Kalamata Zeytini Nedir? Faydaları ve Zararları

Zeytin en sağlıklı yiyeceklerden biridir. Çoğu meyve gibi, zeytinin de pek çok çeşidi vardır.

Belki garip gelebilir ama zeytin bir meyve olarak sınıflandırılmaktadır. Bunun sebebi ortasında çekirdeğinin olması, erik ve kiraz gibi sert çekirdekli meyveler kategorisinde bulunmasıdır.

Eşek zeytini olarak da bilinen Kalamata zeytini, en ilginç zeytin çeşitlerinden biridir ve hastalıklara karşı koruyucu olan güçlü polifenoller içerir.

Eşek Zeytini Nedir?

Kalamata zeytini (Olea europaea), Yunanistan’ın güneyindeki Peloponnese’deki küçük bir kasaba olan Kalamata’dan gelir.

Yerliler tarafından binlerce yıldır tüketilen meyve, küçük kalamon ağaçlarında yetişen kiraz boylu bir meyvedir.

“Yunan siyah zeytini” olarak bilinmesine rağmen, koyu mor renktedir. Diğer zeytinlerden tamamen farklı bir tada sahiptir.

Yeşil ve siyah zeytinlere nazaran boyutları daha büyüktür, daha iri ve uzun boylu bir şekle sahiptir.

kalamata zeytini besin içeriği

Yağ üretimi için de kullanılabilirken, çoğunlukla sofralık zeytin olarak tüketilir. Çoğu zeytin gibi, doğal olarak acıdır bu yüzden yemeden önce genellikle işlenir.

Yunan tarzı kürleme uygulaması ile, zeytinler doğrudan tuzlu suya yerleştirir, burada acı bileşiklerini çıkarmak için mayalarla fermente edilir, böylece tadı iyileştirilir.

Bu mor zeytin, sağlık faydaları açısından bakıldığında, en iyi zeytinlerden biridir, çünkü sağlığı koruyan etkili bileşikler içerir.

Kalamata Zeytini Besin Değeri

Çoğu meyvenin aksine, kalamata zeytininin yağ oranı yüksek ve karbonhidrat oranı düşüktür. 5 kalamata zeytini (38 gram) besin içeriği şöyledir:

Kalori: 88

Karbonhidrat: 5 gram

Lif: 3 gram

Protein: 5 gram

Yağ: 6 gram

Sodyum: Günlük Değerin% 53’ü (DV)

Kalamata zeytini yağlı bir gıdadır ve bunun çoğunluğu oleik asitten gelir. Bu bileşik en fazla araştırılanlardan biridir ve kardiyovasküler hastalık riskinde azalma sağlar.

Araştırmalar, anti-inflamatuar etkilere sahip olduğunu ve vasküler fonksiyonu iyileştirdiğini gösteriyor.

Kalamata Zeytini Vitaminler ve Mineralleri

Bu küçük mor zeytin büyük oranda besleyici değere sahiptir. İçeriğinde bulunan vitamin ve mineraller şöyledir;

Kalsiyum

İnsan vücudundaki en bol mineral olan kalsiyum, sağlıklı kemikler, diş etleri ve dişler için çok önemlidir. Kalp de dahil olmak üzere sinir ve kasların düzgün işlemesi için gereklidir.

Bakır

Kalamata zeytini önemli bir bakır kaynağıdır. İnsan vücudu boyunca, organlarda ve kaslarda bakır bulunur ve enerji üretiminde rol oynar. Bakır tüketiminin yetersiz olması, vücutta geniş bir hasara neden olabilir.

Demir

Demir önemli bir mineraldir ve hemoglobin üretimi için gereklidir. Hemoglobin akciğerlerden dokulara oksijen transferinde hayati bir rol oynamaktadır.

Sodyum

Tuzlu suda bekletildiğinden, kalamata zeytini yüksek miktarda sodyum içerir. Sodyum, sağlık için kritik olan bir besindir. Ancak fazla yememek gerekir.

Çok fazla almak da, çok az almak da sorunlara neden olabilir. Özellikle aşırı veya yetersiz sodyum alımının kardiyovasküler risk faktörlerini artırabileceği düşünülmektedir.

A vitamini

A vitamini, göz sağlığı, cilt sağlığı ve sağlıklı bir bağışıklık sistemi için gereklidir. Yumurta ve karaciğer gibi hayvansal kaynaklar en iyi A vitamini sağlar.

Bununla birlikte, daha az emilebilir olmasına rağmen, bitki formu (pro-vitamin A karotenoidleri) de faydalıdır.

E vitamini

Fıstık ve avokado gibi bitki esaslı yağlar E vitamininin önemli kaynaklarıdır ve kalamata zeytini de bunlardan biridir.

E vitamini antioksidan özelliği gösteren yağda eriyen bir vitamindir. Vücudun yaşlanmasına neden olan ve kronik hastalığa yol açabilen serbest radikal hasarını önlemeye yardımcı olur.

A, D ve K vitaminleri ile birlikte E vitamini de yağda çözünebilir ve kalamata zeytini yağ asitleri bakımından yüksek değer taşır.

Kalamata zeytini güçlü polifenollar içerir

Kalamata zeytininin en iyi faydalarından biri de içerdiği antioksidandır. Bu sağlık koruyucu bileşikler üzerinde büyük araştırmalar yapılmaktadır ve etkileyici faydaları olduğu belirtilmektedir.

Gallik asit

Gallik asit, güçlü antioksidatif özelliklere sahip fenolik asit türüdür. Araştırmalar, hücrelerin korunmasına ilaveten, gallik asidin insülin hassasiyetini artırdığını ve antiviral özelliklere sahip olduğunu göstermektedir.

Ayrıca, gallik asidin hastalığa bağlı nevral hasarı azalttığını gösteren hayvan çalışmaları vardır ve Alzheimer tedavisinde etkilidir.

Hidroksitirosol

Kalamata zeytini, dünyadaki en güçlü polifenollerden birisi olan hidroksitirasol için önemli bir kaynaktır. Hidroksitirazol, vasküler fonksiyonun iyileştirilmesi ve LDL kolesterolün oksidasyona karşı korunması gibi bir dizi yararlı etkiye sahiptir.

Oleocanthal

Oleocanthal, anti-kanser özellikleri sergiler. Ayrıca insan çalışmaları, oksidatif streste bir azalma sağladığını göstermektedir.

Oleanolik asit

Bu fitokimyasal her çeşit zeytin ve üzümde bulunur. Birçok çalışma, anti-inflamatuar, antimikrobiyal ve anti-tümör etkileri olduğunu göstermektedir.

Oleuropein

Zeytindeki en yaygın polifenol olan oleuropein meyvenin acı tadından sorumludur. Bileşik, güçlü antioksidan aktiviteye sahiptir ve insan çalışmalarında hem kardiyoprotektif hem de nöroprotektif özellik gösterir.

Tirozol

Kalamata zeytininde bulunan bir diğer güçlü antioksidan tirozol bileşiğidir. Bu polifenol, üzüm, yeşil çay gibi çeşitli yiyecek ve içeceklerde bulunsa da, zeytin çok önemli bir kaynaktır. Kalamata zeytini, diğer çeşitlere kıyasla en yüksek konsantrasyona sahiptir.

Tirozolün önemli yararlarından biri, LDL kolesterolünün oksidasyonunu baskılamaya yardımcı olması ve kardiyovasküler riskin azaltılmasına katkıda bulunmasıdır.

Kalamata Zeytininin Yararları Nelerdir?

kalamata zeytini yararları

Birçok fayda sağlayan antioksidanlara sahiptir

Kalamata zeytini, vücuttaki serbest radikallerle savaşan ve bazı kronik hastalıkların riskini azaltan moleküller olan çok çeşitli antioksidanlar içerir. Bunlar arasında, polifenol adı verilen bir grup bitki bileşiği öne çıkıyor.

Zeytinde bulunan iki ana polifenol türü oleuropein ve hidroksitirosoldür.

Oleuropein, çiğ zeytinin toplam fenolik içeriğin kabaca % 80’ini oluşturur – bu, acı tatlarından sorumlu bileşiktir. 

Hem oleuropein hem de hidroksitirosol, kalp hastalıklarına karşı koruyan ve kansere bağlı DNA hasarını önleyebilen güçlü antioksidan ve antienflamatuar özelliklere sahiptir.

Kalp sağlığına faydalıdır

Kalamata zeytini, düşük kalp hastalığı riskine bağlı olan MUFA (yani oleik asit) bakımından zengindir.

Araştırmalar, oleik asidin obezite ile ilişkili inflamasyonu azaltabileceğini göstermektedir. Ayrıca aterosklerozu yani damarlardaki plak birikimini azaltabilir.

Dahası, oleik asit hızlı bir oksidasyona sahiptir, yani yağ olarak depolanma olasılığı daha düşüktür ve vücutta enerji için yakılır.

Bununla birlikte, araştırmalar zeytinlerin antioksidan içeriğinin kalp sağlığı üzerinde MUFA’lardan daha güçlü bir etkiye sahip olabileceğini belirtmektedir.

Örneğin, çalışmalar oleuropein ve hidroksitirosolün kolesterol ve kan basıncını düşürücü etkiler sağladığını göstermektedir.

Ayrıca plak birikimi ile ilişkili bir süreç olan LDL (kötü) kolesterol oksidasyonunu baskılarlar.

Kanserle mücadele özelliklerine sahiptir

Kalamata zeytinindeki oleik asit ve antioksidanlar belirli kanser türlerine karşı koruma sağlar.

Test tüpü çalışmaları, oleik asidin, sağlıklı bir hücreyi bir tümör hücresine dönüştürebilen insan epidermal büyüme faktörü reseptörü 2 (HER2) geninin ekspresyonunu azaltabileceğini göstermektedir. Bu nedenle, kanserin ilerlemesini engelleyebilir.

Benzer şekilde, oleuropein ve hidroksitirosol, kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engelleyen ve ölümlerini destekleyen antitümör aktiviteleri göstermiştir.

Hayvan çalışmaları, bu antioksidanların her ikisinin de diğer kanser türlerinin yanı sıra cilt, meme, kolon ve akciğer kanseri üzerinde önleyici bir etkiye sahip olabileceğini belirtmektedir.

Sinir hücrelerini hasardan korur

Parkinson ve Alzheimer hastalığı gibi beyin hücrelerinin bozulmasına neden olan birçok nörodejeneratif hastalık, serbest radikallerin zararlı etkilerinden kaynaklanır.

Antioksidanların zararlı etkilerini nötralize etmek için serbest radikallerle savaştığı göz önüne alındığında, antioksidan açısından zengin kalamata zeytini, bu koşullara karşı korunmaya yardımcı olabilir.

Test tüpü ve hayvan çalışmaları, polifenol oleuropeinin Parkinson hastalığı ile ilişkili beyin hücresi kaybına ve Alzheimer hastalığına bağlı düşük amiloz plak birikmesine karşı koruyabileceği için önemli bir nöroprotektör olduğunu bulmuştur.

Kilo vermeye yardımcı olur

Kalamata zeytinindeki, fitokimyasallar vücutta yağ birikimini önlemeye yardımcı olur. Kalamata zeytini, antioksidan aktiviteleri ile LDL kolesterolün (kötü kolesterol) peroksidasyonunu önler. Ayrıca vücutta optimum HDL (iyi kolesterol) seviyelerinin korunmasına yardımcı olur.

Kalamata zeytini, yağ dokularına antioksidan enzimler sağlar ve oksidatif hasarı veya iltihabı önler. Yağ dokusu ve lipid dökümü kontrol altına alındığında, gereksiz kilo alımı önlenir.

Sindirim sağlığını geliştirir

Kalamata zeytininin düzenli ve dozunda tüketilmesi mide için çok faydalıdır ve sindirim sağlığını iyileştirmede önemli bir rol oynar.

Kalamata zeytinin bu yararı esas olarak diyet lifi içeriğinden kaynaklanmaktadır. Bu lifler doğal bir müshil görevi görür, bu da bağırsak hareketini geliştirir ve dışkı sisteminden düzgün bir şekilde atılmasını sağlar.

Bu sadece kabızlığı gidermekle kalmaz, aynı zamanda karın ağrısı, irritabl bağırsak sendromu, gaz, şişkinlik gibi diğer gastrointestinal sorunlar için rahatlama sağlar.

Kemikleri güçlendiren mineraller sağlar

Kalamata zeytininin bir başka faydası, kemikleri ve dişleri güçlendirme yeteneğidir. Kalsiyum ve fosfor gibi temel kemik güçlendirici minerallerin varlığından kaynaklanmaktadır.

Kalsiyum kemikleri güçlendirmede önemli bir rol oynar ve ayrıca osteoporoz riskini azaltır.

Sadece kalsiyum değil, fosfor da kemik gelişimi için kalsiyum ile çalıştığı için kemik kuvvetinin korunmasında önemli rol oynar.

Kemiklerimizin yaklaşık yüzde 50’si fosfordan oluşur ve vücudumuzdaki toplam fosforun yaklaşık yüzde 80’i kemiklerde ve dişlerde bulunur.

Kalamata Zeytini Zararları Nelerdir?

Kalamata zeytini lezzetini geliştirmek için kürleme işlemine tabi tutulur. Bu, sodyum içeriğini artıran tuzlu su içinde bekletmek anlamına gelir. Yüksek sodyum alımı, yüksek tansiyon için bir risk faktörüdür.

Bu nedenle vücutta olumsuz etkiler oluşturmaması için düşük tuz içeriğine sahip alternatifleri tercih etmelisiniz.

kalamata zeytini yan etkileri

Kalamata Zeytini Nasıl Yenir?

Kalamata zeytini birçok farklı şekilde tüketilebilir. İlk olarak, sadece kendi başına harika lezzete sahiptir ve kahvaltı sofralarını süsler.

Ayrıca, bir meze olarak peynir ve meyveler ile mükemmel bir kombinasyon oluşturur veya dilimleyip bir pizzaya eklenebilir.

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir