Manuka Balı Nedir? Manuka Balının Faydaları ve Zararları

Manuka balı, Yeni Zelanda’ya özgü bir tür baldır.

Manuka balı, çalı olarak bilinen çiçeğindeki Leptospermum scoparium’u dölleyen arılar tarafından üretilir.

Manuka balının antibakteriyel aktivitesi, onu klasik baldan ayıran en önemli özelliğidir.

Methylglyoxal aktif bileşenidir, bu bileşen balın antibakteriyel etkilerinden sorumludur.

Ek olarak, manuka balın antiviral, anti-inflamatuar ve antioksidan yararları da vardır.

Bu bal, geleneksel olarak yara iyileşmesi, diş çürümesi ve sindirim sorunlarının önlenmesi, boğaz ağrılarının yatıştırılması için kullanılmıştır.

Manuka Balı Nedir?

Manuka balı, Manuka çalısını ( Leptospermum scoparium) tozlaştıran Avrupa bal arıları tarafından yalnızca Yeni Zelanda’da üretilen benzersiz bir bal türüdür.

Birçok uzman tarafından balın dünyadaki en faydalı formlarından biri olarak kabul edilmektedir. İlk kez 1830’larda, İngiltere’den arılar Yeni Zelanda’ya getirildiğinde Yeni Yeni Zelanda’da üretildi.

Manuka balının zengin, topraksı bir tadı vardır ve doğal olarak tatlıdır, ayrıca antibakteriyel aktiviteye sahip olduğu gösterilen metilglioksal (MGO) dahil olmak üzere faydalı bileşiklerle doludur.

Manuka balı birçok farklı biçimde mevcuttur. Saf haliyle satılıp, bitkisel antibiyotik ve kremlere eklenmesinin yanı sıra yüz maskelerinde ve diğer cilt bakım ürünlerinde de bulunabilir.

Manuka Balı Besin Değeri

Manuka balını benzersiz ve bu kadar değerli kılan, besin profilidir. Fenolik bileşikler gibi zengin bir vitamin, enzim ve antioksidan kaynağıdır:

– Karbonhidratlar / şeker (balın ağırlığının yüzde 90’ından fazlasını oluşturur)

– Metilglioksal (MGO) ve hidrojen peroksit gibi bileşikler

– Diastaz, invertazlar, glikoz oksidaz gibi enzimler

– Proteinin “yapı taşları” olan amino asitler

– B vitaminleri (B6, tiamin, niasin, riboflavin, pantotenik asit)

– Organik asitler

– Kalsiyum, potasyum, folat, fosfor ve diğerleri gibi mineral ve elektrolitler

– Flavonoidler ve polifenoller

– Alkaloidler ve glikozitler

– Uçucu bileşikler

Manuka Balın Faydaları Nelerdir?

Yara iyileşmesi sağlar

Eski zamanlardan beri bal, yaraları ve yanıkları tedavi etmek için kullanılmıştır.

2007 yılında, manuka balı FDA tarafından yara tedavisi için bir seçenek olarak onaylanmıştır.

Bal, antibakteriyel ve antioksidan özellikler sunar; bunların hepsi, yara için mikrobiyal enfeksiyonları önleyen nemli bir yara ortamı ve koruyucu bariyer sağlar.

Birçok çalışma, manuka balının, yara iyileşmesini arttırabildiğini, doku rejenerasyonunu arttıracağını ve hatta yanıktan muzdarip olan hastalarda ağrıyı azaltabildiğini göstermiştir.

Örneğin, iki haftalık bir çalışma, şifası olmayan yaralara sahip 40 kişiyle, manuka balı tedavisinin etkilerini araştırdı.

Sonuçlar, yaraların % 88’inin küçüldüğünü gösterdi. Ayrıca yara iyileşmesini destekleyen asidik bir yara ortamı oluşturulmasına yardımcı olmuştur.

Dahası, manuka balı diyabetik ülserin iyileşmesine yardımcı olabilir.

Suudi Arabistan’da yapılan bir çalışmada, geleneksel yara tedavisi ile birlikte kullanıldığında, manuka balı ile yara tedavisinin, diyabetik ülseri, geleneksel tedaviden daha etkili bir şekilde iyileştirdiği bulunmuştur.

Buna ek olarak, bir Yunan çalışması, diyabetik ayak ülseri olan hastalarda manuka bal ile yara pansumanının iyileşme süresini ve dezenfekte edilmiş yaraları azalttığını göstermiştir.

Bir başka çalışmada, ameliyattan sonra göz kapağı yaralarının iyileşmesinde manuka balı etkinliğini gözlemlemiştir. 

Kesiklerin manuka balı veya vazelinle tedavi edilip edilmediğine bakılmaksızın, tüm göz kapağı yaralarının iyileştiğini bulmuşlardır.

Ancak, hastalar, manuka balı ile tedavi edilen yara izlerinin vazelinle tedavi edilen yara izleriyle karşılaştırıldığında daha az sert ve anlamlı derecede daha az ağrılı olduğunu bildirmişlerdir.

Son olarak, manuka balının Staphylococcus aureus (MRSA) gibi antibiyotiğe dirençli türlerin neden olduğu yara enfeksiyonlarını tedavi ettiği gösterilmiştir.

Bu nedenle, manuka balının yaralar ve enfeksiyonlar üzerindeki düzenli topikal uygulaması MRSA’yı önlemeye yardımcı olabilir.

Ağız sağlığını teşvik eder

Diş çürümelerini önlemek ve diş etlerini sağlıklı tutmak için plak oluşumuna neden olabilecek kötü ağız bakterilerini en aza indirmek önemlidir.

Ağzı sağlıklı tutmanızdan sorumlu olan iyi oral bakterileri tamamen yok etmemek de önemlidir.

Çalışmalar, manuka balının plak oluşumu, diş eti iltihabı ve diş çürümesi ile ilişkili zararlı oral bakterilere saldırdığını göstermiştir.

Spesifik olarak, araştırmalar yüksek bir antibakteriyel etkinliğe sahip olan manuka balının, P. gingivalis ve A. actinomycetemcomitans gibi zararlı oral bakterilerin büyümesini inhibe etmede etkili olduğunu göstermiştir.

Bir çalışmada balı çiğneme veya emmenin, diş eti iltihabının azalmasına olan etkisi incelenmiştir. Yemekten sonra, katılımcılara 10 dakika boyunca bal çiğnemesi, bal emmesi veya şekersiz sakız çiğnemesi söylendi.

Şekersiz sakız çiğnemeyenlere kıyasla bal-çiğneme grubu plak ve dişeti kanamasında belirgin bir azalma gösterdi.

Boğaz ağrısını yatıştırır

Boğaz ağrısında, manuka balı rahatlama sağlayabilir.

Antiviral ve antibakteriyel özellikleri, inflamasyonu azaltabilir ve ağrıya neden olan bakterilere saldırabilir.

Manuka balı sadece zararlı bakterilerin saldırılarını engellemekle kalmaz aynı zamanda rahatlatıcı bir etki için boğazın iç astarını da kaplar.

Baş ve boyun kanserleri için kemoterapi tedavisi gören hastalarda yapılan yeni bir çalışma, boğaz ağrısından sorumlu bir bakteri türü olan Streptococcus mutans üzerinde manuka balı tüketiminin etkilerini gözlemlemiştir.

İlginçtir ki araştırmacılar, manuka balı tüketildikten sonra Streptococcus mutans’ta önemli bir düşüş buldular.

Ayrıca, manuka balı, radyasyon ve kemoterapinin ortak bir yan etkisi olan mukoza iltihabına neden olan zararlı oral bakterileri azaltır. Mukozit özofagus ve sindirim kanalını kaplayan mukoza zarının iltihaplanması ve ağrılı ülserle sonuçlanır.

Oldukça uzun bir süre boyunca, çeşitli bal türleri doğal öksürük bastırıcıları olarak lanse edilmiştir.

Bir çalışmada balın yaygın bir öksürük bastırıcı olarak etkili olduğu bulunmuştur.

Bu çalışmada manuka balı kullanılmamasına rağmen, bal öksürüğü bastırmakta etkili olmuştur.

Gastrik ülserin önlenmesine yardımcı olur

Mide ülseri, insanları etkileyen en yaygın hastalıklardan biridir. Bunlar mide astarında oluşan, mide ağrısına, mide bulantısına ve şişmeye neden olan yaralardır. H.pylori, gastrik ülserlerden sorumlu olan yaygın bir bakteri türüdür. 

Araştırma, manuka balının, H. pylori’nin neden olduğu mide ülserlerinin tedavisine yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.

Örneğin, bir test tüpü çalışması, H. pylori’nin neden olduğu mide ülserinin biyopsileri üzerindeki etkilerini inceledi. Sonuçlar pozitiftir ve manuka balının H. pylori’ye karşı yararlı bir antibakteriyel ajan olduğu kanaatine varılmıştır.

Bununla birlikte, günde iki yemek kaşığı manuka balı kullanan 12 kişide yapılan iki haftalık küçük bir çalışma, H. pylori bakterisini azaltmadığını göstermiştir.

Bu nedenle, H. pylori’nin neden olduğu mide ülserini tedavi etme kabiliyetini tam olarak değerlendirmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Gastrik ülser, aşırı alkol tüketiminden de kaynaklanabilir.

Sıçanlarda yapılan bir çalışmada, manuka balının alkol kaynaklı gastrik ülserlerin önlenmesine yardımcı olduğunu göstermiştir.

Sindirimi geliştirir

İrritabl bağırsak sendromu (IBS) yaygın bir sindirim bozukluğudur.

İlişkili semptomları kabızlık, ishal, karın ağrısı ve düzensiz bağırsak hareketlerini içerir.

İlginçtir ki, araştırmacılar düzenli olarak manuka balı tüketmenin bu semptomları azaltmaya yardımcı olabileceğini keşfettiler.

Manuka balı, irritabl bağırsak hastalığı tipi olan ülseratif kolit olan sıçanlarda antioksidan durumunu iyileştirdiğini ve inflamasyonu azalttığını kanıtlanmıştır.

Ayrıca Clostridium difficile’nin türlerine saldırdığı da gösterilmiştir. Genellikle C. diff olarak adlandırılan Clostridium difficile, ciddi ishal ve bağırsak iltihabına neden olan bir tür bakteriyel enfeksiyondur.

C.diff yaygın olarak antibiyotiklerle tedavi edilir. Bununla birlikte, yakın zamanda yapılan bir çalışmada, manuka balının C. diff türleri üzerindeki etkinliği gözlenmiştir.

Manuka balı, C. diff hücrelerini öldürdü ve bu da muhtemelen etkili bir tedavi oldu.

Yukarıdaki çalışmaların, manuka balının sıçan ve test tüpü çalışmalarında bakteriyel enfeksiyonlar üzerindeki etkisini gözlemlediğini belirtmek gerekir.

Bağırsakların bakteriyel enfeksiyonları üzerindeki etkisi konusunda tam bir sonuca varmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Kistik fibrozun belirtilerini tedavi edebilir

Kistik fibroz, akciğerlere zarar veren ve ayrıca sindirim sistemini ve diğer organları da etkileyen kalıtsal bir hastalıktır.

Mukus üreten ve mukusun anormal derecede kalın ve yapışkan olmasına neden olan hücreleri etkiler. Bu kalın mukus hava yollarını ve kanalları tıkar ve nefes almayı zorlaştırır.

Ne yazık ki, üst solunum yolu enfeksiyonları kistik fibrozlu kişilerde oldukça yaygındır.

Manuka balının üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan bakterilerle savaştığı gösterilmiştir.

Pseudomonas aeruginosa ve Burkholderia spp. özellikle hassas popülasyonlarda ciddi üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilen iki yaygın bakteridir.

Bir çalışma, kistik fibrozlu insanlarda manuka balının bu bakterilere karşı etkinliğini gözlemlemiştir.

Sonuçlar büyümelerini inhibe ettiğini ve antibiyotik tedavisi ile birlikte çalıştığını göstermiştir.

Bu nedenle, araştırmacılar, manuka balının özellikle üst kistik fibrozlu hastalarda üst solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisinde önemli bir rol oynayabileceği sonucuna varmışlardır.

Akne tedavisinde etkilidir

Akne genellikle hormonal değişikliklerden kaynaklanır aynı zamanda tıkanmış gözenekler kötü beslenme, stres veya bakteri büyümesine bir tepki de olabilir.

Düşük pH’lı bir ürünle birlikte kullanıldığında manuka balının antimikrobiyal aktivitesi akne ile savaşır.

Manuka balı cildi bakterilerden arındırarak, sivilce iyileşme sürecini hızlandırmaya yardımcı olur.

Ayrıca, anti-inflamatuar özellikleri göz önüne alındığında, manuka balının akne ile ilişkili iltihaplanmayı azalttığı belirtilir.

Yine de, manuka balı ile sivilce tedavisi konusunda çok az araştırma bulunmaktadır.

Bir çalışma, akne üzerinde, manuka balı ile karşılaştırılabilir özelliklere sahip olan kanuka balının etkilerini araştırmıştır. Kanuka balının aknenin iyileştirilmesinde anti-bakteriyel sabun kadar etkili olduğunu bulmuştur.

Uykuyu iyileştirebilir

Manuka balı, doğal bir uyku yardımı olarak çalışarak dinlendirici derin uykuyu teşvik etmeye yardımcı olabilir. Uyku sırasında temel vücut fonksiyonları için ihtiyaç duyulan glikojeni yavaşça salgılar. 

Yatmadan önce süte bal eklemek, vücudun  derin uyku için gerekli olan melatonini beyne salmasına yardımcı olur.

Kalp hastalığı, tip II diyabet, felç ve artrit gibi zayıf uyku ile ilişkili birçok sağlık bozukluğu vardır. Balın kaliteli uykuya yardımcı olduğu kanıtlandığından, potansiyel olarak bu ve diğer birçok sağlık problemi riskini azaltmaya yardımcı olabilir. 

Manuka Balı Nasıl Yenir?

En fazla fayda için günde yaklaşık bir ila iki yemek kaşığı Manuka balı tüketilebilir. En kolay şekilde, doğrudan kaşıkla yenebilir ancak fazla tatlı gelirse, en sevdiğiniz bitki çayına ekleyebilir, yoğurdun üzerine gezdirerek yiyebilirsiniz.

Bağışıklık sistemini güçlendirmek veya boğaz ağrısını iyileştirmek için bir çay kaşığı tarçın ekleyip tüketin. Araştırmalar, tarçın ve Manuka balının antimikrobiyal özelliklerinin  daha hızlı iyileşmeye yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Manuka Balının Zararı Var mı?

Çoğu insan için, manuka balı tüketmek güvenlidir.

Ancak, bazı kişiler kullanmadan önce bir doktora danışmalıdır:

Diyabetliler

Her çeşit bal, doğal şeker bakımından yüksektir. Bu nedenle, manuka balı tüketmek kan şekeri seviyelerini etkileyebilir.

Bal ya da arılara alerjisi olanlar

Diğer bal veya arı türlerine alerjisi olanlar, manuka balı yedikten veya uyguladıktan sonra alerjik reaksiyon oluşabilir.

Bebekler

Amerikan Pediatri Akademisi, bir tür gıda kaynaklı hastalık olan bebek botulizmi riski nedeniyle bebeklere bal vermeyi önermemektedir.

Sonuç olarak;

Manuka balı, eşsiz bir bal türüdür.

En belirgin özelliği yara yönetimi ve iyileşmesi üzerindeki etkisidir.

Manuka balı ayrıca irritabl bağırsak sendromu, mide ülseri, periodontal hastalık ve üst solunum yolu enfeksiyonları gibi birçok rahatsızlığı tedavi etmeye yardımcı olabilecek anti-bakteriyel, anti-viral ve anti-inflamatuar özelliklere sahiptir.

Faydalı özelliklerini desteklemek için daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.

Dikkate alınması gereken şey, manuka balının muhtemelen daha geleneksel tedaviler ile birlikte kullanıldığında iyileşme sürecini hızlandıracak etkili bir tedavi stratejisi olduğudur.

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir