Yonca balı, hafif çiçeksi tadı nedeniyle popüler olmuş bir bal çeşididir. Şeker yerine tatlandırıcı olarak kullanılır. Yonca balının faydaları antioksidan ve anti-inflamatuar bileşiklerin zengin varlığından kaynaklanmaktadır. Bal arıları tarafından yapılan bir bal çeşidi olan yonca balı, adından da anlaşılacağı gibi arıların yonca (Trifolium) çiçeklerinden nektar toplayarak ürettikleri bir baldır.
Yaklaşık 300 tür yonca bitkisi vardır. Bitkiler tüm dünyada ılıman ve subtropikal bölgelerde yetişir (Avustralya ve Güneydoğu Asya hariç). Yaygın ve dayanıklı olan yonca bitkisi, arılar için tercih edilen bir besin kaynağıdır. Arılar, yonca çiçeklerinden nektar toplayarak, kovanlarına getirip peteklere kapatarak yonca balı yapar. Arı kovanlarında depolanan yonca balı, bir tür kalın balmumu haline gelir.
Yonca Balı Nasıl Üretilir?
Yonca balı, yonca bitkisinin nektarını toplayan bal arıları tarafından yapılan kalın, tatlı bir sıvıdır. Tatlı severler arasında popüler bir seçim haline gelmesinin nedeni, hafif tada ve farklı bir renge sahip olmasıdır. Yonca bitkisi, hava koşullarına dayanıklıdır ve bal arıları için tercih edilen bir nektar kaynağıdır.
Diğer ballar gibi yonca balı da bal arıları tarafından yapılır. Arılar, çeşitli bitkilerin nektarı ve polenleri ile beslenir. Daha sonra bunları bir dizi salgı yoluyla bala dönüştürürler. Bal, arıların beslendikleri her çiçeğin tadını alır. Bu nedenle öncelikle yonca bitkilerini ziyaret ederlerse, yonca aromalı bal üretirler.
Yonca, büyük miktarlarda nektar üreten bir bitkidir. Dünyanın pek çok bölgesinde insanlar yoncayı, iyi kök saldığı ve toprağı tuttuğu için kıyılarda ve yamaçlarda erozyonu kontrol etmek için kullanır. Bu bitki aynı zamanda hayvan yemi olarak da kullanılmaktadır. Çoğu arazide büyüyebilir, bakımı pahalı değildir ve doğal olarak bal arılarını çeker.
Yonca balı yapmak isteyen arıcılar genellikle kovanlarını çok fazla yonca bulunan bir alana yerleştirirler. Ayrıca arıların beslenmesini teşvik etmek için kovanlarının etrafına yonca ekerler. Ancak arılar kapalı bir alanda olmadıkça, yalnızca bu belirli bitkileri ziyaret edeceklerini garanti etmenin bir yolu yoktur.
Tamamen saf yonca balı bulmak genellikle zordur. Sadece yonca yiyen arılardan elde edilen bal, çimenli bir çiçek kokusu ve hafif bir tada sahip, soluk kehribar rengindedir. Rengi neredeyse beyaza yakındır.
Yonca Balı Besin Değeri
Yonca balının şeker miktarı yüksektir. Bir yemek kaşığı (21 gram) yonca balının besin içeriği şöyledir;
Kalori: 60
Protein: 0 gram
Yağ: 0 gram
Karbonhidrat: 17 gram
Bu bal türündeki karbonhidratlar çoğunlukla doğal şeker halindedir. Bununla birlikte,magnezyum, potasyum, demir veçinko gibi az miktarda farklı vitamin ve mineraller de sağlar. Aynı zamanda sağlığa faydalı antioksidan bileşikler bakımından zengindir.
Yonca balının faydaları
Yonca Balının Faydaları
Bu bal özellikle vitamin ve mineral bakımından zengin olmasa da, bol miktarda antioksidan içerir. Daha açık renkli olanı, koyu renkli çeşitlere göre daha az antioksidan içerir.
1)Antiviral ve antibakteriyel özelliklere sahiptir
Yonca balı, diğer bal türleri gibi antiviral ve antibakteriyel etkilere sahiptir. 16 farklı bal türünün antibakteriyel kapasitesini karşılaştıran bir çalışmada, yonca balı, 2.2 mg antibiyotik dozuna eşdeğer şekilde zararlı Staphylococcus aureus hücrelerine karşı en güçlü antibakteriyel etkiyi göstermiştir.
Ayrıca, bakteriler bala karşı direnç geliştiremediğinden, yanıklar ve çizikler gibi yaralar için etkili bir antibakteriyeldir. Yaralarda pansuman olarak kullanılabilir.
Yonca balının güçlü antiviral etkileri de vardır. Su çiçeği virüsünün hayatta kalma oranını önemli ölçüde azaltır.
2)Antioksidanlar açısından zengindir
Bu bal çeşidi, serbest radikaller olarak bilinen kararsız moleküllerin neden olduğu hücresel hasarı önleyen bileşikler olan antioksidanlar içerir. Antioksidanlar hastalık riskini düşürür. Yonca balı serbest radikallerin neden olduğu karaciğer hasarını, antioksidan kapasitesi nedeniyle tersine çevirir.
Yonca balı özellikle anti-inflamatuar flavanol ve fenolik asit antioksidanları bakımından zengindir. Flavanoller kalp ve akciğer sağlığına faydalıdır. Fenolik asitler ise merkezi sinir sistemini güçlendirir.
3)Kötü kolesterolü düşürür
Kolesterol seviyesinin yüksek olması, kalp hastalığı için bir risk faktörüdür. Yonca balı sıfır kolesterol içermekle birlikte kötü kolesterol seviyesini düşürmeye yardımcı olur.
4)Zararlı bakterileri öldürür
Yonca balı da dahil olmak üzere bütün bal çeşitleri antibakteriyel özelliklere sahiptir. Öksürük için kullanılan bal, boğaz ağrısını yatıştırmaya ve öksürüğü bastırmaya yardımcı olur. Aynı zamanda zararlı mikropları da öldürür.
Yonca balı, bakterileri öldürmeye ve enfeksiyonları önlemeye yardımcı olabilecek hidrojen peroksit üreten bileşikler içerir. Ayak ülseri gibi yaralar için topikal bir antibakteriyel örtü olarak da etkilidir.
5)Beyin sağlığına faydalıdır
Yonca balındaki fenolik asit beyin sağlığının korunmasına yardımcı olur.
6)Şekerden daha sağlıklıdır
Bal çoğunlukla şekerden ibaret olsa da, şeker veya yüksek fruktozlu mısır şurubundan daha iyi bir tatlandırıcıdır. Bazı araştırmalar balın kalp sağlığı ve kilo kontrolü için sofra şekerinden daha iyi olabileceğini göstermektedir.
Ancak bal, şekerden daha sağlıklı olsa da, yine de şeker olarak kabul edilir ve sınırlı tüketilmelidir.
Yonca Balı ve Diğer Bal Çeşitleri
Balın besin içeriği, lezzeti ve rengi, yapıldığı nektar tipine, ayrıca işleme ve saklama süresine bağlıdır. Yonca balının yanı sıra, diğer açık renkli ve yumuşak tatlı bal türleri arasında portakal çiçeği ve kır çiçeği balı bulunur. Bu çeşitler antioksidan içeriği bakımından birbirine benzerdir.
Genellikle tıbbi olarak kullanılan karabuğday ve manuka balı, renk bakımından daha koyu ve lezzet bakımından daha zengindir. Bu da yüksek mineral ve antioksidan içerdiklerini gösterir. Yeni Zelanda’ya özgü bir bitkiden yapılanmanuka balı güçlü tıbbi potansiyele sahiptir.
Balı tıbbi amaçlar için kullanacaksanız, karabuğday veya manuka gibi daha koyu bir çeşidi seçmek faydalı olacaktır.
