Limonene Nedir, Ne İşe Yarar, Nerelerde Kullanılır?

Limon, portakal, greyfurt, mandalina gibi meyvelerin ortak noktası nedir, diye sorsam, herkesin aklına aynı cevabın geleceğini biliyorum. Narenciye meyveleri olmaları ve bol miktarda C vitamini içerdikleri için bağışıklığı güçlendirmeleri.

Kesinlikle doğru cevap. Peki bu narenciye meyvelerinin başka bir ortak özelliği daha var desem? Limonene adı verilen bir bileşik içermeleri…

Limonene, narenciye kabuklarından çıkarılan bir yağ. En çok çıkarıldığı narenciye meyvesi ise portakal ve limon. Limonene adının limon ile benzerliğini fark etmek çok zor olmasa gerek. 

Bu esansiyel yağ aslında çok eskiden keşfedilmiş. Günümüzde doğal bir tedavi olarak kullanılıyor. 

Eğer limonene merakınızı cezbettiyse ve bununla ilgili daha fazla şeyle öğrenmek istiyorsanız, buyrun yazıyı okumaya.

Limonene nedir?

Limon, misket limonu ve portakal gibi turunçgillerin kabuğunda bulunan bir kimyasal olan limonene, özellikle portakal kabuğunda yoğun şekilde bulunur. Portakal kabuğunun yaklaşık % 97’sinin esansiyel yağlar içerdiği zaten bilinen bir gerçek. Ana kimyasal formu ise d-limonen.

Bu bileşiğin güçlü aroması, bitkileri hayvanlardan koruyan, terpen olarak bilinen bir grup bileşiğe ait. O yüzden bu maddenin böcek kovucularda kullanılması bir tesadüf değil aslında.

Limonene, doğada en yaygın bulunan terpenlerden biri ve vücudumuza sayısız faydası var. Antioksidan, iltihap ve stres önleyici özelliklere sahip. 

d limonene nedir

Limonene Kullanım Alanları

Bu esansiyel yağ; gıdalar, kozmetik ürünleri, temizlik malzemeleri ve doğal üretilen böcek kovucularda kullanılan bir katkı maddesidir. Gazlı içecekler, tatlı ve şekerli yiyeceklere limonlu lezzet vermek için de kullanılıyor.

“Limonene nasıl elde edilir?” diye merak edebilirsiniz çünkü yağın bir meyvenin kabuğundan çıkarılma işlemi zor olsa gerek.

Limonene bileşiğini meyvenin kabuğundan ayırmak için, meyve kabukları suya batırılır, uçucu moleküller buhar yoluyla yoğunlaşıp bırakılır ve ayrılana kadar ısıtılır. Bu işleme “hidrodistilizasyon” yoluyla çıkarma denir.

Güçlü aroması nedeniyle limonene, böcek ilacı olarak kullanılır. Çevre dostu böcek kovucularda aktif kullanılan bir maddedir.

Sabun, şampuan, losyon, parfüm, çamaşır deterjanı ve oda spreyleri de bu bileşiği içeren diğer ev ürünleri. Tedavi edici özelliği nedeniyle sakinleştirici olarak aromaterapide kullanılıyor.

Limonene Yararları Nelerdir? 

  • Güçlü bir antioksidandır

Bazı çalışmalarda bu narenciye bileşiğinin, iltihabı azalttığı belirlenmiş. Özellikle kronik iltihabın neden olduğu osteoartrit hastalığında inflamasyon işaretlerini azaltmış.

Limonene bileşiğinin antioksidan etkisi olduğu da çalışmalarda tespit edilen durumlar arasında. 

Antioksidanlar vücudumuz için çok önemli çünkü serbest radikallerin neden olduğu hücre hasarını azaltıyorlar. Lösemi hücrelerindeki serbest radikalleri de yok ettiği, yapılan bu çalışmada belirlenmiş.

  • Kanser önleyici etkisi

Limonen kanser önleyici bir madde. Kemirgenlerde yapılan araştırmalar, limonen desteği verilen farelerde, iltihabı ve oksidatif stresi önlediği, cilt tümörlerinin büyümesini engellediği bulunmuş. Meme kanseri gibi kanser türleriyle savaşabileceği de bu araştırmalarda elde edilen önemli bir bulgu.

  • Kalp sağlığına etkisi

Limonene kalp hastalığı riskini düşürür çünkü kalp hastalığı için risk faktörü olan yüksek kolesterol, kan şekeri ve trigliserit seviyeleri üzerinde olumlu etkisi var.

  • Ağrıyı azaltma

Fare çalışmaları limonene bileşiğinin fiziksel stresin neden olduğu ağrıya olan duyarlılığı azalttığını belirlemiş.

Sinirlere etki ederek farelerin kemik ve kaslarındaki yaygın ağrıyı azalttığı düşünülüyor.

100 hamile kadın ile yapılan bir çalışmada limonene, aromaterapi yağı olarak kullanılmış ve kokusu ortama dağıtılmış. Özellikle sabah hastalığının sık görüldüğü, hamileliğin ilk aşamasında olan bu kadınlarda bulantı, kusma ve ağrı azalmıştır. 

  • Mide yanması belirtilerini azaltma

Mide ekşimesi ya da mide yanması, mide problemlerinden de kaynaklanabilir, hamileliğin bir belirtisi de olabilir. Sebebi ne olursa olsun, kendinizi berbat hissetmenize neden olur.

Narenciye meyvelerinin suyu, mide yanmasını kötüleştirse de, yine bu meyvelerden elde edilen limonene bileşiği, rahatsızlığın çözümünde önemli rol oynayabilir.

Mide yanması için ilaç kullanan 19 kişi üzerinde yapılan bir çalışmada, iki hafta boyunca günde sadece limonen alan 17 kişide, mide yanması belirtileri görülmemiş.

Başka bir çalışmada, iki hafta sonra limonenin, hastalardan biri hariç tümünde mide yanması belirtilerini azalttığı tespit edilmiş.

  • Bağırsak hareketlerini düzenler

Limonene bağırsak hareketlerini düzenler ve bağırsak hareketlerini artırır. Bu da kabızlık sorunu yaşayanlar için çok iyi bir haber…

  • Bağışıklığı uyarma

Limonene, pankreas ve bağırsaklardaki bağışıklık hücrelerini uyarır. Vücudun bakteriyel enfeksiyonlarla savaşma yeteneğini artırdığından dolayı alerjik reaksiyonları da azaltır.

  • Stres, kaygı ve depresyon

Limonenin iltihap önleyici özelliği, çalışma yapılan sıçanlarda stresi azaltmıştır. Limonene soluyan farelerin kaygı düzeyi önemli ölçüde azalmıştır. 

Limonen oldukça uçucu olması ile ünlü yani kolayca buharlaşarak gaza dönüşür, bu da aromaterapi yağı olarak kullanımını kolaylaştırır.

  • Metabolik sendrom

Metabolik sendrom, kalp hastalığı, felç ve tip 2 diyabet riskini artırır çünkü kan şekeri, yağ, kolesterol, insülin direnci ve kan basıncı yüksekliği gibi faktörlerin ortaya çıkması anlamına gelir.

Çalışmalarda limonene, farelerin kan basıncını, kalp atış hızını ve kan şekerini düşürmüş, karaciğerde fazla yağın birikmesi nedeniyle oluşan alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı geliştirme riskini azaltmıştır.

Obez farelerde limonen, kan şekeri seviyelerini düşürmüş, kötü kolesterol miktarını azaltmış ve kandaki iyi kolesterol seviyesini yükseltmiştir.

Bu çalışmaların çok önemli bir tespiti daha var. Limonene ayrıca iştahı azaltmış ve yağ hücrelerinin parçalanmasını artırmış. Bundan dolayı çalışma yapılan farelerin zayıflamasına yardımcı olmuş. 

  • Bağırsak iltihabı

Limonene, bağırsak astarını korur. Hücre bazlı bir çalışmada limonene, insan lösemi hücrelerinde reaktif oksijen türlerini ve inflamatuar sitokinleri azaltmış.

Bağırsak iltihabı olan sıçanlarda ise, inflamatuar bağırsak hastalığını yavaşlatmış ve kalın bağırsağın astarına da zarar vermemiştir.

  • Yara iyileşmesini hızlandırma

İltihap önleyici etkisi nedeniyle farelerin derisine uygulanan limonene, hasarı, iltihabı ve döküntüleri azaltmış. Yeni hücrelerin üretimini artırmış ve farelerde bir yaralanmadan sonra cilt iyileşmesini hızlandırmış.

Diyabetik farelerin derisine uygulanan limonene, iltihabı ve yara boyutunu azaltmış ve yaranın daha hızlı iyileşmesini sağlamış.

  • Gözleri korur

Oksidatif stres, hücrelere zarar veren serbest radikallerden kaynaklanır. Antioksidan özelliklerinden dolayı limonene, insan göz hücrelerini hasar görmekten korur.

Limonene zararları nelerdir?

Limonene yan etki riski az olan bir bileşik ve insanlar için güvenli olarak kabul edilir.

Güvenli olması doğrudan cilde uygulayabileceğiniz anlamına gelmez, siz siz olun bunu sakın denemeyin çünkü bazı insanlarda tahrişe neden olduğu belirlenmiş, bundan dolayı esansiyel yağ olarak  kullanırken dikkatli olun.

Limonene konsantre olarak hazırlanmış ek formlarda bulunur. Özellikle D-limonene besin takviyesi olarak satılıyor. Vücudun onu parçalama biçimi nedeniyle, bu formda tüketilmesinin güvenli olduğu düşünülüyor.

Yine de dikkatli olunması gerektiği konusunda uyarılar var çünkü bu konu üzerine insan araştırması eksik. Özellikle, yüksek dozların bazı kişilerde yan etkilere neden olabileceğin ihtimal dahilinde.

Hamileler ve emziren kadınlar üzerindeki etkinliğinin test edilmesine imkan yok, bu kişilerin de kullanması tavsiye edilmiyor.

D-limonene bileşiği bazı ilaçların metabolize olması için kullanıldığı karaciğerdeki aynı enzim tarafından parçalanır. Bu nedenle bazı ilaçlarla etkileşime girerek, bu ilaçların konsantrasyonunu artırabilir veya azaltabilir.

Bu etkileşim ilaçların farklı zamanlarda alınması ve arada en az dört saat bırakılması ile azaltılır. En iyisi bu tür besin takviyelerini kullanmadan önce doktora sormak ve kullandığınız ilaçların neler olduğunu ona söylemek.

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir