Mgbe ọkwa electrolyte dị na ahụ anyị dị elu ma ọ bụ dị ala, nsogbu electrolyte ma ọ bụ electrolyte ahaghị nhata emee.
Electrolytes bụ ihe na ogige ndị a na-ahụ n'ime ahụ. Ha na-achịkwa ọrụ physiological dị mkpa.
Electrolytes n'ime ahụ anyị bụ:
- Calcium
- Chloride
- Magnesium
- Phosphate
- Potassium
- sodium
A na-ahụ ihe ndị a n'ọbara anyị, mmiri ara na mmamịrị anyị. A na-ejikwa nri, ihe ọṅụṅụ na ihe mgbakwunye na-ewere ya.
Electrolytes kwesịrị idobe nguzozi ka ahụ wee rụọ ọrụ nke ọma. Ma ọ bụghị ya, usoro ahụ dị mkpa nwere ike imetụta.
Ọgba aghara electrolyte siri ike nwere ike ịkpata nnukwu nsogbu dị ka coma, ọdịdọ, na njide obi.
Electrolyt Kedu?
Electrolytes bụ ụfọdụ nri (ma ọ bụ kemịkalụ) n'ime ahụ anyị nwere ọtụtụ ọrụ dị mkpa, site na ịhazi obi mgbawa ruo ikwe ka akwara nwee nkwekọrịta ka anyị wee nwee ike ịkwaga.
Isi electrolytes dị n'ime ahụ gụnyere calcium, magnesium, potassium, sodium, phosphate, na chloride.
Dị ka nri ndị a dị mkpa na-enyere aka ịkpali irighiri akwara na ahụ na ịhazi ọkwa mmiri. adịghị ike nke electrolyte, nwere ike ịkpata mgbaàmà ọjọọ dị iche iche, ụfọdụ n'ime ha nwere ike ịnwụ.
Mgbe anyị na-enweta electrolytes site na iri nri dị iche iche na ịṅụ mmiri ụfọdụ, anyị na-atụfu ha n'akụkụ ụfọdụ site na mgbatị ahụ, ọsụsọ, ịga ụlọ mposi na mmamịrị.
N'ihi na ezughị oke nrina-emega ahụ nke nta ma ọ bụ karịa na ịrịa ọrịa electrolyte ahaghị nhatabụ ụfọdụ ihe nwere ike ịkpata ya.
Gịnị bụ ihe na-akpata ndaba eletrọnịt?
A na-ahụ electrolytes n'ime mmiri nke ahụ, gụnyere mmamịrị, ọbara, na ọsụsọ. A na-akpọ electrolytes aha n'ihi na ha nwere "ụgwọ ọkụ eletrik." Mgbe agbazere n'ime mmiri, ha na-ekewa n'ime ion dị mma na nke na-adịghị mma.
Ihe kpatara nke a ji dị mkpa bụ n'ihi otú mmeghachi omume akwara si eme. Ụbụrụ na-egosi ibe ha site na usoro mgbanwe kemịkalụ metụtara ion na-emegiderịta onwe ya ma n'ime ma n'èzí sel.
electrolyte ahaghị nhataEnwere ike ịkpata ya site na ọtụtụ ihe dị iche iche, gụnyere ọrịa na-adịte aka, ọgwụ, akpịrị ịkpọ nkụ, na ọrịa ndị na-adịghị ala ala.
electrolyte ahaghị nhataỤfọdụ n'ime ihe na-akpatakarị dandruff bụ n'ihi mfu mmiri ma nwee ike bute ya site na ọnọdụ ndị ọzọ, gụnyere:
Na-arịa ọrịa nwere mgbaàmà ndị dị ka vomiting, afọ ọsịsa, ọsụsọ ma ọ bụ oke ahụ ọkụ, ihe niile nwere ike iduga akpịrị ịkpọ nkụ ma ọ bụ nkụnwụ.
- Nri na-adịghị mma na-eri nri dị mkpa sitere na nri ndị anaghị edozi ya
- Ihe isi ike ịnweta nri na nri n'ihi nsogbu eriri afọ ma ọ bụ nri nri (nsogbu absorption)
- mmebi nke homonụ na ọrịa endocrine
Ịṅụ ọgwụ ụfọdụ, gụnyere ndị a na-agwọ ọrịa kansa, ọrịa obi, ma ọ bụ nsogbu hormonal
Na-aṅụ ọgwụ nje, ọgwụ diuretics ma ọ bụ ọgwụ, ma ọ bụ homonụ corticosteroid
- Ọrịa akụrụ ma ọ bụ mmebi (dịka akụrụ na-arụ ọrụ dị oke mkpa n'ịhazi chloride n'ọbara gị yana "ịchụpụ" potassium, magnesium na sodium)
- Mgbanwe na ọkwa calcium na potassium na ndị ọzọ enweghị electrolytesihe nwere ike ibute ọgwụgwọ chemotherapy
Kedu ihe bụ mgbaama nke enweghị nha eletrọt?
electrolyte ahaghị nhataỤdị ọrịa dị nro nwere ike ọ gaghị egosi mgbaàmà ọ bụla. A naghị achọpụta ọrịa ndị dị otú ahụ ruo mgbe achọpụtara ha n'oge a na-enyocha ọbara.
Mgbaàmà na-emekarị mgbe otu nsogbu na-akawanye njọ.
niile electrolyte ahaghị nhata ha anaghị ebute otu mgbaàmà ahụ, mana ọtụtụ na-ekerịta ụdị mgbaàmà ahụ. Mgbaàmà ndị a na-ahụkarị n'oge enweghị ahaghị nhata electrolyte gụnyere:
– obi mgbawa oge niile
– Ọsọ obi iti
- Ike ọgwụgwụ
- lethargy
- Mkpọnwụ ma ọ bụ ọdịdọ
- Ọgbụgbọ
- vomiting
– afọ ọsịsa ma ọ bụ afọ ntachi
- Ọkụ
– Nsogbu ọkpụkpụ
– afọ mgbu
- adịghị ike anụ ahụ
- muscle mgbu
– Iwe iwe
- mgbagwoju anya nke uche
- isi ọwụwa
- Ọnwụ na tingling
Ọ bụrụ na ị na-enwe nke ọ bụla n'ime mgbaàmà ndị a na electrolyte ahaghị nhata Ọ bụrụ na ị chere na ị nwere ike ịnwe ya, chọọ ndụmọdụ ahụike ozugbo. Ọnọdụ ahụ nwere ike ịdị ize ndụ ma ọ bụrụ na a naghị agwọ ya.
Ụdị nke Electrolyte Adịghị Agbanwe
A na-egosi ọkwa dị elu nke electrolyte dị ka "hyper". A na-egosipụta ọkwa eletrịt mebiri emebi site na "hypo".
Electrolyte ahaghị nhataỌnọdụ ndị kpatara:
calcium: hypercalcemia na hypocalcemia
chloride: hyperchloremia na hypochloremia
magnesium: hypermagnesemia na hypomagnesemia
phosphate: hyperphosphatemia ma ọ bụ hypophosphatemia
potassium: hyperkalemia na hypokalemia
sodium: hypernatremia na hyponatremia
calcium
Calcium bụ mineral dị mkpa dị ka ahụ na-eji ya eme ka ọ̀tụ̀tụ̀ ọbara ji erugharị na ịchịkwa mkpụkọ nke akwara ọkpụkpụ. A na-ejikwa ya na-ewu ọkpụkpụ na ezé siri ike.
hypercalcemiapụtara nnukwu calcium n'ime ọbara. Nke a na-abụkarị n'ihi:
- hyperparathyroidism
– Akụrụ ọrịa
– Ọrịa thyroid
- Ọrịa akpa ume dị ka ụkwara nta ma ọ bụ sarcoidosis
Ụfọdụ ụdị ọrịa kansa, gụnyere ọrịa cancer akpa ume na ara
- Iji antacids na calcium ma ọ bụ vitamin D emeju
- ọgwụ ndị dị ka lithium, theophylline
Hypocalcemia ezughị calcium n'ime ọbara. Ihe kpatara ya bụ:
- Akụrụ ọdịda
- hypoparathyroidism
- ụkọ vitamin D
- pancreatitis
- ọrịa kansa prostate
- Malabsorption
Ụfọdụ ọgwụ, gụnyere heparin, ọgwụ osteoporosis, na ọgwụ antiepileptic
Chloride
Chloride dị mkpa iji nọgide na-enwe nguzozi kwesịrị ekwesị nke mmiri ahụ.
Mgbe enwere oke chloride n'ime ahụ hyperchloremia emee. Nsonaazụ nwere ike ịbụ:
– oké akpịrị ịkpọ nkụ
- Akụrụ ọdịda
– Dialysis
Hypochloremia na-etolite mgbe enwere obere chloride n'ime ahụ. Nke a na-abụkarị n'ihi nsogbu sodium ma ọ bụ potassium dị ka akọwapụtara n'okpuru. Ihe ndị ọzọ nwere ike ịgụnye:
- cystic fibrosis
Nsogbu iri nri dị ka anorexia
– Scorpion gbaa
– Nnukwu mmerụ ahụ akụrụ
magnesium
magnesiumbụ mineral dị mkpa nke na-achịkwa ọtụtụ ọrụ dị mkpa dị ka:
- mkpụkọ akwara
– obi rhythm
– Ọrụ akwara
Hypermagnesemia pụtara oke magnesium. Nke a bụ ọrịa na-emetụta ndị mmadụ nwere ọrịa Addison na ọrịa akụrụ njedebe.
Hypomagnesemia pụtara inwe ntakịrị magnesium n'ime ahụ. Ihe na-akpatakarị gụnyere:
– nsogbu ịṅụ mmanya
-Ezughi oke nri
- Malabsorption
– afọ ọsịsa na-adịghị ala ala
– Ọsụsọ dị ukwuu
– obi ọdịda
Ụfọdụ ọgwụ, gụnyere ụfọdụ diuretics na ọgwụ nje
potassium
Potassium dị mkpa karịsịa maka ịhazi ọrụ obi. Ọ na-enyekwara aka ịnọgide na-enwe irighiri akwara na mọzụlụ dị mma.
N'ihi nnukwu ọkwa potassium hyperkalemia nwere ike ịzụlite. Ọnọdụ a nwere ike ịnwụ ma ọ bụrụ na a chọpụtaghị ya ma gwọọ ya. Ọ na-ebutekarị ya bụ:
– oké akpịrị ịkpọ nkụ
- Akụrụ ọdịda
Acidosis siri ike, gụnyere ketoacidosis nke ọrịa mamịrị
Ụfọdụ ọgwụ, gụnyere ụfọdụ ọgwụ ọbara mgbali elu na diuretics
-Adrenal ezughi oke, mgbe ọkwa cortisol gị dị ala
Mgbe ọkwa potassium dị ntakịrị hypokalemia emee. Nke a na-abụkarị ihe si na:
Ụfọdụ ọgwụ, gụnyere laxatives, diuretics, na corticosteroids
sodium
n'ime ahụ mmiri electrolyte ituleiji chebe ihe sodium dị mkpa ma dị oke mkpa maka ịrụ ọrụ ahụ nkịtị. Ọ na-enyekwa aka ịhazi ọrụ akwara na mkpụkọ akwara.
Hypernatremia na-eme mgbe sodium dị ukwuu n'ọbara. Ọ nwere ike ime n'ihi oke sodium dị elu:
– Oke mmiri oriri
– oké akpịrị ịkpọ nkụ
Ọgbụgbọ na-adịte aka, afọ ọsịsa, ọsụsọ ma ọ bụ oke oke mmiri nke anụ ahụ site na ọrịa iku ume
Ụfọdụ ọgwụ, gụnyere corticosteroids
Hyponatremia na-etolite mgbe enwere ntakịrị sodium. Ihe na-ebutekarị ọkwa sodium dị ala gụnyere:
- Mbelata nke ukwuu nke mmiri na akpụkpọ ahụ n'ihi ọsụsọ ma ọ bụ ọkụ
– vomiting ma ọ bụ afọ ọsịsa
-Ezughi oke nri
– nsogbu ịṅụ mmanya
– Ịṅụbiga mmanya ókè
- Ọrịa thyroid, hypothalamic ma ọ bụ ọrịa adrenal
– Imeju, obi ma ọ bụ akụrụ ọdịda
Ụfọdụ ọgwụ, gụnyere diuretics na ọgwụ ọdịdọ
- Ọrịa nke secretion na-ekwesịghị ekwesị nke hormone antidiuretic (SIADH)
phosphate
Akụrụ, ọkpụkpụ na eriri afọ na-arụ ọrụ iji dozie ọkwa phosphate na ahụ. Phosphate dị mkpa maka ọrụ dịgasị iche iche ma na-emekọrịta ihe na calcium.
Hyperphosphatemia nwere ike ime n'ihi:
- obere calcium ọkwa
– Ọrịa akụrụ na-adịghị ala ala
- Nsogbu iku ume siri ike
- Obere parathyroid gland
- Mmebi akwara siri ike
- Tumor lysis syndrome, nsonaazụ ọgwụgwọ ọrịa kansa
Iji phosphate nke nwere laxative eme ihe nke ukwuu
Obere phosphate ma ọ bụ hypophosphatemia nwere ike ime n'ihi ihe ndị a:
– Nnukwu mmanya na-aba n’anya
– Ọkụ dị egwu
– agụụ
- ụkọ vitamin D
- oke ọrụ nke parathyroid glands
- Iji ụfọdụ ọgwụ dịka ọgwụ mgbochi intravenous (IV) iron therapy, niacin na ụfọdụ antacids.
Ịchọpụta ahaghị nhata Electrolyte
Nnwale ọbara dị mfe nwere ike tụọ ọkwa electrolyte na ahụ anyị. Nlele ọbara nke na-elele ọrụ akụrụ dịkwa mkpa.
Dọkịta ahụ nwere ike ịchọ ime nyocha anụ ahụ ma ọ bụ electrolyte ahaghị nhatanwere ike ịtụ maka nnwale ndị ọzọ iji kwado ya Nnwale ndị a ọzọ ga-adịgasị iche dabere na ọnọdụ a na-ajụ.
Dịka ọmụmaatụ, hypernatremia nwere ike ime ka ọ ghara ịdị nro na akpụkpọ ahụ n'ihi oké akpịrị ịkpọ nkụ.
Dọkịta ahụ nwere ike ime nyocha mmetụ aka iji chọpụta ma akpịrị ịkpọ nkụ na-emetụta gị. Ọ nwekwara ike ịchịkwa ntụgharị uche gị n'ihi na ma ụbara na ọkwa nke electrolytes nwere ike imetụta ntụgharị uche.
Igwe eletrọnịọgram (ECG), nke pụtara nleba anya eletrik nke obi, nwekwara ike ịba uru maka ịlele maka mgbanaka obi, rhythms, ma ọ bụ mgbanwe EKG na-eme na nsogbu electrolyte.
Ihe ndị na-akpata ihe ize ndụ maka enweghị ike eletrik
Onye ọ bụla nwere ike ịzụlite ahaghị nhata nke electrolyte. Ụfọdụ ndị mmadụ nọ n'ihe ize ndụ ka ukwuu n'ihi akụkọ gbasara ahụike ha. Ọnọdụ ndị na-abawanye ohere nke enweghị ahaghị nhata electrolyte gụnyere:
– nsogbu ịṅụ mmanya
- Cirrhosis
– nkụda mmụọ obi
– Akụrụ ọrịa
Nsogbu iri nri dị ka anorexia na bulimia
– Ahụhụ, dị ka nnukwu ọkụ ma ọ bụ ọkpụkpụ gbajiri agbaji
- ọrịa thyroid na parathyroid ọrịa
- nsogbu nke gland adrenal
Kedu otu esi ewepụ mfu electrolyte n'ime ahụ?
Lezienụ anya na nri
a electrolyte ahaghị nhataNzọụkwụ mbụ iji dozie nsogbu ahụ bụ ịghọta ka o si malite na mbụ. N'ọtụtụ ọnọdụ, a obere electrolyte ahaghị nhataEnwere ike idozi nke a site n'ịgbanwe mgbanwe nri na ibelata nri ndị na-adịghị mma, ihe oriri na nri ụlọ oriri na ọṅụṅụ, kama iri nri dị ọhụrụ n'ụlọ.
Lelee oriri sodium gị
Mgbe ị na-eri nri ekpokọtara ma ọ bụ edozichara, lelee ọkwa sodium. Sodium bụ electrolyte nke na-arụ ọrụ dị mkpa n'ime ahụ ahụ iji jide ma ọ bụ hapụ mmiri, yabụ ọ bụrụ na nri ị na-eri dị oke na sodium, mmiri na-esi na akụrụ pụta na nke a nwere ike ịkpata mgbagwoju anya na nhazi nke electrolytes ndị ọzọ.
Mgbe oke mmiri na ahụ anyị na-agbanwe electrolyte ahaghị nhata nwere ike ịmalite, na-eme ka akpịrị ịkpọ nkụ (mmiri ezughi oke ma e jiri ya tụnyere ụfọdụ electrolytes dị elu) ma ọ bụ oke mmiri (oke mmiri).
Ịṅụ mmiri zuru ezu n'ebughị ibu na mkpụrụ ndụ na-enyere aka ịkwụsị ọkwa sodium na potassium site n'ịdị elu ma ọ bụ dị ala.
Lelee ọgwụ gị
Ọgwụ nje, diuretics, ọgwụ hormonal, ọgwụ ọbara mgbali elu, na ọgwụgwọ ọrịa kansa nwere ike imetụta ọkwa electrolyte niile.
electrolyte ahaghị nhataỤdị ọrịa kachasị njọ na-emekarị na ndị ọrịa cancer na-anata chemotherapy. Mgbaàmà ya nwere ike ịdị njọ ma ọ bụrụ na ejighị ya nke ọma yana gụnyere ọkwa calcium ọbara dị elu ma ọ bụ enweghị ahaghị nhata ndị ọzọ na-etolite mgbe mkpụrụ ndụ kansa nwụrụ.
Ọ bụrụ na ịmalitela ọgwụ ọhụrụ ma ọ bụ mgbakwunye ma hụ mgbanwe na ọnọdụ gị, ike gị, ọnụọgụ obi na ụra gị. electrolyte ahaghị nhata Kpọtụrụ dọkịta gị ka ibelata ihe egwu dị.
Tinye mmanụ ọkụ mgbe mgbatị ahụ gasịrị
Mmiri na electrolytes (na-emekarị n'ụdị mgbakwunye sodium) bụ ndị na-eme egwuregwu na-erikarị n'oge ma ọ bụ mgbe ọzụzụ gasịrị.
Ịmejupụta electrolytes bụ ndụmọdụ a ma ama kemgbe ọtụtụ afọ, nke a mere na ịṅụ mmanya na mmiri bara ụba na-ewu ewu na ndị na-arụsi ọrụ ike.
Ọ dị mkpa ịṅụ mmiri zuru oke tupu, n'oge, na mgbe mgbatị ahụ gasịrị iji mee ka mmiri na-agba gị mmiri, ma ọ bụrụ na ị na-emega ahụ ogologo oge, imeju ụlọ ahịa electrolyte gị dị oké mkpa ka ụfọdụ electrolytes (karịsịa sodium) na-efunahụ mgbe ọsụsọ na-agba gị.
Iji kwụọ ụgwọ mfu mmiri n'oge mgbatị ahụ mmiri ọzọ, ị kwesịrị ị drinkụ ihe dị ka iko 1,5 ruo 2,5 maka mgbatị ahụ dị mkpụmkpụ yana ihe dị ka iko atọ ọzọ maka mgbatị ahụ ogologo oge karịa otu awa.
Mgbe ahụ enweghị mmiri zuru oke, akpịrị ịkpọ nkụ na adịghị ike nwere ike ịkpata nsogbu obi (mgbanwe nke ọnụ ọgụgụ obi), mgbaka muscle, ike ọgwụgwụ, dizziness na mgbagwoju anya.
Ọ bụghị nanị na nke a na-emerụ ọrụ ikuku ikuku n'ozuzu ya, ma ọ pụkwara ịkpata ịda mbà n'obi ma ọ bụ, n'ọnọdụ ndị a na-adịghị ahụkebe, nsogbu siri ike dị ka nkụchi obi.
Mezue erughị eru
N'ihi oke mgbakasị ahụ, ihe mkpụrụ ndụ ihe nketa, ma ọ bụ ọnọdụ ahụike dị adị, ụfọdụ ndị mmadụ nwere ike ghara ịdịte aka na ụfọdụ electrolytes.
Magnesium na potassium bụ electrolytes abụọ nke ọtụtụ mmadụ na-adịchaghị. Inweta ihe mgbakwunye magnesium kwa ụbọchị nwere ike inye aka mejupụta ụlọ ahịa ma gbochie ụkọ magnesium, nke na-ahụ maka mgbaàmà dị ka nchekasị, nsogbu ihi ụra ma ọ bụ akwara akwara.
Kedu ka esi egbochi ngbanwe eletrọnịt?
a electrolyte ahaghị nhataHụ dọkịta ma ọ bụrụ na ị na-enwe mgbaàmà nkịtị nke
Ọ bụrụ na ọ bụ ọgwụ ma ọ bụ ihe kpatara ya kpatara enweghị aha electrolyte, dọkịta ga-edozi ọgwụ gị ma gwọọ ihe kpatara ya. Nke a bụ ọdịnihu electrolyte ahaghị nhataỌ ga-enyekwara aka igbochi
Ọ bụrụ na ị na-enweta ọgbụgbọ ogologo oge, afọ ọsịsa ma ọ bụ ọsụsọ, jide n'aka na ị ga-aṅụ mmiri.
Electrolyte adịghị mma bụ ọnọdụ dị ize ndụ. Ị dịrịkwa ndụ?
