Beynimiz travmatik olaylardan ders çıkarır. Aynı travmayı tekrar yaşamamızı engellemenin yollarını bulmaya çalışır. Bunun sonucunda fobiler ortaya çıkar. Fobi, gerçek olan veya gerçek bir tehlike oluşturmayan şeylerden kaynaklanan korku sonucu endişe ve sıkıntı ile kendini gösteren bir tür kaygı bozukluğudur. Ornitofobi de bu fobilerden biridir. Ornitofobi, kuşlara karşı duyulan anormal ve tekrarlayan bir korkudur. Kuşlarla ilgili anlamına gelen Yunanca ‘ornitho’ kelimesinden gelir. Fobi ise korku demektir. Yani kuş korkusu. 400’den fazla farklı fobi türü vardır. Diğerlerine göre kuş fobisi en az teşhis edilen fobilerden biridir.
Ornitofobi nedir?
Diğer fobi türleri gibi ornitofobinin belirtileri de farklılık gösterir. Kişi sadece kartal veya şahin gibi büyük kuşlardan korkabilir. Bazıları belirli tür kuşlardan korktukları gibi bütün kuşları fobi haline getirmiş kişiler de vardır. Kuşların fotoğraflarını görmekten bile nefret edebilirler.
Bazılarına oldukça garip ve önemsiz gelebilir ama ornitofobi, korku yaşayan kişinin yaşamını felce çevirebilir. Belki biz bu güzel yaratıkların farkına bile varmayız ama ornitofobisi olan kişi mutlaka fark eder. Düşünsenize bu kişi dışarı çıktığında illa ki kuşlarla karşılaşacaktır. Kendini güvende hissederek dışarda durmakta zorlanacaktır. Bahçe yemekleri, plajda güneşlenmek, ya da parka gitmek onlar için kabusa dönüşebilir.
Ornitofobi Nedir?
Ornitofobi, yoğun ve kalıcı kuş korkusu anlamına gelen bir fobidir. Korku genellikle kuşları gördükten veya düşündükten sonra tetiklenir. Daha çok çocuklukta başlasa da, bazı travmatik olaylara bağlı olarak ergenler ve yaşlılarda da ortaya çıkabilir.
Fobiler, mutlaka doğuştan gelen korkular değildir. Sonradan da gelişirler. Kuş fobisi geliştirmek için illa ki bir kuşun saldırısına uğramak gerekmez. Örneğin; kazların ve kuğuların saldırgan davranışlarını gören bir çocuk zamanla bu korkuyu geliştirebilir. Ölü bir kuşun görülmesi, üzücü bir olay sırasında kuşun görülmesi, evin içinde uçan bir kuşun paniği gibi durumlar kuş fobisinin nedeni olabilir. Kuş korkusunu tetikleyen durumlar genellikle şunlardır;
Kuşların saldırısına uğramak gibi bazı travmatik olaylar ornitofobiyi tetikler.
Kuş korkusu yaşayan bir akrabası olan kişilerde, gözlem yoluyla öğrenme nedeniyle fobi oluşturma olasılığı üç kat daha fazladır.
Kuşlar hakkında olumsuz bir şey duymak veya okumak veya bunların neden olduğu yaşamı tehdit eden herhangi bir durumdan etkilenmek kuş fobisine neden olabilir.
Bazı insanlar kaygıyı tetiklemeye meyilli olan genlerle doğarlar. Yani bu korku bazı kişilerde genetiktir.
Genetik ve çevresel faktörlere bağlı fobiler farklılık gösterir. Genetik fobiler bir ömür boyu sürebilir. Çevresel faktörlere bağlı fobiler terapilerle tedavi edilebilir.
Ornitofobi Belirtileri
Psikolojik belirtiler
Ornitofobinin psikolojik belirtilerini yaşayan kişiler genellikle kuşlarla etkileşime girdiklerinde kaçma ihtiyacı hissederler. Ayrıca etraflarında bir kuş olduğunda endişelenirler. Bazen korku o kadar bunaltıcıdır ki, durumun kontrolünü kaybederler.
Fiziksel belirtiler
Kuş fobisi fiziksel olarak da kendini gösterir. Kuşların yanındayken aşırı terlemek, ornitofoninin belirtilerinden biridir. Etrafınızda bir kuş daire çizdiğinde hızlı bir kalp atışı yaşayabilirsiniz. Hatta titreyip, nefes almakta güçlük çekebilirsiniz. Bu fobinin diğer fiziksel belirtileri arasında göğüste sıkışma, ağız kuruluğu, mide bulantısı ve baş dönmesi yer alır.
Tedavi edilemeyen fobiler olsa da, ornitofobiyi tedavi etmek mümkündür. Fobilerin tedavisi, durumun ciddiyeti gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Yukarıda sayılan ornitofobi belirtilerinin altı aydan uzun süredir tekrarlaması durumunda bir doktora başvurmak gerekir. Kuş fobisi tedavi seçenekleri şunlardır;
Maruz bırakma terapisi
Kuş fobisinin tedavisinde psikoterapi kullanılır. Psikoterapi kişinin korkularıyla yüzleşmesini sağlayan psikolojik bir tedavidir.
Kişi kuşlardan korktuğunda kuşla karşılaşmamak için elinden geleni yapacaktır. Bu, kısa vadede korku ve kaygıyı azaltsa da uzun vadede zararlı bir etkidir. Uzmanlar bunun yalnızca korkuyu daha da kötüleştireceğini söylüyor.
Maruz bırakma terapisinde psikolog hasta için güvenli bir ortam yaratır. Amaç hastanın kuşlardan kaçmasını engellemek ve kuşlara duyduğu korkuyu azaltmaktır. Örneğin psikolog, kuş fobisi olan kişiye gerçek bir kuşun resmini gösterir.
Uzman daha sonra bireyin tepkilerini kaydederek inceler. Hastaya kaygıyla başa çıkmanın yollarını öğretir. Kontrollü nefes alma gibi… Bunlar kişinin kuşlara karşı hoşgörülü olmasını sağlayacak tekniklerdir.
Bilişsel davranışçı terapi
Bilişsel davranışçı terapi, kuşlardan mantıksız bir şekilde korkan insanlar için başka bir tedavi seçeneğidir. BDT olarak da adlandırılan bu uygulama, kuşlara yönelik olumsuz algı ve davranışları değiştirmeyi amaçlamaktadır. Bu yöntem uykusuzluk ve alkol bağımlılığı gibi diğer sorunların tedavisinde de kullanılan kısa süreli bir psikoterapi yaklaşımıdır.
Ornitofobiyi tedavi ederken terapist genellikle kişiyle konuşarak onun kuşlarla ilgili olumsuz düşüncelerini değiştirmeye çalışır. Ornitofobisi olan kişinin olumlu bir bakış açısı geliştirmesi sağlanmaya çalışılır.
Psikoterapiler etkili olmazsa, doktor ilaç kullanımı önerebilir. Kullanılacak ilaçlar fobiye bağlı panik ve kaygı duygularını azaltmak içindir. İlaç seçenekleri antidepresanlar, beta blokerler ve sakinleştiricilerden oluşur.
Ornitofobi Nasıl Yenilir?
Ornitofobiyi yenmek için bir uzmandan destek almak gereklidir. Bunun yanında sizin de kuş korkusunu yenmek için dikkat edeceğiniz bazı noktalar vardır;
Kuş korkusu, panik ve kaygı duygularına neden olabilir. Bu duyguların olumsuz etkilerinden uzaklaşmak için fiziksel olarak aktif olun.
Sigarayı bırakın ve aşırı alkol tüketiminden kaçının.
Yoga gibi gevşeme egzersizleri yapın.
Sağlıklı beslenin.
Zamanında uyumayı alışkanlık haline getirin.
Aynı durumdaki insanlarla bağlantı kurun ve onların ornitofobi ile başa çıkma yöntemlerini öğrenin.
