Yumuşak gıda diyeti adından da anlaşılacağı gibi kendinden yumuşak yiyeceklerin ya da ezilerek yumuşatılan yiyeceklerin tüketildiği bir beslenme şeklidir. Zaman zaman doktorlar bazı özel durumları olan hastalara yumuşak gıda diyetini önerir.
Peki “yumuşak gıda diyeti nedir” ve doktorlar neden böyle bir beslenme şekli önermektedir?
Yumuşak gıda diyeti genellikle boyun, baş, mide ameliyatı veya diş sorunları olan kişilere önerilir. Bu diyette sadece yumuşak dokulu, çiğnenmesi, yutulması ve sindirilmesi kolay yiyecekler yenir.
Yumuşak gıdalar doğrayarak, kıyılarak veya ezilerek hazırlanır. Bu besinlerin lif içeriği düşüktür.
Sindirim sistemini dinlendiren kısa süreli bir diyet planıdır. Kişinin tıbbi durumuna bağlı olarak geçici veya kalıcı olarak uygulanabilir.
Yumuşak gıda diyetinde neler yenir?
Bu diyette çiğnemesi, yutması ve sindirmesi kolay yiyecekler tüketilmelidir. Bu yiyecekler besin açısından da zengin olmalıdır. Yumuşak gıda diyetinde yenebilecek besleyici gıdaların listesi şöyledir:
Sebzeler
- Kabuksuz, çekirdeksiz pişmiş sebzeler
- Patates püresi
- Haşlanmış ve ezilmiş sebzeler
- Sebze suyu
Meyveler
- Muz
- Avokado
- Meyve suyu
- Elma püresi
- Konserve meyveler
Protein
- Haşlanmış çırpılmış yumurta
- Yumurta salatası
- Öğütülmüş veya ince doğranmış pişmiş et ve balık
- Konserve balık
- Haşlanmış ve ezilmiş mercimek, fasulye
Tahıllar
- Beyaz pirinç püresi
- Erişte
- Beyaz ekmek, ezilmiş veya ince doğranmış
- Pişmiş makarna
- Yulaf
Süt ürünleri
- Süt ve milkshake
- Yoğurt
- Süzme peynir
- Dondurma
Tatlılar
- Jelatin
- Puding
- Doğranmış meyveler ile yapılan muhallebi
- Islak kek
Soslar
- Sebze veya tavuk suyu
- Kemik suyu
Yumuşak gıda diyetinde neler yenmez?
Sebzeler
- Brokoli, havuç, kereviz ve karnabahar gibi kolay ezilemeyen sebzeler
- Patates kızartması
Meyveler
- Çiğ veya kabuklu meyveler
- Armut ve elma
- Kuru meyveler
- Yüksek lifli meyveler
- Böğürtlen ve çilek gibi çekirdekli meyveler
Protein
- Yağlı ve fazla pişmiş et
- Kızarmış et ve balık
- Sosis, salam gibi işlenmiş etler
- Sosisli sandviç
- Fıstık ezmesi
- Tohumlar
- Ezilmemiş mercimek veya fasulye
Tahıllar
- Mısır
- Patlamış mısır
- Simit
- Ekşi mayalı ekmek
- Kızarmış ekmek
- Yumuşatılmamış tahıllar
- Tost ve kraker
Süt ürünleri
- Sert peynirler
- İçinde meyve, fındık, çikolata parçaları olan yoğurt veya dondurma
Tatlılar
- Turta
- Kuru kekler
Soslar
- Acı sos
- Barbekü sosu
Bu diyette mideyi tahriş edecek veya çiğnenmesi ve yutulması zor olan yiyeceklerden uzak durmak gerekir.
Yumuşak gıda diyetini kimler yapmalı?
Doktorlar aşağıdaki koşullarda yumuşak gıda diyetini önermektedir:
- Ameliyat sonrası: Baş, boyun veya mide ameliyatı olanlar. Bu tür ameliyatlara bariatrik cerrahi ve gastrektomi örnektir.
- Diş problemleri: Yirmilik diş çekimi ve protezlerin gevşemesi gibi durumlarda çiğnemek için çaba harcamaya gerek kalmaması için yumuşak gıda diyeti yapılır. Bu aynı zamanda yiyeceklerin dişlerin arasına sıkışmasını ve enfeksiyon olasılığını da önler.
- Yutma güçlüğü: Yutma zorluğu yaşayanlar için doktor, yumuşak yiyeceklerin tüketilmesini önerir. Yemeğin yumuşak ve sıvı olması yutmaya yardımcı olan kaslara fazla yük bindirmeden tüketilmesini sağlar.
- Kanser tedavisi: Radyoterapi ve kemoterapi, sindirim sisteminin iltihaplanmasına neden olur. Mukozit olarak bilinen bu durumda hastaların yumuşak gıda diyeti uygulaması önerilir.
Yumuşak gıdalar nasıl hazırlanır?
- Sebzeleri ve meyveleri yıkayarak soyun.
- Yiyecekleri (et, yumurta, peynir) küçük parçalara ayırın.
- Sebzeler, et, balık, mercimek ve fasulyeyi yumuşayana kadar pişirin.
- Yiyecekleri blendırla püre haline getirin.
- Çorba yaparken sebzeleri süzgeçten geçirin.
- Patates püresinde topak kalmasın.
- Sosları hazırlamak için süt, krema veya eritilmiş peynir ekleyin.
- Sulandırmak için yemeğinize et suyu ekleyin.
- Ekmeği süt veya çorba ile ıslatın.
Yumuşak gıda diyeti ne kadar uygulanır?
Yumuşak gıda diyeti doktorun önerisine göre ve belirlediği zaman diliminde uygulanır. Diyet süresince ağrıyı veya iltihabı şiddetlendirebilecek katı bir şey yememeye dikkat etmek gerekir.
Kaynakça: 1