O le a le Comorbidity, Mafua'aga, O a Fa'ailoga?

comorbidity e le o se manatu tatou te fetaiai soo. O le mea lea "O le a le comorbidity?” e ofo ai. 

O le a le comorbidity?

E fa'atatau i le iai o ni fa'ama'i se lua pe sili atu po'o ni tulaga i le taimi e tasi pe fa'asolosolo. I se isi faaupuga, o lona uiga o le tagata e sili atu ma le tasi le maʻi i le taimi e tasi. Mo se faʻataʻitaʻiga, afai e te maua i le maʻisuka ma le toto maualuga, o nei tulaga e lua o ni faʻalavelave faʻafuaseʻi o le tasi ma le isi.

O faʻamaʻi faʻamaʻi o faʻamaʻi e le mafai ona fesoʻotaʻi ma e tusa ma le lua vaetolu o maliu uma i le lalolagi atoa. O le toto maualuga, ma'i suka, ma'i fatu fatu, gugu, stroke, ma fa'ama'i mata'utia o ni fa'ata'ita'iga o fa'ama'i fa'atasi.

Tulaga eseese o fa'ama'i

O faʻamaʻi pipisi e taatele i faʻamaʻi nei:

Puta tele

O se tulaga lavelave e iloa e le ga'o tele o le tino. E tusa ai ma le Society for Obesity Medicine, o le tino puta e fesoʻotaʻi ma le tusa ma le 236 tulaga faʻafomaʻi (e aofia ai le 13 ituaiga o kanesa).

Maʻi suka

O nisi nei o fa'ama'i masani e feso'ota'i ma le ma'i suka:

• dyslipidemia
• fa'ama'i ga'o ole ate e le'o mafua mai ile ava malosi
• Fa'aletonu fatu ma fa'ama'i alatoto
• ma'i fatuga'o
• Puta tele

O a fa'ailoga o fa'ama'i?

O faʻailoga o faʻamaʻi faʻamaʻi e faapenei:

• tete'e inisalini
• ma'isuka ituaiga 2
• Toto maualuga
• maualuga cholesterol maualuga maualuga lipid toto, pei ole
• ma'i cardiovascular
• Supa
• Gugu
• Apnea (le maua se moe)
• fa'ama'i gallbladder
• hyperuricemia
• Faʻailogaina
• kanesa o le susu, kanesa colorectal ma kanesa gallbladder
• Faʻanoanoa

O le a le mea e mafua ai le comorbidity?

E tupu le fa'ama'i pe a fa'atasi fa'ama'i se lua po'o felavasa'i a'afiaga o a'afiaga. O mafuaaga nei ua vaevaeina i ni vaega se tolu: 

• O le tasi le faaletonu e aafia ai le amataga o le ma'i lona lua.

f.t.t. : O le fa'aauauina pea o le ava e mafai ona tupu ai le ate cirrhosis.

• O a'afiaga fa'aletonu o se tasi fa'aletonu e a'afia ai le amataga o se isi fa'afitauli.

f.t.t. : E mafai ona tupu se ma'i fatu ona o le fa'alavelave e feso'ota'i ma suiga o le olaga.

• Mafuaaga masani.

f.t.t. : O'o i fa'alavelave fa'alavelave e o'o atu ai i le popole ma le fa'aletonu o lagona.

O ai e lamatia i fa'ama'i fa'atasi?

So'o se tasi e mafai ona atia'e fa'ama'i fa'atasi, ae o nisi vaega o tagata e maualuga atu le lamatiaga mo fa'afitauli o le soifua maloloina nai lo isi.

• Ole a'afiaga ole comorbidity e sili atu ona taatele ile matua. E mafua ona o tagata matutua matutua e sili atu ona i ai ni faʻafitauli faʻalesoifua maloloina nai lo tupulaga matutua.
• O tagata e itiiti le avanoa i le soifua maloloina e lamatia foi.

O isi vaega e lamatia e aofia ai:

• fafine maitaga 
• Tagata e maua i fa'ama'i fanau po'o fa'ama'i laiti.
• O nisi o masaniga o le olaga e fa'atuputeleina ai fo'i le fa'atupuina o nisi tulaga. Mo se faʻataʻitaʻiga, ulaula, inu ava malosi…

E fa'afefea ona a'afia togafitiga ile fa'ama'i?

• O le iai o fa'ama'i fa'atasi e fa'alavelave ai togafitiga mo se tulaga fa'alesoifua maloloina. Mo se faʻataʻitaʻiga, o tagata e iai faʻafitauli o le faʻaaogaina o vailaʻau ma faʻafitauli o le soifua maloloina o le mafaufau e maualuga atu le lamatiaga o le taofia o togafitiga nai lo tagata e leai ni maʻi mafaufau.
• Togafitiga o tulaga faʻalavelave e masani ona manaʻomia le galulue faʻatasi ma tagata tomai faapitoa e atiaʻe se fuafuaga togafitiga mo tulaga taʻitasi.
• O tulaga eseese e ono mana'omia ai le fa'aogaina o vaila'au eseese. O nisi vailaʻau atonu e le saogalemu pe a faʻatasi, pe faʻaitiitia e le tasi le aoga o le isi.

Faʻamatalaga: 1