Ọrịa na-egbu nkịtị bụ ọrịa na-abanye na ndụ gị n'enweghị ihe mgbaàmà ọ bụla. Ọtụtụ ọrịa na-adaba n'ụdị ọrịa na-egbu nkịtị. Ọrịa ndị a na-ezochi akara ịdọ aka ná ntị, nke pụtara na ha anaghị egosi mgbaàmà.
Ndị a bụ nsogbu ndị na-ebute mgbaàmà dị nro nke na-anaghị ahụkarị. Ọ bụrụ na oge buru ibu na-agafe na-enweghị ọgwụgwọ ọrịa ahụ, ọ nwere ike ịkpata nsogbu siri ike ma ọ bụ mgbe ụfọdụ ọnwụ.
Ndị mmadụ na-ahụkarị ọrịa ndị dị ize ndụ na mberede ma na-ebi ogologo oge na ọrịa ahụ n'amaghị ya. Inwe nyocha ahụike mgbe niile na-enye ohere maka nrịbama nrịbama nke a na-akọwaghị ma ọ bụ nke na-edoghị anya na enwere ike ịzọpụta ndụ mmadụ.
Nke a bụ ọrịa na-egbu nkịtị nke na-egosighi ihe mgbaàmà ọ bụla ...
Ọrịa na-egbu nkịtị
Ọrịa na-egbu nkịtị
Ọbara mgbali elu
Ọbara mgbali elu na-apụta mgbe ọbara mgbali elu dị 140/90 mm Hg ma ọ bụ karịa. Ọbara mgbali elu Ọ na-abụkarị n'ihi nrụgide, ise siga, oke nnu, nchekasị, ịṅụbiga mmanya ókè na ibi ndụ nkịtị. Ihe ndị ọzọ na-enye aka bụ oke ibu, ihe mkpụrụ ndụ ihe nketa, ọgwụ mgbochi ọmụmụ ma ọ bụ ihe mgbu, ọrịa akụrụ, na ọrịa adrenal gland.
Ọtụtụ mgbe, ọbara mgbali elu adịghị akpata mgbaàmà doro anya. N'ọnọdụ ụfọdụ, ọ nwere ike ibute isi ọwụwa, mkpụmkpụ ume, ma ọ bụ ọbara imi. Otú ọ dị, mgbaàmà ndị a na-eme mgbe ọ̀tụ̀tụ̀ ọbara mgbali elu dị elu.
Ọ bụrụ na eleghara ya anya, ọbara mgbali elu nwere ike ibute ọrịa obi ma ọ bụ ọbụna ọrịa strok. Naanị ụzọ ị ga-esi chọpụta nke a bụ ịlele ọbara mgbali elu mgbe niile, ma ọ bụ n'onwe gị ma ọ bụ dọkịta. Ọ bụrụ na ị hụ na ọnụ ọgụgụ ahụ dị oke elu, ị kwesịrị ịmalite ime ihe maka ọgwụgwọ.
-arịa ọrịa shuga
Ọrịa shuga bụ ọnọdụ chọrọ nleba anya mgbe niile. Enwere ụdị ọrịa shuga abụọ.
ụdị ọrịa shuga 2Ọrịa metabolic nke anụ ahụ enweghị ike imepụta insulin zuru oke ma ọ bụ jiri ya mee ihe nke ọma.
Dị ka International Diabetes Federation si kwuo, ihe dị ka nde mmadụ 387 n'ụwa nile nwere ọrịa shuga, na 2 n'ime mmadụ 1 amaghịdị na ha nwere ya.
N'ihi nke a, a na-ewere ọrịa shuga dị ka ọrịa na-egbu nkịtị. Ụfọdụ mgbaàmà ndị a na-ahụkarị gụnyere akpịrị ịkpọ nkụ, agụụ, ịbelata ibu na mberede, urination ugboro ugboro, ike ọgwụgwụ, ọnya na-agwọ ngwa ngwa ma ọ bụ mkpụpu, na ọhụụ na-adịghị mma. A maghị kpọmkwem ihe kpatara ọrịa shuga. Agbanyeghị, mkpụrụ ndụ ihe nketa, oke ibu, nri na-adịghị mma na enweghị ọrụ na-arụ ọrụ dị mkpa na mmepe nke ọrịa a.
Ọrịa shuga a na-achịkwaghị achịkwa nwere ike ibute nnukwu nsogbu dị iche iche. Ndị a na-agụnye ọrịa obi, ọrịa akụrụ, ọrịa strok, na ịhụhụ ụzọ.
Ọ bụrụ na ị nọ n'ihe ize ndụ dị ukwuu nke ịmalite ịmalite ọrịa shuga ma hụ nke ọ bụla n'ime mgbaàmà ndị a na-ahụkarị, lelee ọkwa shuga dị n'ọbara gị. Ozugbo achọpụtara ọrịa shuga, ọgwụgwọ bụ site n'ịṅụ insulin ma ọ bụ ọgwụ ndị ọzọ.
ọrịa akwara obi
Ọrịa akwara obi bụ ọrịa obi a na-ahụkarị na-ebute site n'ịkwado plaque n'ahụ mgbidi akwara. Nnukwu ihe ncheta na-ebelata akwara akwara ka oge na-aga. Nke a na-egbochi akụkụ ụfọdụ ma ọ bụ kpam kpam n'ọbara n'ime ahụ. Ka oge na-aga, ọrịa akwara ọbara nwekwara ike ime ka akwara obi gharazie isi ike ma bute nkụda obi.
Ihe ize ndụ maka ọrịa akwara obi na-agụnye ibu ibu, akụkọ ihe mere eme ezinụlọ, nri na-adịghị mma, ise siga na enweghị mmega ahụ. N'ihi na ọrịa akwara obi anaghị akpata akara ọ bụla ma ọ bụ akara ọ bụla, enwere ike ghara ịhụ ya ruo mgbe nkụchi obi pụtara. Ọ dị mkpa ka a na-enyocha ahụike mgbe niile maka nchọpụta oge.
Zere nnu ma rie nri ndị nwere abụba dị obere. A naghị aṅụ sịga, na-emega ahụ mgbe niile. Mgbanwe ndụ ndị a na-ebelata ohere nke ọrịa obi.
ọrịa imeju abụba abụba
ọrịa imeju abụba abụbaỌ bụ ọnọdụ nke imeju na-esiri ike ịkụda anụ ahụ nwere abụba. Nke a na-ebute mkpokọta na anụ ahụ imeju. Enwere ụdị ọrịa imeju abụba abụba abụọ - ọrịa imeju na-egbu egbu na ọrịa imeju na-adịghị egbu egbu.
Dị ka aha ahụ na-egosi, ịṅụbiga mmanya ókè na-akpata ọrịa imeju aṅụrụma. Amabeghị ihe kpatara ọrịa imeju na-anaghị egbu egbu.
Ọ na-abụkarị ọnọdụ mkpụrụ ndụ ihe nketa. A na-akọwa imeju abụba abụba dị ka arụrụ ọrụ imeju na-eme na onye ọrịa ebe ihe karịrị pasenti iri nke imeju nwere abụba na onye na-aṅụ obere mmanya ma ọ bụ na-enweghị.
Na mbido mbụ, ọrịa imeju na-ebu ibu anaghị ebutekarị akara ngosi, kama nke ahụ, ọrịa ahụ adịghị njọ n'oge a. Ịrụbiga ọrụ imeju na ụbara abụba n'ime imeju nwere ike ibute mbufụt na mmerụ ahụ. Nke a na-eduga n'ụdị ọrịa ahụ ka njọ.
Na mgbakwunye na mgbu dị n'akụkụ aka nri elu nke afọ, ị nwere ike ịnweta ike ọgwụgwụ, enweghị agụụ, na ahụ erughị ala n'ozuzu ma ọ bụrụ na ị nwere imeju abụba abụba. Ọ bụrụ na ị nwere ịwa ahụ nke eriri afọ, ị nwere nnukwu ihe ize ndụ nke ịta ahụhụ site na ọnọdụ a.
Ihe ndị ọzọ dị ize ndụ gụnyere cholesterol dị elu, oke ibu, ọrịa polycystic ovary, apnea nke ụra, ụdị ọrịa shuga 2, ọrịa thyroid na-adịghị arụ ọrụ na gland pituitary.
Ọ bụrụ na ị chere na ị nwere nsogbu imeju, kpọtụrụ dọkịta gị. Nnwale ọbara dị mfe ma ọ bụ ultrasound na-enyere aka ịchọpụta nsogbu a n'oge mmalite.
Ọkpụkpụ
ỌkpụkpụỌ bụ ọrịa na-akpata mmebi ọkpụkpụ, na-eme ka ha ghara ịdị ike ma na-esighi ike. Ọ bụkwa ọrịa nkịtị nke na-enwekarị ihe mgbaàmà n'oge mmalite. Ya mere, mmalite nke osteoporosis siri ike ịchọpụta na ịchọpụta ya. Ọrịa a nwere ike ime n'afọ ọ bụla.
Ọtụtụ mgbe, ihe ịrịba ama mbụ bụ mgbaji ọkpụkpụ na-egbu mgbu. Ihe mgbaàmà ole na ole nke osteoporosis bụ nhụsianya olu ka oge na-aga, mgbu azụ, ọnọdụ ahụ siri ike, na ọkpụkpụ ọkpụkpụ nke na-eme ọbụna site na ọdịda dị mfe.
Ihe ize ndụ bụ nwanyị, ịbụ post-menopausal, na nke Caucasian ma ọ bụ Eshia. Ihe ndị ọzọ dị ize ndụ gụnyere akụkọ ihe mere eme ezinụlọ, nri na-adịghị mma, adịghị arụ ọrụ, ise siga, na ọgwụ ụfọdụ.
Ọ bụrụ na ị nọ n'ihe ize ndụ maka osteoporosis, kpọtụrụ dọkịta maka nyocha njupụta ịnweta ọkpụkpụ. Iji gbochie osteoporosis, ị kwesịrị ị na-emega ahụ mgbe niile, na-eri nri dị mma (karịsịa nri ndị nwere calcium na vitamin D), belata ịṅụ mmanya na-aṅụ sịga.
Ọrịa cancer colon
Ọrịa cancer nke eriri afọ bụkwa ọrịa na-egbu mmadụ nkịtị. Akpụkpọ anụ anaghị etolite na ikensi ma ọ bụ eriri afọ. Ọ na-amalitekarị dị ka obere uto mara dị ka polyp. Ọtụtụ n'ime polyps ndị a abụghị ọrịa kansa, ma mgbe a na-eleghara ya anya ma ọ bụ na-ahapụghị ya, ụfọdụ nwere ike ịghọ ọrịa cancer ka afọ ole na ole gachara.
Nchọpụta mbụ na mwepụ nke mkpụrụ ndụ kansa na eriri afọ nwere ike ịgwọ ọrịa kansa na pasent 90 nke ikpe. Otú ọ dị, ihe dị mkpa bụ ime nyocha nke colorectal n'oge ọ bụla iji chọpụta ma wepụ polyps.
Ọ bụ ezie na ọrịa cancer eriri afọ nwere ike ọ gaghị enye gị akara ịdọ aka ná ntị n'oge, ọ bụrụ na ị hụkwuo afọ ntachi, afọ ọsịsa, ọbara na stool, gas na-adịghị ahụkebe ma ọ bụ mgbu afọ, ọnụ ọgụgụ ọbara dị ala, ọnwụ na-enweghị nkọwa, vomiting, na ike ọgwụgwụ, nweta ule dị mfe. Ịchọta ihe kpatara nsogbu ahụ nwere ike ịzọpụta ndụ gị.
Nonmelanoma akpụkpọ cancer
Ọrịa anụ ahụ na-abụghị nke melanoma na-etolite nwayọọ nwayọọ n'ígwé nke akpụkpọ ahụ n'ihi oke ọkụ ultraviolet (UV) nke anyanwụ ma ọ bụ isi mmalite tanning dị n'ime ụlọ dị ka akwa tanning. Mkpụrụ ndụ ihe nketa, akpụkpọ ahụ chara acha nke na-ere ọkụ n'ụzọ dị mfe, yana ọtụtụ ntụpọ ojii n'ahụ na freckles nwere ike ịbawanye ohere nke ọrịa cancer a. Ndị ikom na ndị karịrị 40 nọ n'ihe ize ndụ dị elu.
Ọtụtụ mgbe, ọnyá na-acha uhie uhie ma ọ bụ ọnyá na-acha uhie uhie na akpụkpọ ahụ nke na-adịghị agwọta ọbụna mgbe ọtụtụ izu gasịrị bụ akara mbụ nke ọrịa cancer anụ ahụ na-abụghị melanoma. Ọ bụrụ na ị hụ ihe na-adịghị mma akpụkpọ ahụ nke na-adịghị agwọta mgbe izu anọ gachara, kpọtụrụ dọkịta. Dọkịta ọkachamara nwere ike mee biopsy iji gosi ma ọ bụ ọrịa kansa.
Zere ikpughe oke ọkụ na ọkụ UV, ịwụ anyanwụ na solarium, zere ịpụ apụ n'oge awa kacha elu, ma na-elele anya mgbe niile iji belata ihe ize ndụ nke ọrịa kansa anụ ahụ na-abụghị melanoma.
Ọrịa Chagas
Ọrịa Chagas bụ ọrịa parasitic na-emetụta nde mmadụ 10 n'ụwa niile. Ọrịa a na-apụta mgbe ahụhụ a na-akpọ 'kissing' bug tara ya, nke na-ebu nje nje Trypanosoma cruzi.
Na ọkwa mbụ nke ọrịa a, ọ naghị egosikarị ihe mgbaàmà ọ bụla, n'agbanyeghị na ọtụtụ nje nje na-ekesa n'ọbara. Ihe na-erughị pasent 50 nke ndị mmadụ na-enweta mgbaàmà mbụ a na-ahụ anya (ebe nje nje na-abanye n'ime ahụ), ọzịza nkuchianaya (ma ọ bụrụ na nje ahụ abanye n'anya), ahụ ọkụ, ike ọgwụgwụ, ahụ mgbu, isi ọwụwa, fụrụ akpụ, agụụ nke agụụ, ọgbụgbọ na vomiting. .
Mgbe ọrịa ahụ na-adịghị ala ala, ọ na-ebute nnukwu nsogbu obi na eriri afọ nke nwere ike ịkpata ọnwụ.
Ihe ndị na-eme ka ohere nke ibute ọrịa Chagas dịkwuo elu gụnyere ibi n'ebe a na-ahụ ụmụ ahụhụ ndị a na-egbu egbu, dị ka ime obodo Central America, South America, na Mexico, na ịnara mmịnye ọbara site n'aka onye bu ọrịa ahụ.
Ọ bụrụ na ị nwere mgbaàmà nke ọrịa Chagas, kpọtụrụ dọkịta. Nlele ọbara dị mfe nwere ike igosi na ụmụ ahụhụ na-egbu egbu, na ọgwụgwọ oge ya nwere ike ịzọpụta ndụ gị.
Patba ọcha n'anya
Ịba ọcha n'anya na-ezo aka n'ọnọdụ mkpali nke imeju na bụ ọrịa nje na-emetụta ọtụtụ puku mmadụ n'ụwa nile. Nje virus hepatotropic dị iche iche na-ebute ụdị ọrịa a, gụnyere ịba ọcha n'anya A, B, C, D, na E.
A na-ebute ịba ọcha n'anya A na E site n'ịṅụ nri emetọọ ma ọ bụ mmiri emetọru. A na-ebute ịba ọcha n'anya B, C, na D site na mmịnye ọbara e merụrụ emerụ, inwe mmekọahụ, na ịmụ nwa.
A na-ebutekwa ọrịa ahụ site na ịṅụbiga mmanya ókè naọrịa autoimmuneO nwekwara ike kpatara ya. Nje nwere ike ịdị n'ime ahụ ruo ọtụtụ afọ na-egosighi akara ọ bụla. Otú ọ dị, ọ nwere ike ịkpata mgbaàmà dị ka ike ọgwụgwụ, ahụ mgbu, jaundice, stool stool, obere ahụ ọkụ, vomiting na afọ ọsịsa.
Ọ bụrụ na ị nwere nke ọ bụla n'ime mgbaàmà ndị a, hụ dọkịta maka nyocha ọbara dị mfe ma ọ bụ biopsy imeju iji lelee maka ịba ọcha n'anya. Ọ bụrụ na ị nọ n'ihe ize ndụ nke ịba ọcha n'anya, ị kwesịrị ị nweta ọgwụ mgbochi ịba ọcha n'anya.
Uterine cancer
Dị ka Òtù Ahụ Ike Ụwa si kwuo, ọrịa cancer uterine bụ nke anọ na-akpata ọrịa cancer na-egbu ndị inyom, karịsịa na mba ndị ka na-emepe emepe. Ọrịa kansa a na-etolite n'ime mkpụrụ ndụ nke cervix ma na-ebutekarị ihe mgbaàmà n'oge mmalite ya.
Ọ bụrụ na achọpụtaghị ya n'oge, ọrịa kansa agbasawo na eriri afọ, imeju, eriri afọ, ma ọ bụ ngụgụ. N'ime oge ndị ọzọ, mgbu pelvic ma ọ bụ ọbara ọgbụgba nwere ike ime.
Ọrịa uterine bụ ọrịa papillomavirus mmadụ (HPV), nke na-agbasa site na mmekọ nwoke na nwanyị. Ọtụtụ mgbe, usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ nke ụmụ nwanyị nwere ike ịlụso ọrịa a ọgụ. Agbanyeghị, ụfọdụ ụdị HPV nwere ike ibute ọrịa kansa cervical.
Ụmụ nwanyị ndị na-ese siga, nwere ọtụtụ ndị mmekọ nwoke na nwanyị, nwee ọtụtụ ụmụaka, buru oke ibu, na-eji ọgwụ mgbochi afọ ime ogologo oge, ma ọ bụ bu nje virus immunodeficiency mmadụ (HIV) nwere nnukwu ohere nke ịmalite ọrịa cancer uterine.
Ọ na-ewekarị ọtụtụ afọ ka mkpụrụ ndụ nkịtị dị na cervix ghọọ mkpụrụ ndụ kansa. Ya mere, ọ bụrụ na ị na-enweta mgbaàmà dị nro, kpọtụrụ dọkịta maka nyocha smear. Nnyocha ọrịa kansa cervical dịkwa irè.
