Lobelia, bazı çeşitleri yüzyıllardır bitkisel ilaç olarak kullanılan çiçekli bitkiler cinsidir. 300’den fazla lobelia türü olmasına rağmen, en yaygın olarak kullanılan türü, Lobelia inflata’dır. Lobelia inflata’nın, kuzeni türlerine kıyasla soluk renkli çiçekleri vardır ve Lobeliaceae bitki ailesine aittir.
Çalışmalar, Lobelia inflata’daki bileşiklerin astım, depresyon ve diğer sağlık sorunlarının çözümüne yardımcı olabileceğini göstermektedir. Ancak dikkatli olmak gerekir çünkü yüksek dozlar toksik olabilir ve ciddi yan etkilere neden olabilir.
Lobelia Nedir?
Lobelia, Kuzey Amerika’ya özgü çiçekli bitkiler grubudur. Uzun yeşil sapları, uzun yaprakları ve küçük mor çiçekleri olan Lobelia inflata dahil, yüzlerce türü vardır.
Amerika Birleşik Devletleri’nin New England bölgesindeki yerli Amerikalılar yüzyıllar boyunca Lobelia inflata’yı tıbbi ve tören amaçlı kullanmışlardır.
Daha çok gıda zehirlenmeleri sonucu kusmaya yardımcı olması amacıyla kullanılmış, astım ve kas bozukluklarını tedavi etmek için tütsü olarak yakılmıştır. Bu uygulama çeşitliliği nedeniyle bitkiye Hint tütünü, kusma otu gibi isimler takılmıştır.
Lobelia inflata bugün tıbbi amaçlarla kullanılmaya devam etmektedir. Çalışmalar, ana aktif bileşiği olan lobelinin depresyona karşı koruyabileceğini, ilaç bağımlılığını tedavi etmeye yardımcı olabileceğini, hafıza ve konsantrasyonu iyileştirebileceğini gösteriyor.
Lobelia’da lobelin bileşiğine ek olarak mevcut olan bitki bileşikleri şunlardır:
– Lobelanine
– Alkaloit
– C vitamini
– Kalsiyum
– Magnezyum
– Potasyum
Bu tıbbi bitki, solunum sağlığını destekleme, iltihabı azaltma ve sigarayı bırakmaya yardımcı olma yeteneği için kullanılır.
Ayrıca çay yapmak için kuru yapraklarının kullanılmasının yanı sıra, kapsül, tablet ve sıvı öz olarak da mevcuttur.
Lobelia Yararları Nelerdir?
Lobelia, birkaç farklı alkaloit, terapötik veya tıbbi etkiler sağlayan bileşikler içerir. İyi bilinen alkaloidler arasında kafein, nikotin ve morfin bulunur.
Lobelia inflata’da en belirgin alkaloid, aşağıdaki rahatsızlıklara karşı koruyabilen lobelindir.
İnflamasyonu azaltır
Çeşitli hayvan ve laboratuar çalışmaları lobelia’nın anti-inflamatuar etkilere sahip olduğunu ve pro-enflamatuar sitokinleri azaltabileceğini göstermektedir.
Sitokinlerin aşırı üretimi, özellikle inflamatuar durumlar, bağışıklık ile ilgili durumlar ve kansere neden olabilir.
Astım ve diğer solunum bozuklukları
Lobelia, hırıltılı solunum, kontrol edilemeyen öksürük ve göğüs sıkışması gibi astım ataklarının semptomlarını tedavi etmek için geleneksel ilaçların yanında kullanılır.
Çünkü lobelin solunum yollarını rahatlatarak, nefes almayı kolaylaştırır ve ciğerlerdeki mukusu temizler.
Lobelia ayrıca diğer semptomların yanı sıra öksürüğe ve solunum güçlüğüne neden olan iki tip akciğer enfeksiyonu olan pnömoni ve bronşiti hafifletmek için de kullanılır.
Lobelia, hem bitki uzmanları hem de doktorlar tarafından astımı ve ilgili sorunları tedavi etmek için sıklıkla önerilse de, hiçbir insan çalışması solunum rahatsızlıkları üzerindeki etkilerini incelememiştir.
Sadece bir hayvan çalışması, lobelinin farelere enjekte edilmesinin, inflamatuar proteinlerin üretimini durdurarak ve şişmeyi önleyerek akciğer hasarıyla savaşmaya yardımcı olduğunu bulmuştur.
Depresyonu iyileştirebilir
Lobeliada bulunan bileşikler, depresyon da dahil olmak üzere duygudurum bozukluklarına karşı korumaya yardımcı olabilir.
Özellikle, lobelin, beyindeki depresyon gelişiminde rol oynayan bazı reseptörleri engelleyebilir.
Farelerde yapılan bir hayvan çalışması, lobelinin kandaki depresif davranışları ve stres hormonu düzeylerini önemli ölçüde azalttığını ortaya koydu. Başka bir fare denemesi, bu bileşiğin yaygın antidepresan ilaçların etkilerini artırabileceğini belirtti.
Bu çalışmalara rağmen, lobelia geleneksel antidepresan ilaçlar için alternatif bir tedavi olarak önerilemez.
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB)
Lobelia, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun (DEHB) yönetilmesine yardımcı olabilir.
Lobelin, beyindeki dopamin salınımını ve alımını iyileştirerek hiperaktivite ve odaklanma zorluğu gibi bazı semptomları hafifletebilir.
DEHB olan dokuz yetişkini içeren bir çalışma, günde 30 mg’a kadar lobelin almanın, 1 hafta boyunca hafızayı iyileştirmeye yardımcı olduğunu belirtti.
Madde bağımlılığı
Lobelia, madde bağımlılığı için potansiyel bir tedavi olarak incelenmiştir. Lobelin vücudutta nikotin ile benzer etkilere sahip olduğundan, insanların sigarayı bırakmalarına yardımcı olmak için uzun zamandır olası bir araç olarak kabul edilmektedir.
Bazı çalışmalar, lobelinin, uyuşturucu bağımlılığını yapan nörotransmitterlerin salınmasından sorumlu beyin reseptörleri ile etkileşime girebileceğinden, diğer uyuşturucu bağımlılıkları için faydalı olabileceğini göstermektedir.
Eroine bağımlı sıçanlarda yapılan bir hayvan çalışması, vücut ağırlığının kg’ı başına 1-3 mg lobelin enjeksiyonlarının, kemirgenlerin eroine olan isteklerinin azaldığını buldu.
Antioksidan kapasite
Diğer lobelia türlerindeki bileşiklerin, özellikle Lobelia cardinalis’te bulunan alkaloid lobinalinin, antioksidanlar olarak işlev gördüğü belirtilmiştir.
Antioksidanlar serbest radikallerle savaşan bileşiklerdir. Bunlar vücuttaki hücrelere zarar verebilecek, kanser ve kalp hastalığı gibi hastalık riskini artırabilecek reaktif moleküllerdir.
Bir çalışma, serbest radikallerle savaşmaya ek olarak, lobinalinin beyin sinyal yollarına yardımcı olduğunu buldu.
Bu nedenle, bu bileşik serbest radikal hasarından kaynaklanan ve Parkinson hastalığı gibi beyni etkileyen hastalıklarda yararlı bir rol oynayabilir.
Kas ağrısını hafifletir
Lobelia romatoid artrit tarafından tetiklenen kas ağrısını ve eklem topaklarını hafifletmek için topikal yollarla kullanılır. Böcek ısırıkları ve çürük vakalarını tedavi etmek için de kullanılır.
Bitki kasları hafifletir ve insan vücudundaki kan akışını iyileştirir. Böylece, menstrüel krampları ve kas kramplarını hafifletmeye de yardımcı olabilir. Nitekim, 19. yüzyılda doğum sırasında pelvik sertliği azaltmak için kullanılmıştır.
Lobelia Çayı Faydaları Nelerdir?
İyileştirici ve tıbbi özelliklere sahip birçok bitkide olduğu gibi, lobelia bitkisinin faydaları da çay olarak demlendiğinde ortaya çıkmaktadır.
Lobelia çayı şu şekilde hazırlanır:
Malzemeler
Kuru lobelia yaprakları
Su
Bal
Nasıl yapılır?
– Bir tencerede suyu kaynatarak, içine bir kaşık kuru lobelia yaprağı ekleyin.
– Beş dakika kadar demlenmeye bırakın ve yaprakları süzün.
– Çayı içmeden önce, üzerine biraz bal ekleyin. Lezzeti artırmaya ve keskin tadı ortadan kaldırmaya yardımcı olacaktır. Lezzetlendirmek için diğer bitki çaylarını da kullanabilirsiniz.
Lobelia çayının başlıca faydaları şunlardır:
– Sigarayı bırakmak isteyenlere lobelia çayı tavsiye edilir. E-sigaralara veya diğer sigara bırakma ürünlerine güzel ve doğal bir alternatif görevi görür.
– Bu çayı içmek, gergin sinirleri yatıştırmaya yardımcı olur.
– Herhangi bir toksisite veya sağlık probleminden kaçınmak için lobelia çayı tüketimini günde iki fincanla sınırlamak gerekir.
Lobelia Yan Etkileri ve Dozaj
Lobelia ile ilgili araştırmalar sınırlı olduğundan, standart bir dozaj veya öneri bulunmamaktadır.
DEHB olan erişkinlerde yapılan bir çalışma, tablet formunda günde otuz mg’a kadar lobelinin güvenli olduğunu gösterdi.
Bununla birlikte, mide bulantısı, ağızda acı bir tat, ağız uyuşması, aritmi ve artan kan basıncı gibi bazı yan etkiler görülebilir.
Ayrıca, lobelianın kusmaya neden olduğu bilinmektedir ve çok yüksek dozlarda zehirli – hatta ölümcül olabilir. Yaprağın 0.6-1 gramını almanın toksik olduğu söylenir ve dört gram ölümcül olabilir.
Çocuklar, ilaç alan bireyler, hamile veya emziren kadınlar, güvenlik araştırmalarının eksikliği nedeniyle lobelia ürünlerinden kaçınmalıdır.
Lobelia kullanmak istiyorsanız, mutlaka bir doktordan tavsiye alın.
Lobelia çayının kullanımı, nikotin yerine kullanılan maddeler ve psikiyatrik ilaçlarla etkileşime neden olabilir. Bu nedenle, dikkatli tüketilmelidir.
Sonuç olarak;
Lobelia, yüzyıllarca tıbbi amaçlar için kullanılan çiçekli bir bitkidir. Bazı çalışmalar, Lobelia inflata‘daki aktif bileşik olan lobelinin astım, depresyon, DEHB ve madde bağımlılığına yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Bununla birlikte, insanlarda araştırmalar sınırlıdır ve lobelia çok yüksek dozlarda olumsuz yan etkilere veya ölüme neden olabilir. Bu nedenle doktor tavsiyesi olmadan kullanmamak gerekir.
