Ụfọdụ ndị mmadụ nsogbu iri nri Ha nwere ike na-ele ya anya dị ka nhọrọ ndụ, mana n'ezie bụ nnukwu nsogbu uche. Ọ na-emetụta ndị mmadụ n'ụzọ anụ ahụ, nke uche na mmekọrịta mmadụ na ibe ya ma nwee ike ịkpata ihe egwu ndụ.
Nsogbu iri nri A na-amata ya ugbu a dị ka ọrịa uche site na "Diagnostic and Numerical Manual of Mental Disorders" (DSM).
Ọtụtụ nde ndị ikom na ndị inyom gburugburu ụwa nwere oge ụfọdụ ná ndụ ha nsogbu iri nri dịrị ndụ ma ọ bụ ga-adị ndụ. Ihe dị iche iche nwere ike ịhụ na isiokwu nsogbu iri nriga-kwuru na ozi gbasara nsogbu nri Ọ ga-enye.
Kedu ihe bụ nsogbu iri nri?
Nsogbu iri nribụ ọnọdụ a na-egosipụta n'ụdị nri na-adịghị mma ma ọ bụ na-akpasu iwe. Ihe ndị a na-ebutekarị site n'ịhụ nri, ịdị arọ ahụ ma ọ bụ ọdịdị ahụ ma na-ebutekarị nsogbu ahụike. N'ọnọdụ ụfọdụ nsogbu iri nri pụrụ ọbụna ịkpata ọnwụ.
inwe nsogbu iri nri Ndị mmadụ n'otu n'otu nwere ike ịnwe mgbaàmà dị iche iche. Ihe mgbochi siri ike na-eme n'ihi omume na-ekwesịghị ekwesị dị ka igbochi nri, vomiting, ma ọ bụ mmega ahụ gabigara ókè.
Nsogbu iri nriỌ bụ ezie na ọ nwere ike imetụta ndị mmadụ n'ụdị ọ bụla n'oge ndụ ọ bụla, ọ na-emekarị na ndị ntorobịa na ụmụ agbọghọ. N'ezie, 13% nke ndị nọ n'afọ iri na ụma bụ opekata mpe otu site na afọ 20. nsogbu iri nri nwere ike ime.
Kedu ihe na-ebute nsogbu iri nri?
Ndị ọkachamara, nsogbu iri nriHa chere na ọ nwere ike kpatara ya site na ihe dị iche iche. Otu n'ime ha bụ mkpụrụ ndụ ihe nketa.
Ọmụmụ ejima na nkuchi ilekọta ejima kewapụrụ mgbe a mụrụ ya na ezinụlọ dị iche iche nakweere, nsogbu iri nriHa chọtara ihe àmà ụfọdụ na-egosi na ọ pụrụ ịbụ ihe nketa.
Ụdị nchọpụta a na-egosi na otu n'ime ejima nsogbu iri nri gosiri na ejima nke ọzọ nwere ohere 50% nke ịmalite ọrịa ahụ n'ozuzu ya.
Àgwà mmadụ nwere ihe ọzọ kpatara ya. Karịsịa, neuroticism, izu okè, na impulsivity bụ àgwà atọ na-emekarị nsogbu iri nri na-abawanye ohere nke ịzụlite
Ihe ndị ọzọ nwere ike ịkpata ya bụ mmasị omenala, ịdị mkpa, na echiche nke adịghị ike n'ihi nrụgide mgbasa ozi. Ụfọdụ ihe oriri na-edozi ahụọ na-anọkarị n'omenala ndị na-adịghị ekpughere echiche nke nnụcha nke ọdịda anyanwụ.
Otú ọ dị, echiche imezigharị omenala ndị a nabatara na-ejupụta n'ọtụtụ akụkụ nke ụwa. Agbanyeghị, na mba ụfọdụ, mmadụ ole na ole nsogbu iri nri na-etolite. Yabụ na nke a nwere ike bụrụ ihe kpatara ọtụtụ ihe.
N'oge na-adịbeghị anya, ndị ọkachamara na-atụ aro na ọdịiche dị na nhazi ụbụrụ na usoro ndu nsogbu iri nritụrụ aro na ọ nwere ike na-ekere òkè na mmepe nke Kpọmkwem, serotonin na ụbụrụ na dopamine ọkwa nwere ike ịbụ otu n'ime ihe ndị a.
Nsogbu iri nri nkịtị
Anorexia Nervosa
anorexia nervosa, ma eleghị anya nke a kasị mara amara nsogbu iri nriKwụsị. Ọ na-etolitekarị n'oge uto ma ọ bụ ntorobịa ma na-emetụta ọtụtụ ụmụ nwanyị karịa ụmụ nwoke.
Ndị nwere anorexia na-ahụkarị onwe ha oke ibu; Ha na-achọkarị ịdị na-enyocha ibu ha mgbe niile, na-ezere nri ụfọdụ, na-amachibidokwa calorie ha nke ukwuu. Mgbaàmà ndị a na-ahụkarị na anorexia nervosa gụnyere:
- Ịdị oke arọ ma e jiri ya tụnyere ndị ọgbọ na ogo ha.
– Nnukwu oke oriri.
- Omume na-adịgide adịgide na egwu ibu ibu iji zere ibu ibu n'agbanyeghị na ọ bụghị oke ibu.
- Na-agbalịsi ike ịkwụsị ibu ka ọ dị gịrịgịrị, n'ebe dị anya site na mbelata ahụ ike.
A na-enwekarịkwa ihe mgbaàmà na-emenye ụjọ. Dịka ọmụmaatụ, ọtụtụ ndị na-arịa ọrịa anorexia na-echekarị echiche banyere nri, ụfọdụ nwekwara ike na-eme ihe dị ka isi nri ma ọ bụ na-echekwa nri.
Ndị dị otú ahụ nwekwara ike na-esiri ha ike iri nri n'ihu ọha ma ọ bụ n'ebe ndị mmadụ juru, ma nwee ike inwe ọchịchọ siri ike ịchịkwa gburugburu ebe obibi ha ma kpachie ikike ha nwere obere oge.
Enwere subụdị abụọ nke anorexia - iri ihe mgbochi na iri oke nri. Ndị nwere ụdị mmachi na-efunahụ ibu naanị site na iri nri, ibu ọnụ, ma ọ bụ mmega ahụ gabigara ókè.
Onye na-eribiga nri ókè ma na-eri nri nwere ike iri nnukwu nri ma ọ bụ rie ntakịrị. N'ọnọdụ abụọ a, ha na-asachapụ ahụ ha site n'ịgbọ agbọ mgbe ha risịrị nri, na-eji ọgwụ laxative ma ọ bụ diuretics, ma ọ bụ site n'ime ihe ndị dị ka mmega ahụ gabigara ókè.
Anorexia nwere ike imerụ ahụ ahụ nke ukwuu. Ka oge na-aga, ọnọdụ ndị dị ka ịta ọkpụkpụ, amụghị nwa, na ịgbaji ntutu na mbọ nwere ike ime na ndị ya na ya bi.
N'ọnọdụ ndị siri ike, ọ nwere ike ịkpata anorexia, obi, ụbụrụ ma ọ bụ ọtụtụ akụkụ ahụ na ọdịda.
Bulimia Nervosa
bulimia nervosabụ nsogbu iri ihe ọzọ a ma ama. Dịka anorexia, bulimia na-etolite n'oge uto na n'oge ntozu, ọ dịkwa obere n'etiti ụmụ nwoke karịa ụmụ nwanyị. Ndị nwere bulimia na-eri nnukwu nri n'ime obere oge.
Ihe omume iribiga mmanya ókè ọ bụla na-adịru mgbe ọ na-afụ ụfụ. Ọzọkwa, mgbe a na-aṅụbiga mmanya ókè, mmadụ na-enwekarị mmetụta na ya enweghị ike ịkwụsị iri nri ma ọ bụ ịchịkwa ókè ọ na-eri.
Iribiga oke ókè nwere ike ịgụnye ụdị nri ọ bụla, mana ọ na-abụkarị nri mmadụ na-ekwesịghị irikarị.
Ndị mmadụ nwere bulimia wee gbalịsie ike imeju calorie ndị riri wee nweta ahụ efe site na ahụ erughị ala nke eriri afọ. Àgwà mpụ a na-emekarị gụnyere ịgba agbọ, ibu ọnụ, ọgwụ laxatives, diuretics, enemas, na mmega ahụ gabigara ókè.
Mgbaàmà ndị a nwere ike ịdị ka ụdị iri nri nke anorexia nervosa. Otú ọ dị, ndị nwere bulimia n'ozuzu ha na-adịchaghị arọ karịa ibu ibu.
Ihe mgbaàmà a na-ahụkarị nke bulimia nervosa gụnyere:
– Ihe na-eme ugboro ugboro nke iribiga nri ókè na echiche nke enweghị njikwa.
- Mmegharị nke omume mkpochapụ na-ekwesịghị ekwesị iji gbochie ibu ibu.
- Ọgụ onwe onye nke na-emetụta ọdịdị ahụ na ịdị arọ.
– Egwu nke ibu ibu n'agbanyeghị a nkịtị arọ.
Mmetụta dị n'akụkụ nke bulimia bụ akpịrị akpịrị na-ere ọkụ, ọzịza nke gland salivary, mmebi nke enamel eze, ire ure eze, reflux, mgbakasị eriri afọ, akpịrị ịkpọ nkụ siri ike na ọrịa hormonal.
N'ọnọdụ ndị siri ike, bulimia nwekwara ike ịmepụta ahaghị nhata n'ọkwa electrolytes dị ka sodium, potassium, na calcium. Nke a nwere ike ibute ọrịa strok ma ọ bụ nkụchi obi.
Nsogbu iribiga ihe ókè
Taa, karịsịa na USA, nke a na-ahụkarị nsogbu iri nriA na-eche na ọ bụ otu n'ime ha nsogbu iribiga ihe ókè Ọ na-amalitekarị n'oge uto na nwata mana ọ nwere ike ịmalite n'oge ndụ ya.
Ndị nwere nsogbu a nwere mgbaàmà yiri nke nwere bulimia ma ọ bụ anorexia binge eat subtype.
Dịka ọmụmaatụ, iri nnukwu nri na-adịghị ahụkebe ruo obere oge ma na-enwe mmetụta nke enweghị nchịkwa.
Otú ọ dị, n'adịghị ka nsogbu abụọ gara aga, ndị nwere nsogbu iri nri anaghị ejedebe calorie ma ọ bụ tinye aka na omume excretory dị ka vomiting ma ọ bụ mmega ahụ gabigara ókè iji kwụọ ụgwọ maka iri nri ha.
Mgbaàmà ndị a na-ahụkarị nke nsogbu iribiga ihe ókè gụnyere:
– Iri nnukwu nri ngwa ngwa ruo mgbe afọ na-eju afọ na-enweghị ntụsara ahụ, n'agbanyeghị na agụụ anaghị agụ mmadụ.
- Mmetụta enweghị nchịkwa n'oge iri nri.
- Mmetụta nke nhụjuanya, dị ka ihere, ịkpọasị, ma ọ bụ obi amamikpe, mgbe ị na-eche maka àgwà iribiga ihe ókè.
- Ọnweghị iji omume nhicha dị ka mmachi kalori, ịgba agbọ, mmega ahụ gabigara ókè, ma ọ bụ iji laxatives ma ọ bụ diuretics kwụọ ụgwọ maka iri nri.
Ndị nwere nsogbu iri nri na-ebukarị ibu ma ọ bụ buru oke ibu. Nke a nwere ike ịbawanye ohere nke nsogbu ahụike metụtara oke ibu, dị ka ọrịa obi, ọrịa strok, na ụdị ọrịa shuga 2.
Nsogbu iri nri Pica
DSM tọhapụrụ Pika n'oge na-adịbeghị anya. nsogbu iri nri Ọ bụ ọnọdụ ọhụrụ kpamkpam.
Ndị nwere pica na-eri ihe ndị na-abụghị nri dị ka ice, unyi, ala, nzu, ncha, akwụkwọ, ntutu isi, akwa, ajị anụ, ajị anụ, ncha akwa.
Pica nwere ike ime na ndị okenye yana ụmụaka na ndị nọ n'afọ iri na ụma. N'ihi ya, a na-ahụkarị nsogbu a na ụmụaka, ndị inyom dị ime, na ndị nwere nkwarụ ọgụgụ isi.
Ndị nwere nsogbu iri nri pica nwere ike ịnọ n'ihe ize ndụ maka nsị, ọrịa, mmerụ ahụ eriri afọ, na ụkọ nri. Dabere na ihe ndị etinyere, pica nwere ike ịnwụ.
Ọgba aghara
Nsogbu rumination, nke a ghọtara ọhụrụ nsogbu iri nriKwụsị. Ọ bụ ọnọdụ mmadụ na-eweghachite nri nke ọ taworo na mbụ, riekwa ya ọzọ.
Rumination na-emekarị n'ime nkeji iri atọ mbụ mgbe nri gasịrị na ọ bụ afọ ofufo.
Nsogbu a nwere ike ịmalite na nwata, nwata, ma ọ bụ okenye. Ọ na-etolite n'ime ụmụ ọhụrụ n'agbata ọnwa atọ na ọnwa iri na abụọ wee pụọ n'onwe ya.
Ụmụaka na ndị okenye nwere ọnọdụ a na-achọkarị ọgwụgwọ iji dozie ya.
Ọ bụrụ na edozighị nsogbu ahụ n'ime ụmụ ọhụrụ, ọ nwere ike ịkpata arrhythmia, ibu ibu na nsogbu siri ike nke nwere ike ịnwụ. erighị ihe na-edozi ahụ́nwere ike ime a.
Ndị okenye nwere nsogbu a nwere ike igbochi oke nri ha na-eri. Nke a nwere ike ime ka ha felata.
Ọgbaghara iri nri na-ezere/amachibidoro
Avoidant/machibidoro ihe oriri oriri (ARFID) bụ aha ọhụrụ maka nsogbu ochie. N'ezie, ọ na-anọchi anya nchọpụta achọpụtala na mbụ maka ụmụaka na-erubeghị afọ asaa, nke a maara dị ka "nsogbu ụmụaka na nri nri nwata."
ARFID na-etolitekarị n'oge ọ bụ nwata ma ọ bụ nwata, mana ọ nwere ike ịnọgide na-etolite. Ọ bụkwa ihe a na-ahụkarị na nwoke na nwanyị.
Ndị nwere nsogbu a na-ajụ iri nri n'ihi enweghị mmasị iri nri ma ọ bụ enweghị mmasị maka isi, ụtọ, agba, textures, ma ọ bụ okpomọkụ.
Ihe mgbaàmà a na-ahụkarị nke ARFID gụnyere:
- Izere ma ọ bụ igbochi iri nri nke na-egbochi mmadụ iri calorie zuru oke ma ọ bụ nri.
- Àgwà ndị na-emetụta ọrụ mmekọrịta mmadụ na ibe ya, dị ka iso ndị ọzọ na-eri nri.
– Mmepe na-adịghị mma maka afọ na ịdị elu.
- erughị eru ma ọ bụ ịdabere na mgbakwunye ma ọ bụ nri tube.
Ọ dị mma ịmara na ARFID na-agabiga omume mmepe dị mfe dị ka iri nri maka ụmụ ọhụrụ ma ọ bụ nri dị ala na ndị okenye.
n'elu isii na nsogbu iri nri Na mgbakwunye, nke a na-amaghị ama ma ọ bụ na-adịkarịghị nsogbu iri nri dịkwanụ. A na-ekewakarị ndị a n'otu n'ime ụzọ atọ:
ndọghachi azụ
Ndị nwere nsogbu a na-enwekarị omume ịsacha dị ka vomiting, laxatives, diuretics, ma ọ bụ mmega ahụ gabigara ókè iji chịkwaa ibu ma ọ bụ ọdịdị ha.
ọrịa nri abalị
ọrịa nri abalị Ndị na-arịa ọrịa shuga na-erikarị nri mgbe ha tetara n'ụra.
EDNOS
Nsogbu iri nriỌ gụnyere ọnọdụ ndị ọzọ nwere ike ịnwe mgbaàmà yiri ya mana ha adabaghị na nke ọ bụla n'ime edemede ndị a dị n'elu.
Otu nsogbu nke dabara n'okpuru EDNOS bụ orthorexia nervosa. Na-arịwanye elu nke a kpọtụrụ aha na mgbasa ozi na nyocha sayensị, orthorexia nervosa bụ ụlọ ọrụ dị iche iche nke DSM dị ugbu a ghọtara. nsogbu iri nri kwesịrị mara dị ka
Orthorexia nervosa Ndị mmadụ n'otu n'otu nwere ọrịa uche na-enwekarị uche na-adịghị mma na iri nri dị mma; Ha na-eri nri siri ike ruo n'ókè nke na ọ na-akpaghasị ndụ ha kwa ụbọchị.
Dịka ọmụmaatụ, onye ọ metụtara nwere ike ileghara otu nri niile anya n'ihi egwu nke adịghị mma. Nke a nwere ike ịkpata erighị ihe na-edozi ahụ́, oke ibu ibu, ihe isi ike iri nri n'èzí ụlọ, na obi mgbawa.
Ọgwụgwọ nke nsogbu iri nri
N'ihi ịdị njọ na mgbagwoju anya nke ọnọdụ. nsogbu iri nriOtu ọkachamara ọgwụgwọ ọkachamara na ọkachamara na
A na-eji atụmatụ ọgwụgwọ eme ihe iji gboo ọtụtụ nchegbu nwoke ma ọ bụ nwanyị nwere ike iche ihu n'ịkwalite ahụike na ọdịmma ha ma na-ahazikarị ya iji gboo mkpa onye ọ bụla.
Ọgwụgwọ nsogbu iri nriỤzọ ndị a na-eji bụ:
Nlekọta ahụike na nlekota
Ọgwụgwọ nsogbu iri nrinnukwu nchegbu na nsogbu iri nri iji dozie nsogbu ahụike ọ bụla nwere ike ịpụta na omume ha.
Oriri na-edozi ahụ
Ọ ga-agụnye ntụzịaka maka iri nri nkịtị yana njikọta nke atụmatụ nri ahaziri iche.
Ọgwụgwọ
Ụdị psychotherapy dị iche iche, dị ka onye ọ bụla, ezinụlọ, ma ọ bụ otu nsogbu iri nriỌ nwere ike inye aka dozie ihe kpatara ya.
Usoro ọgwụgwọ bụ akụkụ nke ọgwụgwọ bụ isi ka ọ na-enye onye ahụ ohere iji nagide na ịgbake site na ihe omume ndụ ndị na-emerụ ahụ n'oge usoro mgbake ma mụta nkà ịnagide ahụike na ụzọ iji gosipụta mmetụta uche, nkwurịta okwu na ịnọgide na-enwe mmekọrịta dị mma.
Ọgwụ
Ụfọdụ ọgwụ bụ nsogbu iri nriọnọdụ mgbanwe ma ọ bụ nchegbu Ọ nwere ike ịdị irè n'ibelata mgbaàmà ma ọ bụ ibelata oke oriri na ihicha omume.
N'ihi ya;
Nsogbu iri nribụ ọrịa uche nke na-enwe nnukwu nsonaazụ anụ ahụ na nke mmetụta uche. Nsogbu iri nriỌ bụrụ na ị nwere ma ọ bụ mara onye dị otú ahụ, nsogbu iri nri Chọọ enyemaka n'aka onye ọkachamara ahụike ọkachamara na ya
