Sorbitol Nedir, Nerelerde Kullanılır? Faydaları ve Zararları

Sorbitol, bir tür karbonhidrattır. Polioller adı verilen şeker alkolleri kategorisine girer.

Suda çözünen bu bileşik, elma, kayısı, hurma, çilek, şeftali, erik ve incir gibi bazı meyvelerde doğal olarak bulunur.

Paketlenmiş yiyecekler, içecekler ve ilaçlarda kullanılmak üzere ticari olarak mısır şurubundan üretilir.

Ticari üretilen sorbitol, nemi korumak, tatlılık katmak, ürünlere doku sağlamak gibi amaçlarla kullanılır.

Sorbitol Faydaları Nelerdir?

Diş sağlığını korur

• Diş çürükleri, bakteriyel bir hastalıktır. 
• Sorbitol, diğer polioller gibi birçok bakteri suşu tarafından metabolize edilemez. 
• Böylece, diş plakları ilk etapta oluşmaz bile.

Kabızlığı giderir

• Sorbitolün hafif bir müshil etkisi vardır. Günde yaklaşık 7-14 gr gibi büyük miktarlarda tüketmek bağırsak hareketini kolaylaştırır.
• Bunun nedeni sorbitolün ozmotik bir müshil olmasıdır. 
• Dışkıda su tutmaya ve çekmeye yardımcı olur. 
• Dışkının yumuşamasını ve kanalda kolay hareket etmesini sağlar.

Diyabet hastalarının kullanabileceği bir tatlandırıcıdır

• Şeker hastası olanların şeker veya glikozdan uzak durması gerekir. Bu gibi durumlarda, sorbitol gibi tatlandırıcılar önerilir.
• Sorbitol bağırsak tarafından yalnızca kısmen emilir ve karaciğerde glikojene dönüşür. 
• Araştırmalar, sorbitolün kan şekeri seviyelerini yükseltmediğini ortaya çıkarmıştır.

Cildi korur

• İnsan cildi, bariyer işlevi görür. Nem oranı zaman zaman değişim gösterir. 
• Sorbitol, hem cilt bariyeri onarımında hem de nemlendirmede önemli yarar sağlar.

Saç derisini temizler

• Şampuanların içindeki sorbitol molekülleri saç derisindeki kire ve yağa bağlanır. 
• Kiri suda daha çözünür hale getirir. Kafa derisinden çıkarmaya yardımcı olur. 
• Kimyasal açıdan sorbitol bir nemlendiricidir. Kiri gidermenin yanı sıra saç derisindeki nemi de hapseder.

Sorbitol nerelerde kullanılır?

• Sorbitol, yaygın kullanılan bir şeker alkolüdür.
• Şeker alkolleri, yiyecek ve içeceklerde kalori içeriğini azaltmak için şeker yerine kullanılır. Sorbitol, sofra şekerinin kalorisinin yaklaşık üçte ikisini içerir.
• İnce bağırsakta tam olarak sindirilmez. Oradan kalın bağırsağa geçerek bakteriler tarafından parçalanır. Bu sayede daha az kalori emilmesini sağlar.
• Sorbitol tatlandırıcı olarak genellikle diyabetli kişilere pazarlanan yiyeceklere eklenir. Çünkü kan şekeri seviyeleri üzerinde çok az etkiye sahiptir.
• Sorbitol şekersiz sakız ve sıvı ilaçları tatlandırmak için kullanılır. Sofra şekeri gibi çürük oluşumuna neden olmaz.
• Kabızlık için müshil olarak tek başına kullanılır. Hiperozmotiktir yani bağırsak hareketlerini teşvik etmek için çevredeki dokulardan kolona su çeker. 

Sorbitolün zararı var mı?

• Sorbitol düzenli kullanmaya alışkın olmayan bazı insanlarda şişkinlik ve ishale neden olabilir. 
• Sorbitolün diğer yan etkileri nadir görülmektedir. En sık bildirilen şikayet ishaldir. Buna karında kramp veya mide bulantısı eşlik edebilir.

Olası yan etkilerine rağmen sorbitol gözden geçirilmiş ve birçok sağlık otoritesi tarafından tüketilmesi güvenli olarak kabul edilmiştir. 

Etkileşimler

Sorbitol, kandaki yüksek potasyum seviyelerini tedavi etmek için kullanılan kalsiyum veya sodyum polistiren sülfonat ile birlikte alınmamalıdır. Çünkü bağırsak dokusunun ölümüne yol açan bir etkileşime neden olabilir.

Hamilelik ve emzirme döneminde kullanımı

Hamileyken veya emzirirken sorbitol almanın etkilerine dair klinik araştırmalar sınırlıdır. Şeker alkolleri ve poliollerin ölçülü kullanımının güvenli olduğu düşünülmektedir.

Yine de hamile veya emzirenlerin sorbitol kullanmadan önce doktora danışmasında fayda var.

Belirli kişilerde kullanım

Sorbitol, doğru kullanıldığında çoğu insan için düşük riskli bir müshil olarak kabul edilir. Fakat bu şeker alkolünü kullanmaması gereken bazı kişiler var.

Çocuklar için sorbitol kullanılıyorsa dikkatli olunması önerilir. Önceden var olan sindirim sorunları veya hassasiyetleri olan kişiler de kullanmamalıdır.

Alternatifler

Müshil etkisi için sorbitole alternatif olarak bazı düşük riskli seçenekler var. En benzer alternatifler, sakız ve diyet içeceklerinde yaygın olarak kullanılan eritritol veya ksilitol gibi diğer şeker alkolleridir.

Benzer müshil etkileri sağlayabilecek diğer yiyecekler arasında şunlar bulunur:

• Keten ve chia tohumu
• Kefir
• Hint yağı
• Lifli meyve ve sebzeler
• Baklagiller
• Kuru erik ve elma
• Sinameki
• Aloe vera
• Magnezyum sitrat
• Kahve
• Psyllium kabuğu