bir yolu yok. Mide ameliyatı geçiren herkes dumping sendromu geliştirmez. Beslenme değişiklikleri, dumping sendromu semptomlarını önleyebilir veya azaltabilir.
