Ụbụrụ bụ akụkụ kacha mkpa nke ahụ anyị. Ụfọdụ nri nwere mmetụta ọjọọ na ụbụrụ, na ebe nchekwa ma na-emetụta ọnọdụ uche ma na-abawanye ohere nke ịda mbà n'obi. Atụmatụ na-ebu amụma na mgbaka ga-emetụta ihe karịrị nde mmadụ 2030 n'ụwa niile n'afọ 65.
Ọ ga-ekwe omume ibelata ihe ize ndụ nke ọrịa site n'izere ụfọdụ nri. Nọ ọrụ Nri ndị na-emerụ ahụ ike ụbụrụ...
Kedu ihe oriri ndị na-emerụ ụbụrụ ahụ?
ihe ọṅụṅụ shuga
Ihe ọṅụṅụ na-esi ísì ụtọ, soda, ihe ọṅụṅụ egwuregwu, ihe ọṅụṅụ ike na ihe ọṅụṅụ dị ka ihe ọṅụṅụ mkpụrụ osisi. Nnukwu ihe ọṅụṅụ na-esi ísì ụtọ ọ bụghị nanị na-agbasa n'úkwù ma na-abawanye ohere nke ụdị ọrịa shuga 2 na ọrịa obi - ọ na-emetụtakwa ụbụrụ na-adịghị mma.
Ịṅụbiga mmanya ókè na-ebuli ihe ize ndụ nke ọrịa Alzheimer na ụdị ọrịa shuga 2. Tụkwasị na nke ahụ, ọ̀tụ̀tụ̀ shuga dị n'ọbara dị elu na-eme ka ohere nke ịda mbà n'obi na-enwe ọbụna ndị na-enweghị ọrịa shuga.
Nnukwu fructose na-eri nwere ike ibute oke ibu, ọbara mgbali elu, abụba ọbara dị elu, ọrịa shuga na arụ ọrụ akwara.
Ọmụmụ anụmanụ na-egosi na oriri fructose dị elu insulin iguzogideE gosikwara na ọ nwere ike ibute mbelata ọrụ ụbụrụ, ebe nchekwa, mmụta na nguzobe neuron ụbụrụ.
Nnyocha e mere n'ime oke achọpụtara na ịṅụ shuga dị elu na-emetụta mbufụt nke ụbụrụ yana enweghị ike icheta ihe.
carbohydrates a nụchara anụcha
carbohydrates a nụchara anụchaNdị a bụ nri edoziri nke ukwuu dịka shuga, ntụ ọka ọcha na shuga. Ụdị carbohydrates ndị a na-enwekarị ndepụta glycemic dị elu (GI).
Nke a pụtara na ahụ anyị ga-agbari ha ngwa ngwa, na-ebute mmụba nke shuga ọbara na ọkwa insulin.
Nnyocha e mere ụmụ akwụkwọ kọleji nwere ahụike chọpụtara na ndị na-eri oke abụba na shuga a nụchara anụcha na-echeta nke ọma karị.
Mmetụta a na ebe nchekwa bụ n'ihi hippocampus, akụkụ nke ụbụrụ na-emetụta akụkụ ụfọdụ nke ebe nchekwa, yana ịzaghachi agụụ na afọ ojuju.
A na-ewere mbufụt dị ka ihe ize ndụ maka ọrịa ndị na-emebi emebi nke ụbụrụ, gụnyere ọrịa Alzheimer na dementia.
Carbohydrates nwekwara ike inwe mmetụta ndị ọzọ na ụbụrụ. Dị ka ihe atụ, otu nnyocha chọpụtara na ụmụaka ndị nọ n’agbata afọ isii ruo asaa bụ́ ndị riri nnukwu carbohydrates a nụchara anụcha gbadara ala na nkwurịta okwu n’ekwughị okwu.
Nri nwere nnukwu abụba trans
Anụ abụbaỌ bụ ụdị abụba na-ejughị afọ nke nwere ike imebi ahụike ụbụrụ. Ọ bụ ezie na abụba trans na-emekarị na ngwaahịa anụmanụ dị ka anụ na mmiri ara ehi, ọ bụghị nnukwu nchegbu. Anụ abụba trans arụpụtara n'ụlọ ọrụ, nke a makwaara dị ka mmanụ ihe oriri hydrogenated, bụ nsogbu.
Nnyocha achọpụtala na ọ bụrụ na ndị mmadụ na-eri oke abụba trans, ha na-enwekarị ihe ize ndụ nke ọrịa Alzheimer, ebe nchekwa na-adịghị mma, mbelata ụda ụbụrụ, na mbelata ọgụgụ isi.
Agbanyeghị, achọpụtara oke oriri nke omega 3 fatty acids iji nyere aka chebe onwe ya pụọ na mbelata ọgụgụ isi. Omega 3 na-abawanye nzuzo nke ogige mgbochi mkpali na ụbụrụ, nke nwere mmetụta nchebe, karịsịa na ndị okenye.
Azụ, osisi chia, mkpụrụ flax Enwere ike ịbawanye oriri Omega 3 site na iri nri dịka walnuts na walnuts.
Nri edoziri nke ukwuu
Nri edoziri nke ukwuu bụ nri nwere nnukwu shuga, abụba na nnu. Ndị a na-enwekarị calorie na obere nri. Ndị a bụ nri nwere ike imetụta ahụike ụbụrụ n'ụzọ na-adịghị mma.
Nnyocha e mere ndị mmadụ 243 chọpụtara na ụbara abụba visceral na-agbakọba n'akụkụ akụkụ ahụ na-ejikọta ya na mmebi anụ ahụ ụbụrụ.
Nnyocha ọzọ n'ime mmadụ 130 hụrụ mbelata a na-ahụ anya na ụbụrụ ụbụrụ ọbụna n'oge mmalite nke ọrịa metabolic.
Ngwakọta oriri na-edozi ahụ nke ihe oriri na-edozi ahụ nwere ike inwe mmetụta na-adịghị mma na ụbụrụ ma mee ka mmepe nke ọrịa na-adịghị mma.
Nnyocha e mere ndị mmadụ iri ise na abụọ chọpụtara na nri na-adịghị mma kpatara ọkwa shuga dị ala na mbelata anụ ahụ ụbụrụ. A na-eche na ihe ndị a bụ akara nke ọrịa Alzheimer.
Ọmụmụ ihe ọzọ metụtara mmadụ 18.080, nri e ghere eghe wee chọpụta na a na-ejikọta anụ ndị a na-edozi na ọnụ ọgụgụ dị ala na mmụta na ebe nchekwa.
N'ọmụmụ ihe ọzọ, ihe mgbochi ụbụrụ nke ọbara na-akpaghasị na oke ndị na-eri nri nwere calorie dị elu. Ihe mgbochi ụbụrụ ọbara bụ akpụkpọ ahụ dị n'etiti ụbụrụ na ọbara na-enye ndị ọzọ nke ahụ. Ọ na-enyere aka ichebe ụbụrụ site na igbochi ụfọdụ ihe ịbanye.
Enwere ike izere nri ndị edozichara site na iri ọtụtụ nri dị ọhụrụ dị ka mkpụrụ osisi, akwụkwọ nri, mkpụrụ, mkpụrụ, mkpo, anụ na azụ. Tụkwasị na nke ahụ, a maara nri ụdị Mediterranean na-echebe megide ịda mbà n'obi.
Aspartame
Aspartame bụ ihe na-atọ ụtọ na-arụ ọrụ n'ọtụtụ ngwaahịa na-enweghị shuga. Ndị mmadụ na-ejikarị ya mgbe ha na-agbalị ifelata ma ọ bụ na-ezere shuga nwere ọrịa shuga.
Ejikọtala ihe ụtọ a na-ejikarị eme ihe na nsogbu omume na nghọta.
Aspartame gụnyere methanol, phenylalanine na aspartic acid. Phenylalanine Ọ nwere ike ịgafe ihe mgbochi ụbụrụ ọbara ma mebie mmepụta nke neurotransmitters. Na mgbakwunye, aspartame bụ ihe nrụgide kemịkalụ ma nwee ike ịbawanye ohere nke ụbụrụ na nrụgide oxidative.
Otu nnyocha lere anya mmetụta nke oke oriri aspartame. Ndị so na ya riri aspartame maka ụbọchị asatọ. Ná ngwụsị nke ọmụmụ ahụ, ha na-ewekarị iwe, nwere ọnụ ọgụgụ dị elu nke ịda mbà n'obi, ma mee ka njọ na nyocha uche.
Nnyocha e mere maka oriri aspartame ugboro ugboro n'ime ụmụ oke hụrụ nsogbu ebe nchekwa yana mmụba oxidative na ụbụrụ. Ọzọ ekpughere na oriri ogologo oge na-eduga na enweghị aha na ọnọdụ antioxidant nke ụbụrụ.
mmanya
Ịṅụbiga mmanya ókè nwere ike ime ka ụbụrụ nwee mmetụta dị njọ. Ịṅụ mmanya na-aba n'anya na-eme ka ụbụrụ ụbụrụ dịkwuo elu, mgbanwe metabolic, na nkwụsị nke neurotransmitters, nke bụ kemịkal dị n'ụbụrụ na-eji maka nkwurịta okwu.
Ndị mmanya na-egbu egbu na-enwekarị ụkọ vitamin B1. Nke a nwere ike ibute ọrịa ụbụrụ a na-akpọ Wernicke encephalopathy, nke nwere ike ịmalite n'ọrịa Korsakoff. Ọrịa a nwere ike imebi ụbụrụ nke ukwuu, gụnyere mfu ebe nchekwa, mgbakasị anya, mgbagwoju anya nke uche, na enweghị mkpebi.
Ịṅụ mmanya na-aba n'anya n'oge ime ime nwere ike imebi nwa ebu n'afọ. N'iburu n'uche na ụbụrụ ka na-etolite, mmetụta ndị na-egbu egbu nke mmanya na-aba n'anya nwere ike ịkpata nsogbu mmepe dị ka ọrịa mmanya mmanya nwa ebu n'afọ.
Mmetụta ọzọ mmanya na-aba n'anya na-enwe bụ imebi usoro ụra. A na-ejikọta ịṅụ mmanya na-aba n'anya buru ibu tupu ị lakpuo ụra na ụra adịghị mma, na-eduga na-adịghị ala ala na ehighi ura gịnị kpatara o ji bụrụ.
Azụ nwere nnukwu mercury
Mercury bụ ọla dị arọ na nsi akwara ozi nke enwere ike ịchekwa na anụ ahụ anụ ahụ ruo ogologo oge. Azụ ndị na-eri anụ dị ogologo ndụ na-enwekarị ike ịnakọta mercury ma nwee ike ibu mkpokọta ihe ruru otu nde ugboro karịa mkpokọta mmiri gbara ya gburugburu.
Mgbe mmadụ richara mercury, ahụ́ na-agbasasị ya ma tinye ya n’ụbụrụ, imeju na akụrụ. Ọ na-etinyekwa uche na placenta na nwa ebu n'afọ na ụmụ nwanyị dị ime.
Mmetụta nke mercury toxicity gụnyere mkpali nke usoro nhụjuanya nke etiti na nkwụsị nke neurotransmitters na neurotoxins, na-emebi ụbụrụ.
Maka nwa ebu n'afọ na-eto eto na ụmụntakịrị, mercury nwere ike imebi nzụlite ụbụrụ ma kpatara mbibi nke akụkụ sel. Nke a nwere ike ime ka ụbụrụ ụbụrụ na-egbu oge na mmepe ndị ọzọ.
Otú ọ dị, ọtụtụ azụ̀ abụghị isi iyi nke mercury. N'ezie, azụ bụ protein dị elu ma nwee ọtụtụ nri dị mkpa dị ka omega-3, vitamin B12, zinc, iron na magnesium. N'ihi na, na-eri azụ ga-emerịrị.
N'ozuzu, a na-atụ aro ndị okenye ka ha rie nri abụọ ma ọ bụ atọ kwa izu. Otú ọ dị, ọ bụrụ na ị na-eri shark ma ọ bụ swordfish, rie naanị otu nri ma ọ dịghị azụ ọzọ n'izu ahụ.
Ụmụ nwanyị dị ime na ụmụaka ekwesịghị iri azụ̀ nwere nnukwu mercury, dị ka shark, swordfish, tuna, king mackerel na blackfish. Agbanyeghị, ọ dị mma iri nri abụọ ma ọ bụ atọ nke azụ ndị ọzọ nwere obere mercury.
