Osteoporoz halk arasındaki tabiriyle kemik erimesi demektir. Kemiklerin zayıflaması ve iskelet yoğunluğunun azalmasına neden olan bir kemik hastalığıdır. Hastalık kemikleri zayıflattığından dolayı, aniden kırılmaya duyarlı hale getirir. En kötüsü de osteoporoz belirtileri kendini göstermez. Hastalık herhangi bir ağrı, sızı olmadan ilerler. Kemikler kırılıncaya kadar fark edilmez.
Osteoporoz için en iyi tedavi önlemektir. Nasıl mı? Osteoporoz ile ilgili merak ettiğiniz her şeyi yazımızda bulabilirsiniz. Şimdi başlayalım anlatmaya.
Osteoporoz nedir?
Osteoporoz kelimesi “gözenekli kemik” anlamına gelir. Vücudun kemik kütlesini kaybetmesi sonucu meydana gelen bir hastalıktır. Kemikleri zayıflatır ve beklenmedik kırıklarla karşılaşma riski artar.
Hastalık en sık 50 yaşın üzerindeki kadınlarda görülür. Ancak daha genç kadınlar ve erkeklerde de ortaya çıkabilir.
Osteoporotik kemikler, mikroskop altında bakıldığında belirgin şekilde anormal dokuya sahiptir. Kemiklerdeki küçük delikler veya zayıf bölgeler osteoporoza neden olur.
Bu hastalığın en korkutucu yanı belirti göstermemesi ve kemikler kırılana kadar hastalığın fark edilmemesidir. Bu kırıkların çoğu kalça, bilek ve omurga kırıklarıdır.
Osteoporoz neden olur?
Osteoporoz ve osteopeni arasındaki fark nedir?
Osteopeni, osteoporoz kadar ciddi olmasa da kemik kaybına ve kemiklerin zayıflamasına neden olan bir hastalıktır. Her iki durum da kemik mineral yoğunluğuyla değerlendirilir. En basit haliyle osteoporoz ve osteopeni farkını şöyle açıklayabiliriz: Osteopeni osteoporozun başlangıç evresidir. Osteopeni tedavi edilmezse osteoporoz meydana gelir.
Osteoporoz kimlerde görülür?
Dünyada yaklaşık 200 milyon kişinin osteoporoz hastası olduğu tahmin edilmektedir. Hem erkeklerde hem de kadınlarda görülmesine rağmen, kadınların hastalığa yakalanma olasılığı erkeklerden dört kat daha fazladır.
50 yaşından sonra, iki kadından biri ve dört erkekten biri yaşamları boyunca osteoporoza bağlı bir kırık yaşayacaktır. Diğer %30’luk bir kesim ise düşük kemik yoğunluğuna sahiptir. Kemik yoğunluğunun düşük olması osteoporoz geliştirme riskini artırır. Buna da osteopeni denir.
Osteoporoz neden olur?
Kemiklerimiz yaşayan ve büyüyen bir dokudan oluşur. Sağlıklı bir kemiğin içi sünger gibi görünür. Bu bölgeye trabeküler kemik denir. Yoğun kemikten oluşan dış kabuk, süngerimsi kemiği sarar. Bu sert kabuğa kortikal kemik denir.
Osteoporoz meydana geldiğinde, süngerdeki delikler büyür ve zamanla sayıları artar. Bu da kemiğin iç yapısını zayıflatır. Kemikler vücudu destekleyen hayati organları korur. Kemikler ayrıca kalsiyum ve diğer mineralleri de depolar. Vücudun kalsiyuma ihtiyacı olduğunda, kemik parçalanır ve yeniden inşa edilir. Kemiğin yeniden şekillenmesi adı verilen bu süreç, kemikleri güçlü tutarken vücuda gerekli kalsiyumu sağlar.
30 yaşına kadar normalde kaybettiğinizden daha fazla kemik oluşur. 35 yaşından sonra kemik yıkımı başlar. Kemik kütlesinin kademeli olarak kaybedilmesi, kemik oluşumundan daha hızlı gerçekleşir. Osteoporoz durumunda, daha fazla kemik kütlesi kaybedilir. Menopozdan sonra, kemik yıkımı daha da hızlı gerçekleşir.
Osteoporoz için risk faktörleri
Osteoporoz kemik kütlesinin yoğunluğunun azalmasından kaynaklanır. Kemik kütlesi yoğunluğunun azalmasını ilerleyen yaş, kötü beslenme alışkanlıkları, önceden var olan sağlık sorunları gibi çeşitli durumlar tetikler. Osteoporoz olma riskini artıran bazı faktörler vardır. Bu risk faktörlerini şöyle sıralayabiliriz:
Hareketsizlik kemik kütlesinin azalmasına neden olur, osteoporoz için bir risk faktörüdür.
Yaşlanma
Hormonlarda meydana gelen anormallikler. Özellikle kadınlarda östrojen seviyelerinin azalması yani menopoza girme. Erkeklerde testosteron seviyelerinin düşük olması kemik kütlesinin yoğunluğunu azaltır. Hastalık, menopoz sırasında hormonlardaki düşüş nedeniyle kadınları erkeklerden daha fazla etkiler.
Geçmişte otoimmün hastalıklar, akciğer hastalığı, böbrek hastalığı veya karaciğer hastalığı gibi hastalıklar yaşamak.
Proton pompa inhibitörleri (PPI’ler), seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar), aromataz inhibitörleri, doğurganlık ilaçları/hormonal ilaçlar, nöbet önleyici ilaçlar ve uzun süre kullanılan steroidler (glukokortikoidler veya kortikosteroidler).
Kalsiyum, fosfor ve K vitamini gibi özellikle kemik yapıcı vitamin ve minerallerin besinlerden yeterince alınamaması
Yetersiz beslenme.
Osteoporoz için en yüksek iki risk faktörü, kadın olmak ve 70 yaşın üzerinde olmaktır. Vücuttaki mineralleri tüketen ve zamanla kemikleri zayıflatan çeşitli sağlık sorunları nedeniyle hastalığa yakalanmak mümkündür.
Osteoporoz belirtileri nelerdir?
Osteoporoz sessiz hastalık olarak adlandırılır. Çünkü belirti göstermez. Yine de aşağıdaki durumlar ortaya çıktığında dikkatli olmalısınız:
Osteoporoz nedeniyle kemik kırıkları. Kalça, omurga ve el bileğindeki kırıklar en sık görülenlerdir. Ayrıca ayaklar, dizler ve diğer vücut kısımlarını da etkiler.
Hareket etmede ve günlük işleri yerine getirmede zorluk.
Kalıcı kemik ağrısı.
Boy uzunluğunun azalması.
Kambur bir pozisyonda ayakta durmak. Bunun nedeni, omurların veya omurga kemiklerinin zamanla zayıflamasıdır.
Yaşlılar arasında ölüm oranının artması. Kalçası kırılan yaşlıların yaklaşık %20’si bir yıl içinde ölüyor.
Hastalığı teşhis etmek için genellikle kemik mineral yoğunluğu (BMD) testi kullanılır. Bir makine yardımıyla, BMD testi yapılır. Genellikle kalça, omurga, ön kol, bilek, parmaklar gibi kemiğin belirli yerlerinde bulunan kemik mineralinin miktarı değerlendirilir. BMD testi genellikle çift enerjili X-ışını absorpsiyometrisi (DEXA taraması) kullanılarak yapılır.
Hastalığın tanısının konması için hastanın tıbbi öyküsü dinlenir, fizik muayenesi tamamlanır, altta yatan hastalıkları belirlemek için idrar ve kan testleri, biyokimyasal belirteç testleri, röntgen ve omurga kırığı gibi değerlendirmeler yapılır.
65 yaş üstü tüm kadınlar kemik yoğunluğu testi yaptırmalıdır. Osteoporoz risk faktörleri olan kadınlar için DEXA taraması daha erken yapılabilir. 70 yaşın üzerindeki erkekler veya risk faktörleri olan daha genç erkekler de kemik yoğunluğu testi yaptırabilir.
Osteoporoz Tedavisi
Hastalık egzersiz, vitamin ve mineral takviyeleri ile bazı ilaçların kullanımı ile tedavi edilir. Hastalığın ilerlemesini önlemek için genellikle egzersiz ve vitamin takviyeleri önerilir.
Osteoporozu tedavi etmek için kullanılan birkaç ilaç sınıfı vardır. Doktor hangisinin size uygun olduğunu belirleyecektir. Hastalığın tedavisi için bir tane ilaç ya da tedavi şekli yok. Osteoporoz tedavisi kişiden kişiye farklılık gösterebilir.
Osteoporoz tedavisinde kullanılan ilaçlardan bazıları şunlardır:
Bifosfonatlar bir tür bifosfonattır (hem erkek hem de kadınlar için uygundur).
Ligand inhibitörleri, etkinlik sırasına göre sıralanır (hem erkekler hem de kadınlar için uygundur).
Örneğin Boniva, özellikle kadınlar için olan bir bifosfonattır.
Paratiroid hormonu ile ilgili proteinlerin agonistleri.
Hormon replasman tedavisi (HRT) (çoğunlukla kadınlar içindir). Östrojen agonisti/antagonisti (seçici östrojen reseptör modülatörü (SERM) olarak da bilinir) veya dokuya özgü östrojen kompleksi bunlara örnektir.
Osteoporoz ne zaman ilaçla tedavi edilmelidir?
Kemik yoğunluğu testinde -3,3 veya -3,8 gibi -2,5 veya daha düşük T skorları gösteren kadınlar, kırık riskini azaltmak için tedaviye başlamalıdır. Osteoporoz kadar şiddetli olmayan osteopenisi olan birçok kadının da tedaviye ihtiyacı vardır.
Osteoporoz Doğal Tedavi
Osteoporozun erken saptanıp tedavi edilmesi daha kolay bir durumdur. Hastalığın belirtilerini kontrol altına almak ilerlemesini yavaşlatır. Kemiklerin sağlıklı kalması, ağrı ve hareket kaybı gibi durumları doğal yollardan azaltmak için şunları yapabilirsiniz:
Dengeli beslenin
Osteoporoz durumunda yiyeceklerden yeteri kadar protein, kalsiyum, magnezyum, fosfor, manganez ve K vitamini gibi temel besinleri almalısınız.
Protein, kemiklerin yapısının yarısını oluşturur. Bu yüzden tüketimi önemlidir. Hastalığı tedavi etmede düşük proteinli bir diyet, yüksek proteinli bir diyet kadar etkili değildir. Bununla birlikte, protein ve mineral tüketimi arasında bir denge kurmak da gerekir.
Günlük ne kadar protein tüketmelisiniz? Yetişkinler için önerilen miktar, günde vücut ağırlığının kilogramı başına 0,8 ila 1,0 gram arasındadır. Kırmızı et, balık, yumurta, kümes hayvanları, peynir, yoğurt, kuruyemişler fasulye ve baklagiller protein kaynaklarıdır.
Egzersiz yapın
Egzersiz, birçok faydasının yanı sıra osteoporozlu kişilerin kemik kütlesinin oluşumunu destekler. Kemiklerin esnekliğini artırır, stresi ve iltihabı azaltır.
Ancak osteoporoz varsa bazı egzersizleri yapmamaya dikkat edin. Örneğin; sıçrama, belden öne eğilme veya omurga bükülmesini gerektiren aktiviteleri yapmamaya çalışın.
Ulusal Osteoporoz Vakfı’na göre, 65 yaş üstü tüm yetişkinlerin üçte biri her yıl düşüyor. Bu düşmelerin çoğu kemiklerin kırılması ile sonuçlanıyor. Düşme ve kendinize zarar verme riskini azaltmak için şunlara dikkat edin:
Gerekirse baston kullanın.
Oturur durumdayken veya sırtüstü yatarken yavaşça kalkın.
Karanlıkta dışarı çıkarken, el feneri taşıyın.
Dengeli yürümek için rahat ayakkabılar giyin.
Merdiven çıkarken tırabzanlara tutunun.
Yağmur veya kar yağdıktan sonra, kaygan yollarda veya kaldırımlarda yürürken dikkatli olun.
Aşırı cilalanmış ıslak, kaygan mermer veya fayans üzerinde yürümeyin.
Sık kullandığınız eşyaları kolayca ulaşabileceğiniz yerlere yerleştirin.
Mutfağınıza kaymaz paspas veya halı yerleştirin.
Hiçbir konuda aceleci olmayın çünkü bu düşme riskini artırır.
Uçucu yağların kullanımı
Uçucu yağları doğrudan hasarlı bölgeye uygulamak, kemik yoğunluğunu artırmaya yardımcı olur. Ayrıca kemik iyileşmesi sağlar ve osteoporozla ilgili rahatsızlığı hafifletir.
Zencefil, portakal, adaçayı, biberiye ve kekik gibi uçucu yağları günde üç kez topikal olarak kullanabilirsiniz.
Hindistancevizi yağı gibi bir taşıyıcı yağ ile karıştırarak rahatsız olan bölgelere birkaç damla uygulayın.
Güneş ışığına çıkarak D vitamini seviyenizi artırın
D vitamini eksikliğini gidermenin en etkili yolu, her gün yaklaşık 20 dakika güneş ışığına maruz kalmaktır.
Yeterli D vitamini üretmek için cildinizin geniş bölgelerini kısa süreler boyunca güneş kremi kullanmadan güneşe maruz bırakmanız gerekir.
Aynı miktarda güneşe maruz kalsalar bile, araştırmalar yaşlı insanların D vitamini üretmekte genç olanlara göre zorlandığını gösteriyor.
Bu nedenle, soğuk bir bölgede yaşıyorsanız ve sık sık (örneğin kış aylarında) dışarı çıkmıyorsanız veya 60 yaşın üzerindeyseniz D3 vitamini takviyesi alabilirsiniz.
D3 Vitamini (günde 5.000 IU) – D vitamini kalsiyum emilimine yardımcı olur.
Kemik gelişimi için gerekli olan bir proteini sentezlemek için K2 vitamini (günde 100 mcg) gereklidir. Yüksek kaliteli bir K2 vitamini takviyesi alarak veya daha fazla K vitamini açısından zengin yiyecekler yiyerek K vitamini alımını artırın.
Stronsiyum (günde 680 mg), kemik yoğunluğuna yardımcı olabilecek bir metaldir. Deniz suyu, besin açısından zengin toprak ve bazı gıdalar onu doğal olarak içerir. Ancak çoğu insanın yeterince almak için takviyeye ihtiyacı vardır.
Osteoporoz Diyeti
Osteoporozun doğal tedavisinde beslenme çok önemlidir. Hatta hastalığın önlenmesini de sağlar.
Vücudumuzun kemikleri korumak için kalsiyum ve magnezyum başta olmak üzere birçok minerale ihtiyacı vardır.
Aşağıda belirtilen yiyecekler, kemik yoğunluğunun gelişmesine ve korunmasına yardımcı olan temel besinleri içerir:
Kefir, yoğurt ve çiğ peynir gibi çiğ kültürlü süt ürünleri. Bu yiyecekler kemik sağlığı için gerekli olan kalsiyum, magnezyum, K vitamini, fosfor ve D vitamini bakımından zengindir.
Kalsiyum, iskeletin önemli bir yapısal bileşenidir. Kalsiyum eksikliği kemiklerin kırılmasına neden olabilir. Süt ürünleri, yeşil sebzeler (brokoli, bamya, lahana ve su teresi gibi), badem ve sardalya gibi kalsiyum açısından zengin yiyecekler yiyin.
Manganez, kemik kütlesi üretmeye yardımcı olur. Hormonları düzenler. Esmer pirinç, karabuğday, çavdar, yulaf, fasulye gibi baklagiller, fındık gibi kuruyemişler manganez açısından zengindir.
Osteoporoz, kronik inflamasyonla bağlantılı bir hastalıktır. Bazı balık türleri, iltihabı azaltan omega-3 yağ asitleri içerir. Somon balığı, sardalya, hamsi, uskumru vb.
Kemiklerin yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunan K vitamini ve kalsiyuma ihtiyacı vardır. Lahana, ıspanak, pazı, su teresi, karalahana, hardal bu vitaminleri kolaylıkla elde edebileceğiniz yeşil yapraklı sebzelerdir.
Düşük proteinli beslenme yaşlılarda kemik sağlığına zarar verir. Aşırı protein tüketimi de sağlıklı değildir. Bu nedenle dengeyi korumak önemlidir. Kırmızı et, balık, yumurta, kümes hayvanları, peynir, yoğurt, kabuklu yemişler, tohumlar, fasulye gibi baklagiller yüksek kaliteli protein sağlar.
Osteoporoz hastalığında bazı yiyeceklerden uzak durmak gerekir. Aşağıda listelenen gıdalar kemik kaybını şiddetlendirebilir. Osteoporoz veya kemik kütlesinin zayıflamasına yol açabilir:
Çok fazla alkol iltihaplanmaya neden olur. Bu da kemiklerden daha fazla kalsiyumun sızmasına neden olur.
Şekerli içecekler – Sodanın yüksek fosfor içeriği kemiklerdeki kalsiyum seviyesini tüketir. İnflamasyon da şekerle artar.
Şeker — Osteoporozu şiddetlendiren iltihabı artırır.
İşlenmiş et – Yüksek tuz ve işlenmiş et tüketimi kemik kaybına neden olabilir.
Kafein – Aşırı miktarda kafein kemik kaybına yol açabilir.
Sigara içmek de birçok kronik durumu şiddetlendirdiği için kaçınılmalıdır.
Osteoporoz Egzersizleri
Osteoporoz egzersizleri, kemik yoğunluğunu artırmak ve kırıkları en aza indirmek için kullanılır. Düzenli egzersiz, güçlü kemikler oluşturmak ve kemik kaybını yavaşlatmak için faydalıdır.
Şimdi resimlerle anlatılan güvenli osteoporoz egzersizine göz atalım. Bu egzersizleri günde 10-15 dakika yapmak osteoporozu tersine çevirebilir. Hatta önleyebilir.
Osteoporoz egzersizlerini yaparken dikkat edilmesi gerekenler
Egzersiz yapmadan önce ısının.
Hareket kabiliyetiniz sınırlıysa, egzersiz yapmadan önce sıcak suyla duş alın.
Bu egzersizleri yapmadan önce doktora danışın.
Ayağa kalkamıyorsanız, egzersizleri yatakta veya sandalyede yapın.
Duvarın yanında ayakta egzersiz yapın veya evdeki mobilyalardan destek alın.
Düşme durumunda darbeyi azaltmak için yoga matı kullanın.
Setleri ve tekrarları kademeli olarak artırın.
Ağırlık taşıma egzersizlerini yalnızca kendinizi rahat hissettiğinizde yapın.
Keskin bir ağrı hissederseniz egzersizi bırakın.
Sandalyede çömelme
Vücut güçlendirme ve dengeleme egzersizidir. Bir kanepe veya bir sandalyede yapabilirsiniz. Destek için parmak uçlarınızı üzerine koyabileceğiniz kolçaklı bir sandalye kullanın.
Nasıl yapılır?
Ayaklarınızı omuz genişliğinden daha geniş olacak şekilde açın ve sandalyenin önünde durun. Omuzlarınızı geriye doğru yuvarlayın ve ileriye bakın.
Kalçanızı geriye doğru itin, dizlerinizi esnetin ve vücudunuzu aşağı indirin.
Sandalyeye hafifçe vurun ve başlangıç pozisyonuna dönün.
Bunu on kez yapın ve tekrarlayın.
Not: Diz artriti, bel ağrısı veya diz yaralanması varsa bu egzersizi yapmayın.
Bacak yükseltme
Baldır kasları üzerine çalışan bir egzersizdir. Bu kasları güçlendirmeye yardımcı olur.
Nasıl yapılır?
Sandalyenin arkasında durun ve ellerinizi arkalığa koyun. Omuzlarınızı geriye doğru yuvarlayın ve ileriye bakın. Bu başlangıç pozisyonudur.
Topuklarınızı yerden kaldırın.
5-8 saniye durun, nefes verin ve topuklarınızı yere koyun.
Sandalyenin arkasında durun ve ellerinizi arkalığa koyun.
Sağ bacağınızı yerden kaldırın, dizinizi esnetin ve kaval kemiğinizi yukarı doğru kıvırın.
Bir an duraklayın ve sağ ayağınızı tekrar yere koyun.
Sol bacak için de aynısını yapın.
Bu hareketi on beş kez yapın.
Denge geliştirici egzersiz
Osteoporozu olanlar veya hastalığı önlemek isteyenler için denge geliştirici bir egzersizdir.
Nasıl yapılır?
Sandalyeyi sağınıza alın. Arka kısmını sağ elinizle tutun. Ayaklarınızı kalça genişliğinde açarak ayakta durun ve omuzlarınızı geriye doğru yuvarlayın.
Sol ayağınızı yerden kaldırın ve yanlamasına dışarı çıkarın. Ayak parmaklarınızı ileriye dönük tutun.
Bacağınızı geriye doğru sallayın ve sağ bacağın önüne getirin.
10 kez tekrarlayın ve aynısını sağ bacağınız ile yapın.
Sandalyenin arkasında durun. Bir veya iki elinizi koltuk arkalığına yerleştirin.
Sağ bacağınızı yerden kaldırın ve ileri geri sallayın.
On kez tekrarlayın ve aynısını sol bacağınızla yapın.
Direnç bandı ile egzersiz
El bölgesindeki kemikler yaşla birlikte, özellikle bileklerde zayıflar. Direnç bandı kullanmak, el bölgesindeki kas gücü ve esneklik sağlayarak kemik gücünü artırır.
Nasıl yapılır?
Direnç bandının bir ucuna sağ ayağınızla basın.
Diğer ucunu sağ elinizle kollarınız tamamen uzatılmış halde tutun.
Elinizi kıvırın, dirseğinizi vücudunuza bastırın.
Elinizi tekrar başlangıç pozisyonuna getirin.
El değiştirmeden önce bunu on kez yapın.
Bacak kaldırma
Nasıl yapılır?
Havluyu rulo yaparak matın üzerine yerleştirin.
Matın üzerine dikkatlice uzanın. Rulo havluyu, tam olarak belinizin kıvrıldığı yere gelecek şekilde ayarlayın.
Her iki bacağınızı da yerden kaldırın ve bacaklarınız 90 derece olacak şekilde dizlerinizi bükün. Bu başlangıç pozisyonudur.
Sağ bacağınızı indirin.
Zemine dokunun ve sağ bacağınızı başlangıç pozisyonuna geri getirin.
Sol bacağınızla da aynı hareketi yapın.
Bu hareketi on beş kez tekrarlayın.
Gövdeyi döndürme
Bu, omurgayı güçlendiren bir egzersizdir.
Nasıl yapılır?
Ayaklarınız kalça genişliğinde açık olacak şekilde ayakta durun.
Resimde gösterildiği gibi kollarınızı göğsünüze yerleştirin.
Omuzlarını geriye atıp önünüze bakın. Bu başlangıç pozisyonudur.
Üst vücudunuzu sola ve sağa çevirin.
Bunu on beş kez yapın.
Esnetme egzersizi
Nasıl yapılır?
Direnç bandını tutun ve matın üzerine hafifçe uzanın.
Bandı ayaklarınızın etrafına sarın. Bandın ucundan tutun ve bacaklarınızı uzatın ve yere dik tutun. Bu başlangıç pozisyonudur.
Dizlerinizi esnetin ve göğsünüze yaklaştırın.
Bacaklarınızı başlangıç pozisyonuna geri itin.
Bunu 10-15 kez yapın.
Omuz güçlendirme egzersizi
Omurgayı ve kalça kaslarını güçlendirmeye yardımcı olan bir egzersizdir.
Nasıl yapılır?
Matın üzerine uzanın ve direnç bandını tutun. Ellerinizi omuz genişliğinde ve ayaklarınızı kalçalarınızdan yaklaşık 2 ayak uzakta, yerde düz tutun.
Kalçanızı tavana doğru itin ve kalça kaslarınızı sıkın.
Elleriniz neredeyse yere değene kadar ellerinizi aynı anda birbirinden ayırın.
Biraz duraklayın, kalçanızı indirin ve ellerinizi başlangıç pozisyonuna geri getirin.
Bunu on kez yapın.
Kalça güçlendirme egzersizi
Bu egzersiz kalça kırığı riskini azaltmaya yardımcı olur.
Nasıl yapılır?
Matın üzerine oturun. Direnç bandını dizin hemen üstüne sarın.
Sağ tarafınıza uzanın, sağ elinizle başınızı destekleyin ve sol elinizi matın üzerine koyun.
Resimde gösterildiği gibi, uyluklarınızı kaval kemiği ile 90 derecede tutun.
Sağ bacağınızı tavana doğru kaldırın. Uzatmayın.
Aşağıya indirin.
Taraf değiştirmeden önce bunu on kez yapın.
Ne kadar egzersiz yapılmalı?
Her egzersiz için 8-10 tekrarla başlamak gerekir. Bir hafta içinde daha fazla tekrar ve sete geçmek en iyisidir. Egzersiz sıklığının ve yoğunluğunun artması yaralanmalara katkıda bulunur. Vücudunuz yaralanmaya yatkınsa, egzersiz günleri arasında dinlenmek için kendinize zaman tanıyın.
Özetlemek gerekirse;
Osteoporoz, vücudun kemik kaybetmesi, yeterince kemik yapamaması veya her ikisinin de neden olduğu bir kemik hastalığıdır. Bu, kırık ve yaralanma riskini artırır.
Yaşlanma, kötü beslenme, hareketsizlik, hormonal değişiklikler, kalori kısıtlaması, bazı ilaçlar, kanser, diyabet ve otoimmün hastalıklar gibi çeşitli sağlık bozuklukları osteoporozun nedenleridir.
Egzersiz, beslenme, vitaminler be bazı ilaçlar osteoporozu tedavi etmek için kullanılır.
