Servikal spondiloz, boyundaki servikal omurgadaki eklemleri ve diskleri etkileyen yaşa bağlı bir durumdur. Servikal osteoartrit, boyun artriti olarak da bilinir.
Kıkırdak ve kemiklerin aşınması ve yıpranması ile gelişir. Büyük ölçüde yaşın bir sonucu olsa da, başka faktörler de duruma neden olabilir. 60 yaş ve üzeri kişilerin yüzde 90’ından fazlasını etkiler.
Yazının İçeriği
Servikal spondiloz nedir?
Servikal spondiloz, boyun ağrısı, boyun sertliği gibi semptomlara yol açan servikal omurgada yaşa bağlı aşınma ve yıpranma için kullanılan bir terimdir.
Spondiloz, omurganın kısımlarının doğal olarak aşınmasıdır. Kıkırdak zamanla aşınır, diskler hacmini kaybeder, kurur ve çatlar. Bağlar kalınlaşır ve artık kıkırdakla kaplı olmayan bölgelerde kemiklerin birbirine sürtündüğü yerlerde kemik mahmuzları oluşur. Bu değişikliklerin tümü spondiloz olarak tanımlanır.
Servikal spondiloz nedenleri nelerdir?
- Kemik mahmuzları: Kemiğin aşırı büyümesidir. Vücudun, omurgayı güçlendirmek için fazladan kemik büyütmeye çalışmasının sonucudur.
- Susuz spinal diskler: Omurga kemiklerinin arasında, kaldırma, bükme gibi aktivitelerin şokunu emen kalın diskler bulunur. Disklerin içindeki jel benzeri malzeme zamanla kurur. Bu, kemiklerin birbirine daha fazla sürtünmesine neden olur. Bu süreç genelde 30’lu yaşlarda başlar.
- Fıtıklaşmış diskler: Omurilik diskleri, iç yastıklama malzemesinin sızmasına izin veren çatlaklar geliştirir.
- Yaralanma: Boyunda bir yaralanma olduysa (örneğin bir düşme veya araba kazası), bu yaşlanma sürecini hızlandırır.
- Bağ sertliği: Omurga kemiklerini birbirine bağlayan sert bağlar zamanla daha da sertleşir, bu da boyun hareketini etkiler ve boynu gergin hissettirir.
- Tekrarlayan hareketler: Bazı meslekler veya hobiler, tekrarlayan hareketler veya ağır kaldırmayı (inşaat işleri gibi) gerektirir. Bu, omurgaya ekstra baskı uygulayarak erken aşınma ve yıpranmaya neden olur.
Servikal spondiloz belirtileri nelerdir?
Servikal spondiloz olan çoğu insanın önemli bir semptomu yoktur. Semptomlar hafif ila şiddetli arasında değişir. Yavaş yavaş gelişir veya aniden ortaya çıkar.
Yaygın bir semptom, omzun etrafındaki ağrıdır. Bazıları kol boyunca ve parmaklarda ağrıdan şikayet eder. Ağrı şu durumlarda artar:
- Ayakta
- Oturarak
- Hapşırınca
- Öksürünce
- Boynu geriye doğru eğince
Diğer bir yaygın semptom kas zayıflığıdır. Kasların zayıflaması, kolları kaldırmayı veya nesneleri sıkıca kavramayı zorlaştırır. Diğer yaygın belirtiler şunlardır:
- Boyun sertleşmesi
- Başın arka bölümünde meydana gelen baş ağrısı
- Bacaklarda da ortaya çıkabilmesine rağmen, esas olarak omuzları ve kolları etkileyen karıncalanma veya uyuşma.
Servikal spondiloz tedavisi nasıl yapılır?
Servikal spondiloz tedavisi ağrıyı gidermeye, kalıcı hasar riskini azaltmaya ve normal bir yaşam sürmeye yardımcı olur. Ameliyatsız yöntemler tedavide çok etkilidir.
Fizik tedavi: Fizik tedavi, boyun ve omuz kaslarını germeye yardımcı olur. Bu onları daha güçlü yapar ve nihayetinde ağrıyı hafifletir.
İlaçlar
- Kas spazmlarını tedavi etmek için kas gevşetici
- Ağrı kesici
- Sinir hasarının neden olduğu ağrıyı hafifletmek için anti-epileptik ilaçlar
- Doku iltihabını azaltmak ve ardından ağrıyı azaltmak için steroid enjeksiyonlar
- İnflamasyonu azaltmak için nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler)
Ameliyat: Durum şiddetliyse ve diğer tedavi biçimlerine yanıt vermiyorsa, ameliyat gerekebilir. Bu, omuriliğe ve sinirlere daha fazla yer açmak için kemik mahmuzlarını, boyun kemiklerinin bazı kısımlarını veya fıtıklaşmış diskleri çıkarmak anlamına gelir.
Servikal spondiloz için ameliyat nadiren gereklidir. Ağrı şiddetliyse ve kolları hareket ettirme yeteneğini etkiliyorsa, doktor bu seçeneği önerebilir.
Servikal spondiloz için evde tedavi seçenekleri
Durum hafifse, tedavi etmek için evde uygulanabilecek bazı tedavi seçenekleri bulunmaktadır:
- Düzenli egzersiz: Boyun ağrısı nedeniyle bazı egzersizler aktiviteyi sürdürmeye ve iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olacaktır. Her gün yürüyen insanların boyun ve bel ağrısı yaşama olasılığı daha düşüktür.
- Ağrı kesiciler: Servikal spondiloz ile ilişkili ağrıyı kontrol etmek için ağrı kesici almak gerekebilir.
- Isı veya buz: Boyna ısı veya buz uygulamak ağrıyan boyun kaslarını rahatlatır.
- Boyunluk: Boyunluk, boyun kaslarının dinlenmesini sağlar. Boyun kaslarını zayıflatabileceğinden boyunluk, kısa süreler için takılmalıdır.
Servikal spondiloz egzersizleri
Birkaç basit boyun egzersizi ile servikal spondiloz semptomları hafifletilebilir.
Boyun germe
- Vücudunuzu düz tutun. Çenenizi boynu gerecek şekilde öne doğru itin.
- Boyun kaslarını hafifçe gerin. 5 saniye boyunca bu pozisyonda kalın.
- Başınızı öne ittiğiniz pozisyona gelin.
- Çenenizi yukarıda tutarak başınızı geriye doğru itin ve 5 saniye kalın.
- 5 tekrar yapın.
Boyun eğme
- Çeneniz göğsünüze değecek şekilde başınızı öne doğru eğin.
- Boyun kaslarını hafifçe gerin. 5 saniye boyunca bu pozisyonda kalın.
- Başınızı eski konumuna getirin.
- 5 tekrar yapın.
Boyun döndürme
- Çenenizi aynı yükseklikte tutarak, başınızı rahat olduğu kadar yana çevirin.
- Boyun kaslarınızı 5 saniye gerdirin.
- Başınızı ilk konumuna getirin
- Karşı tarafla tekrarlayın.
- Bu egzersizi her iki tarafla 5 kez tekrarlayın.
Bu egzersizler, durumun etkisini, ağrıyı veya sertlik hissini hafifletmeye yardımcı olur. Fakat servikal spondilozu tedavi etmez.