Jöle Nedir, Nasıl Yapılır? Faydaları ve Zararları

Jöle, jelatin bazlı bir tatlıdır. Hazır olarak satın alınabilir veya evde yapılabilir.

Bu tatlı hakkında merak edilen birçok konu var. “Jöle zararlı mı, sağlıklı mı?” Besin değeri nedir, bitkisel midir, “jöle evde nasıl yapılır?” İşte bütün bu soruların cevaplarını ve merak ettiklerinizi yazının devamında bulabilirsiniz.

Jöle Nedir?

Jölenin hammaddesi jelatindir. Jelatin; cilt, tendonlar, bağlar ve kemikler gibi bağ dokularını oluşturan bir protein olan hayvan kolajeninden yapılır.

Bazı hayvanların derileri ve kemikleri -genellikle ineklerin- kaynatılır, kurutulur, güçlü bir asit veya baz ile işlenir ve en sonunda kolajen çıkana kadar süzülür. Kolajen daha sonra kurutulur, toz halinde öğütülür ve jelatin yapmak için elenir.

Jölenin at ya da inek toynaklarından yapıldığı söylenir ancak bu yanlıştır. Bu hayvanların toynakları öncelikle, keratinden oluşur – jelatinin içerisine alınamayan bir protein.

Bunu evde yapabilir veya önceden hazırlanmış bir tatlı olarak satın alabilirsiniz. Evde yaptığınızda, toz karışımını kaynar suda eritirsiniz.

Isıtma işlemi, kolajeni bir arada tutan bağları gevşetir. Karışım soğuduğunda, kolajenin lifleri, içinde su molekülleri sıkışıp kalmış yarı katı bir hal alır. Jöleye, jel benzeri dokusunu veren de budur. 

jöle ile ne yapılır

Jöle Üretimi

Jelatin, jöleye sert dokusunu veren şey olmasına rağmen, paketlenmiş olanlar ayrıca tatlandırıcılar, tat vericiler ve renklendiriciler içerir. Burada kullanılan tatlandırıcı, tipik olarak kalorisiz yapay bir tatlandırıcı olan aspartamdır.

Burada genellikle yapay tatlandırıcılar kullanılır. Bunlar doğal bir tadı taklit eden kimyasal karışımlardır. Genellikle, istenen lezzet profiline ulaşılana kadar birçok kimyasal madde eklenir.

İçerisinde doğal ve yapay gıda boyaları kullanılabilir. Tüketici talebi nedeniyle, bazı ürünler pancar ve havuç suyu gibi doğal renklendiricilerle üretilir. Yine de birçoğu suni gıda boyaları ile yapılmaktadır.

Bununla birlikte, birçok jöle hala yapay gıda boyaları ile yapılmaktadır .

Örneğin, çilekli jöle şeker, jelatin, adipik asit, yapay aroma, disodyum fosfat, sodyum sitrat, fumarik asit ve #40 kırmızı boya içerir.

Pek çok üretici ve ürün olduğundan, içeriğini kesin olarak bilmenin tek yolu etiketi okumaktır. 

Jöle Bitkisel mi?

Jöle, hayvan kemiklerinden ve deriden elde edilen jelatinden yapılır. Bu, vejeteryan ya da vegan olmadığı anlamına gelir.

Ancak bitki bazlı sakızlardan veya agar veya karragenan gibi deniz yosunlarından yapılan vejeteryan jöleli tatlılar da mevcuttur. 

Bu bitki bazlı jelleştirici maddelerden birini kullanarak evde kendi vejetaryen jölenizi de yapabilirsiniz.

Jöle Sağlıklı mı?

Jöle, düşük kalorili ve yağsız olduğu için birçok diyet planında kullanılır. Ancak, bu onun sağlıklı olduğunu göstermez.

Bir porsiyon (21 gram kuru karışım) 80 kalori, 1.6 gram protein ve 18 gram şeker sağlar – bu da yaklaşık dört buçuk çay kaşığına denk gelir.

Jölenin şeker miktarı yüksektir, lif ve protein oranı düşüktür, bu yüzden sağlıksız bir gıda tercihidir.

Aspartam ile yapılan bir porsiyon (6.4 gram kuru karışım) şekersiz jölenin kalorisi 13’tür, bir gram protein içerir ve şeker içermez. Ancak yapay tatlandırıcıların sağlık üzerinde olumsuz etkileri vardır.

Kalorisi düşüktür aynı zamanda jölenin besin değeri de düşüktür, hemen hemen hiç vitamin, mineral veya lif sağlamaz. 

Jölenin Yararları Nelerdir?

Sağlıklı ve besleyici bir besin olmasa da, jelatinin kendisi sağlık için yararlıdır. Çeşitli hayvan ve insan çalışmalarında araştırılmış olan kolajen içerir.

Kolajen kemik sağlığını olumlu yönde etkiler. Randomize kontrollü bir çalışmada, bir yıl boyunca günde 5 gram kolajen peptidi alan menopoz sonrası kadınlar, plasebo verilen kadınlara kıyasla kemik yoğunluğunu anlamlı şekilde artırmıştır.

Ek olarak, eklem ağrısını azaltmaya yardımcı olur. 24 haftalık küçük bir çalışmada, günde 10 gram sıvı kolajen takviyesi alan kolej sporcuları, plasebo alanlara göre daha az eklem ağrısı yaşadılar.

Ayrıca, cilt yaşlanmasının etkilerini azaltmaya yardımcı olur. 12 haftalık bir çalışmada, 1.000 mg sıvı kolajen takviyesi alan 40-60 yaş arası kadınlar cildin nemlendirmesinde, elastikiyetinde ve kırışıklıkta iyileşmeler gösterdiler.

Ancak jöledeki kolajen miktarı bu çalışmalarda kullanılanlardan çok daha düşüktür. Jöle tüketmek, muhtemelen bu etkileri göstermez.

Ek olarak, yüksek şekerli beslenmenin, cilt yaşlanmasını hızlandırdığı ve vücuttaki iltihabı artırdığı gösterildiğinden, jöledeki yüksek miktarda şeker, jölenin cilt ve eklemler için sağlayabileceği sağlık etkilerine karşı koyması muhtemeldir.

Jölenin Zararları Nelerdir?

Jölenin sağlık için bazı olumsuz etkileri de vardır.

Yapay renkler

Çoğu jöle, yapay renkler içerir. Bunlar, sağlık üzerinde zararlı etkileri olabilecek benzin yapmak için kullanılan doğal bir kimyasal olan petrolden elde edilen bileşenlerle yapılır.

Kırmızı #40, sarı #5 ve sarı #6 gıda boyaları, bilinen bir kanserojen olan benzidin içerir – başka bir deyişle, bu boyalar kanseri teşvik edebilir. 

Çalışmalar yapay renklendiricileri dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan ve olmayan çocuklarda davranış değişiklikleriyle ilişkilendiriyor.

Bazı çalışmalarda 50 mg’dan yüksek dozlar davranış değişiklikleri ile ilişkilendirilirken, diğer çalışmalar 20 mg kadar az yapay gıda boyasının olumsuz bir etkisi olabileceğini düşündürmektedir.

Avrupa’da yapay gıda boyası içeren gıdalar, gıdaların çocuklarda hiperaktiviteye neden olabileceğini bildiren uyarı etiketleri koymak zorundadır.

Jölede kullanılan gıda boyasının miktarı bilinmiyor ve muhtemelen markalar arasında değişiklik gösteriyor.

Yapay tatlandırıcılar

Şekersiz paketlenmiş jöle, aspartam ve sukraloz gibi yapay tatlandırıcılarla yapılır.

Hayvan ve insan çalışmaları, aspartamın hücrelere zarar verebileceğini ve iltihaplanmaya neden olabileceğini göstermektedir.

Dahası, hayvan çalışmaları, aspartamı, vücut ağırlığının kilogramı başına 20 mg kadar düşük günlük dozlarda, lenfoma ve böbrek kanseri gibi belirli kanserler için daha yüksek bir riskle ilişkilendiriyor.

Bu, vücut ağırlığının kilogramı başına 50 mg olan mevcut Kabul Edilebilir Günlük Alım (ADI) değerinden çok daha düşüktür.

Bununla birlikte, kanser ve aspartam arasındaki ilişkiyi araştıran insan çalışmaları eksiktir.

Yapay tatlandırıcıların ayrıca bağırsak mikrobiyomunda rahatsızlıklara neden olduğu gösterilmiştir.

Ayrıca, birçok insan kilolarını yönetmenin bir yolu olarak kalorisiz tatlandırıcılar tercih ederken, kanıtlar bunun etkili olmadığını gösteriyor. Aksine, düzenli olarak yapay tatlandırıcı alımı vücut ağırlığının artmasıyla ilişkilendirilmiştir. 

Alerjiler

Jelatin alerjisi nadir olmakla birlikte, olasıdır. Aşılarda jelatine ilk defa maruz kalma, protein duyarlılığına neden olabilir.

Bir çalışmada, jelatin içeren aşılara alerjisi olan yirmi altı çocuğun yirmi dördünün kanlarında jelatin antikorları vardı ve 7’sinde jelatin içeren gıdalara reaksiyonları belgelendi.

Jelatine alerjiniz olabileceğinden şüpheleniyorsanız, test yaptırabilirsiniz.

Jöle Nasıl Yapılır?

Hazır aldıklarınızın çok sağlıklı olmadığını ve besin değerinin düşük olduğunu söyledik. Evde jöle yapımı basittir ve kolay bulabileceğiniz malzemeler kullanılır. Hem de daha sağlıklıdır. 

Malzemeler

– İki su bardağı dilediğiniz bir meyvenin suyu (hazır ya da kendiniz sıkabilirsiniz)

– İki buçuk ya da üç yemek kaşığı nişasta

– Bir yemek kaşığı şeker. İsteğe göre azaltabilirsiniz de. 

Jöle yapımı

Bütün malzemeleri bir tencerenin içine koyun ve topaklaşmaması için sürekli karıştırın. Jöle kıvamına gelince altını kapatıp, kaplara aktarın. Sonra buzdolabında soğutun.

Afiyet olsun! 

Sonuç olarak;

Jöle, hayvanların kemiklerinden ve derilerinden elde edilen jelatinden yapılır.

Besin değeri çok düşüktür ve sıklıkla olumsuz sağlık etkileri olabilecek gıda boyası, yapay tatlandırıcılar veya şeker içerir.

Jelatin ve kolajenin bazı sağlık yararları olsa da,buradaki jelatin miktarı bu faydaları sağlamak için yeterli değildir. Popüler kullanımına rağmen sağlıklı bir yiyecek seçimi değildir. Evde kendiniz yaparsanız daha sağlıklı olacaktır.

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir