Sitrik Asit Nedir? Sitrik Asit Faydaları ve Zararları

“Sitrik asit nedir?” Sitrik asit, turunçgillerde doğal olarak bulunan bir bileşiktir. En fazla limonda bulunur. Turunçgil meyvelere ekşi tadını verir.

Sitrik asit yapay olarak da üretilir. Yapay üretilmiş formu, gıdalarda, temizlik maddelerinde, kozmetikte ve besin takviyelerinde kullanılır. Yapay formu, turunçgil meyvelerinde doğal olarak bulunan formundan daha farklıdır.

Sitrik Asit Nedir?

İlk olarak 1784 yılında İsveçli bir araştırmacı tarafından limon suyundan sitrik asit elde edilmiştir. Sitrik asit, asitli, ekşi tadından dolayı, alkolsüz içeceklerde, şekerlerde, tat verici ve koruyucu madde olarak kullanılır. İlaçları korumak için, virüs ve bakterilere karşı bir dezenfektan olarak da kullanılır.

sitrik asit nedir
Sitrik asit nedir?

Sitrik Asit Nelerde Var?

Narenciye ve meyve suları sitrik asitin doğal kaynaklarıdır. Sitrik asitin en çok bulunduğu meyveler;

  • Limon
  • Misket limonu
  • Portakal
  • Greyfurt
  • Mandalina

Diğer meyveler az miktarda da olsa bu bileşiği içerir. Sitrik asit içeren diğer meyveler şöyledir:

  • Ananas
  • Çilek
  • Ahududu
  • Kızılcık
  • Kiraz
  • Domates

Domatesten yapılan ketçap ve salça da bu bileşiği içerir. Doğal olarak oluşmamasına rağmen peynir, şarap ve ekşi hamur ekmeğinin yan ürünüdür.

Besin takviyelerinde de kullanılır ancak turunçgil meyvelerden doğal olarak üretilen formda değil. Yapay olarak üretilmesinin nedeni, narenciye meyvelerinden üretilmesinin çok pahalı olmasıdır.

Sitrik Asit Nerelerde Kullanılır?

Bu bileşiğin özellikleri onu çeşitli endüstriler için önemli bir katkı maddesi yapar. Sitrik asitin kullanım alanları şöyledir;

  • Gıda endüstrisi

Yapay sitrik asit formu, en yaygın kullanılan gıda katkı maddelerindendir. Asitliği artırmak, lezzet vermek ve gıdayı korumak için kullanılır. Gazlı içecekler, meyve suları, toz içecekler, şeker, dondurulmuş gıdalar ve bazı süt ürünleri yapay sitrik asit formu içerir. 

  • İlaçlar ve besin takviyeleri

Sitrik asit ilaçlarda ve besin takviyelerinde kullanılan endüstriyel bir malzemedir. Aktif bileşenlerin dengelenmesine ve korunmasına yardımcı olmak için ilaçlara eklenir. Magnezyum ve kalsiyum gibi mineral takviyeleri, emilimi arttırmak için sitrat formunda sitrik asit içerir.

  • Dezenfeksiyon

Çeşitli bakteri ve virüslere karşı yararlı bir dezenfektandır. Bir test tüpü çalışması, gıda kaynaklı hastalıkların önde gelen bir nedeni olan norovirüsün tedavisinde veya önlenmesinde sitrik asitin etkili olabileceğini göstermiştir. Sitrik asit, sabun köpüğü, sert su lekeleri, kireç ve pastan arındırmak için temizlik maddesi şeklinde ticari olarak satılmaktadır.

Sitrik Asit Faydaları

  • Enerji verir

Sitrat, sitrik asit döngüsü adı verilen bir işlem sırasında oluşan ilk moleküldür.  Vücudumuzdaki bu kimyasal reaksiyon, gıdaları kullanılabilir enerjiye dönüştürür. İnsanlar ve diğer organizmalar enerjilerinin çoğunu bu döngüden alır.

  • Besin emilimini artırır

Sitrik asit, minerallerin biyoyararlanımını artırır. Vücudun onları daha iyi emmesine yardımcı olur. Gaz, şişkinlik kabızlık gibi yan etkileri azaltır. Sitrat formundaki magnezyum daha iyi emilir, magnezyum oksit ve magnezyum sülfattan daha fazla biyoyararlanım sağlar. Sitrik asit ayrıca çinko takviyelerinin emilimini de arttırır.

  • Böbrek taşı oluşumunu önler

Sitrik asit – potasyum sitrat formunda – yeni böbrek taşı oluşumunu önler. Daha önceden oluşmuş böbrek taşlarını da parçalar. Böbrek taşları, genellikle böbreklerden kaynaklanan kristallerden oluşan katı kütlelerdir. Sitrik asit, idrarı taş oluşumu için daha az uygun hale getirerek, böbrek taşlarına karşı korur.

  • İltihabı önler

Sitrik asit, antioksidan özelliğe sahiptir ve oksidatif stresi önler. Çalışmalar sitrik asitin oksidatif stresi önleme özelliğinden dolayı, karaciğerdeki iltihabı azalttığını da tespit etmiştir.

  • Alkalize etkisi vardır

Sitrik asit, asidik bir tada sahip olsa da alkalileştirici bir maddedir. Bu özelliği ile asidik gıdaların olumsuz etkilerini ortadan kaldırır.

  • Endotel fonksiyon

Bazı araştırmalar, sitrik asitin, kalpte ince bir zar olan endotelin fonksiyonlarını iyileştirmeye yardımcı olabileceğini göstermiştir. Bu yeteneği iltihabı azaltmasına bağlanmaktadır. 

  •  Sitrik asitin cilde faydaları

Sitrik asit gece kremi, serum, maske gibi bazı kişisel bakım ürünlerine eklenir. Yaşlanma karşıtı etkiye sahiptir. Cildi çevresel hasarlardan ve oksidatif stresten koruyan bir antioksidandır.

Sitrik Asit Zararları

Yapay sitrik asit, genellikle güvenli kabul edilir. Uzun süre çok miktarda tüketildiğinde, yapay sitrik asitin güvenliğini araştıran bilimsel bir çalışma yoktur.

Yine de, hastalık ve katkı maddesi olarak alerjik reaksiyonlar bildirilmiştir. Bir raporda şişlik ve sertlik ile eklem ağrısı belirtilmiştir. Kas ve mide ağrısı tespit edilmiştir. Dört kişide yapay sitrik asit içeren gıdaları tükettikten sonra nefes darlığı olduğu belirlenmiştir.

Sitrik Asit Alerjisi

Çok nadir görülen bir gıda alerjisidir. Sitrik asit piyasadaki hemen hemen her türlü işlenmiş gıdada bulunduğundan tespit edilmesi de zordur. Doğal formundan çok yapay formuna karşı alerji oluşur.

Sitrik asit alerjisi ağız ülseri, bağırsakta kanama, yüz ve dudaklarda şişme ve baş ağrısı gibi belirtilere neden olur.

Kaynakça: 1

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir