Üzümün Faydaları, Zararları ve Besin Değeri

Üzüm binlerce yıldan beri yetiştirilmektedir ve birkaç eski uygarlık tarafından şarap yapımında kullanılmıştır.

Yeşil, kırmızı, siyah, sarı ve pembe gibi birçok üzüm çeşidi vardır. Asmada yetişir, çekirdekli ve çekirdeksiz çeşitleri vardır.

Ayrıca ılıman iklimde yetiştirilmektedir. Yüksek besin ve antioksidan içeriği nedeniyle zengin faydaları vardır. İşte “üzüm nedir”, “üzümün faydaları ve zararları nelerdir”, “üzüm mideye dokunur mu” sorularının cevaplarını kapsayan bilgilendirici bir yazı. 

Üzüm Besin Değeri

Çeşitli önemli besin maddeleri içeren bir meyvedir. Bir bardak (151 gram) kırmızı veya yeşil üzüm aşağıdaki besin içeriğine sahiptir:

Kalori: 104

Karbonhidrat: 27.3 gram

Protein: 1.1 gram

Yağ: 0.2 gram

Lif: 1.4 gram

C Vitamini: Referans Günlük Alım Miktarının % 27’si (RDI)

K vitamini: RDI’nın % 28’i

Tiamin: RDI’nın % 7’si

Riboflavin: RDI’nın % 6’sı

B6 Vitamini: RDI’nın % 6’sı

Potasyum: RDI’nın % 8’i

Bakır: RDI’nın % 10’u

Manganez: RDI’nın % 5’i

Bir bardak (151 gram) üzüm, kan pıhtılaşması ve kemik sağlığı için hayati öneme sahip bir vitamin olan K vitamini için günlük alınması gereken değerin dörtte birinden fazlasını sağlar.

Aynı zamanda bağ dokusu sağlığı için gerekli ve önemli bir besin ve güçlü bir antioksidan olan iyi bir C vitamini kaynağıdır.

Üzümün Yararları Nelerdir?

üzüm çeşitleri ve özellikleri

Yüksek antioksidan içeriği kronik hastalıkları önler

Antioksidanlar, bitkilerde bulunan bileşiklerdir. Onlar oksidatif strese neden olan zararlı moleküller olan serbest radikallerin neden olduğu hücrelerdeki hasarı onarmaya yardımcı olurlar.

Oksidatif stres diyabet, kanser ve kalp hastalığı gibi birçok kronik hastalığa neden olur. Üzüm, bir dizi güçlü antioksidan bileşik bakımından yüksektir. Aslında bu meyvede 1600’den fazla yararlı bitki bileşiği tanımlanmıştır.

En yüksek antioksidan konsantrasyonu kabuğunda ve tohumunda bulunur. Bu nedenle, üzüm araştırmalarının çoğu tohum ya da cilt kabuğunun özleri kullanılarak yapılmıştır.

Kendisine rengini veren antosiyaninler nedeniyle kırmızı üzüm, daha fazla sayıda antioksidan içerir.

Üzümdeki antioksidanlar fermentasyondan sonra bile varlığını sürdürür, bu nedenle bu bileşikler kırmızı şarapta da yüksektir.

Meyvede bulunan antioksidanlardan biri, polifenol olarak sınıflandırılan resveratrol dür. Resveratrolün kalp hastalığına karşı koruduğunu, kan şekerini düşürdüğünü ve kanserin gelişmesine karşı koruduğunu gösteren çeşitli çalışmalar yapılmıştır.

Meyvede ayrıca güçlü antioksidanlar olan C vitamini, beta karoten, kuersetin, lutein, likopen ve ellagik asit bulunur.

Bitki bileşikleri, bazı kanser türlerine karşı korur

Üzüm, belli kanser türlerine karşı korumaya yardımcı olabilecek yüksek düzeyde faydalı bitki bileşikleri içerir.

Meyvede bulunan bileşiklerden biri olan resveratrol, kanseri önleme ve tedavisi açısından çalışılmıştır.

İnflamasyonu azaltarak, antioksidan olarak hareket ederek ve kanser hücrelerinin vücutta büyümesini ve yayılmasını bloke ederek kansere karşı koruma sağladığı belirtilmiştir.

Resveratrolün yanı sıra, üzüm ayrıca kansere karşı yararlı etkileri olan kuersetin, antosiyaninler ve kateşinler de içerir.

Üzüm ekstraktlarının, test tüpü çalışmalarında insan kolon kanseri hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engellediği gösterilmiştir.

Ek olarak, 50 yaşın üzerindeki 30 kişiyle yapılan bir araştırma, iki hafta boyunca günde 450 gram üzüm tüketmenin kolon kanseri riskini azalttığını göstermiştir.

Çalışmalar ayrıca üzüm özlerinin, hem laboratuvarda hem de fare modellerinde göğüs kanseri hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engellediğini bulmuştur.

Kalp sağlığına faydalıdır

Düşük tansiyona yardımcı olur

Bir bardak (151 gram) üzüm, 286 mg potasyum içerir ve bu da günlük alınması gereken miktarın % 6’sıdır. Bu mineral, sağlıklı kan basıncı düzeylerini korumak için gereklidir.

Düşük potasyum alımı yüksek tansiyon, kalp hastalığı ve inme riskinin artmasına neden olabilir.

12267 erişkinde yapılan bir çalışmada, sodyum ile ilişkili olarak daha yüksek seviyelerde potasyum tüketenlerin daha az potasyum tüketenlere göre kalp hastalıklarından ölme olasılıklarının daha düşük olduğu görülmüştür.

Kolesterolü azaltmaya yardımcı olur

Üzümde bulunan bileşikler kolesterol emilimini azaltarak yüksek kolesterol seviyelerine karşı korumaya yardımcı olabilir.

Yüksek kolesterolü olan 69 kişide yapılan bir çalışmada, sekiz hafta boyunca günde üç bardak (500 gram) kırmızı üzüm yemenin, toplam ve “kötü” LDL kolesterolü düşürdüğü gösterilmiştir. Beyaz üzümde aynı etki görülmedi.

Kan şekerini düşürerek diyabete karşı korur

Üzümün 53 ile düşük bir glisemik indeks (GI) değeri vardır. Ayrıca, meyvede bulunan bileşikler kan şekeri seviyesini azaltabilir.

38 erkekle 16 haftalık bir çalışmada, günde 20 gram üzüm özü alanların bir kontrol grubuna kıyasla kan şekeri düzeylerinin düştüğü görülmüştür.

Ek olarak, resveratrolün vücudun glikoz kullanma yeteneğini artırabilen ve dolayısıyla daha düşük kan şekeri seviyeleri sağlayacak insülin duyarlılığını arttırdığı gösterilmiştir.

Resveratrol ayrıca, kan şekeri üzerinde yararlı bir etkiye sahip olabilen hücre zarları üzerindeki glikoz reseptörlerinin sayısını arttırır.

Kan şekeri seviyesini zaman içinde yönetmek, diyabet riskini azaltmada önemli bir faktördür.

Göz sağlığına fayda sağlayan çeşitli bileşikler içerir

Meyvede bulunan bitki kimyasalları yaygın göz hastalıklarına karşı korur. Bir çalışmada, üzüm içeren bir diyetle beslenen fareler retinada daha az hasar belirtisi göstermiş ve üzümle beslemeyen farelere kıyasla daha iyi retinal fonksiyona sahip olmuştur.

Bir test tüpü çalışmasında, resveratrolün insan gözündeki retina hücrelerini ultraviyole A ışığından koruduğu bulunmuştur. Bu durum, yaygın bir göz hastalığı olan yaşa bağlı maküler dejenerasyon (AMD) gelişme riskini azaltabilir.

Bir gözden geçirme çalışmasına göre, resveratrol ayrıca glokom, katarakt ve diyabetik göz hastalığına karşı korumaya da yardımcı olabilir.

Ayrıca, üzüm lutein ve zeaksantin antioksidanlarını içerir. Bazı çalışmalar, bu bileşiklerin gözlerin mavi ışıktan zarar görmesini engellediğini göstermiştir.

Bellek, dikkat ve ruh halini geliştirir

Üzüm yemek, beyin sağlığına fayda sağlayarak, hafızayı geliştirir. Sağlıklı ve ileri yaştaki erişkinlerle yapılan 12 haftalık bir çalışmada, günlük 250 mg üzüm ekstraktı, başlangıç ​​değerlerine kıyasla dikkat, bellek ve dil ölçen bilişsel test puanlarını önemli ölçüde artırdı.

Sağlıklı genç yetişkinlerde yapılan bir başka çalışma, 8 gramlık (230 ml) üzüm suyunun içilmesinin, tüketimden 20 dakika sonra bellekle ilgili becerilerin ve ruh halinin hızını artırdığını göstermiştir.

Sıçanlarda yapılan çalışmalar, resveratrol’ün 4 hafta boyunca alındığında öğrenme, hafıza ve ruh halini geliştirdiğini göstermiştir. Ek olarak, sıçanların beyin fonksiyonları artmış, büyüme ve kan akışı belirtileri göstermişlerdir.

Resveratrol, Alzheimer hastalığına karşı da koruyabilir ancak bunu doğrulamak için insanlarda çalışmalara ihtiyaç vardır.

üzüm faydaları nelerdir

Kemik sağlığı için önemli birçok besin maddesi içerir

Üzüm, kalsiyum, magnezyum, potasyum, fosfor, manganez ve K vitamini gibi kemik sağlığı için gerekli birçok vitamin ve mineral içerir.

Sıçanlarda yapılan çalışmalar, resveratrolün kemik yoğunluğunu arttırdığını göstermesine rağmen, bu sonuçlar insanlarda doğrulanmamıştır.

Bir çalışmada, 8 hafta süreyle dondurularak kurutulmuş üzüm tozu ile beslenen sıçanlar, tozu almayan sıçanlara göre daha iyi kemik emilimine ve kalsiyum tutulmasına sahip olmuştur.

Bazı bakteri, virüs ve maya enfeksiyonlarına karşı korur

Üzümdeki birçok bileşiğin bakteriyel ve viral enfeksiyonlara karşı koruduğu ve savaştığı gösterilmiştir.

Meyve bağışıklık sistemi üzerindeki yararlı etkisi ile bilinen iyi bir C vitamini kaynağıdır. Üzüm kabuğu ekstresinin test tüpü çalışmalarında grip virüsüne karşı koruduğu gösterilmiştir.

Ayrıca, içeriğindeki bileşikler, test tüpü çalışmalarında yayılan herpes virüsünü, suçiçeği ve mantar enfeksiyonlarını durdurmuştur.

Resveratrol ayrıca gıda kaynaklı hastalıklara karşı da koruyabilir. Farklı gıda türlerine eklendiğinde, E. Coli gibi zararlı bakterilerin büyümesini engellediği belirlenmiştir.

Yaşlanmayı yavaşlatır

Üzümde bulunan bitki bileşikleri, yaşlanma ve ömrü etkileyebilir. Resveratrolün çeşitli hayvan türlerinde ömrü uzattığı gösterilmiştir. Bu bileşik, uzun ömürle bağlantılı olan sirtuinler adı verilen bir protein ailesini uyarır.

Resveratrolün aktive ettiği genlerden biri SirT1 genidir. Bu, hayvan çalışmalarında daha uzun ömürlere bağlanan düşük kalorili diyetlerle aktive edilen aynı gendir.

Resveratrol ayrıca yaşlanma ve uzun ömürle ilişkili diğer bazı genleri de etkiler.

İnflamasyonu azaltır

Kronik inflamasyon, kanser, kalp hastalığı, diyabet, artrit ve otoimmün hastalıklar gibi kronik hastalıkların gelişiminde önemli bir rol oynar. Resveratrol, güçlü anti-inflamatuar özellikler gösterir.

Metabolik sendromlu 24 erkekte yapılan bir çalışmada – kalp hastalığı için bir risk faktörü – yaklaşık 1,5 fincan (252 gram) taze üzüme eşdeğer bir üzüm tozu özü, kanlarında anti-inflamatuar bileşiklerin sayısını arttırdı.

Benzer şekilde, kalp hastalığı olan 75 kişide yapılan bir başka çalışmada, üzüm tozu ekstraktı almanın, bir kontrol grubuna kıyasla, anti-inflamatuar bileşik düzeylerini artırdığı bulunmuştur.

İnflamatuar bağırsak hastalığı olan sıçanlarda yapılan bir çalışmada, üzüm suyunun sadece hastalığın belirtilerini değil, aynı zamanda anti-inflamatuar bileşiklerin kan düzeylerini de arttırdığı belirlenmiştir.

Üzümün Cilde Faydaları

Meyvedeki resveratrol bileşiği cilt sağlığını olumsuz yönde etkileyebilecek bir faktör olan oksidatif stresle savaşır. Resveratrolün ışık koruyucu etkileri vardır.

Resveratrol ayrıca cildi UV kaynaklı cilt hasarından korur, cilt kanseri ve cilt iltihabını önlemeye yardımcı olur.

Üzümdeki resveratrol ayrıca akne tedavisine de yardımcı olabilir. Akneye neden olan propionibacterium acnes bakterisinin aktivitesini engeller.

Çalışmalar ayrıca antioksidanı yaygın bir akne ilacı (benzoil peroksit) ile birleştirmenin akneyi tedavi etme yeteneğini artırabileceğini bulmuştur.

Üzümün Yan Etkileri Nelerdir?

Üzüm K vitamini içerir. Araştırmalar, K vitamininin kan inceltici ilaçlara (Warfarin gibi) müdahale edebileceğini gösteriyor. Bunun nedeni, K vitamininin kan pıhtılarının oluşumuna katkıda bulunmasıdır.

Bunun haricinde meyve, tüketim için güvenlidir. Hamilelik veya emzirme döneminde güvenliği konusunda bilgi olmamasına rağmen, normal miktarlarda alınırsa güvenli olduğu düşünülmektedir.

Üzüm Çekirdeği Yenir mi?

Üzüm çekirdeği, meyvenin ortasında bulunan küçük, gevrek, armut biçimli tohumlardır. Meyvenin içinde bir veya birkaç çekirdek bulunabilir.

Lezzetli olmasalar da, çoğu insanın yemesi zararsızdır. Çiğnemekte ve yutmakta sorun yoktur.

Öğütülmüş üzüm çekirdeği, üzüm çekirdeği yağı ve üzüm çekirdeği ekstresi yapmak için kullanılır.

Fakat bazı popülasyonlar üzüm çekirdeği yememelidir. Bazı araştırmalar, üzüm çekirdeği ekstresinin kan inceltici özelliklere sahip olduğunu, bunun da kan inceltici ilaçları engelleyebileceğini veya kanama bozukluğu olan kişiler için güvensiz olabileceğini bulmuştur.

Yine de, çoğu insan makul miktarda tam çekirdekli üzüm yiyerek bu etkileşim için yüksek risk altında olmayacaktır. 

Üzüm çekirdeği yemenin faydaları

Üzüm çekirdeği, sağlık yararları sağlayabilecek çeşitli bitki bileşikleri bakımından zengindir. Örneğin, bitkilere kırmızı, mavi veya mor rengini veren antioksidan açısından zengin bir polifenol olan proantosiyanidin bakımından yüksektir. 

Antioksidanlar, inflamasyonu azaltır ve vücudumuzu oksidatif stresten korur ve sonuçta metabolik sendromu ve kronik hastalığı önler.

Üzüm çekirdeğinden elde edilen proantosiyanidinler şişkinliği azaltmaya ve kan akışını iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Flavonoidler olarak adlandırılan antioksidan açısından zengin bileşikler, özellikle gallik asit, kateşin ve epikateşin de çekirdekte en yüksek miktarlarla bulunur.

Bu flavonoidler, beyin sağlığı için özellikle faydalı olabilecek serbest radikal temizleyici ve anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Araştırmalar, Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıkların başlangıcını geciktirebileceğini öne sürüyor.

Üzüm ayrıca olgunlaştıkça çekirdeğinde yoğunlaşan melatonin içerir. Melatonin, uyku düzeni gibi sirkadiyen ritimleri düzenleyen bir hormondur.

Melatonin tüketmek, yorgunluğu azaltır ve uyku kalitesini iyileştirir. Aynı zamanda bir antioksidan görevi görür ve anti-inflamatuar özelliklere sahiptir.

Sonuç olarak;

Üzüm, sağlığımıza fayda sağlayan birçok önemli besin ve güçlü bitki bileşiği içerir. Şeker içermesine rağmen, düşük bir glisemik indeksi vardır ve kan şekeri düzeylerini aşırı yükseltmez.

Resveratrol gibi üzümde bulunan antioksidanlar, inflamasyonu azaltır ve kansere, kalp hastalığına ve şeker hastalığına karşı koruma sağlar.

İster taze ister dondurulmuş, ister meyve suyu şeklinde, üzümü farklı şekillerde tüketebilirsiniz.

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir