Serotonin toksisitesi olarak da bilinen serotonin sendromu, serotonerjik ilaçların kullanımına bağlı olarak vücutta çok fazla serotoninin neden olduğu hayatı tehdit eden bir durumdur.
Serotonin sendromu, bazı ilaçların kullanımı sonucu ortaya çıkar:
Serotonin bazlı ilaçların tedavi amacıyla ya da kasıtlı olarak aşırı dozda alınması
İlaç etkileşimine neden olan bazı eğlence amaçlı ilaçlarla birlikte alınması
Çok sayıda ilaç kombinasyonu serotonin sendromuna neden olabilir.
Serotonin, davranış, hafıza ve ruh halinin düzenlenmesine yardımcı olan bir nörotransmitterdir. Depresyon, saldırgan davranış, anksiyete, fobi ve bipolar bozukluk gibi nörolojik ve psikiyatrik durumlarda kullanılır.
Bu rahatsızlıklarda serotonin seviyeleri düşer. Serotonin bazlı ilaçlar durumu tedavi etmeye yardımcı olur.
Serotonin sendromu, özellikle beyin ve sinir sistemi ile ilgili olarak, hafif ila ölümcül olarak değişen semptomlara neden olur.
Serotonin sendromu nedir?
Serotonin sendromu, potansiyel olarak ciddi bir ilaç reaksiyonudur. Vücutta çok fazla serotonin biriktiğinde meydana gelir.
Farklı reçeteli ilaçların birlikte alınması, vücutta çok fazla serotonin birikimine neden olur. Serotonin sendromuna yol açabilecek ilaç türleri, depresyon ve migreni tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır.
Acil tedavi edilmezse, serotonin sendromu ölümcül olabilir.
Serotonin sendromu esas olarak ilaç etkileşimleri, tedavi amaçlı ilaç kullanımı veya kasıtlı aşırı doz kullanımı sonucu ortaya çıkar.
Depresyon tedavisinde kullanılan fluoksetin ve paroksetin gibi seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar), serotonin alımını bozarak duruma neden olabilir.
Serotonin seviyesini bozan diğer ilaçlar arasında tramadol, valproat, dekstrometorfan ve siklobenzaprin bulunur.
Tavuk, kuruyemişler, tohumlar ve süt gibi belirli gıdalarda doğal olarak bulunan bir amino asit olan triptofan, belirli serotonerjik ilaçlarla birlikte tüketildiğinde serotonin oluşumunu artırır.
Kokain gibi bazı yasadışı uyuşturucular da serotonin dengesini bozar.
Serotonin sendromunun belirtileri nelerdir?
Serotonin sendromunun belirtileri genellikle serotonerjik etken maddenin alınmasından sonraki 24 saat içinde başlar. Hafif semptomlardan bazıları şunlardır:
Vücudun serotonin seviyelerini etkileyen bir ilaç alan herkes serotonin sendromu riski altındadır.
Aldığınız ilaçların içeriğini bilmeli ve doktorunuza bu konuda bilgi vermelisiniz.
Şu durumlarda serotonin sendromu riski daha yüksektir:
Antidepresan ve öksürük ilacı gibi birden fazla serotonerjik ilaç kullanımı
Serotonerjik ilacın dozunun artırılması
Sarı kantaron veya ginseng kullanımı
Bazı yasa dışı uyuşturucuların kullanımı
Serotonin sendromu nasıl teşhis edilir?
Serotonin sendromunu teşhis etmek için bir dizi test yapmak gerekir. Doktor; yasadışı uyuşturucular, herhangi bir psikiyatrik ilaç veya diyet takviyesi gibi belirli serotonerjik ilaçlar alıp almadığını tespit etmek için hastanın geçmişini sorgular.
Ardından fizik muayene yaparak, böbrek gibi hayati organların durumunu tespit etmek için bazı testler isteyebilir.
Serotonin sendromu nasıl tedavi edilir?
Kişide serotonerjik ilaç alımına bağlı yukarıda belirtilen semptomlar olursa, hızlı bir şekilde destekleyici bakım sağlanır. Oksijen vermek için mekanik ventilasyon, kalp atışlarının izlenmesi, intravenöz sıvıların verilmesi gibi uygulamalar yapılır.
Hafif vakalar: Serotonerjik maddenin kesilmesi, ardından benzodiazepinler ile sedasyon ve en az altı saat hasta gözlemlenmesi ile tedavi edilir.
Orta dereceli vakalar: Hastanın kardiyak monitörizasyonu ile serotonin antagonistleri ile tedavi edilir.
Şiddetli vakalar: Çoğunlukla yoğun bakım ünitesinde entübasyon ve ek sedasyon ile tedavi edilir.
Serotonin sendromunun komplikasyonları nelerdir?
Uzun süre tedavi edilmeyen serotonin sendromu aşağıdaki komplikasyonlara neden olur:
