K vitamini, benzer yapıya sahip bir bileşik ailesinin adıdır. K1 vitamini kan pıhtıları ve kanama bozukluklarının önlenmesinde önemli role sahipken, K2 vitamini farklı şekilde çalışır.
K2 vitamininin yararları, bebeklerde ve çocuklarda besin asimilasyonu, büyüme ve gelişme, doğurganlık, beyin fonksiyonu ve diş sağlığını korumayı içerir.
Menadion olarak da bilinen K3 vitamini, sentetik veya yapay olarak üretilen bir K vitamini formudur.
K vitaminini eşsiz kılan bir şey (her ikisi de: K1 ve K2), genellikle ek formda alınmamasıdır.
Yazıda K2 ve K3 vitamini ile ilgili bilinmesi gerekenler anlatılacaktır.
K2 Vitamini Nedir?
K vitamini kategorisine giren bir grup farklı bileşik var. K1 vitamini “phylloquinone” olarak bilinirken, K2 vitamini “menaquinone” olarak bilinir.
Diğer birçok vitaminle karşılaştırıldığında, K2 vitamini daha yeni keşfedilmiştir.
K2 vitamininin vücutta birçok rolü vardır, en önemlisi kalsiyum metabolizmasına yardımcı olmak ve kalp hastalıklarına yol açabilen arterlerin kireçlenmesini önlemektir.
K2 vitamininin en önemli fonksiyonu, özellikle yumuşak dokularda kalsiyumun yanlış yerlerde birikmesini önlemektir.
K2 vitamini alımının düşük olması, arterlerde plak oluşumuna, dişlerde tartar oluşmasına ve artrit semptomlarına, esnekliğin azalmasına, sertlik ve ağrı oluşturan dokuların sertleşmesine neden olabilir.
Beslenme ve Metabolizma Dergisi’nde yayınlanan bir araştırmanın kanıtları, K2’nin anti-inflamatuar özelliklere sahip olduğunu ve bazı kanser türlerine karşı koruma sağlayabileceğini göstermektedir.
K2 vitamini ve MK7 arasındaki fark nedir?
K2 vitamini, “MK” olarak kısaltılmış bir grup “mikaquinon” bileşiğidir. MK7, K2 vitamini ile ilişkilendirilen birçok faydadan sorumlu olan bir menaquinon türüdür.
MK7 birçok K2 vitamini çalışmasının odak noktası olmuştur ancak MK4 ve MK8 gibi diğer türler de benzersiz yeteneklere sahiptir.
K2 Vitamini Faydaları ve Kullanımları
Kalsiyum kullanımını düzenlemeye yardımcı olur
K2 vitamininin sahip olduğu en önemli işlerden biri, kalsiyumun vücutta biriktiği yeri kontrol etmektir.
K2 vitamini, özellikle kemiklerde, arterlerde ve dişlerde kalsiyum kullanımını düzenlemeye yardımcı olarak iskelet, kalp, diş ve sinir sistemine yarar sağlar.
Örneğin K2, kemiklerde kalsiyum kullanımını kolaylaştırır ve arterler gibi tehlikeli yerlerde bulunmasını önler.
K2 vitamini ayrıca birkaç proteinin işlevi için de gereklidir, bu yüzden büyüme ve gelişmeye yardımcı olur.
K2, arter duvarlarının, osteoartiküler sistemin, dişlerin ve hücre büyümesinin düzenlenmesinin yapılarının bakımında görev alır.
Kardiyovasküler sistemi korur
K2 vitamini, erkekler için en iyi vitaminlerinden biridir çünkü birçok gelişmiş ülkede ölümlerin önde gelen nedeni olan ateroskleroz (atardamarların sertleşmesi) dahil olmak üzere kalp ile ilgili sorunlara karşı koruma sağlar.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre, her yıl kalp hastalığına bağlı ölümlerin yarısından fazlası erkektir.
Integratif Tıp Klinisyenleri Dergisi’nde yayınlanan bir 2015 raporu, “K2 vitamininin arteriyel kalsifikasyon ve arteriyel sertleştirme inhibisyonu ile ilişkili olduğunu açıklamaktadır.
Yeterli miktarda K2 alımının vasküler hasar riskini azalttığı gösterilmiştir çünkü duvardaki kalsiyum birikimini önleyen matriks GLA proteinini (MGP) aktive eder.
Hollanda’da yapılan ve 4.800’den fazla yetişkin erkeği izleyen çok büyük bir çalışma olan Rotterdam Çalışması, K2 vitamini alımının en yüksek oranda aort kalsifikasyonundan muzdarip olduğunu göstermiştir.
En fazla K2 tüketen erkeklerin ağır aort kalsifikasyonu riski yüzde 52, koroner kalp hastalığı riskinin ise yüzde 41 daha düşük olduğu bulunmuştur.
Kemik ve diş sağlığını destekler
K2, kalsiyumu alarak iskelet sistemine yarar sağlar ve onları sağlam ve güçlü kılmak için kemiklere ve dişlere yardımcı olur.
K2 vitamininin kırıkların, osteoporozun ve kemik kaybının önlenmesine veya tedavisine yardımcı olup olmadığına yönelik birçok çalışma yapılmıştır.
Bazı klinik çalışmalar K2’nin erişkinlerde kemik kaybını yavaşlattığını ve hatta kemik kütlesinin artmasına yardımcı olduğunu bulmuştur.
K2 kemiklerdeki osteoblastların hücre dışı matriksindeki osteokalsin birikimini artırabilir yani kemik mineralizasyonunu destekler.
K2 ayrıca diş ve çenenin yapısının korunmasına yardımcı olur.
Besinlerin emilimine yardımcı olur
K2 vitamini, A ve D vitamini de dahil olmak üzere diğer yağda çözünen vitaminlerin kullanımını geliştirmeye yardımcı olur.
Bu yüzden K2 vitamini “aktivatör” olarak adlandırılabilir. Ayrıca proteinlere kalsiyuma bağlanma yeteneği kazandırır ve fosfor gibi minerallerin uygun şekilde kullanılmasına yardımcı olur.
Büyüme ve gelişmeyi destekler
A ve D de dahil olmak üzere yağda çözünen vitaminler, büyüme faktörlerini uyardığı ve esansiyel minerallerin emilimini artırdığı için büyüme ve gelişme için önemlidir.
K2 vitamini de gelişimde rol oynar çünkü kemiklerin ve dişlerin tepe potansiyellerine ulaşana kadar kalsifikasyonunu önler.
Bu, yukarıda bahsedilen Beslenme ve Metabolizma Dergisi’nde yayınlanan araştırmalarda da belirtildiği gibi kemiklerin, dişlerin ve diş yapısının büyümeye devam edebileceği ve sertleşmeden önce tam olarak olgunlaşma şansına sahip olabileceği anlamına gelir.
Hormon dengesini artırır
Kemiklerimizde K2 vitamini, pozitif metabolik ve hormonal etkileri olan osteokalsin hormonu üretmek için kullanılabilir. Yağda çözünen vitaminler östrojen ve testosteron dahil olmak üzere üreme hormonlarının üretimi için önemlidir.
Hormonal dengeleyici etkileri nedeniyle, polikistik over sendromu (PCOS) olan kadınlar besinlerden daha fazla K2 vitamini almalıdır.
K2 ayrıca şeker hastalığı ve obezite gibi metabolik problemlerin riskini azaltabilen kan şekeri dengesini ve insülin duyarlılığını geliştirmeye yardımcı olabilir.
Bazı araştırmalar K2’nin osteokalsin veya proinflamatuar yolları modüle ederek glikoz metabolizmasını düzenlemeye yardımcı olduğunu düşündürmektedir.
K2 Vitamini İçeren Besinler
Yaygın olarak bulunan birçok gıda, zengin K1 vitamini kaynaklarıdır, K2 vitamini daha az yiyecekte bulunmaktadır.
Vücudumuz kısmen K1 vitaminini K2’ye dönüştürebilir. Tipik bir beslenmedeki K1 vitamini miktarı K2 vitamini miktarının on katı olduğundan, bu dönüştürme yararlıdır.
Bununla birlikte, mevcut kanıtlar dönüştürme işleminin verimsiz olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak, doğrudan K2 vitamini yemekten çok daha fazla fayda sağlanır.
K2 vitamini ayrıca kalın bağırsaktaki bağırsak bakterileri tarafından üretilir. Bazı kanıtlar, geniş spektrumlu antibiyotiklerin K2 vitamini eksikliğine neden olduğunu göstermektedir.
K2 vitamini çoğu insanın çok fazla yemediği bazı hayvansal ve fermente gıdalarda bulunur. En iyi K2 vitamini gıda kaynakları şunlardır:
– Fermente peynirler
– Karaciğer (kaz, tavuk veya sığır karaciğeri gibi)
K2 vitamini, yağ, özellikle doymuş yağ ve kolesterol içeren hayvansal gıdalarda doğal olarak bulunan yağda çözünen bir vitamindir.
Örneğin, yeşil otları tüketen hayvanlardan elde edilen tereyağı, peynir, et, yumurta en iyi K2 vitamini kaynaklarıdır.
K2 Vitamini Dozu
Bir günde ne kadar K2 vitamini almamız gerekir?
Yetişkinlerde K2 minimum günlük gereksinimi günde 90-120 mikrogram arasındadır. İdeal olanı takviyeler yerine K2 vitaminini besinlerinden almaktır.
K vitamini takviyesi almak faydalı mıdır?
Eğer K vitamini içeren bir ek alırsanız, K2 vitamini değil, K1 olması ihtimali çok yüksektir.
K2 vitaminini besinlerden almak gerekir. K vitamininin, A ve D vitaminleri gibi diğer yağda çözünen vitaminlerle çalıştığını unutmayın, bu nedenle bu besinleri elde etmenin en iyi yolu, yumurta ve çiğ tam yağlı süt ürünleri gibi birçok farklı vitamin sağlayan yiyecekleri yemektir.
K2 Vitamini Eksikliği Belirtileri ve Nedenleri
K2 vitamini eksikliği belirtileri şunlardır:
– Arteriyel kalsifikasyon ve yüksek tansiyon gibi kalp ile ilgili problemler
– Böbrek taşı
– Diş çürümesine bağlı diş sorunları
– Kanlı dışkı, hazımsızlık ve ishal gibi inflamatuar bağırsak hastalığının belirtileri
– Zayıf kan şekeri dengesi ve kan şekeri sorunları ve diyabet için daha yüksek risk
– Metabolik problemler
– Gebe kadınlarda sabah hastalığına yakalanma şansı daha yüksektir.
Yeni doğan bebekler ve çocuklar, sindirim sistemlerinin K2 üretme yeteneğinden yoksun olması nedeniyle K2 vitamini eksikliğine çok daha duyarlıdır.
Yetişkinler, bu sağlık durumlarından herhangi birinden muzdariplerse, K2 vitamini eksikliği gelişme riski daha yüksektir:
– Crohn hastalığı, ülseratif kolit veya çölyak hastalığı gibi iltihaplı bağırsak hastalıkları türleri dahil olmak üzere sindirim sistemini etkileyen hastalıklar
– Yetersiz beslenme, kalori kısıtlaması
– Aşırı alkol tüketimi
– Antasitler, kan incelticiler, antibiyotikler, aspirin, kanser tedavisi ilaçları, nöbet ilaçları ve yüksek kolesterol ilaçları – kolesterol düşürücü statin ilaçları ve bazı osteoporoz ilaçları içeren K2 emilimini engelleyen ilaçların kullanımı K2’nin dönüşümünü engeller
– Uzun süreli kusma veya ishal
K2 Vitamini Zararları Nelerdir?
Çok fazla K2 vitamininin yan etkileri olabilir mi?
Yalnız gıdalardan yüksek miktarda K2 almanın yan etkilerini tecrübe etmek nadir olsa da, yüksek dozda K vitamini takviyeleri alırsanız bazı belirtiler geliştirebilirsiniz.
Bununla birlikte, çoğu insan için günde üç kez 15 miligram gibi yüksek dozlarda K2 vitamininin bile genellikle güvenli olduğu belirtilmiştir.
Çok fazla K vitamini kan pıhtılaşma bozukluğu olan kişilerde komplikasyonlara neden olabilir.
Yiyecekler, K2 alımını arttırmanın en iyi yoluyken, takviye etmeyi planlıyorsanız, özellikle K2 vitamini (menaquinone) listeleyen bir takviyeye bakın.
K vitamini takviyeleri birçok ilaçla etkileşime girebileceğinden, günlük ilaç alıyorsanız bir K vitamini takviyesi almayı doktorunuzla konuşun.
K3 Vitamini Nedir, Ne İşe Yarar, Nelerde Bulunur?
K vitamini kan pıhtılaşması ve kemik sağlığı için önemlidir. Ayrıca böbrek hastalığı, kalp hastalığı ve diyabet gibi belirli durumları olan veya risk altında olan kişilerin dokularında, organlarında ve kan damarlarında tehlikeli kalsiyum birikmesini önler.
K3 vitamini, doğal olarak oluşmayan sentetik, yapay olarak üretilen bir K vitamini türüdür. Bu, “phylloquinone olarak bilinen K1 vitamini” ve “menaquinone adı verilen K2 vitamini” gibi diğer iki K vitamini formundan farklıdır.
K3 vitamini karaciğerde K2’ye dönüştürülebilir. Birçok hayvan da K3 vitaminini aktif K vitamini formlarına dönüştürebilir.
K3 vitamini, güvenlik endişeleri nedeniyle insanlar için yasal olarak ek formda satılmasa da, kümes hayvanları yeminin yanı sıra köpekler ve kediler için ticari evcil hayvan gıdalarında yaygın olarak kullanılmaktadır.
İnsanlar için zararlıdır
1980’li ve 1990’lı yıllarda yapılan araştırmalar, K3 vitamininin insanlar için zararlı olduğunu göstermiştir.
Bu çalışmalarda K3 vitamini karaciğer hasarına ve oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin tahrip olmasına neden olmuştur. Bu nedenle, sadece K1 ve K2 vitamini formları besin takviyeleri olarak mevcuttur.
Antikanser ve antibakteriyel özelliklere sahip olabilir
İnsanlarda zararlı etkilerine rağmen, K3 vitamini test tüpü çalışmalarında antikanser ve antienflamatuar özellikler göstermiştir.
Bir test tüpü çalışması, özel bir protein sınıfını aktive ederek insan meme, kolorektal ve böbrek kanseri hücrelerini öldürdüğünü buldu.
Vitaminin ayrıca kanser hücrelerine zarar verebilecek veya öldürebilecek moleküller olan reaktif oksijen türlerinin üretimini artırdığı gösterilmiştir.
Dahası, bazı test tüpü araştırmaları, C vitamini ve K3 vitamininin insan meme ve prostat kanseri hücrelerinin büyümesini engellemek ve öldürmek için sinerjik olarak çalıştığını göstermektedir.
Bu antikanser özelliklerine ek olarak, vitamin ayrıca antibakteriyel etkiler sağlayabilir.
Bir test tüpü çalışması, K3 vitamininin, enfekte olmuş insan mide hücrelerinde, bakteri üreme yeteneğini azaltarak (sindirim sisteminde büyüyen zararlı bir bakteri türü olan Helicobacter pylori’nin büyümesini baskıladığını gösterdi.
Umut verici olsa da, kanser veya insanlarda diğer durumları tedavi etmek için K3 vitamininin güvenliği veya etkinliği hakkında herhangi bir sonuca varılmadan önce daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Ayrıca, K3 vitamininin insanlara zarar verdiği belirtildiğinden, gelecekteki herhangi bir olası araştırmanın, bu koşullar için vitaminin potansiyel faydalarının, risklerden daha ağır olup olmadığını da dikkate alması gerekecektir.
Sonuç olarak;
K vitamini, K1 ve K2 vitaminlerine bölünmüş bir besin grubudur. K1 vitamini kan pıhtılaşmasında rol oynar ve K2 vitamini kemik ve kalp sağlığına fayda sağlar.
Bazı bilim insanları, K2 vitamini takviyelerinin kalp hastalığı riski altındaki kişiler tarafından düzenli olarak kullanılması gerektiğine inanmaktadır.
K vitamininin vücut fonksiyonunda önemli bir rol oynadığı açıktır. Sağlığımızı korumak için besinlerden yeterli miktarda K1 ve K2 vitamini almamız gerekir.
K3 vitamini sentetik bir K vitamini formudur, K1 ve K2 vitaminleri ise doğal olarak oluşur.
K3 vitamini test tüpü çalışmalarında antikanser ve antibakteriyel özellikler gösterse de, insanlara zarar verdiği bilinmektedir. Bu nedenle, besin takviyesi olarak satılmaz.
