Kayısının Faydaları, Kalorisi ve Besin Değeri

Kayısı ( Prunus armeniaca ) sert çekirdekli meyvelerden biridir. Yuvarlak, sarı ve turuncu renklidir, şeftaliden daha küçüktür.

Bilimsel olarak Prunus armeniaca olarak adlandırılan kayısı, besinlerle doludur. Meyvede bulunan A vitamini göz sağlığını ve bağışıklığı artırırken, içeriğindeki lif sindirim sağlığını korur. Lif, kan basıncı ve kolesterol seviyelerini düzenleyerek kalbe iyi gelir.

Meyvede bulunan çeşitli antioksidanlar iltihapla savaşır ve hatta cildin ve saçın sağlığını geliştirir. 

Yazıda “kayısı ne demek”, “kayısı kaç kalori”, “kayısının özellikleri”, “kayısı vitamin değeri” ve “kayısının yararları” hakkında bilgi verilecektir.

Kayısı Besin Değeri ve Kalorisi

Kayısı meyvesi, çok besleyicidir ve birçok temel vitamin ve mineral içerir. 2 taze kayısı aşağıdaki besin içeriğine sahiptir:

Kalori: 34

Karbonhidrat: 8 gram

Protein: 1 gram

Yağ: 0,27 gram

Lif: 1,5 gram

A Vitamini: Günlük Değerin % 8’i (DV)

C Vitamini: DV’nin % 8’i

E Vitamini: DV’nin % 4’ü

Potasyum: DV’nin % 4’ü 

Ayrıca, bu meyve, vücudumuzdaki serbest radikallerle savaşmaya yardımcı olan güçlü antioksidanlar olan iyi bir beta karoten, lutein ve zeaksantin kaynağıdır.

Kabuğu çok miktarda lif ve besin maddesi içerdiğinden kayısıyı kabuklarıyla yemek en iyisidir.

Kayısının Yararları Nelerdir?

Antioksidanlar bakımından yüksektir

Kayısı vitamin olarak; A, C ve E vitaminleri dahil olmak üzere birçok önemli  antioksidan kaynağıdır. Ayrıca beta karoten içerir.

Dahası, diyabet ve kalp hastalığı da dahil olmak üzere hastalıklara karşı koruma sağladığı bilinen  flavonoidler adı verilen polifenol antioksidanları yüksek oranda içerir.

Bu meyvede bulunan başlıca flavonoidler; klorojenik asitler, kateşinler ve kuersetindir. 

Bu bileşikler, hücrelere zarar veren ve oksidatif strese neden olan zararlı bileşikler serbest radikalleri etkisiz hale getirmek için çalışır. Oksidatif stres, obezite ve kalp hastalığı gibi birçok kronik hastalığa neden olur.

İnflamasyonu azaltır

İnflamasyon aslında yabancı istilacıları dışarıda tutmak ve vücudu yaralanmalardan korumak için bağışıklık sistemi tarafından tetiklenen tamamen normal bir tepkidir.

Öte yandan kronik iltihaplanma vücuda zarar verebilir, kalp hastalığı, diyabet ve romatoid artrit gibi hastalıklara katkıda bulunabilir.

Bazı araştırmalar, kayısının hastalığa karşı korunmaya yardımcı olmak için güçlü anti-inflamatuar özelliklere sahip olabileceğini bulmuştur.

Özellikle kayısı çekirdeğinin iltihabı hafifletmede etkili olduğuna inanılmaktadır. Bir hayvan çalışmasında, sıçanlara kayısı çekirdeği yağı ekstresi vermek, bir tür iltihaplı bağırsak hastalığı olan ülseratif kolite karşı korunmaya yardımcı oldu.

Diğer iltihap önleyici yiyecekler arasında yeşil yapraklı sebzeler, pancar, brokoli, yaban mersini ve ananas bulunur.

Göz sağlığına faydalıdır

Kayısı, A ve E vitaminleri dahil olmak üzere göz sağlığı için gerekli olan birçok bileşiğe sahiptir.

A vitamini gözlerde hafif pigmentlerin eksikliğinden kaynaklanan bir rahatsızlık olan gece körlüğünün önlenmesinde hayati bir rol oynar, E vitamini ise gözleri doğrudan serbest radikal hasarlarından korumada etkili olan yağda çözünen bir antioksidandır.

Meyveye sarı-turuncu rengini veren beta karoten, A vitaminin öncüsü olarak işlev görür, bu da vücudun onu bu vitamine dönüştürebileceği anlamına gelir.

Meyvede bulunan diğer karotenoidler, lutein ve zeaksantindir. Gözlerin retinasında bulunan bu karotenoidler, oksidatif strese karşı korurlar. 

Bağırsaklara faydası vardır

Bu lezzetli meyve bağırsaklar için faydalıdır.  Bir bardak (165 gram) dilimlenmiş kayısı 3.3 gram lif içerir. Lifler hem çözünür hem de çözünmez şekildedir.

Çözünebilir tür suda çözünür ve polisakkaritler adı verilen pektin, zamklar ve uzun şeker zincirleri içerir, erimeyen tür ise suda çözülmez ve selüloz, hemiselüloz ve lignin içerir.

Kayısı özellikle sağlıklı kan şekeri ve kolesterol seviyelerini korumak için önemli olan çözünebilir lif bakımından yüksektir.

Lif, sindirim kanalındaki yiyeceklerin hareketini geciktirir ve faydalı bağırsak bakterilerini besler. Sağlıklı bir bağırsak mikrobiyomu obezite riskini düşürür.

Potasyum oranı yüksektir

Kayısının, elektrolit olarak da görev yapan bir mineral olan potasyum oranı yüksektir. Vücuda, sinir sinyalleri göndermek ve kas kasılmalarını ve sıvı dengesini düzenlemekle sorumludur.

İki kayısı (70 gram), 181 mg potasyum sağlar. Potasyum, sıvı dengesini korumak için sodyum ile ilişkili çalıştığından, yeterli alımı, şişkinliği önlemeye ve sağlıklı kan basıncını sürdürmeye yardımcı olur.

Nemlendirme özelliği vardır

Çoğu meyve gibi, kayısının da doğal olarak su içeriği yüksektir ve bu da kan basıncını, vücut ısısını, eklem sağlığını ve kalp atış hızını düzenlemeye yardımcı olur.

Bir bardak (165 gram) dilimlenmiş taze kayısı, yaklaşık 2/3 bardak (142 ml) su sağlar.

Çoğu insan yeterince su içmediğinden, taze meyve yemek günlük ihtiyacı karşılamaya yardımcı olur. Eğer susuz kalırsanız, kan hacminiz düşer ve kalbi kan pompalamak için daha fazla çalışmaya zorlar.

Kayısı yemek, egzersizden sonra hem su hem de elektrolit kaybını telafi etmeyi sağlar, çünkü bu meyvede iyi miktarda su ve potasyum bulunur. 

Karaciğeri korur

Bazı veriler kayısının karaciğeri oksidatif stresten korumaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. Araştırmaya göre bunun sebebi meyvenin yüksek antioksidan içeriğidir.

Diyabet tedavisine yardımcı olabilir

Kayısı, kalori ve karbonhidrat bakımından oldukça düşüktür (bir meyve sadece 17 kalori ve 4 gram karbonhidrat içerir) ve bu şeker hastaları için önemlidir. Diyabet diyetinin bir parçası olabilir. Lif içeriği, kan şekeri seviyelerini düzenler.

Kayısının düşük glisemik indeksi vardır – bu, kan şekeri seviyeleri üzerinde kalıcı bir etkiye sahip olduğu ve seviyeleri çok hızlı yükseltmediği anlamına gelir. Meyve ayrıca kan şekeri seviyelerini iyileştiren bir antioksidan görevi gören E vitamini açısından da zengindir.

Zayıflamaya yardımcı olur

Lif, uzun süre tok tutar ve sağlıklı şekilde kilo vermeye katkısı olur. Kayısıdaki besinler, tok hissettiren ve iştahı kontrol eden belirli beyin hücrelerini (tanycytes olarak adlandırılır) uyarır.

Meyve ayrıca metabolizmayı hızlandırabilir ve sonuç olarak kilo kaybına yardımcı olabilir.

Kemik sağlığını güçlendirir

Kayısı, kemik gelişimi ve sağlığı için önemli olan kalsiyum açısından da zengindir. Daha da önemlisi, potasyum, kalsiyumun düzgün emilmesi ve düzgün dağılımı için de önemlidir – ve kayısı potasyum açısından da zengindir.

Çalışmalar ayrıca kayısının postmenopozal kadınlarda kemik kaybını tersine çevirebileceğini ve hatta kemik metabolizmasını değiştirebileceğini göstermektedir.

 Solunum hastalıklarında etkilidir

Astım, soğuk algınlığı ve grip solunum hastalıklarıdır. Astım hakkında araştırmalar flavonoidler ve astım semptomları arasında ters bir ilişki kurdu.

Kayısıdaki E vitamini burada rol oynar. Bir antioksidan gibi davranır ve serbest radikallerle savaşır. Bu süreç bağışıklığı güçlendirir, soğuk algınlığı ve grip gibi sorunları önler.

Kayısı ayrıca ateşi tedavi etmeye yardımcı olan beta-karoten bakımından da zengindir.

Kan dolaşımını iyileştirir

Meyvede bol miktarda demir bulunur, bu da kandaki oksijenin taşınmasına yardımcı olur ve aynı zamanda kan dolaşımını iyileştirir. Kayısı yemek, enerjik hissettirir. 

Kayısının Cilde Faydaları

Kayısı yemek cilt için faydalıdır. Kırışıklıkların ve cilt hasarının ana nedenleri güneş, kirlilik ve sigara dumanı gibi çevresel faktörlerdir.

Araştırmalar ultraviyole (UV) ışığına maruz kalma, güneş yanığı ile ölümcül bir cilt kanseri biçimi olan melanom riski arasında doğrudan bir bağlantı olduğunu gösterir.

Kayısıda bulunan antioksidanlar bu cilt hasarlarının bir kısmı ile savaşır.

Her ikisi de bu meyvede bulunan C ve E vitaminleri cilde birçok yarar sağlar. Özellikle C vitamini, serbest radikalleri etkisiz hale getirerek UV hasarına ve çevresel kirleticilere karşı koruma sağlar.

Ayrıca, cilde esneklik kazandıran kolajen oluşumuna da yardımcı olur, kırışıklıkları önler.

Kayısıda bulunan başka besin maddesi olan beta karoten, güneş yanıklarına karşı koruma sağlar.

Kayısının Saça Faydaları

Kayısı yağında bulunan E vitamini sağlıklı saç uzamasını destekler ve saç dökülmesini önler. Bu vitamin, yağ asitleri ile kombinasyon halinde serbest radikallerin zarar görmesini önleyerek koruyucu görevi görür.

Kayısı yağı, cilt sağlığını ve onarımını destekleyen A ve E vitaminleri içerir. Bu nedenle kuru saç derisi, sedef hastalığı, kepek ve egzama gibi problemler için harika bir ev ilacıdır. 

Kayısı Nasıl ve Nerede Kullanılır?

Hem taze hem de kuru kayısı hızlı ve lezzetli bir atıştırmalıktır. Bu lezzetli meyveyi farklı biçimlerde yiyeceklerde kullanabilirsiniz:

– Atıştırmalık olarak taze yenir.

– Dilimlenmiş olarak yoğurt ve meyve salatalarına eklenir.

– Reçeli ve konservesi yapılır.

– Turta, kek ve hamur işleri gibi tatlılara eklenir.

– Şeftali ve erik kullanılan tatlılarda bunların yerine kullanılabilir.

Sonuç olarak;

Kayısı vitamin, lif ve antioksidanlarla dolu lezzetli bir meyvedir. Göz, cilt ve bağırsaklar için faydalıdır. Taze veya kuru olarak yenebilir, yoğurt ve meyve salatalarına eklenebilir.