Başka ülkelerde jicama olarak bilinen, Türkçe’ye Meksika turpu veya Meksika patatesi olarak girmiş sebze, altın-kahverengi derisi ve nişastalı beyaz iç kısmı ile küre şeklinde bir kök sebzedir. Lima fasulyesine benzer ve fasulye üreten bir bitkinin köküdür.
Aslen Meksika’da yetiştirilen bu bitki, Filipinler ve Asya’ya yayılmıştır. Buzlanma olmadan uzun bir büyüme mevsimi gerektirir, bu nedenle yıl boyunca sıcak olan yerlerde yetişir.
Eti tatlı ve besleyicidir. Bazıları tadını patates ile armut arasında bir lezzet olarak tanımlar. Bazıları ise su kestanesiyle karşılaştırır.
Jicama Nedir?
Bazı insanlar jicamanın meyve olduğunu düşünse de, teknik olarak bir tür fasulye bitkisinin kökü ve Fabacea adı verilen baklagil bitki ailesinin bir üyesidir. Bitki türü adı Pachyrhizus erosus’a sahiptir.
Jicamanın yüzde 86 ila yüzde 90’ı sudan oluşuyor, bu nedenle kalori, doğal şeker ve nişasta bakımından doğal olarak düşüktür ve bu nedenle glisemik indekste düşük bir değere sahiptir.
Jicama, C vitamini, magnezyum, potasyum ve lif gibi bağışıklık sistemini güçlendiren besinlerin iyi bir kaynağıdır.
Jicama bitkisi ılık, tropikal bölgelerde yetişir, bu yüzden Orta veya Güney Amerika yemeklerinde daha çok kullanılır.
Bitkinin kendisi sadece yenilebilir kökün iç etli kısmı için yetiştirilir, çünkü kabuğunun, gövdesinin ve yapraklarının toksik özelliklere sahip olduğu düşünülmektedir.
Jicama Besin Değeri
Meksika turpu etkileyici bir besin profiline sahiptir.
Kalorilerinin çoğu karbonhidratlardan gelir. Çok az miktarda protein ve yağ içerir. Meksika turpu birçok önemli vitamin ve mineralin yanı sıra önemli miktarda lif sağlar.
Bir fincan (130 gram) Meksika turpu aşağıdaki besin içeriğine sahiptir:
Kalori: 49
Karbonhidrat: 12 gram
Protein: 1 gram
Yağ: 0.1 gram
Lif: 6.4 gram
C Vitamini: RDI’nın % 44’ü
Folat: RDI’nın % 4’ü
Demir: RDI’nın % 4’ü
Magnezyum: RDI’nın % 4’ü
Potasyum: RDI’nın % 6’sı
Manganez: RDI’nın% 4’ü
Jicama ayrıca az miktarda E vitamini, tiamin, riboflavin, B6 vitamini, pantotenik asit, kalsiyum, fosfor, çinko ve bakır içerir.
Bu kök sebze kalori bakımından düşüktür, lif ve su bakımından yüksek olup, kilo vermeye dost bir besindir.
Meksika turpu, vücutta bir antioksidan görevi gören ve birçok enzim reaksiyonu için gerekli olan, suda eriyen önemli bir vitamin olan C vitamini için de mükemmel bir kaynaktır.
Meksika Turpu Jicama Yararları Nelerdir?
Antioksidanlar bakımından yüksektir
Meksika turpu, hücre hasarını önlemeye yardımcı, yararlı bitki bileşikleri olan bazı antioksidanlar içerir.
Bir fincan (130 gram) Meksika turpu, C vitamini antioksidanı için RDI’nın yaklaşık yarısını içerir. Aynı zamanda antioksidanlar E vitamini, selenyum ve beta-karoten sağlar.
Antioksidanlar, serbest radikalleri, oksidatif strese neden olan zararlı moleküllere karşı koymak suretiyle hücre hasarına karşı korumaya yardımcı olur.
Oksidatif stres, kanser, diyabet, kardiyovasküler hastalıklar ve bilişsel gerileme gibi kronik hastalıklarla ilişkilendirilmiştir.
Jicama gibi antioksidan bakımından zengin besinleri tüketmek, oksidatif strese karşı savaşmaya yardımcı olabilir ve kronik hastalık geliştirme riskini azaltabilir.
Bağışıklığı güçlendirir
Değerli bir prebiyotik kaynağı olan jicamanın benzersiz lif molekülleri, bağırsaklarda ve kolonda bulunan bbakterilerin büyümesini dengelemeye yardımcı olur.
Bağışıklık sisteminin çok büyük bir yüzdesi – yüzde 75’in üzerinde – aslında GI sisteminde depolanır, bu nedenle uygun bağışıklık işlevi, mikrobiyotayı dolduran bakteriler arasındaki hassas dengeye büyük ölçüde bağlıdır.
2005 British Journal of Nutrition çalışmasının sonuçlarına göre, inülin tipi fruktanlar içeren prebiyotik bitki besinleri kemo-koruyucu özelliklere sahiptir ve kolon kanseri riskini azaltabilir.
Bunu, bağırsaktaki toksinlerin ve kanserojenlerin etkisiyle savaşarak, tümör büyümesini azaltarak ve metastaz yapmayı (yayılmayı) durdurarak yaparlar.
Araştırmacılar, özellikle probiyotikler ( sinbiyotikler olarak adlandırılır ) ile birlikte prebiyotikler verildiğinde, inülin tipi fruktanların pre-neoplastik lezyonlar (ACF) veya farelerin kolonlarındaki tümörler üzerinde doğal kanserle mücadele etkileri olduğunu buldular.
Jicama yemenin, bağırsak florası aracılı fermantasyon ve bütirat üretimi nedeniyle kanserden korunmaya yardımcı olan prebiyotikler sağlayabileceği düşünülmektedir.
Kalp sağlığını geliştirir
Meksika turpu, kalp sağlığı için yararlı çok sayıda besin maddesine sahiptir.
Safraların bağırsaklarda geri emilmesinin önüne geçerek, karaciğerin daha fazla kolesterol üretmesini önleyerek, kolesterol düzeylerinin düşmesine yardımcı olabilecek önemli miktarda diyet lifi içerir.
23 çalışmanın gözden geçirilmesi, artan lif alımının total kolesterol ve “kötü” LDL kolesterolü önemli ölçüde azalttığını göstermiştir.
Meksika turpu ayrıca kan damarlarını gevşeterek daha düşük kan basıncına yardımcı olan potasyum içerir.
Örneğin, bir çalışma potasyumun kan basıncını düşürdüğünü, kalp hastalığı ve felce karşı koruduğunu göstermiştir.
Buna ek olarak, Meksika turpu, her ikisi de sağlıklı kırmızı kan hücreleri için gerekli olan demir ve bakır içerdiğinden dolaşımı iyileştirebilir. Bir fincan 0.78 mg demir ve 0.62 mg bakır içerir.
Meksika turpu doğal bir nitrat kaynağıdır. Çalışmalar sebzelerden nitrat tüketimini, dolaşımda artışa ve daha iyi egzersiz performansına bağlamıştır.
Ayrıca, sağlıklı yetişkinlerde yapılan bir çalışmada, 16.6 gram (500 mL) Meksika turpu suyunun tüketilmesinin kan pıhtılaşması riskini azalttığı gösterilmiştir.
Sindirimi destekler
Diyet lifi, dışkı miktarını artırmaya yardımcı olur. Bu lifler, sindirim sisteminde daha rahat hareket eder.
Bir fincan (130 gram) Meksika turpu, günlük ihtiyacı karşılamaya yardımcı olabilecek 6.4 gram lif içerir.
Ek olarak, jicama, inülin adı verilen bir tür lif içerir. Çalışmalar, inülinin kabızlığı olanlarda bağırsak hareketlerinin sıklığını % 31’e kadar arttırabileceğini göstermektedir.
Gut bakterilerinin sağlığını destekler
Meksika turpu prebiyotik lif olan inülin bakımından yüksektir.
Prebiyotik, vücuttaki bakteriler tarafından kullanılabilecek, sağlık açısından fayda sağlayan bir maddedir.
Sindirim sistemi inülin gibi prebiyotikleri sindiremez veya ememez ancak bağırsaklardaki bakteriler onları fermente edebilir.
Prebiyotikler bakımından yüksek bir beslenme, bağırsaklardaki “iyi” bakterilerin popülasyonunu arttırır ve sağlıksız bakterilerin sayısını azaltır.
Çalışmalar, bağırsaklardaki bakteri türlerinin kilo, bağışıklık sistemi ve hatta ruh halini etkileyebileceğini göstermiştir.
Prebiyotik yiyecekler yemek, kalp hastalığı, diyabet, obezite ve böbrek hastalığı gibi kronik hastalık riskini azaltabilecek bakteri türlerinin büyümesini teşvik eder.
Kanser riskini azaltır
Meksika turpu, antioksidan vitaminler olan C ve E vitamini, selenyum ve beta karoten içerir. Antioksidanlar, hücre hasarına ve kansere yol açabilecek serbest radikalleri nötralize eder.
Ayrıca, Meksika turpu iyi bir diyet lifi kaynağıdır. Bir fincan (130 gram) 6 gramdan fazla lif içerir.
Diyet lifi, kolon kanserine karşı koruyucu etkileri ile bilinmektedir. Bir çalışmada, günde 27 gramdan fazla diyet lifi tüketenlerin, 11 gramdan az yiyenlere kıyasla, kolon kanseri geliştirme riskinin % 50 daha düşük olduğunu göstermiştir.
Ayrıca, Meksika turpu inülin adı verilen bir prebiyotik lif içerir. Prebiyotikler bağırsaktaki sağlıklı bakterilerin sayısını, koruyucu kısa zincirli yağ asitlerinin üretimini ve bağışıklık yanıtını artırarak kanser riskini azaltabilir.
Farelerdeki çalışmalar, inülin lifi tüketmenin kolon kanserine karşı koruyabildiğini göstermiştir. Faydalı bir lif türü olmasının yanı sıra, inülinin bağırsak astarını koruyan bir antioksidan görevi gördüğü belirtilmiştir.
Kemik sağlığını destekler
Jicamanın oligofruktoz inülini, kemiklerin güçlü kalmasına yardımcı olur çünkü mineral tutulumunu artırır, kemik kaybının devir hızını bastırır ve kalsiyumun kemiklere emilimine yardımcı olur.
Ayrıca, araştırmaların uygun kemik mineralizasyonu ve ileri yaşlarda kemik kaybına veya osteoporoza karşı koruma için gerekli olduğunu gösteren potasyum, magnezyum ve manganez gibi önemli besinleri de sağlar.
Jicama Zayıflamaya Yardımcı Olur
Meksika turpu besleyiciliği yoğun bir besindir. Az miktarda kaloriye rağmen çok sayıda besin içerir.
Meksika turpu hem su hem de lifte yüksektir, bu da tokluk hissi salgılamaya yardımcı olur.
Ek olarak, Meksika turpundaki lif kan şekerini sabit tutmaya yardımcı olabilir. Lif, sindirimi yavaşlatır, bu da yemekten sonra kan şekeri seviyelerinin çok hızlı yükselmesini önlemeye yardımcı olur.
İnsülin direnci obeziteye önemli derecede katkıda bulunur. Hücreler insüline daha az duyarlı hale geldiğinde, glikozun enerji için kullanılabilecek şekilde hücrelere girmesini zorlaştırır.
Meksika turpu ayrıca, kilo vermeye yardımcı olan, açlığı ve tokluğu belirleyen hormonları etkilediği gösterilen prebiyotik lif inülin içerir.
Bu nedenle, Meksika turpu yemek sadece kilo vermeye yardımcı olan bağırsak bakterilerinin türünü arttırmakla kalmaz aynı zamanda bir yemekten sonra daha fazla tok hissetmeyi de sağlar.
Jicama Nasıl Yenir?
Meksika turpu çiğ veya pişmiş olarak yenebilir ve çok çeşitli yemeklerde kullanılabilir.
Sert, kahverengimsi kabuğunu çıkardıktan sonra, beyaz et dilimleri veya küpler halinde kesilebilir. Yenilebilir kabukları olan patates gibi diğer kök sebzelerin aksine, kabukların sindirimi zordur ve hatta kaçınılması gereken rotenon adı verilen bir molekül türü içerir.
Sonuç olarak;
Meksika turpu sağlıklı bir besindir.
Sindirimin geliştirilmesi, kilo kaybı ve hastalık riskinin azaltılması dahil olmak üzere sağlık yararları sağlayabilecek çeşitli besin, lif ve antioksidanlar bakımından yüksektir.
Ayrıca, jicama lezzetlidir ve kendi başına yenebilir veya başka birçok gıda ile eşleştirilebilir.
