İstiridye Nasıl Yenir? Faydaları ve Zararları Nelerdir?

İstiridye bir yumuşakçadır, yaşamak için koy ve okyanus gibi bölgelerdeki ılıman suları tercih eder. Ekosistemdeki en önemli fonksiyonu, suyu kirleten maddeleri filtrelemektir. Böylelikle midye gibi diğer türlere doğal yaşama ortamı sağlamış olur.

İstiridye deyince aklımıza öncelikle inci gelse de aslında eski dönemlerden beri bu deniz canlısı, afrodizyak etkisi nedeniyle tüketilmektedir. Günümüzde bu etkisi hala popülerliğini korusa da, istiridyenin sağlığa başka yararları olduğu da gün geçtikçe ortaya çıkmaktadır.

En belirgin faydaları arasında; zayıflamaya yardımcı olması, kemikleri güçlendirmesi, kalp sağlığına etkisi, bağışıklığı güçlendirmesi yer alır.

Bu kadar faydalı bir deniz ürünü ile ilgili merak edilen pek çok konu var. “İstiridye ne demek”, “istiridye nasıl yenir”, “istiridye faydaları ve zararları nelerdir?” soruları ile ilgili merak edilenleri yazımızda derledik.

İstiridye nedir?

Son derece besleyici olan istiridye, kabuklu deniz hayvanıdır. İstiridyenin kabuğu, gri renkli, dolgundur. İç gövdeyi koruyan kabuğu sert ve düzensiz şekillidir.

İstiridye, diğer birçok türe yaşam alanı sağlar, bu nedenle kilit bir tür olarak düşünülür. Suyu filtreleme özelliği ile suyun kalitesini ve berraklığını artırır.

Hem erkek hem de dişi üreme organı bulunduran hermafrodit bir canlı olduğu ve çiğ yendiği için bizim kültürümüzde pek yer bulamamıştır.

İstiridye besin değeri

Bu kabuklu deniz ürünü, düşük kalorilidir, protein, sağlıklı yağlar, vitaminler ve mineraller gibi önemli besinler sağlar.

İstiridyede omega 3 yağ asitleri bulunur. Bu yağ asitleri vücuttaki iltihabı yok eder, kalbi ve beyni korur.

100 gram yabani istiridyenin besin içeriği şu şekildedir: 

Kalori: 68

Protein: 7 gram

Yağ: 3 gram

D Vitamini: Referans Günlük Alımın (RDI )% 80’i

Tiamin (B1 vitamini): RDI’nin % 7’si

Niasin (B3 vitamini): RDI’nin % 7’si

B12 Vitamini: RDI’nin % 324’ü

Demir: RDI’nin % 37’si

Magnezyum: RDI’nin % 12’si

Fosfor: RDI’nın % 14’ü

Çinko: RDI’nın % 605’i

Bakır: RDI’nın % 223’ü

Manganez: RDI’nin % 18’i

Selenyum: RDI’nin % 91’i 

 İstiridyenin Faydaları Nelerdir?

  • Önemli vitamin ve mineraller sağlar

İstiridyenin besin içeriği insan vücuduna önemli vitamin ve mineraller sağlar. İşte bu besinler;

B12 vitamini

B12 vitamini eksikliği genelde yaşlılar ve veganlarda görülür. Sinir sistemi, metabolizma, kan hücresi oluşumu için kritik öneme sahip bir vitamindir.

Çinko

Çinko minerali bağışıklık sistemi sağlığında ve hücre fonksiyonunda önemli bir role sahiptir. 

Selenyum

Selenyum minerali tiroid fonksiyonunu ve metabolizmayı düzenler. Hücrelerin zarar görmesini engelleyen güçlü bir antioksidandır.

D vitamini

D vitamini bağışıklık, hücresel büyüme ve kemik sağlığı için olmazsa olmaz bir vitamindir.

Demir

Hemoglobin ve miyoglobin oksijen taşıyan proteinlerdir ve vücudun bunları yapması için demire ihtiyacı vardır. 

Omega 3 yağ asitleri

İstiridye önemli miktarda omega 3 yağ asitleri sağlar, farklı türlerinde farklı miktarlar bulunur. 

Omega 3 yağ asitlerinin vücuda faydaları; kalp hastalığı riskini azaltması, bebeğin fiziksel ve zihinsel gelişimine destek olması, beyin rahatsızlıklarının semptomlarını hafifletmesi, bağırsak sorunlarını azaltması olarak öne çıkmaktadır.

Protein

İstiridyenin insan vücuduna sağladığı protein, kaliteli protein olarak adlandırılır çünkü eksiksiz protein kaynağıdır yani dokuz temel amino asidin hepsini içerir.

Protein yemek, tok hissetmeyi sağladığı için zayıflatır. Bunun dışında kan şekerini düzenleyerek diyabet riskini düşürür.

  • Antioksidan içeriği eşsizdir

İstiridye, yukarıda belirtilen besinlerin yanı sıra 3,5-Dihidroksi-4-metoksibenzil alkol (DHMBA) adı verilen yeni keşfedilmiş, bir antioksidan da sağlar. DHMBA, güçlü antioksidan etkiler gösteren fenolik bir bileşiktir. Karaciğeri koruduğu belirlenmiştir.

  • Afrodizyak etkisi vardır

Araştırmalar, yüksek çinko içeriği nedeniyle istiridyenin, cinsel performansı ve libidoyu artırdığını belirtiyor. Erkeklerde cinsel işlev bozukluğunun, çinko eksikliğinden kaynaklandığı düşünülmektedir.

istiridye özellikleri

  • Kalbe faydalıdır

İstiridye kalbe faydalıdır çünkü omega 3 yağları açısından zengindir. Omega 3 yağ asitleri kalp atış hızını normal tutarak, kalp krizi riskini düşürür. Kan damarlarını korur, atar damarların büzülmesini önler.

  • İnsülinin işleyişini iyileştirir

İstiridye yemek, vücuttaki şeker seviyesini düşürür. İstiridyenin çinko içeriği insülinin işleyişini iyileştirir, bu da şeker seviyelerinin kontrol edilmesini sağlar.

  • Kolesterolü düşürür

İstiridye, kolesterol düşürücü özelliklere sahiptir. Hipolipidemik özellikleri ile karaciğerdeki lipid seviyelerini düşürür.

  • Bağışıklığı güçlendirir

İstiridyede bol miktarda C vitamini bulunur. Bundan dolayı bağışıklık sistemini güçlendirmede oldukça etkilidir.

E vitamini de aynı şekilde bağışıklık üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Ayrıca kansere dönüşebilecek serbest radikallerin zararlı etkilerini yok eder.

  • Kemikleri güçlendirir

İstiridye, kemiklerin güçlenmesine yardımcı olan kalsiyum, fosfor, çinko, demir, bakır ve selenyum minerallerinin zengin kaynağıdır.

Bu mineraller, kemik mineral yoğunluğunu ve dayanıklılığını artırır. Bundan dolayı istiridye yemek osteoporozu önler.

  • Kan dolaşımını hızlandırır

İstiridye iyi bir demir kaynağıdır. Demir, vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin oluşumunda önemli bir bileşendir. 

Yorgunluğa, bilişsel işlev bozukluğuna, mide rahatsızlıklarına ve genel kas güçsüzlüğüne yol açabilen demir eksikliği, anemiye de neden olur.

Dolaşım sisteminde sağlıklı kan hücrelerinin olması, metabolizmanın verimli çalışmasını ve kan dolaşımının hızlanmasını sağlar.

  • Yaraların iyileşme sürecini hızlandırır

İstiridyedeki çinko, yaraların iyileşmesini hızlandırır, enfeksiyon ve mikroplara karşı bağışıklığı güçlendirir.

  • Antidepresan etkisi vardır

İstiridyenin faydaları arasında antidepresan etkisi de bulunmaktadır. B12 vitamini, B6 vitamini, A vitamini, folat, demir, magnezyum, potasyum, selenyum, tiamin, çinko ve omega 3 yağ asitleri gibi besinler içerir. Bunlar depresyon belirtilerini azaltır.

  • Zayıflamaya yardımcı olur

İstiridye, besleyicilik değerine göre düşük kalorili yiyeceklerden biridir. Örneğin, 100 gram ızgara tavuk göğsü 176 kaloriyken, 100 gram konserve istiridye 74 kaloridir. Yağ içeriği de azdır. Yani kilo vermek isteyenler için ideal bir yiyecek.

İstiridyenin Zararları Nelerdir?

Bu deniz ürününün etkileyici sağlık yararları olsa da, özellikle çiğ tüketildiğinde bazı olumsuz etkilere de neden olur.

  • Bakteriler içerir

Çiğ istiridye yemek, bakteri enfeksiyonu riski taşır. Vibrio bakterileri – Vibrio vulnificus ve Vibrio parahaemolyticus dahilistiridye gibi kabuklu deniz hayvanlarında yoğun şekilde bulunur. İstiridyeyi çiğ yediğinizde bu bakterilere maruz kalma oranı daha yüksek olacaktır.

Bu bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlar ishal, kusma, ateş ve hatta septisemi (ölüme neden olabilecek ciddi bir kan enfeksiyonu) gibi  daha ciddi durumlardır. 

  • Diğer kirleticiler

İstiridye, Norwalk tipi virüsler ve sağlık riski oluşturabilecek enterovirüsler taşır. Bundan başka kurşun, kadmiyum ve civa gibi ağır metaller de dahil olmak üzere kimyasal kirletici maddeler içerebilir.

Bu potansiyel sağlık riskleri nedeniyle çocuklar, bağışıklık sistemi zayıf olanlar, hamile veya emziren kadınlar çiğ deniz ürünleri yememelidir.

Çiğ yemeyi tercih edenler bu potansiyel risklerin farkında olmalıdır. İstiridyenin pişirilerek yenmesi tavsiye edilir.

  • Diğer riskler

İstiridye olağanüstü yüksek miktarda çinko içerir. Bu mineral sağlık için önemli olsa da, çok fazla tüketmek, zararlı olabilir.

Çinko zehirlenmesine, genellikle takviyelerin neden olduğu düşünülse de, çok fazla istiridye yemek, demir ve bakır seviyelerinin azalması gibi olumsuz sağlık etkilerine yol açabilir. 

Deniz ürünlerine alerjisi olanların da, istiridye yememeleri gerekir. 

İstiridye Nasıl Yenir?

Sağlık riski oluşturabileceği için çiğ istiridye yemeyin. Pişmiş yemek daha güvenlidir çünkü pişirme zararlı bakterileri yok eder. İstiridye şu şekilde yenebilir:

  • Makarna yemeklerine pişmiş istiridye eti eklenebilir.
  • Pişmiş istiridye taze otlar ile servis edilebilir.
  • Deniz mahsulleri çorbalarına veya yemeklerine eklenebilir.
  • Hindistan cevizi yağında kabuklu istiridye eti kızartılabilir.
  • Buğulayıp üzerine limon suyu ve tereyağı ekleyerek yenebilir. 

İstiridye sosu, Vietnam, Tayland ve Çin mutfaklarında erişte, sebze ve patates kızartması pişirirken marine olarak kullanılır. 

Bu deniz ürününü satın alırken dikkat etmeniz gereken bazı noktalar var. Sadece kapalı kabuklu istiridye alın. Açık kabuklu olanları atın. Pişirirken açılmayanlar da atılmalıdır. 

İstiridye Midye Farkı

İstiridye ve midye, yumuşakça ailesine ait kabuklu deniz ürünleridir. Her ikisi de yenilmek üzere denizden çıkarılır.

İstiridye doğal inci üretir. Midye de inci üretebilir ama çok nadir.

İstiridye ve midye arasındaki fark, istiridyenin pürüzlü, donuk ve sert kabukları, midyenin ise dikdörtgen şekilli ve uzun uçları olan pürüzsüz, morumsu-siyah kabukları olmasıdır.

İstiridye kabuğu genellikle ovaldir. İç yüzeyi beyazdır, dış yüzeyi koyu gri, beyaz, mavi, mor veya kahverengi olabilir.

İstiridye midyeden daha büyüktür ve daha etlidir.

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir