Kwashiorkor Nedir, Neden Olur, Belirtileri Nelerdir?

Vücudumuzun çalışması için genel besin maddelerine ihtiyacı vardır. Yeterli beslenmezsek kaslarımız tükenir, kemiklerimiz kırılganlaşır ve düşüncelerimiz bulanıklaşır.

Kalori, vücudumuzun çalışması için ihtiyaç duyduğu enerji birimidir. Bize kalori sağlayacak en büyük makro besin proteindir. Yeterli protein yemezsek, vücudumuzda bazı şeyler ters gitmeye başlar. Örneğin; yaralarımız kolayca iyileşmez.

Protein eksikliği kısa sürede oluşmaz. Uzun süre yetersiz beslenmeden kaynaklanır. Kwashiorkor, protein eksikliğinden kaynaklanan bir yetersiz beslenme şeklidir. En çok kıtlık yaşanan bölgelerde görülür. 

Kuvaşiorkor olan kişilerde oluşan ödem nedeniyle ayak bilekleri şişer. Ayakları ve göbekleri dışında kalan tüm vücut kısımlarında aşırı derecede zayıf bir görünüm oluşur.

Kwashiorkor hastalığından etkilenen kişi, erken tedavi edilirse tamamen iyileşir. Durumun tedavisi, daha çok protein yemektir.

Kwashiorkor geliştiren çocuklar sağlıklı şekilde büyüyüp gelişemez. Hayatlarının geri kalanında kısa boylu ve çelimsiz olabilir. 

Hastalığın tedavisi için geç kalındığında koma, şok, kalıcı zihinsel ve fiziksel engeller gibi ciddi komplikasyonlar oluşur. Kwashiorkor tedavi edilmezse hayati tehlike oluşturur. Organ yetmezliğine ve sonunda ölüme neden olabilir.

Kwashiorkor neden olur?

Kişi yeterli beslense de yeterli protein almazsa, kwashiorkor oluşur.

Protein, çocukluk ve gebelikte büyüme için çok önemlidir. Vücutta protein yoksa, büyüme ve normal vücut fonksiyonları kapanmaya başlar. Bunun sonucunda kwashiorkor gelişebilir.

Kwashiorkor, en çok yiyecek eksikliği olan ülkelerde yaygındır. Çoğunlukla çocuklarda ve bebeklerde oluşur. Sahra altı Afrika, Güneydoğu Asya ve Orta Amerika gibi bölgelerde görülür.

Güney Amerika ülkelerinde mısır bazlı beslenmesi sonucu oluşan besin eksikliği de insanların bu durumu geliştirmesine neden olur.

Kwashiorkor hastalığı yetişkinlerden çok, çocukları etkiler. Çocuk sütten kesildikten ve anne sütü yerine protein bakımından düşük beslemeye geçtikten sonra başlar. Annesi protein almıyorsa bebeklerde de ortaya çıkabilir. 

Kwashiorkor belirtileri nelerdir?

Kwashiorkor hastalığının erken belirtileri sinirlilik ve yorgunluktur. Hastalık ilerledikçe yavaş büyüme, kilo kaybı, kas kaybı, genel şişlik, cilt değişikliği, karaciğer ve karın genişlemesi, bağışıklık sisteminin zayıflaması gelişir. Bu da vücutta enfeksiyonların gelişmesine neden olur.

Kwashiorkor hastalığının en yaygın belirtileri şöyledir:

  • Cilt ve saç renginde değişim
  • Yorgunluk
  • İshal
  • Kas kaybı
  • İştah kaybı
  • Ayak bilekleri, ayaklar ve göbek bölgesinde şişlik
  • Daha sık ve şiddetli enfeksiyonlara yol açabilen hasarlı bağışıklık sistemi
  • Sinirlilik
  • Pul pul döküntü
  • Şok
  • Boy kısalığına yol açan yavaş büyüme

Bazı durumlarda kwashiorkor yaşamı tehdit edebilir. Böyle bir durumda aşağıdaki belirtiler ortaya çıkar:

  • Dudakların veya tırnakların mavi renkte olması.
  • Bayılmak veya tepkisizlik gibi bilinç düzeyinde değişiklik
  • Göğüs ağrısı, göğüs sıkışması, göğüs basıncı, çarpıntı
  • Soğuk ve nemli cilt
  • Yüksek ateş (38.5 dereceden yüksek)
  • İdrar yapmamak veya normal miktarda ıslak çocuk bezi üretmeyen bir bebek
  • Aşırı terleme
  • Hızlı kalp atışı (taşikardi)
  • Nefes darlığı, nefes almada güçlük veya nefes almama gibi solunum sorunları

Kwashiorkor kimlerde olur?

Kwashiorkor için risk faktörleri şunlardır:

  • Kistik fibroz gibi protein emilimine müdahale eden koşullar
  • Vegan beslenme
  • Kuraklık veya kıtlık
  • Protein emilimini engelleyen enfeksiyonlar
  • Bağırsak kurtları gibi parazitler
  • Doğru beslenme konusunda yetersiz eğitim
  • Huzurevinde veya uzun sürede hastanede kalma

Kwashiorkor nasıl teşhis edilir?

Kwashiorkor hastalığı şüphesi durumunda, doktor öncelikle karaciğerin genişlemesini ve şişlik olup olmadığını kontrol eder. Daha sonra, kandaki protein ve şeker seviyesini ölçmek için kan ve idrar testleri ister.

Yetersiz beslenme ve protein eksikliği belirtilerini ölçmek için kan ve idrar üzerinde başka testler yapılabilir.

Kwashiorkor nasıl tedavi edilir?

  • Kwashiorkor, tedaviye erken başlanması durumunda, daha fazla protein ve daha fazla kalori tüketerek iyileşir.
  • Doktor ayrıca beslenmeye ek olarak uzun süreli vitamin ve mineral takviyesi önerebilir.

Kwashiorkor komplikasyonları nelerdir?

Tedavi olsa bile, kwashiorkor yaşamış çocuklar hiçbir zaman tam büyüme ve boy potansiyellerine ulaşamayabilir. Tedavi gecikirse, çocuğun kalıcı fiziksel ve zihinsel engelleri olabilir. Tedavi edilmezse durum komaya, şoka veya ölüme yol açabilir.

Kwashiorkor ve marasmus farkı nedir?

Yetersiz beslenmenin iki ana türü marasmus ve kwashiorkor‘dur.

Marasmus

Marasmus, küçük çocuklarda ve bebeklerde daha sık görülür. Susuz kalmaya ve kilo kaybına neden olur. Açlık, bu bozukluğun bir şeklidir. Marasmus semptomları şöyledir:

  • Kilo kaybı
  • Dehidrasyon
  • Kronik ishal
  • Mide küçülmesi

Yiyecek bulmanın zor olduğu kırsal bir bölgede veya yiyecek kıtlığı olan bir bölgede yaşayanlar, marasmus için yüksek risk altındadır.

Anne sütüyle beslenmeyen bebekler, küçük çocuklar veya yaşlı yetişkinlerde de marasmus riski yüksektir.

Kwashiorkor ise yukarıda belirtildiği gibi, ciddi protein eksikliği olan kişilerde ortaya çıkar. Kwashiorkor geliştiren çocuklar genellikle marasmus geliştiren çocuklardan daha büyüktür.

Protein açısından zengin gıdalara sınırlı erişimin olduğu kırsal bir bölgede yaşayanlar, kwashiorkor için yüksek bir risk altındadır.

Anne sütünden kesilen çocuklar da protein açısından zengin yiyeceklere erişimleri yoksa daha yüksek bir risk altındadır.

Marasmus belirtileri                   Kwashiorkor belirtileri
Kilo kaybı Büyüme veya kilo alma yetersizliği
Dehidrasyon Ellerde ve ayaklarda ödem veya şişlik
Mide küçülmesi Mide şişkinliği
İshal  

Bu koşulların her ikisinin de ana nedeni, yiyeceğe erişim olmamasıdır.

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir