Ọla kọpa bụ ihe a kpara akpa n’ime ụdị ndụ dị n’ụwa ma na-ekerekwa òkè na ịrị elu na ọdịda nke mmepeanya kemgbe oge ochie. Igwe a na-acha uhie uhie na-acha uhie uhie nwere ọrụ dị egwu ọ bụghị naanị na ụlọ ọrụ kamakwa na sistemu usoro ndu anyị. N'isiokwu a, anyị ga-enyocha omimi nke ịnweta ọla kọpa na ebe ọ dị na ndụ anyị, mkpa ọ dị na ahụ anyị na mmetụta ya na ahụike. Site na mgbaàmà aghụghọ nke ụkọ ọla kọpa na nsonaazụ a na-atụghị anya ya nke ngafe ya, anyị ga-agbalị ịkọwapụta mmetụta abụọ nke mmewere a na ahụike mmadụ.
Kedu ihe bụ mineral Copper?
Ọla kọpa bụ ihe dị mkpa maka ịdịgide ndụ ma bụrụ nke a na-ahụkarị na okike. Igwe a, nke nwere nọmba atọm 29 na tebụl oge, rụrụ ọrụ dị mkpa maka mmadụ kemgbe oge mbụ nke akụkọ ntolite. Ojiji ọla kọpa malitere n'oge Neolithic ma bụrụ ihe dị mkpa na teknụzụ, nka na ihe owuwu kemgbe ahụ.
Mkpa ọla kọpa maka ahụ mmadụ bịara pụtakwuo ìhè mgbe Buckolz chọpụtara ya na 1818. Ọ na-arụ ọrụ dị oke egwu n'imepụta mkpụrụ ndụ ọbara uhie n'ime ahụ, ịrụ ọrụ ahụike nke sistem ụjọ na ahụ ji alụso ọrịa ọgụ, yana imepụta collagen, nke bụ akụkụ dị mkpa nke ọkpụkpụ na anụ ahụ njikọ. A na-etinye mineral a na-agbanwe agbanwe na duodenum na afọ, na akụkụ nke ihe oriri a na-eri kwa ụbọchị na-esi na ahụ pụta site na mmamịrị na ọsụsọ.
Ọla kọpa na-ekerekwa òkè na nhazi nke enzymes ma na-arụ ọrụ nchịkwa n'ime ahụ. N'ụzọ dị otú a, ọ na-enyere enzymes aka ịrụ ọrụ ma na-akwado ọrụ dị mkpa nke ihe ndị dị ndụ. Otú ọ dị, ịhazigharị ego a na-ewere dị mkpa dị ka mkpa ọla kọpa dị maka ahụ. N'ihi na ọ bụ ezie na ụkọ ọla kọpa nwere ike ịkpata nsogbu ahụike dị iche iche, ngafe ya nwekwara ike ịkpata mmetụta nsị.
Kedu ihe ọla kọpa na-eme n'ime ahụ mmadụ?
Ọla kọpa dị ka onye na-eduzi ndị na-agụ egwú na-akpọ abụ abụ nke ndụ; Ọ dị na nhazi nke ọtụtụ enzymes na ahụ ma na-achịkwa ọrụ ha. Nke a mmewere na-ekere òkè na-eduga na usoro dị oke mkpa dị ka mmepụta ume, ígwè metabolism na neurotransmission. Na mgbakwunye, ọ na-echebe megide mmetụta ọjọọ nke free radicals dị ka akụkụ nke usoro nchebe antioxidant anyị. Ọrụ nke ọla kọpa na ahụ mmadụ bụ ndị a;
Ike mmepụta na ígwè metabolism
A maara Mitochondria dị ka osisi ike nke cell, na enzymes nwere ọla kọpa na-ekere òkè dị mkpa na mmepụta ume na ụlọ ọrụ ike ndị a. A na-ahụkwa ọla kọpa na nhazi nke protein ndị na-enyere aka ibufe ígwè ma jiri ya mee ihe n'ime ahụ. N'ụzọ dị otú a, ọ na-enye aka na mbufe oxygen na sel na usoro mmepụta ume.
Usoro akwara ozi na ahụike ụbụrụ
Ụbụrụ na usoro ụjọ ahụ enweghị ike ịrụ ọrụ nke ọma na-enweghị enyemaka ọla kọpa. Ọla kọpa bụ akụkụ nke enzymes na-etinye aka na njikọ nke neurotransmitters. Ihe nrịbama kemịkalụ ndị a na-enyere nkwukọrịta n'etiti mkpụrụ ndụ ụbụrụ ma dị mkpa maka ọrụ dịka iche echiche, mmụta na ebe nchekwa.
Ọkpụkpụ na mmepe anụ ahụ njikọ
Collagen na elastin bụ protein ndị na-etolite njikọ anụ ahụ nke ahụ anyị, ọla kọpa na-ekerekwa òkè dị mkpa na nhazi na nhazi nke protein ndị a. Protein ndị a, nke dị mkpa maka ọkpụkpụ na akpụkpọ ahụ dị mma, na-arụ ọrụ nke ọma n'ihi ọnụnọ ọla kọpa.
Kedu ihe bụ ọrụ nke mineral Copper?
Ọla kọpa bụ ihe na-achọpụta ihe na-ejupụta n'okike ma dịkwa oke mkpa maka ahụ mmadụ. Igwe a, nke a maara maka nhazi dị nro na nke na-agbanwe agbanwe, na-arụ ọrụ dị mkpa maka ụmụ mmadụ kemgbe oge mbụ nke akụkọ ihe mere eme. Ma a na-ezobe ezigbo anwansi ọla kọpa n'ọkwa dị ntakịrị, n'ime sel anyị.
Ọla kọpa bụ otu n'ime ndị dike zoro ezo nke ụwa anyị na ahụ anyị. Nke a bụ ọrụ nke ịnweta mineral bara uru:
Ahụ ike anụ ahụ jikọtara ọnụ na ọkpụkpụ: Ọla kọpa nwere ọrụ dị oke egwu n'imepụta protein anụ ahụ dị ka collagen na elastin. Ndị na-edozi ahụ na-eme ka akpụkpọ ahụ anyị dịkwuo mma, ike nke ọkpụkpụ anyị na ịdịte aka nke arịa anyị.
Mmepụta ike: N'ime usoro mmepụta ume na ahụ anyị, enzymes nwere ọla kọpa na-arụ ọrụ dị mkpa. Enzymes ndị a na-enyere aka ịmepụta ike achọrọ maka ihe omume dị mkpa site n'ịrụ ọrụ na mitochondria, osisi ike nke sel anyị.
Sistemụ akwara ozi: Ọla kọpa na-arụ ọrụ dị mkpa na arụ ọrụ ahụike nke sistem ụjọ. Ọ na-akwado mmepụta nke n'ọbọ myelin ma si otú ahụ na-eme ka nchịkwa akwara dịkwuo mma.
Iron metabolism: A na-ahụ ọla kọpa na nhazi nke protein ndị na-eme ka ígwè na-ebufe ma jiri ya mee ihe n'ime ahụ. N'ụzọ dị otú a, ọ na-enye aka na mbufe oxygen na sel na usoro mmepụta ume.
Nchekwa antioxidant: Ọla kọpa na-atụnye ụtụ na sistemu nchekwa antioxidant nke ahụ anyị. Ọ na-echebe megide mmetụta ọjọọ nke free radicals ma na-enyere aka belata usoro ịka nká.
Agba agba: Ọla kọpa na-enye aka na arụ ọrụ nkịtị nke ntutu na nchacha akpụkpọ ahụ site na itinye aka na mmepụta nke melanin. Melanin bụ pigmenti na-ekpebi ụcha akpụkpọ ahụ anyị ma na-enye nchebe pụọ n'ụzarị UV.
Kedu uru ọla kọpa dị?
Ọla kọpa bụ otu n'ime ihe ndị kacha baa uru nke okike na-enye anyị ma nwee ọtụtụ uru maka ahụike mmadụ. Nke a bụ uru ịnweta mineral a dị oke ọnụ ahịa:
Ahụ ike obi: Ọla kọpa na-akwado ahụike obi ma na-enyere aka ịhazi ọkwa cholesterol.
Sistemụ mgbochi ọrịa: Ọla kọpa na-eme ka usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ sie ike ma na-eme ka ahụ na-eguzogide ọrịa.
Ntughari ike: Ọla kọpa bụ akụkụ nke enzymes na-arụ ọrụ dị mkpa na mmepụta ume n'ime ahụ. Enzymes ndị a na-enyere aka ịtụgharị nri ka ọ bụrụ ike.
Ihe ize ndụ nke anaemia: Ọla kọpa na-eme ka nnabata na itinye n'ọrụ nke ígwè anaemia na-ebelata ihe ize ndụ.
Sistemụ akwara ozi: Ọla kọpa na-arụ ọrụ dị mkpa na arụ ọrụ ahụike nke sistem ụjọ ma na-akwado ọrụ ụbụrụ.
Ahụ ike ọkpụkpụ: Ọla kọpa na-enyere aka mmepe ahụike na ike ọkpụkpụ.
Ịhazi ọbara mgbali elu: Ọla kọpa dị mkpa maka ịnọgide na-enwe ahụike obi ma na-ebelata ohere nke ọbara mgbali elu.
Ọla kọpa bụ ịnweta dị mkpa maka ahụ anyị ma nwee ike nweta ya site na isi nri nri eke. Ụzọ kacha mma isi nweta mineral bara uru n'ụzọ nkịtị bụ iri nri nwere ọla kọpa. Nri bara ụba na ọla kọpa bụ:
Imeju: Imeju bara ụba na ọla kọpa ma na-enyekwa nri ndị ọzọ dị mkpa dị ka vitamin B12, vitamin A na ígwè.
Oysters na shellfish:oporo Na mgbakwunye na ọla kọpa, azụ azụ nwere ọtụtụ mineral dị ka zinc na selenium.
Spirulina: Algae a na-acha anụnụ anụnụ na-enye ọla kọpa yana nri ndị dị ka protein, vitamin B na ígwè.
ero Shitake:ero Shiitake, mara maka uto umami ya ma nwee ọla kọpa yana nri ndị dị ka selenium, manganese na vitamin B.
Mkpụrụ na mkpụrụ: Hazelnuts, walnuts na mkpụrụ osisi sunflower Akụ na mkpụrụ bụ nri nwere ọla kọpa na nri na-edozi ahụ.
Akwụkwọ nri akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ: spinach, chard na kale Akwụkwọ nri akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ gbara ọchịchịrị, dị ka , na-enye ọla kọpa yana nri ndị ọzọ dị mkpa dị ka ígwè na vitamin K.
Chocolate gbara ọchịchịrị: Chocolate gbara ọchịchịrị bụ ezigbo isi iyi ọla kọpa maka ndị na-achọ nhọrọ ụtọ.
Mgbakwụnye ọla kọpa
Ọ bụ ezie na ịnweta ọla kọpa na-arụ ọrụ dị mkpa n'ịhazi ọrụ ahụ anyị, anyị nwere ike ọ gaghị ezuru site na nri anyị na-eri kwa ụbọchị. N'okwu a, mgbakwunye ọla kọpa na-abata ma na-enyere aka dozie ụkọ ahụ.
Mgbakwunye ọla kọpa dị mkpa karịsịa maka ndị na-adịghị eri nri na ọla kọpa. Nri onye anaghị eri anụ ma ọ bụ onye anaghị eri anụ, iri nnukwu nri edoziri, yana ọnọdụ ahụike ụfọdụ nwere ike ibute ụkọ ọla kọpa. A na-eji ihe mgbakwunye ọla kọpa kwụọ ụgwọ maka ụkọ a ma kwado ịrụ ọrụ kwesịrị ekwesị nke ahụ.
Kedu uru dị na mgbakwunye ọla kọpa?
Ahụ ike metabolic: Ọla kọpa na-akwado ahụ ike metabolic site na ịbawanye ọrụ nke enzymes na-etinye aka na usoro mmepụta ume n'ime ahụ.
Njupụta ọkpụkpụ: Na-echebe ahụ ike ọkpụkpụ na ọrịa ogbu na nkwonkwo Ihe mgbakwunye ọla kọpa bara uru iji belata ihe egwu.
Ọrụ obi: Ọla kọpa na-eme ka ahụike obi dịkwuo mma ma na-enyere aka mee ka ọkwa cholesterol guzozie.
Sistemụ mgbochi ọrịa: Ọla kọpa na-ewusi usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ sie ike, na-eme ka ahụ na-eguzogide ọrịa.
Ahụ ike akwara: Ọla kọpa na-akwalite ọrụ akwara ozi site na ịkwado ahụike ụbụrụ na nhazi akwara.
Kedu ihe mmetụta dị na mgbakwunye ọla kọpa?
Mmetụta nke mgbakwunye ọla kọpa na-emekarị mgbe a na-ewere ya na nnukwu doses wee mee dị ka ndị a:
Ọgbụgbọ na vomiting: Ihe mgbakwunye ọla kọpa nwere ike ime ka afọ na-ewe ụfọdụ ndị mmadụ.
mmebi imeju: Ịṅụbiga ọla kọpa karịrị akarị nwere ike imebi mkpụrụ ndụ imeju.
nsogbu akwara ozi: Ọkwa ọla kọpa dị elu nwere ike imebi nkwurịta okwu n'etiti mkpụrụ ndụ akwara ma mee ka mgbaàmà akwara.
nsogbu usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ: Ịṅụbiga ọla kọpa gabiga ókè pụrụ iduga n'ọkwa ọbara ọcha dị ala yana ihe ize ndụ dị ukwuu nke ibute ọrịa.
njupụta ọkpụkpụ belatara: Enweghị ụkọ ọla kọpa siri ike nwere ike ime ka njupụta ịnweta ọkpụkpụ belata yana ihe ize ndụ nke ọkpụkpụ ọkpụkpụ.
Ọ dị mkpa ịkpọtụrụ onye ọkachamara ahụike tupu ị were mgbakwunye ọla kọpa n'ihi na ma ụkọ na oke ọla kọpa nwere ike ibute nsogbu ahụike. Ịgbaso ndụmọdụ dọkịta gị gbasara usoro onunu ogwu na ugboro ole ị na-eji ga-enyere aka belata mmetụta ọ ga-ekwe omume.
Kedu ka esi eji mgbakwunye ọla kọpa mee ihe?
Mgbakwunye ọla kọpa bụ usoro eji emeju ọla kọpa nke ahụ chọrọ. Agbanyeghị, ọ dị mkpa ka ị were mgbakwunye ndị a nke ọma yana n'enweghị nsogbu. Ndụmọdụ maka iji mgbakwunye ọla kọpa bụ ndị a:
Ndụmọdụ dọkịta: Ekwesịrị ịkpọtụrụ onye ọkachamara ahụike tupu ị were mgbakwunye ọla kọpa. A na-enyocha ọbara iji chọpụta ma ahụ gị ọ dị mkpa n'ezie ihe mgbakwunye ọla kọpa yana n'ụdị usoro ị ga-ewere ya.
Usoro onunu ogwu: Ekwesịrị iwere ihe mgbakwunye ọla kọpa na usoro onunu nke dọkịta gị tụrụ aro. Ọ bụ ezie na ị na-aṅụ oke ọla kọpa nwere ike ịkpata mmetụta nsi, ezughị oke oriri nwekwara ike ịkpata mgbaàmà ụkọ.
Ogo na ntụkwasị obi: Mgbe ị na-ahọrọ ihe mgbakwunye, ọ dị mkpa ịṅa ntị na àgwà na ntụkwasị obi nke ngwaahịa ahụ. Họrọ ụdị ntụkwasị obi na ngwaahịa ndị ọzọ nwalere.
Nhazi oge: Ihe mgbakwunye ọla kọpa na-adịkarị mma karịa mgbe ejiri nri. Otú ọ dị, n'ihi na ọ nwere ike imekọrịta ihe na mineral ndị ọzọ dị ka zinc. zinc A na-atụ aro ka ị were 1-2 awa mgbe mgbakwunye ahụ gasịrị.
mmekọrịta: Ọla kọpa nwere ike imekọrịta ihe na mineral ndị ọzọ dị ka ígwè na calcium. Ya mere, a gaghị ewere ya n'otu oge na mineral ndị a.
Kedu ihe bụ usoro mgbakwunye ọla kọpa?
Usoro ọgwụgwọ ọla kọpa akwadoro na-adịgasị iche dabere na afọ mmadụ, okike, na ọnọdụ ahụike mmadụ. Otú ọ dị, dịka iwu n'ozuzu, a na-atụ aro ka oriri ọla kọpa kwa ụbọchị maka ndị okenye dị ihe dịka 900 micrograms (mcg). Enwere ike ịkwado usoro ọgwụgwọ dị iche iche n'ọnọdụ ime ime, inye nwa ara ma ọ bụ ụkọ ọla kọpa siri ike, na n'ọnọdụ ndị a, a ga-akpọtụrụ onye ọkachamara ahụike. A na-ekwukwa na oriri ọla kọpa kwesịrị ịdị nhata na mgbakwunye zinc, n'ihi na oke zinc nwere ike belata ọkwa ọla kọpa. Ị ga-agakwuru dọkịta gị tupu i jiri ihe mgbakwunye ọ bụla.
Enweghị ụkọ ọla kọpa bụ ọnọdụ ebe ịnweta ọla kọpa ezughị ezu n'ime ahụ ma nwee ike ibute nsogbu ahụike dị iche iche.
Ọla kọpa na-ekere òkè na ọrụ ndị dị mkpa dị ka mmepụta ume, ntinye ígwè, usoro ụjọ na ahụike anụ ahụ njikọ. Otú ọ dị, n'ọnọdụ ụfọdụ, ọ nwere ike ghara inwe ọla kọpa zuru oke n'ime ahụ, na-eduga na ụkọ ọla kọpa.
Kedu ihe na-ebute ụkọ ọla kọpa?
Enweghị ụkọ ọla kọpa na-emekarị n'ihi erighị ihe na-edozi ahụ, ụfọdụ ọrịa mkpụrụ ndụ ihe nketa, ma ọ bụ ọnọdụ ahụike ndị ọzọ na-emetụta mmịnye na iji ọla kọpa n'ime ahụ. cystic fibrosis na anụ ahụ ọrịa celiac Ọnọdụ ụfọdụ na-eme ka ọ na-esiri ahụ ike ịmịkọrọ na iji ọla kọpa.
Ihe kacha ebute ụkọ ọla kọpa bụ ndị a:
Nri ọla kọpa ezughi oke: Ọ dị mkpa ịmepụta nri kwesịrị ekwesị ma rie nri bara ụba na ọla kọpa. Nri nke na-enweghị ọla kọpa zuru oke nwere ike ịkpata ụkọ.
Malabsorption kwuru: Nsogbu eriri afọ, dị ka nrịanrịa nke eriri afọ ma ọ bụ ọrịa celiac, nwere ike igbochi nnabata nke ọla kọpa.
Nnukwu ígwè oriri: Ịṅụbiga ígwè ókè nwere ike ibelata mmịnye ọla kọpa ma si otú a na-akpata ụkọ ọla kọpa.
Usoro ịwa ahụ digestive: Ụfọdụ mmemme ịwa ahụ nwere ike imetụta nnabata ọla kọpa wee bute ụkọ.
Asọmpi na zinc: Iri oke zinc nwere ike imetụta nnabata na metabolism nke ọla kọpa n'ụzọ na-adịghị mma.
Kedu ihe mgbaàmà nke ụkọ ọla kọpa?
Ụkọ ọla kọpa nwere ike ịbụ mkpu n'ahụ anyị na-agbachi nkịtị na mgbe ụfọdụ na-egosipụta onwe ya na mgbaàmà ndị siri ike ịhụ. Nke a bụ ihe mgbaàmà nke nsogbu ahụike zoro ezo:
Ike ọgwụgwụ na adịghị ike: Ọla kọpa na-ekere òkè dị mkpa na mmepụta ume. Enweghị ụkọ ya na-ebelata ike nke anụ ahụ ma mee ka ike gwụ gị mgbe niile.
Na-arịa ọrịa ugboro ugboro: Ọla kọpa na-arụ ọrụ dị oke mkpa n'ichekwa usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ. Enweghị ụkọ ya na-eme ka ọ ghara ibute ọrịa.
Ịdị ike nke ọkpụkpụ: Osteoporosis na adịghị ike ọkpụkpụ nwere ike ịbụ ihe ịrịba ama ọzọ nke ụkọ ọla kọpa. Ọla kọpa na-etinye aka na ọrụ nke enzymes na-akwado ahụike ọkpụkpụ.
Nsogbu ebe nchekwa na mmụta: Ọla kọpa na-ekere òkè dị mkpa na ọrụ ụbụrụ. Enweghị ụkọ nwere ike ibute nkwarụ mmụta na nsogbu ncheta.
Ihe isi ike ịga ije: Ọla kọpa dị mkpa maka ahụike sistemu ụjọ. Enweghị ụkọ nwere ike ịkpata nsogbu nhazi na ihe isi ike ịga ije.
Mmetụta maka oyi: Nhụsianya nke oyi bụ ihe amachaghị ama nke ụkọ ọla kọpa.
Akpụkpọ anụ na-acha ntụ ntụ na isi awọ: Ọla kọpa na-emetụtakwa ahụ ike akpụkpọ na ntutu. Enweghị ụkọ nwere ike iduga n'akpụkpọ ahụ chachapụrụ agbachapụ na isi awọ akaghi aka.
Kedu ka esi aghọta ụkọ ọla kọpa?
A na-achọpụtakarị ụkọ ọla kọpa site na mgbaàmà ụfọdụ na nyocha ahụike. Nke a bụ ihe ị kwesịrị ịma gbasara ịchọpụta ụkọ ọla kọpa:
Mgbaàmà: Mgbaàmà nke ụkọ ọla kọpa na-egosipụtakarị dị ka ike ọgwụgwụ, adịghị ike, na ụcha akpụkpọ. Otú ọ dị, mgbaàmà ndị a nwekwara ike jikọta na ọnọdụ ndị ọzọ, ya mere a chọrọ nyocha ahụike maka nyocha nke ọma.
Nlele ọbara: A na-achọpụta ụkọ ọla kọpa site na nyocha ọbara. Nnwale a na-atụle ọkwa ọla kọpa n'ime ọbara. Ọkwa dị ala karịa ka ọ dị nwere ike ịbụ ihe ịrịba ama nke erughi ọla kọpa.
Nnwale mmamịrị nke awa 24: Nnwale a na-atụle ọnụọgụ ọla kọpa dị na mmamịrị. Ọkwa dị ala karịa ka ọ dị nwere ike ịbụ ihe ịrịba ama nke erughi ọla kọpa.
Biopsy imeju: N'ọnọdụ ndị a na-adịghị ahụkebe, dọkịta nwere ike were nlele anụ ahụ site na imeju. A na-eji ihe nlele a tụọ ọkwa ọla kọpa na imeju.
Ozugbo achọpụtara ụkọ ọla kọpa, dọkịta na-akwadokarị nhọrọ ọgwụgwọ dị ka mgbanwe nri ma ọ bụ mgbakwunye.
Kedu otu esi edozi ụkọ ọla kọpa?
A na-ejikarị mgbanwe nri na mgbakwunye na-agwọ ụkọ ọla kọpa:
Mgbanwe nri: Ọla kọpa, imeju, shellfishA na-achọta ya na mkpụrụ osisi a mịrị amị, chocolate gbara ọchịchịrị na ụfọdụ mkpụrụ na mkpụrụ. Ịtinye nri ndị dị otú ahụ na nri gị na-abawanye ọkwa ọla kọpa.
Ihe mgbakwunye ọla kọpa: Mgbe ụkọ ọla kọpa siri ike, dọkịta nwere ike ịkwado mgbakwunye ọla kọpa. Ihe mgbakwunye ndị a na-abịakarị n'ụdị mbadamba ụrọ ma onye ọkachamara ahụike nyere ya iwu.
Ọgwụgwọ ahụike: N'ọnọdụ ndị a na-adịghị ahụkebe, ụkọ ọla kọpa nwere ike ịkpata nsogbu ahụike siri ike ma chọọ nlekọta ahụike. Ọkachamara ahụike na-ejikwa ọnọdụ ndị a.
Ọrịa ndị a hụrụ na ụkọ ọla kọpa
Enweghị ụkọ ọla kọpa nwere ike ibute ọtụtụ nsogbu ahụike. Ọrịa ndị a na-ahụ na ụkọ ọla kọpa bụ:
Anaemia: Ọla kọpa na-ekere òkè dị mkpa na metabolism ígwè, ụkọ ya na-ebutekarị anaemia.
Nsogbu akwara ozi: Ọla kọpa dị mkpa maka ịrụ ọrụ nkịtị nke sistem ụjọ. Ụkọ ọla kọpa nwere ike ibute nsogbu akwara ozi.
Ọkpụkpụ na-agbaze (Osteoporosis): Ọla kọpa dị mkpa maka ahụike ọkpụkpụ na ụkọ ya nwere ike ịkpata ọkpụkpụ ọkpụkpụ.
Nsogbu nke sistemu sistemu: Ọla kọpa dị mkpa maka ịrụ ọrụ nkịtị nke usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ, na ụkọ ya nwere ike ibute nsogbu sistemu ahụ.
Nke ọ bụla n'ime ọrịa ndị a nwere ike ịkpata nnukwu nsonaazụ, ọ dịkwa mkpa maka ndị na-enwe mgbaàmà nke ụkọ ọla kọpa ịhụ ọkachamara ahụike.
Kedu ihe bụ nsi ọla kọpa?
Nsi ọla kọpa bụ ọnọdụ na-eme n'ihi oke oriri ọla kọpa. Ọgbụgbọ siri ike, vomiting, anorexiaỌ bụ ụdị nsị nke nwere nnukwu usoro ma ọ bụ nke na-adịghị ala ala, nke akara hemoglobinuria, jaundice na pallor nke mucosa.
Nsi ọla kọpa bụ ọnọdụ na-apụta n'ihi ịtinye oke ọla kọpa n'ime ahụ. Ọla kọpa, mineral dị mkpa maka ahụ, bara uru na ụfọdụ ego; Otú ọ dị, ọ bụrụ na a na-ewere ya karịa, ọ nwere ike ịkpata mmetụta nsị. Ihe na-ebutekarị nsị ọla kọpa gụnyere isi nri acidic ma ọ bụ abụba abụba n'ite e ji ọla kọpa mee, mmetọ gburugburu ebe obibi sitere na ngwupụta ọla kọpa ma ọ bụ ebe a na-edozi ya, na iri ụfọdụ isi mmiri nwere ọla kọpa.
Kedu ihe mgbaàmà nke nsị ọla kọpa?
Ọla kọpa nwere mmetụta na-egbu egbu mgbe ewere ya na oke oke. Mgbaàmà nke nsị ọla kọpa gụnyere:
Ọgbụgbọ na vomiting: Inweta ọla kọpa na oke doses nwere ike kpasuo afọ iwe wee bute vomiting.
Ihe mgbu na afọ ọsịsa: Ọla kọpa nwere ike imetụta usoro nri nri, na-akpata mgbu na afọ ọsịsa.
Mmụba mmụba na mgbanwe n'ụda obi: Oke ọla kọpa na-egbu egbu nwere ike imetụta ọ̀tụ̀tụ̀ obi.
stool ọbara ma ọ bụ ojii: Na nsi siri ike, ọbara nwere ike ịpụta na stool ma ọ bụ agba ya nwere ike gbanwee oji.
Ọrịa iku ume na nephrotoxicity: Ọla kọpa nwere ike imebi ọrụ iku ume na akụrụ.
Mmebi imeju na nsogbu akwara ozi: Ogologo oge ma ọ bụ nnukwu dose ọla kọpa nwere ike imebi imeju na usoro ụjọ.
Anaemia, ọnya akpụkpọ ma ọ bụ ọnya: N'okpuru mmetụta nke ọla kọpa, mkpụrụ ndụ ọbara nwere ike imebi na mgbanwe akpụkpọ ahụ nwere ike ime.
N'ihe gbasara nsị ọla kọpa, ọ dị mkpa ịchọ enyemaka ahụike ozugbo. Ọgwụgwọ na-agụnyekarị ịsa ahụ afọ, ọgwụ ndị na-ejikọta ihe na-egbu egbu, na ọgwụgwọ nkwado. Dị ka akpachara anya, a na-atụ aro ka ị tinye elu ime akwa ọla kọpa, mee usoro nchekwa kwesịrị ekwesị na ebe a na-egwupụta ọla kọpa na ebe nhazi, ma zere iri ihe mmiri dị ize ndụ.
Kedu ka esi aghọta nsi ọla kọpa?
Enwere ike ịmata nsị ọla kọpa site na mgbaàmà na nyocha ụlọ ọgwụ. Ekwesịrị ịmụ ọkwa ọkwa ọla kọpa ọbara, hemogram na basal imeju na akụrụ na onye ọrịa nwere nrutu ụlọ ọgwụ maka nsi ọla kọpa. Na mgbakwunye, ihe mgbaàmà na-apụtakarị n'ime nkeji iri na ise mgbe ị richara ọla kọpa buru ibu.
Kedu ka esi agwọ nsị ọla kọpa?
Ọgwụgwọ nke nsị ọla kọpa dịgasị iche dabere na oke nsị na oke ọla kọpa ekpughere. Nke a bụ usoro izugbe maka ọgwụgwọ nsi ọla kọpa:
Ọgwụgwọ nsị: N'ime nsi ọla kọpa siri ike, a na-etinye ọgwụgwọ dilution site n'ịnara ọtụtụ mmiri mmiri n'ime nkeji ise mbụ.
Ngwunye gastric: Mgbe ị nwetasịrị nnu ọla kọpa na-adịghị emebi emebi, a na-asa afọ iji wepụ nsị n'ahụ.
Endoscopy: N'ọnọdụ ụfọdụ pụrụ iche, a pụrụ ime endoscopy iji wepụ ihe dị n'ime afọ na ihe ndị si mba ọzọ.
Ọgwụgwọ nkwado: A na-etinye ọgwụgwọ nkwado dịka ihe mgbaàmà nke nsị. Nke a dabere n'ọnọdụ onye ọrịa nọ ugbu a ma nwee ike ịgụnye nkwado iku ume, ọgwụgwọ mmiri, ma ọ bụ ọgwụ mgbu.
Usoro ọgwụgwọ chelation: N'ọnọdụ ndị dị ka nsị ọla kọpa na-adịghị ala ala ma ọ bụ ọrịa Wilson, a pụrụ iji ọgwụgwọ chelation nyere aka wepụ ọla kọpa karịrị aru n'ahụ.
Na ọgwụgwọ nke nsị ọla kọpa, karịsịa na ụmụaka, ọ dị mkpa ime ihe dịka nchọpụta ụlọ ọgwụ dị ugbu a si dị. N'oge usoro ọgwụgwọ, ọ dị mkpa iji nlezianya nyochaa ọnọdụ onye ọrịa ahụ ma mee ihe ndị dị mkpa n'oge kwesịrị ekwesị. Ndị a na-enyo enyo na ha nwere nsi ọla kọpa kwesịrị ịchọ nlekọta ahụike ozugbo. Maka mgbochi, ọ dị mkpa iji ngwaahịa nwere ọla kọpa nke ọma ma were nlezianya nchekwa kwesịrị ekwesị na ngwuputa ọla kọpa ma ọ bụ ụlọ ọrụ nhazi.
Kedu ihe bụ nsogbu nke ngafe ọla kọpa?
Nsogbu ndị nwere ike ịdị na ịṅụ oke ọla kọpa bụ ndị a:
Nsogbu eriri afọ: Nsogbu usoro mgbari nri dị ka ọgbụgbọ, ọgbụgbọ na afọ ọsịsa bụ ihe mgbaàmà nke ịṅụbiga mmanya ókè.
Mmebi imeju: Nsi ọla kọpa nwere ike ibute mbufụt na mmebi imeju ogologo oge.
Mmetụta akwara ozi: Ọkwa ọla kọpa dị elu nwere ike ibute ọrịa akwara ozi yana mbelata ọrụ ọgụgụ isi.
Nsogbu akụrụ: Inweta ọla kọpa na oke doses nwere ike inwe mmetụta na-egbu egbu na akụrụ ma kpatara nephrotoxicity.
Anaemia na mmetụta na sel ọbara: Ọla kọpa karịrị akarị nwere ike imebi mkpụrụ ndụ ọbara uhie wee bute ọrịa anaemia.
Nsogbu akpụkpọ: Akọrọ, ọnyà na ọnya na akpụkpọ ahụ nwere ike ịbụ n'ihi oke ọla kọpa.
Ahụ ike obi: Ọkwa ọla kọpa dị ala, cholesterol dị elu na ọbara mgbali elu Ọ bụ ezie na ejikọtara ya na ahụike obi, oke ọla kọpa nwekwara ike imetụta ahụike obi na-adịghị mma.
N'ihi ya;
Akụkọ banyere ịnweta ọla kọpa sitere na omimi nke okike ruo na usoro mgbagwoju anya nke ahụ mmadụ. Ngabiga yana ụkọ nke ihe a dị oke egwu nwere ike ịkpata nnukwu nsogbu maka ahụike anyị. N’isiokwu anyị, anyị nyochara akụkụ ndị na-enye ndụ nke ọla kọpa ma gosi ihe ize ndụ ndị ọ pụrụ ime. A pụghị ileghara ịdị mkpa nke itule ọla kọpa anya iji bie ndụ ahụike. Ụdị ọla kọpa a nwere ihe abụọ chọrọ ime mkpebi nke ọma n'akụkụ niile nke ndụ anyị, site na nri anyị na-eri ruo na ọgwụgwọ ahụike, site na omume anyị kwa ụbọchị ruo na mmekọrịta gburugburu ebe obibi. N'ihi ya, ọla kọpa abụghị naanị mmewere, kamakwa ihe na-egosi ahụike na ọdịmma anyị.
