İshal için Probiyotikler Faydalı mı?

Probiyotikler, çok çeşitli sağlık yararları sunan yararlı mikroorganizmalardır. Bu nedenle, takviyeleri ve probiyotik bakımından zengin gıdalar, ishal gibi sindirim sorunları için doğal tedavi haline gelmiştir.

Yazıda “probiyotik ishal yapar mı”, “probiyotik ishale iyi gelir mi”, “probiyotik ishali keser mi”, “ishali kesen probiyotikler nelerdir” sorularının cevaplarını bulabilirsiniz.

Probiyotikler İshali Nasıl Tedavi Eder ve Önler?

Takviyelerde ve bazı gıdalarda bulunmanın yanı sıra, probiyotikler, doğal olarak bağırsakta da bulunur. Orada, bağışıklık sağlığını korumak ve vücudu enfeksiyon ve hastalıklardan korumak gibi bazı önemli rolleri vardır.

Bağırsaklardaki – toplu olarak bağırsak mikrobiyotası olarak bilinir – bakteriler; beslenme, stres ve ilaç kullanımı da dahil olmak üzere çeşitli faktörlerden, hem olumsuz hem de olumlu olarak etkilenir. 

Bağırsak bakterilerinin dengesi bozulduğunda ve probiyotik sayısı azaldığında, irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve ishal gibi olumsuz sindirim durumların riski artar.

Dünya Sağlık Örgütü ishali “24 saatlik bir sürede üç veya daha fazla sulu dışkılama” olarak tanımlıyor. Akut ishal 14 günden az sürerken, kronik ishal 14 gün veya daha uzun sürer.

Probiyotik kullanmak, belirli ishal türlerini önlemeye yardımcı olabilir ve faydalı bağırsak bakterilerinin sayısını artırıp, bu bakterileri koruyarak ve bir dengesizliği düzelterek ishali tedavi etmeye yardımcı olabilir.

Araştırmalar da probiyotik takviyelerin hem çocuklarda hem de yetişkinlerde belirli ishal türlerini önlediğini ve tedavi ettiğini göstermiştir.

Probiyotiklerin Tedavi Edebileceği İshal Türleri Nelerdir?

İshalin, bakteriyel veya viral enfeksiyonlar, bazı ilaçlar ve seyahat etmekten kaynaklanan farklı mikroorganizmalara maruz kalma dahil olmak üzere bir dizi farklı nedeni vardır.

Araştırmalar birçok ishalin probiyotik takviyelere iyi yanıt verdiğini göstermiştir. İşte probiyotiklerin tedavi edebildiği ishal türleri;

Bulaşıcı ishal

Bulaşıcı ishal, bakteri veya parazit gibi bulaşıcı bir ajanın neden olduğu ishaldir. 20’nin üzerinde farklı bakteri, virüs ve parazitin bulaşıcı ishale, neden olduğu bilinmektedir Rotavirüs , E. coli ve Salmonella gibi… 

Bulaşıcı ishal gelişmekte olan ülkelerde daha yaygın görülür ve tedavi edilmezse ölüme yol açabilir. Tedavi, dehidrasyonu önlemeyi, bir kişinin bulaşıcı olduğu süreyi azaltmayı ve ishal süresini kısaltmayı amaçlar.

8014 kişiyle yapılan 63 çalışmanın bir incelemesi, probiyotiklerin yetişkinlerde ve bulaşıcı ishali olan çocuklarda, ishal ve dışkı sıklığını güvenli bir şekilde azalttığı sonucuna varmıştır. 

Antibiyotik kullanımı sonucu oluşan ishal

Antibiyotikler, bakterilerin neden olduğu bir dizi hastalığı tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. İshal, bu ilaçların bağırsak mikrobiyotasını bozması nedeniyle yani antibiyotik tedavisinin yaygın görülen bir yan etkisidir.

Probiyotik almak, bağırsaktaki yararlı bakterilerin sayısını artırarak, antibiyotik kullanımı ile ilişkili ishali önlemeye yardımcı olabilir.

Yolcu ishali

Seyahat etmek, vücut tarafından tanınmayan, ishale neden olabilecek birçok mikroorganizmaya maruz kalmaya neden olur.

Yolcu ishali, gideceği noktaya vardıktan sonra, yolcuda meydana gelen kramplar veya karın ağrısı gibi en az bir ilgili semptomla “günde üç veya daha fazla şekillendirilmemiş dışkı geçişi” olarak tanımlanır. Yılda 20 milyon kişiyi etkilemektedir.

11 çalışmanın gözden geçirilmesi, probiyotik takviyelerle önleyici tedavinin yolcu ishali oluşumunu önemli ölçüde azalttığını bulmuştur.

Çocukları ve bebekleri etkileyen ishal 

Antibiyotikle ilişkili ishal ve ishale neden olan hastalıklar bebeklerde ve çocuklarda yaygın görülür.

Nekrotizan enterokolit (NEC), neredeyse sadece bebeklerde görülen bağırsak hastalığıdır. Bu hastalık, bağırsak hücrelerine ciddi zarar veren bakterilerin aşırı büyümesine yol açan bağırsak iltihabıdır. 

NEC, ölüm oranı % 50’ye varan ciddi bir durumdur. NEC semptomlarından biri şiddetli ishaldir. Antibiyotikler genellikle, bu hastalığı tedavi etmek için kullanılır ve yan etki olarak ishal görülür.

Çalışmalar probiyotiklerin erken doğmuş bebeklerde NEC ve ölüm riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir.

37 haftalıktan küçük 5.000’den fazla bebeği içeren 42 çalışmanın gözden geçirilmesi, probiyotik kullanımının NEC sıklığını azalttığını ve probiyotik tedavinin genel bebek ölümlerinde azalmaya yol açtığını gösterdi.

probiyotik ishal yaparmı

İshale İyi Gelen Probiyotikler Nelerdir?

Yüzlerce probiyotik türü vardır ancak araştırmalar, bazı türlerle takviyenin ishal ile mücadelede en yararlısı olduğunu göstermektedir.

En son bilimsel bulgulara göre, aşağıdaki tipler ishali tedavi etmek için en etkili probiyotik suşlardır:

Lactobacillus rhamnosus GG(LGG)

Bu probiyotik en yaygın olarak desteklenen suşlar arasındadır. Araştırmalar, LGG’nin hem yetişkinlerde hem de çocuklarda ishali tedavi etmek için en etkili probiyotiklerden biri olduğunu göstermektedir.

Saccharomyces boulardi

S.boulardii, probiyotik takviyelerde yaygın olarak kullanılan yararlı bir maya suşudur. Antibiyotikle ilişkili ve bulaşıcı ishali tedavi ettiği belirtilmiştir.

Bifidobacterium lactis

Bu probiyotik, bağışıklık artırıcı ve bağırsak koruyucu özelliklere sahiptir ve çocuklarda ishalin şiddetini ve sıklığını önemli ölçüde azaltabilir.

Lactobacillus casei

L.casei, ishale karşı yararları incelenen bir başka probiyotik suştur. Bazı çalışmalar, çocuklarda ve yetişkinlerde antibiyotikle ilişkili ve bulaşıcı ishali tedavi ettiğini öne sürmektedir.


Diğer probiyotik türleri de ishali tedavi etmeye yardımcı olsa da, yukarıda listelenen suşlar bu özel durum için kullanımını destekleyen en fazla araştırmaya sahiptir.

Probiyotikler, her dozda konsantre edilen faydalı bakteri sayısını gösteren Koloni Oluşturan Birimlerle (CFU) ölçülür. Çoğu probiyotik takviyesi doz başına 1 ila 10 milyar CFU içerir. Ancak bazı probiyotik takviyeleri doz başına 100 milyar CFU’dan fazladır.

Yüksek CFU’lu bir probiyotik takviyenin seçilmesi önemlidir, ancak takviye ve ürün kalitesine dahil edilen suşlar aynı derecede önemlidir.

Probiyotik takviyelerin kalitesi ve CFU’sunun büyük ölçüde değişebileceği göz önüne alındığında, en etkili probiyotik takviyesi ve dozu seçmek için bir doktora danışmak en iyisidir. 

Probiyotik Kullanımına Bağlı Olası Yan Etkiler

Probiyotikler genellikle hem çocuklar hem de yetişkinler için güvenli kabul edilirken ve sağlıklı insanlarda ciddi yan etkiler nadir görülürken, bazı insanlarda, potansiyel olumsuz etkiler ortaya çıkabilir.

Ameliyat olan kişiler, kritik olarak hasta bebekler ve kalıcı kateterleri olan veya kronik olarak hasta olanlar da dahil olmak üzere enfeksiyonlara karşı hassas olan insanlar probiyotik aldıktan sonra olumsuz reaksiyonlar yaşama riski altındadır.

Örneğin, probiyotikler bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde ciddi sistemik enfeksiyonlara, ishale, bağışıklık sisteminin aşırı uyarılmasına, karın krampına ve bulantıya neden olabilir.

Probiyotik almakla ilgili daha az ciddi yan etkiler, bazen şişkinlik, gaz, hıçkırık, cilt döküntüleri ve kabızlık gibi sağlıklı insanlarda da ortaya çıkabilir.

Probiyotikler çoğu insan için genellikle güvenli kabul edilirken, siz ve çocuğunuz kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışın.

İshalde Uzak Durulması Gereken Yiyecek ve İçecekler

Süt

Süzme peynir, krem ​​peynir, dondurma ve ekşi krema gibi süt ürünleri ve diğer yumuşak süt ürünlerindeki laktoz, ishal durumunda zayıf olan bağırsakların başa çıkamayacağı bir şeydir.

Çok fazla laktoz tüketmek, kalın bağırsakta durumu daha da kötüleştirir.

Acı Biber

İshali şiddetlendirebilecek bir başka yiyecek de acı biberdir. Biberde bulunan kapsaisinin bileşiğinin ishali tetiklediği bilinmektedir.

Sindirim sırasında mide zarını tahriş eder, bu da ishalin yanı sıra gaz, şişkinlik ve midede yanma hissine neden olur. Acı biberin hem tohumları hem de kabuğu, zayıf sindirim sisteminiz için zorlayıcıdır.

Kahve

İshal durumunda kahve içmemek gerekir. Kahvede bulunan kafein, dışkının gevşemesine katkıda bulunur. Ayrıca kafein, ishalin neden olduğu dehidrasyonu kötüleştirebilecek bir diüretik etkiye sahiptir.

Zencefil çayı gibi bitki çayları içmek, bağırsak hareketlerini sakinleştirecek alternatif içeceklerdir.

Sadece kahve değil, herhangi bir kafeinli içeceği mideniz düzelene kadar içmemelisiniz aksi takdirde sindirim sistemini tahriş ederek sıvı ve elektrolit kaybını hızlandırır.

Alkol

İshal veya diğer mide sorunlarından muzdarip olduğunuzda alkollü içecek içmeyin. Alkol mide zarı için toksiktir ve ayrıca karaciğer metabolizmasını değiştirir. Çok fazla içmek hazımsızlığa neden olabilir ve bu da ishalle savaşırken durumu kötüleştirebilir.

Bunun da ötesinde, alkol bazen ishal, Crohn hastalığı veya koliti tedavi etmek için alınan ilaçlara müdahale eder.

Bakliyat

İshal olduğunuzda kaçınmanız gereken yiyecekler listesinde baklagiller de bulunur. Baklagiller ince bağırsağa geçer ve sindirilmeden kalın bağırsağa girer.

Sindirilmemiş baklagiller, ishalin yanı sıra şişkinliğin ana nedenlerinden biridir. Baklagiller ayrıca bağırsaklarda artan iltihaplanmaya neden olan bir protein sınıfı olan lektin bakımından da yüksektir.

Yapay tatlandırıcılar

Şekersiz sakız, şeker ve ilaçlarda bulunan sorbitol, mannitol ve ksilitol gibi yapay tatlandırıcılar da ishale neden olabilir.

Bu tatlandırıcılar, sofra şekerinden çok daha yavaş emilir. Emilmeden kalın bağırsağa ulaşır ve bu da ishale neden olur. Ayrıca midede bulunan bakteriler bu şekerleri yer ve daha fazla gaz üretir.

Kuruyemiş

Kabuklu yemişler ve kuru meyveler, ishal semptomlarını daha da kötüleştirebilecek çözünmez lif bakımından zengindir.

Kuruyemişlerin sindirimi zordur ve özellikle mide rahatsızlığı yaşıyorsanız, bağırsakların iç yüzeyini tahriş edebilir. Bu tür yiyecekler ayrıca çok fazla şişkinliğe neden olabilir.

Kırmızı Et

Kırmızı et iyi besin kaynağı olsa da sindirimi zaman alır. Kırmızı et yemek ayrıca her ikisi de inflamatuar kimyasallar olan C-reaktif protein ve ferritin düzeylerini artırır. Sindirim sisteminin iltihaplanması ishali daha da kötüleştirebilir.

Turpgil Sebzeler

İshal durumunda, brokoli, karnabahar, lahana gibi turpgil sebzeler yemeyin. Bu sebzeler, sindirimi zor olan kompleks karbonhidrat içerir. Ayrıca, gastrointestinal sistemde ishali ve gazı kötüleştiren çözünmez lif içeriğine sahiptir.

Bu turpgil sebzelerin yanı sıra enginar, Brüksel lahanası, soğan, pırasa ve kuşkonmaz gibi sebzelerden de uzak durun.

Sonuç olarak;

Son araştırmalara göre, bazı probiyotikler antibiyotikle ilişkili, bulaşıcı ve yolcu ishali de dahil olmak üzere farklı ishal tiplerini tedavi etmeye ve önlemeye yardımcı olabilir.

Takviye formunda yüzlerce probiyotik suşu mevcut olmasına rağmen, Lactobacillus rhamnosus GG , Saccharomyces boulardii, Bifidobacterium lactis ve Lactobacillus casei suşlarının ishali tedavi etmek için etkinliği kanıtlanmıştır. 

İshali tedavi etmek veya önlemek için probiyotik kullanmak istiyorsanız, en doğru tavsiyeyi doktorunuzdan alabilirsiniz.

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir