Matenda achilengedwe, mwanjira ina malungo a mabala wakhalapo kuyambira kalekale. Akhala amodzi mwa matenda owononga kwambiri m’mbiri yonse, makamaka m’nthaŵi zankhondo. mliri wa typhus Idalembedwa koyamba pomwe asitikali aku Spain adazinga Granada mu 1489.
Pakadali pano, matenda a typhusZalembedwa m’madera ena a dziko lapansi, monga East Africa, Asia, ndiponso madera ena a ku Central ndi South America.
Mpaka pano, palibe katemera wodziwika bwino wochizira ndi kupewa matendawa, kupatula kuwongolera ukhondo, kugwiritsa ntchito maantibayotiki, ndi mankhwala ophera tizilombo.
M'maphunziro aposachedwa kupanga typhusPanali kuchepa kwakukulu mu
M'nkhani yakuti "Kodi typhus ndi chiyani", "typhus imafalikira bwanji", "chomwe chimayambitsa typhus" mitu idzakambidwa.
Kodi typhus ndi chiyani?
Matenda achilengedwendi matenda a bakiteriya oyambitsidwa ndi mabakiteriya a Rickettsia. Matenda a bakiteriya kapena matenda amafalitsidwa ndi utitiri, nsabwe kapena nthata.
Kulumidwa ndi tizilombo kumasiya chizindikiro pathupi, zomwe zimatha kutsegula khungu kwambiri zikakandwa. Tizilombo toyambitsa matenda timafika m’magazi tikakumana ndi khungu loonekera; akupitiriza kuberekana ndi kukula.
Matenda achilengedwendi tizilombo toyambitsa matenda; Pali mitundu ya miliri ndi miliri.
Mtundu wa mliri makamaka uli ndi mbiri yayitali komanso yakupha.
Zomwe zimayambitsa matenda a typhus zimaphatikizapo kuyendera kapena kukhala m'madera omwe ali ndi mbewa zambiri ndi nyama zina (mwachitsanzo, madera atsoka, madera osauka, misasa ya anthu othawa kwawo, ndende) kumene ma vectors monga utitiri ndi nsabwe zimatha kunyamula mabakiteriya kuchokera ku zinyama.
Zizindikiro za matenda a typhus Izi zimaphatikizapo zidzolo zomwe zimayamba ndikufalikira pa thunthu la thupi, kutentha thupi, nseru, kufooka, kutsekula m'mimba ndi kusanza. mliri wa typhusali ndi zizindikiro zofanana koma zoopsa kwambiri, kuphatikizapo kutaya magazi m'thupi, delirium, hypotension, ndi imfa.
Matenda achilengedweAmadziwika ndi mayesero osiyanasiyana (PCR, histological staining) potengera mbiri ya odwala, kuunika kwa thupi, ndi njira zotetezera chitetezo cha mthupi.
Maantibayotiki ndi ofala ndipo mliri wa typhus ntchito kuchiza.
Chidziwitso cha endemic typhus nthawi zambiri zabwino mpaka zabwino koma umboni wa mliri wa typhusZitha kukhala zabwino mpaka zoyipa ndi chithandizo chamankhwala msanga, ndipo okalamba nthawi zambiri amakhala ndi chidziwitso choyipa kwambiri.
Ukhondo ndi moyo waukhondo womwe umachepetsa kapena kuthetsa kukhudzana ndi makoswe, mbewa ndi nyama zina ndi ma vector awo (nsabwe, utitiri) mtundu wa typhus akhoza kuteteza kapena kuchepetsa chiopsezo cha mliri kapena mliri typhus Palibe katemera wotsutsa izo.
Nthawi zambiri, mutha kutenga matendawa ngati kulumidwa ndi tizilombo. Simapatsirana kuchokera kwa munthu kupita kwa wina monga chimfine kapena chimfine.
Nsabwe, utitiri kapena nthata zopezeka mu nyama zazing'ono monga mbewa, agologolo ndi amphaka ndi magalimoto otengera matenda a bakiteriya.
Kuphatikiza apo, tizilombo timakhala zonyamula matenda tikamadya magazi a makoswe omwe ali ndi kachilomboka kapena munthu wodwala.
Njira zopatsira typhusChofala kwambiri mwa izi ndi kukhudzana ndi zogona zomwe zimagwidwa ndi tizilombo toyambitsa matenda.
Momwemonso, matendawa amatha kufalikira kudzera mu ndowe za arthropods. Mukakanda pamalo olumidwa ndi mbewa kapena nsabwe, mabakiteriya omwe ali m'chimbudzi amalowa m'magazi kudzera m'mabala a malo okanda.
M’malo odzaza anthu monga malo ogona alendo, malo okhala ndi tchire lambiri, ndi zimbudzi za anthu onse zopanda ukhondo. typhus zikhoza kuchitika.
Kodi Zimayambitsa ndi Mitundu Yanji ya Typhus?
Pali mitundu itatu yosiyana. Mtundu uliwonse umayambitsidwa ndi mabakiteriya osiyanasiyana ndipo umafalikira kudzera mumitundu yosiyanasiyana ya arthropod.
Mliri wa typhus chifukwa cha matenda a mliri
Zimayambitsidwa ndi mabakiteriya "Rickettsia prowazekii" ndipo nsabwe za m'thupi zimanyamula matendawa. Angathenso kufalitsidwa kudzera mu nkhupakupa.
Zimayambitsidwa ndi mabakiteriya a Rickettsia typhi. Amafalitsidwa ndi utitiri wa mphaka kapena utitiri wa mbewa. Mitundu ya murine siimangokhala kudera linalake monga momwe yafalikira padziko lonse lapansi.
Komabe, amapezeka kwambiri m'madera omwe ali ndi nyengo yotentha komanso yotentha. Imafalikira mosavuta kwa anthu omwe ali pafupi kwambiri ndi makoswe.
typhus scrub
Zimayambitsidwa ndi bakiteriya "Orientia tsutsugamushi". Mitundu imeneyi imapezeka kwambiri ku Australia, Asia, Papua New Guinea, ndi zilumba za Pacific. Zonyamulira ndi mabakiteriya omwe amadya magazi omwe ali ndi kachilombo a munthu kapena makoswe.
Kodi Zizindikiro za Typhus Ndi Chiyani?
Mitundu itatu yonseyi ili ndi zizindikiro zosiyana. Komabe, palinso zizindikiro zina zofala, ngakhale zili zochepa;
Komanso, mtundu uliwonse uli ndi zizindikiro zake. mliri wa typhus zizindikiro zimawonekera mwadzidzidzi ndikuwonetsa zizindikiro zotsatirazi;
- delirium ndi chisokonezo
- Kutentha kwambiri ndi kuzizira
- Mutu waukulu kwambiri
- Kupweteka kwambiri kwa mafupa ndi minofu
– Kuwuma chifuwa
- Kumverera kwa kuwala kowala
- kutsika kwa magazi
- Zotupa pachifuwa kapena kumbuyo.
matenda a typhus Zizindikiro zimatha masiku 10 mpaka 12. Ngakhale kuti zizindikiro zake n’zofanana ndi mliri wa mliriwu, zimakhala zocheperapo poziyerekeza.
Palibe njira yeniyeni yopewera kuchitika kwa matendawa. II. za mliri pa Nkhondo Yadziko II katemera wa typhus Ngakhale kuchuluka kwa milandu kwasinthidwa, kuchuluka kwa odwala omwe akutsika kwasiya kupanga katemera.
Popeza palibe mankhwala enieni a matenda a bakiteriya, kuteteza chitukuko cha typhus Muyenera kutsatira njira zotsatirazi.
- Imodzi mwa njira zosavuta zopewera ndi kupewa kuberekana kwa tizilombo towononga komanso nsabwe zomwe zimafalitsa matendawa.
- Nthawi zonse samalani zaukhondo wanu.
- Pewani kupita kumadera omwe ali ndi anthu ambiri opanda ukhondo.
Pakhala pali malipoti okhudza kufa kwa matendawa zaka za zana la 20 zisanafike, makamaka mliri wa typhus za mtundu. Imfa zocheperako zikunenedwa lero pamene anthu akuzindikira kufunika kwa ukhondo.
Imfa zambiri zanenedwa pakati pa achikulire ndi anthu opereŵera m'thupi opanda chitetezo champhamvu cha mthupi.
mliri wa typhus Ngati chithandizo sichinachitike, imfa imatha kuchitika. matenda a typhus Ana amene amavekedwa amachiritsidwa kwambiri.
typhus ndi typhoid
Ngakhale zikumveka zofanana typhus ve typhoid ndi matenda osiyanasiyana.
Matenda achilengedwe Mofanana ndi typhoid fever, ndi matenda a bakiteriya. Mitundu yomwe imapezeka mwa anthu, chakudya ndi madzi oipitsidwa nsomba kuchokera kukhudzana ndi mabakiteriya typhoid amapeza. Kuphatikiza apo, typhoid fever imatha kugwidwa kuchokera ku ndowe za anthu ndi nyama zomwe zimanyamula matendawa.
Zinthu zotsatirazi zingathandize kuchepetsa chiopsezo cha matenda a typhoid:
ጥሩ መረጃ ሆኖ ሳለ የቃላት አጠቃቀም እና የሰዋሰው (grammatic flow) ያልጠበቀ አፃፃሆለፍ ስላለፍ ስፀ ለመረጃው ግን ከልብ እናመሰግናለን።