Pellegra hastalığı,B3 vitamini olarak da bilinenniasin düşüklüğünün neden olduğu bir hastalıktır. Demans, ishal ve dermatit ile kendini gösterir. Tedavi edilmezse, ölümcül olabilir.
Eskiden daha yaygın görülen bir hastalıktı. Günümüzde gelişmekte olan birçok ülkede hala bu sorun yaşanmaktadır.
Pellegra hastalığı nedir?
Pellegra hastalığı, vücutta yeterli niasin (B3 vitamini) veyatriptofan olmadığında gelişen bir durumdur. Triptofan vücudun niasini kullanmasına yardımcı olur.
Bazı durumlarda niasin eksikliği, kişinin besinlerden yeterince niasin veya triptofan alamamasından dolayı gelişir. Buna birincil pellegra denir.
Diğer durumlarda, besinlerden yeterli niasin alınsa da bu rahatsızlık oluşur. Vücut herhangi bir nedenle onu kullanamaz. Buna ikincil pellegra denir.
Pellegra hastalığının en görünür belirtisi, dermatittir. Hastalık, B3 vitamini eksikliğinin giderilmesiyle tedavi edilir.
Pellegra hastalığı, çoğunlukla yetişkinlerde meydana gelir. Çocuklarda ve bebeklerde nadir olur.
Pellegra hastalığı nedir?
Pellegra hastalığı neden olur?
Birincil pellegraya, niasin veya triptofanın besinlerden az alınması neden olur. Hastalığın bu tipi, mısırın temel gıda olarak kullanıldığı, gelişmekte olan ülkelerde yaygın görülür.Mısır, uygun şekilde hazırlanmadıkça insanlarda sindirilemeyen ve emilemeyen bir niasin olan “niacytin” içerir.
Vücut niasini emmediği zaman ikincil pellegra oluşur. Vücudun niasini emmesini engelleyebilecek durumlar şunlardır:
Alkol
Yeme bozuklukları
Anti-konvülsiyonlar ve immünsüpresif ilaçlar gibi bazı ilaçlar
Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi gastrointestinal hastalıklar
Hastalığın ana belirtileri dermatit, demans ve ishaldir. Bunun nedeni, B3 vitamini eksikliğinin, cilt ya da gastrointestinal sistem gibi yüksek hücre devir hızı oranlarına sahip vücut kısımlarını etkilemesidir. Bu hastalık sonucu oluşan dermatitin belirtileri şunlardır:
Kırmızı cilt
Kırmızıdan kahverengiye dönüşen renk değişikliği
Kalın, kabuklu, pullu veya çatlamış cilt
Kaşıntılı, yakıcı cilt lekeleri
Bazı durumlarda, bu hastalığın nörolojik belirtileri ortaya çıkar. Pellegra hastalığı ilerledikçe, oluşabilecek demans belirtileri şunlardır:
İlgisizlik
Depresyon, sinirlilik gibi ruh hali değişiklikleri
Baş ağrısı
Huzursuzluk veya endişe
Dikkat bozukluğu
Diğer olası belirtiler şöyledir:
Dudak, dil veya diş etlerinde yaralar
İştah azalması
Yemek yeme problemi
Mide bulantısı ve kusma
Pellegra hastalığı nasıl teşhis edilir?
Hastalığın teşhis edilmesi zordur. Niasin eksikliğini teşhis etmek için özel bir test yoktur.
Doktor, herhangi bir gastrointestinal problemi, döküntüleri veya ruhsal durumdaki değişiklikleri kontrol ederek başlar. Ayrıca idrar testi de yapabilir.
Pellegra tedavisi
Birincil pellegra, beslenme değişikliği ya da niasin veya nikotinamid takviyesi ile tedavi edilir. Nikotinamid, başka bir B3 vitamini formudur.
Erken tedavi ile birçok insanda tam bir iyileşme olur ve tedaviye başladıktan birkaç gün sonra daha iyi hissetmeye başlar.
Cilt iyileşmesi birkaç ay sürebilir. Ancak, birincil pellegra tedavi edilmezse, genellikle dört veya beş yıl sonra ölüme neden olur.
Birincil pellegra vakaları, basit ve doğal yöntemlerle tedavi edilebilir. İkincil pellagra ise, diğer sağlık koşullarının dahil olması nedeniyle bir sağlık uzmanı tarafından dikkatle izlenmelidir.
Her iki durumda da, doktor tarafından resmi bir tanı konulmadan durumu evde tedavi etmeye çalışmayın. Pellegra hastalığı için doğal tedavi seçenekleri şunlardır:
B3 vitamini takviyesi kullanın
Birincil pellagra, genellikle sadece niasin takviyesi alarak tedavi edilebilir. Çoğu durumda, ikincil pellagra da niasin takviyesi ile tedavi edilir. Eksikliğe neden olan durum için de tedaviye ihtiyaç olacaktır. Niasin için uygun dozu doktor belirleyecektir.
Niasin ve triptofan açısından zengin beslenin
Bol miktarda niasin açısından zengin yiyecekler yiyin:
Triptofan bakımından zengin yiyecekler ise şunlardır:
Kabak çekirdeği, chia tohumu, susam ve ay çekirdeği gibi tohumlar
Parmesan, kaşar, mozzarella gibi peynirler
Yağsız sığır eti, keçi ve dana eti
Tavuk ve hindi
Somon, alabalık, ton balığı ve diğer balıklar
Kabuklu deniz ürünleri
Pişmemiş yulaf, karabuğday ve buğday kepeği
Fasulye ve mercimek
Yumurta
Cildinizi koruyun
Niasin veya nikotinamid takviyeleri aldıktan sonra, birkaç gün içinde kişi kendini daha iyi hissetmeye başlayacaktır.
Cildin tamamen iyileşmesi birkaç ay sürebilir ve bazı kişilerin ciltlerinde kalıcı pigment (renk) kaybı olabilir. Cildin iyileşmesi için şunlara dikkat edin:
Dışarı çıktığınızda güneş kremi kullanın.
Cildinizi güneşten koruyan giysiler giyin.
Pellegra hastalığı en kötü durumdayken güneşe maruz kalmaktan kaçının.
Etkilenen tüm cilde günde en az bir kez nemlendirici uygulayın.
Sert kimyasallar veya tahriş edici katkı maddeleri içeren nemlendirici, sabun, güneş kremi ve diğer cilt bakım ürünlerinden kaçının.
Sıcak banyo, duşta çok fazla zaman geçirmek, klorlu suda yüzmek, tahriş edici kimyasallarla makyaj yapmak, etkilenen cilde parfüm veya deodorant kullanmak gibi cildi tahriş edebilecek şeylerden kaçının.
