Kafein, kahve ve çay gibi içeceklerde doğal olarak bulunan bir uyarıcıdır. Ayrıcaenerji içecekleri ve soda gibi diğer içeceklere de eklenir.
Bu uyarıcı madde, beyindeki, ruh halini iyileştiren, yorgunlukla mücadele eden ve dikkati geliştiren kimyasalları artırır. Bu nedenle, birçok insan güne başlamak veya öğleden sonra kendine gelmek için kafein içeren içeceklere yönelir.
Araştırmalar, kafeinin bazı kişilerde anksiyete ve uyku bozukluklarına neden olabileceğini göstermektedir. Kafein bağımlılık yapabilir ve bazen güvenli olduğu düşünülen dozajlarda bile olumsuz etkilere neden olabilir.
Kafeinin uyarıcı etkilerinin zamanla daha az fark edilir hale geldiği düşünülmektedir çünkü vücudumuz etkilerine karşı toleranslı veya daha az duyarlı hale gelir.
Kafein nedir?
Kafein, anında enerji artırıcı bir maddedir. İnsanların yorgunlukla savaşmasına yardımcı olur.
Bilimsel olarak metil teobromin olarak bilinen kafein bir alkaloiddir. Bu doğal madde, kahve çekirdekleri, çay ve kakao kabukları dahil birçok bitkide bulunur. Bu alkaloid ticari platformun önemli bir parçasıdır ve insan yapımı formu eczane ilaçları, içecekler, çikolatalar ve kahve infüzyonlarının üretiminde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Yapılan araştırmalara göre dünyada en çok tüketilen psikostimülan kafeindir. Bu, aynı zamanda aşırı tüketilme olasılığının da olduğunu gösterir.
Kafein vücudumuzu nasıl etkiler?
Suda çözünür olduğu için kafein sistemimizde kolaylıkla emilir. Mideden beyne kadar kısa sürede kan dolaşımına ulaşır.
Kafeinin Yan Etkileri Nelerdir?
Bağımlılık yapıcı yapısı, kafeini özellikle gençler ve yetişkinler arasında büyük bir risk haline getirir. Kafeinin yaygın olarak görülen yan etkileri arasında dehidratasyon, dehidrasyona yol açan aşırı idrar üretimi, mide rahatsızlıkları, mide bulantısı, artmış kan basıncı, depresyon, huzursuzluk, ölüme yol açan artmış kalp hızı, obezite, artan vücut ağırlığı ve ateş yer alır. İşte kafeinin en çok görülen yan etkileri;
Kafein esas olarak uyku, uyarılma ve bilişte rol oynayan, beynin adenosin reseptörlerini bloke ederek çalışır.
Adenosin molekülü genellikle bu reseptörlere bağlanır ve uyanıklığı artırandopamin gibi beyin kimyasallarının salınmasını engeller.
Kafein, adenosinin reseptörlere bağlanmasını engeller, bundan dolayı yorgunluğu azaltan ve uyanıklığı artıran bu uyarıcı beyin kimyasallarının salınmasını sağlar.
Bir çalışma, yüksek kafein dozunun beyindeki adenosin reseptörlerinin % 50’sini bloke edebileceğini göstermiştir.
Kafeinin uyarıcı etkileri, tükettikten sonra 30-60 dakika içinde ortaya çıkar ve ortalama olarak 3-5 saat sürer.
1980’lerde yapılan bir çalışmaya göre, düzenli olarak kafein tüketmek vücudun, adenosin reseptörleri üretimini ve bu reseptörlere adenosinin bağlanma olasılığını artırır.
Sonuç olarak, bu, kafeinin etkilerini azaltır ve zamanla kafeine tolerans oluşur.
Kafein toleransı nedir?
Kafein toleransı, düzenli kafein tüketimi sonucu, etkilerinin zamanla azalması anlamına gelir. Kafeinin kan basıncı, egzersiz performansı ve zihinsel uyanıklık gibi etkilerine zamanla tolerans oluşabilir.
Kan basıncı ve nabız
Kafein kısa vadede kan basıncını artırır, düzenli kafein tüketimi sonucunda ise bu etkiye hızla tolerans gelişir.
Egzersiz performansı
Birçok çalışma, kafeinin kas gücünü artırabileceğini ve egzersizle oluşan yorgunluğu geciktirebileceğini göstermiştir. Ancak performansla ilgili bu faydalar, düzenli kafein tüketimi ile azalabilir.
Zihinsel uyanıklık ve performans
Kafeinin uyarıcı etkisinin, özellikle düzenli olarak tüketmeyen insanlarda zihinsel uyanıklığı ve performansı arttırdığı belirtilmektedir.
Düzenli kafein tüketicilerinde ise, tolerans oluşmasından dolayı zihinsel uyanıklık ve performans normal seyrindedir.
Kafein toleransı nasıl giderilir?
Kafein alımını azaltarak veya daha az tüketerek kafeinin toleransının etkileri azaltılabilir. Normalde olduğundan daha fazla kafein tüketmek, kısa vadede toleransı engellemeye yardımcı olur.
Bir çalışmada, araştırmacılar günlük olarak kahve içen 17 kişide kafeinin ruh hali ve biliş üzerindeki etkilerini incelediler.
Katılımcılara 250 mg kafein veya plasebo içeren bir hap almadan önce normalde yaptıkları gibi kahve tüketmeleri veya 30 saat boyunca uzak durmaları talimatı verildi.
Plasebo ile karşılaştırıldığında, kafein, kahve içmemesi durumunda bile katılımcıların dikkatini ve hafızasını geliştirdi, bu da günlük kahve içenler arasında normalden daha fazla tüketmenin bazı faydaları olabileceğini düşündürmektedir.
Her iki durumda da, daha fazla fayda elde etmek için kafein alımını sürekli artırmak gerekir. Ancak bu tehlikeli olabilir ve kafeinin etkilerinin bir tavanı vardır, çünkü daha fazla tüketmek her zaman daha fazla fayda sağlamaz.
Ne kadar kafein güvenlidir?
Araştırmalar, sağlıklı yetişkinlerin günde 400 mg’a kadar kafeini güvenle tüketebileceğini göstermiştir. Gebe kadınlar günde 200 mg’dan fazla kafein tüketmemelidir.
Beş yaşın altındaki çocuklar kafeinden uzak durmalıdır. Gençler ve genç yetişkinler günlük 100 mg’dan fazla kafein tüketmemelidir.
Kafein Bağımlılığı Nedir ve Nasıl Giderilir?
Kafein toleransı ve bağımlılığı birbirine karıştırılsa da, ikisi birbirinden farklı kavramlardır. Kafein bağımlılığı, sağlığımız, sosyal etkileşimlerimiz veya yaşamımızın diğer alanları üzerinde olumsuz etkileri olan, kafeinin zararlı kullanımıdır.
Kafein yaygın olarak kullanılan bir ilaç olduğundan, birçok insan bağımlılık yapabileceğini düşünmez. Çoğu kafein kullanıcısı, kafein kullanımının bir sonucu olarak önemli sorunlar yaşar, bazı yan etkilere maruz kalır.
Kafein bağımlılığı nedir?
Kafein, en yaygın kullanılan bağımlılık yapan maddelerden biridir.
Kahve, en sık kullanılan kafein kaynağı olmasına rağmen, birçok yaygın yiyecek ve içeceklerde de bulunur, bu nedenle kafein alımınız tahmin ettiğinizden daha yüksek olabilir.
Kafein bağımlılığı birçok farklı sağlık sorununa neden olabilir ve zamanla daha da kötüleşebilir.
Kafein Bağımlılığı Belirtileri
Kafein, uyarıcı bir ilaç olduğundan, kafein bağımlılığı, beyin ve sinir sisteminin uyarılmasıyla ilişkili bir dizi belirtiye neden olur.
Kafeine bağımlı olanlar bir taraftan verdiği enerji ve uyanıklığın tadını çıkarırken, bazı rahatsızlık verici semptomlar da yaşarlar. İşte kafein bağımlılığının belirtileri:
Ölçüsünde tüketilen kafeinin faydaları olsa da, çok fazla kafeinin, vücut üzerinde olumsuz bir etkisi vardır. Yukarıda sayılan belirtiler, hoş olmayan komplikasyonlardır ve insanların yaşam kalitesini olumsuz etkiler.
Kafein, merkezi sinir sisteminde bir uyarıcı görevi görür. Beyindeki enerji, uyanıklık ve iyilik hissi gibi uyarımlarla aynı “mutlu” etkileri üretir.
Ancak bazı kişiler kafeinin etkilerine karşı daha hassastır. Beyinleri, diğer insanlardan daha fazla kafeine bağımlı olabilir. Kafeine bağımlı olmak birçok faktörden kaynaklanabilir ve ayrıca genetik de olabilir.
Kafein Bağımlılığı Nasıl Giderilir?
Kafein bağımlılığının belirtilerinden biri de bırakmaya çalışırken yoksunluk semptomlarının oluşmasıdır. Baş ağrılarından enerji kaybına, kafein yoksunluğunun vücut üzerinde ciddi etkileri vardır.
Kafein bağımlılığı tedavisi için, kafeine bağımlı kişilerin doktora başvurmaları gerekir. Ayrıca, kafein bağımlılığından kurtulmak için bu adımları da deneyebilirsiniz.
Kafein bağımlılığı nasıl geçer?
– Su tüketimini artırın.
– Gün içinde içtiğiniz bir kafein içeceğini, kafeinsiz bir içecekle değiştirin. Örneğin, normalde sabahları üç fincan kahve içiyorsanız, bunlardan birini limonlu çay veya sıcak su ile değiştirmeyi deneyin.
– Egzersiz yapın. Vücudunuz ve merkezi sinir sisteminiz için doğal bir uyarıcıdır.
Sonuç olarak;
Kafein bağımlılığınız olduğundan şüpheleniyorsanız endişelenmeyin – kesinlikle yalnız değilsiniz. Birçok insan kafeine bağımlıdır. Alışkanlıkları değiştirmek için, bunun farkında olmak ilk adımdır.
