Niasin Nedir? Faydaları, Zararları, Eksikliği ve Fazlalığı

Niasin B3 vitaminidir ve vücut için önemli bir besindir. Vücudun her bölümünün düzgün çalışması için gereklidir.

Bu vitamin; kolesterolü düşürür, artriti rahatlatır ve beynin işlevini artırır. Ancak yüksek dozlarda alırsanız, ciddi yan etkilere neden olabilir.

Bu yazıda “niasin nedir ne işe yarar”, “niasin eksikliği” gibi niasin vitamini ile ilgili bilmeniz gerekenler anlatılacaktır.

Niasin nedir?

Sekiz adet B vitamininden biridir ve B3 vitamini olarak da adlandırılır. İki ana kimyasal formu vardır ve her biri vücuda farklı etkiler yapar. Her iki form da gıdalar ve takviyelerde bulunur.

Nikotinik asit

Yüksek kolesterol ve kalp hastalığını tedavi etmek için kullanılan niasin formudur.

Niasinamid veya nikotinamid

Nikotinik asitten farklı olarak kolesterolü düşürmez. Ancak tip 1 diyabet, bazı deri rahatsızlıkları ve şizofreni tedavisine yardımcı olur.

Bu vitamin suda çözündüğü için vücutta depolanmaz. Bu da vücudun gerekli olmayan fazla miktarını atacağı anlamına gelir. Bu vitamini yiyeceklerden alırız ve ayrıca triptofan denilen bir amino asit niasin yapar.

Niasin ne işe yarar?

Diğer B vitaminlerinde de olduğu gibi, enzimlerin görevlerini yerine getirmelerine yardımcı olarak yiyecekleri enerjiye dönüştürür.

Önemli bileşeni olan NAD ve NADP hücresel metabolizmaya katılan iki koenzimdir. Bu koenzimler hücrelere sinyal gönderme görevi yapmanın yanı sıra DNA onarımında da rol oynayan antioksidanlardır.

niasin vitamini

Niasin eksikliği

Eksiklik belirtileri şöyledir:

– Hafıza kaybı ve zihinsel karışıklık

– Yorgunluk

– Depresyon

– Baş ağrısı

– İshal

– Cilt problemleri

Eksiklik genellikle gelişmiş ülkelerde nadir görülen bir durumdur.  Şiddetli şekilde beslenme sıkıntısı yaşanan ülkelerde görülmektedir. Ciddi eksiklik pellegra denilen potansiyel ölümcül bir hastalığa neden olabilir.

Günlük Alınması Gereken Miktar Nedir?

Bir insanının belirli bir vitamine ihtiyacı; beslenmesine, yaşına ve cinsiyetine bağlı olarak değişir. Bu vitamin için önerilen ve günlük alınması gereken dozlar şöyledir:

Bebeklerde

0-6 ay: günde 2 mg

7-12 ay: günde 4 mg

Çocuklarda

1-3 yaş: günde 6 mg

4-8 yaş: günde 8 mg

9-13 yaş: günde 12 mg

Ergenler ve yetişkinlerde

14 yaş üstü erkeklerde: günde 16 mg

14 yaş üstü kız ve kadınlarda: günde 14 mg

Gebe kadınlar: günde 18 mg

Emziren kadınlar: günde 17 mg

Niasin Faydaları Nelerdir?

LDL kolesterolü düşürür

Bu vitamin, 1950’lerden beri yüksek kolesterolü tedavi etmek için kullanılır. LDL(kötü) kolesterol seviyesini %5-20 oranında düşürebilir.

Ancak muhtemel yan etkileri nedeniyle, kolesterol tedavisinde birincil tedavi yöntemi değildir. Aksine, öncelikle statinleri tolere edemeyen insanlar için kolesterol düşürücü bir tedavi olarak kullanılır.

HDL kolesterolü yükseltir

LDL kolesterolü düşürmesinin yanı sıra, HDL kolesterolü de yükseltir. HDL yapmaya yardımcı bir protein olan apolipoprotein A1’in parçalanmasına yardımcı olur. Çalışmalar, HDL kolesterol düzeylerini %15-35 oranında yükseltebileceğini göstermektedir.

Trigliseridi düşürür

Bu vitaminin kan yağları için diğer faydası da trigliseridleri %20-50 oranında azaltmasıdır. Bunu, trigliserid sentezinde yer alan enzim hareketini durdurarak yapar.

Sonuç olarak bu; düşük yoğunluklu lipoprotein(LDL) ve çok düşük yoğunluklu lipoprotein(VLDL) üretimini düşürür. Bu etkilerin kolesterol ve trigliserid düzeyleri üzerinde gerçekleştirilmesi için teröpatik dozlara ihtiyaç duyulmaktadır.

Kalp hastalığını önlemeye yardımcı olur

Bu vitaminin kolesterol üzerindeki etkisi dolaylı yoldan kalp rahatsızlığını önlemeye de yardımcıdır. Yakın tarihli bir araştırma, niasin tedavisinin kalp hastalığı olan ya da kalp rahatsızlığı riski yüksek olan kişilerde kalp krizinden ya da inme gibi kalp rahatsızlıklarından ölüm riskini önemli ölçüde azalttığı sonucuna varmıştır.

Tip 1 diyabet tedavisine yardımcı olur

Tip 1 diyabet, vücudun pankreastaki insülin oluşturucu hücrelere saldırdığı ve tahrip ettiği bir otoimmün hastalıktır.

Niasinin bu hücrelerin korunmasına yardımcı olabileceğini ve muhtemel risk altındaki çocuklarda tip 1 diyabet riskini azaltabileceğini gösteren araştırmalar var.

Ancak tip 2 diyabetliler için bu durum biraz daha karışıktır. Niasin, bir taraftan tip 2 diyabetlilerde sıklıkla görülen yüksek kolesterol düzeylerinin düşürülmesine yardımcı olurken, diğer taraftan kan şekeri düzeylerini yükseltme potansiyeline sahiptir.

O yüzden yüksek kolesterol düzeylerini tedavi etmek için niasin hapı alan diyabet hastaları kan şekeri düzeylerini dikkatle izlemelidir.

Beynin işlevini geliştirir

Enerji sağlamak ve işlevini yerine getirmek için beynin NAD ve NADP koemzimlerinin bir parçası olarak niasine ihtiyacı vardır. Beyin bulanıklığı ve psikiyatrik belirtiler, niasin eksikliği ile ilişkilendirilir.

Bazı şizofreni türleri de bu vitamin ile tedavi edilebilir, çünkü yetersizlik sonucu ortaya çıkan beyin hücrelerine verilen hasarı geri almaya yardımcı olur.

Ön araştırmalar, Alzheimer hastalığında beynin sağlıklı kalmasına yardımcı olabileceğini de gösteriyor.

Cilt fonksiyonlarını iyileştirir

Bu vitamin, ağızdan alındığında veya losyonlar vasıtasıyla cilde uygulandığında cilt hücrelerini güneş hasarından korumaya yardımcı olur. Son araştırmalar ise, bazı cilt kanseri tiplerini önlemeye yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Bir çalışma günde iki kez 500 mg nikotinamid alarak cilt kanseri riski yüksek kişiler arasında melanom dışı deri kanseri oranlarını düşürdüğünü bulmuştur.

Artrit semptomlarını azaltır

Bir ön çalışma bu vitaminin eklem hareketliliğini artırarak, osteoartrit belirtilerini kolaylaştırdığını bulmuştur. Laboratuvar ortamında sıçanlarla yapılan başka bir çalışma, niasin vitamini içeren bir enjeksiyonun artrite bağlı inflamasyonu azalttığını buldu.

Pellegrayı tedavi eder

Pellegra, niasin eksikliğinde görülen hastalıklardan biridir. Niasin takviyesi almak, bu hastalık için temel tedavi yöntemidir. Sanayileşmiş diye tabir edilen ülkelerde niasin eksikliği nadir görülür. Bazen alkolizm, anoreksi veya Hartnup hastalığı ile birlikte görülebilir.

Niasin Nelerde Bulunur?

Bu vitamin et, kümes hayvanları, balık, ekmek ve tahıllar olmak üzere çeşitli gıdalarda bulunur. Bazı enerji içecekleri de çok yüksek dozlarda B vitamini içerebilir. Aşağıda,  niasin içeren yiyecekler ve miktarları belirtilmiştir:

Tavuk göğsü: Günlük alınması gereken miktarın % 59’u

Konserve ton balığı(hafif yağda): RDI’nın % 53 ‘ü

Sığır eti:RDI’nın % 33’ü

Füme somon: RDI’nın % 32’si

Kepekli tahıllar: RDI’nın % 25 ‘i

Yer fıstığı: RDI’nın % 19 ‘u

Mercimek: RDI’nın % 10 ‘u

1 dilim kepekli ekmek: RDI’nın % 9 ‘u

Takviyeye gerek var mı?

Herkesin niasin vitaminine ihtiyacı vardır ancak çoğu insan bunu beslenmesinden karşılar. Yine de bir eksikliğiniz varsa ve daha yüksek dozlar almanız gerekiyorsa doktorunuz B3 vitamin hapı tavsiye edebilir. Büyük miktarların yan etkileri olabileceği için herhangi bir takviye kullanmadan önce doktora sormak en iyisidir.

niasin ne işe yarar

Niasin Zararları ve Yan Etkileri

Yiyeceklerden alınan vitaminin hiçbir sakıncası yoktur. Ancak takviyeler, bulantı, kusma, karaciğer toksisitesi gibi çeşitli yan etkilere neden olabilir. Takviyelerin en yaygın görülen yan etkileri şunlardır;

Niasin flush

Nikotinik asit takviyeleri, kan damarı dilatasyonu sonucu ortaya çıkan yüz, göğüs veya boyunda kızarmaya neden olabilir. Ayrıca karıncalanma, yanma hissi veya ağrı yaşanabilir.

Mide tahrişi ve mide bulantısı

Özellikle yavaş salınan nikotinik asit kullanıldığında mide bulantısı, kusma ve mide tahrişi meydana gelebilir. Bu karaciğer enzimlerinin yükselmesiyle sonuçlanır.

Karaciğer hasarı

Bu, kolesterol tedavisinde zamanla yüksek doz niasin almanın tehlikelerinden biridir. Yavaş salınımlı nikotinik asitte daha sık görülür.

Kan şekeri kontrolü

Bu vitaminin büyük dozları(günde 3-9 gram) hem kısa hem de uzun süreli kullanımda kan şekeri kontrolünün bozulmasına yol açar.

Göz sağlığı

Görme bozukluğuna neden olan nadir bir yan etki, göz sağlığının diğer olumsuz etkilerine ek olarak görülür.

Gut

Bu vitamin, vücutta ürik asit seviyesini artırabilir ve gut hastalığına yol açabilir.

Sonuç olarak;

Niasin, vücudunuzun her bir bölgesi için önemli olan sekiz B vitamininden biridir. İhtiyacınız olan miktarını besinler yoluyla alabilirsiniz. Ancak bazen yüksek kolesterol de dahil olmak üzere bazı tıbbi durumların tedavisinde ek formlar önerilir.

Yazıyı Paylaşın!!!

One comment

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

  1. Ek drink vitB3 net daarna raak my gesig koud en n tinteling sensasienin my gesig voel of my linkeroor dik voel binnekant en.my kop voel dof Dankie Agnes