Koltuk altımda bir şişlik mi var? Acaba kanser olabilir miyim?
Kalbim çok hızlı atıyor. Kalp krizi geçiriyor olabilir miyim?
Başım çok ağrıyor. Kesin beynimde tümör var.
Bir sürü doktora gittim ama şikayetlerime bir çare bulamadılar. Başka bir doktora daha mı gitsem?
Bu cümleleri söylüyorsanız, sizde hastalık hastalığı olabilir. Tıp dilinde bu duruma hipokondri denir.
Kimse hasta olmak istemez ve herkes hasta olmaktan korkar. Hipokondriyak olanlarda bu kaygı bozukluğuna dönüşecek kadar sorunlu bir korkudur.
Hipokondriyak olanlara biz halk arasında hastalık hastası diyoruz. Bakalım ne demek hastalık hastası?
Hastalık hastası olmak nedir?
Hipokondri ya da diğer adıyla hipokondiyazis, “ciddi, teşhis edilemeyen tıbbi hastalığı olduğunu inanarak sürekli korku yaşamak” olarak tanımlanır. Yani fiziksel olarak bir hastalığı olmadığı halde, kendini hasta hissetmek, hasta olduğunu zannetmek. Zihinsel bir bozukluk.
Pandemi ile birlikte hipokondri vakalarının da arttığını biliyor musunuz? Bu süreçte bedenimize o kadar odaklandık ki, en ufak bir belirtide “acaba korona mıyım?” diye düşünmeye başladık.
Bedenimiz biz onu düşünmesek de zaten kendi kendine çalışır. Onu normalden fazla düşünmeye başlamışsak, normal çalışma süreçlerini bile hastalık olarak algılamaya başlarız.
Somatik semptom bozukluğu olarak da tanımlanan hipokondri, kronik bir hastalık. Ne kadar şiddetli ortaya çıkacağı kişinin yaşına, endişe kapasitesine ve daha önce ne kadar stresle karşı karşıya kaldığına bağlı olarak değişiyor.
Hastalığın kesin nedeni bilinmiyor ve bazı faktörlerin rahatsızlığı tetiklediği düşünülüyor. Kimler, neden hastalık hastası olabilir acaba?
Yanlış düşünce: Bedenle ilgili fiziksel belirtilerin yanlış anlaşılması.
Aile öyküsü:Hastalık hastası bir akrabası olanların, bu rahatsızlığı geliştirme riski daha yüksek.
Geçmiş: Geçmişte sağlığıyla ilgili sorun yaşayan kişiler, yeniden hastalanma korkusu taşır ve hastalık hastası olabilir.
Diğer psikiyatrik bozukluklar da bu rahatsızlığı tetikleyebilir.
Hipokondriyazis hastalığı genellikle yetişkin kişilerde görülür. Erkekler ve kadınların bu hastalığa yakalanma olasılığı eşit. Ciddi bir hastalıktan iyileşme döneminde, sevilen biri ya da yakın arkadaşının kaybından sonra ortaya çıkabilir.
Altta yatan bir tıbbi durum da bu rahatsızlığı tetikleyebilir. Örneğin kalp rahatsızlığı olan bir hasta, tansiyonu yükseldiğinde, ateşi çıktığında ya da başı ağrıdığında bunu kalp hastalığının bir belirtisi olarak düşünür.
Psikologlar, hastalık hastası olan kişilerin mükemmeliyetçi olduklarını söylüyor.
Peki, hipokondri hastalığı nasıl anlaşılır?
Hipokondriyazis belirtileri nelerdir?
Hastalık endişesi: Hipokondriyak olanlar kalp atışı, terleme ve bağırsak hareketleri gibi normal bedensel fonksiyonlarını ciddi bir hastalık olarak görür.
Kendini kontrol etme: Hipokondriyak olanlar kendini dinleyerek, sürekli hastalık belirtisi arar.
Farklı hastalıklar: Örneğin; hastalık hastası olanlar, kanser olduğunu düşünerek kendilerinde bu belirtileri arar. Belli bir hastalıktan korkarlar.
Sürekli hastalık hakkında konuşma: Somatik semptom bozukluğu olan insanlar, sürekli sağlıkları ile ilgili konuşur.
Sürekli doktora gitme: Hasta olduklarını düşünerek sürekli doktora giderler.
Araştırma: Sürekli internetten hastalık belirtisi araştırırlar. Bunun için ciddi zaman harcarlar.
Test sonuçlarından emin olamama: Testler negatif çıksa da, hastalık hastalarının endişesi vardır. Acaba sonuçlar doğru mu?
Doktora gitmek istememe: Hipokondriyak olan bazı hastalar, ciddi bir hastalığı olduğundan korkarak, doktora gitmek istemez.
Uzak durma: Sağlık riski olduğunu düşündüğü insanlardan, yerlerden uzak kalırlar.
6 aydan fazla süren bir hastalık korkusu, hipokondriyazisin bir işaretidir.
Hastalık hastalığı nasıl geçer?
Hastalık hastalığının tedavisi, kaygı bozukluğunu tedavi etmekle başlar. Konuşma terapisi ve ilaçlar bu konuda hastanın tedavisine yardımcı olur.
Psikoterapi(Konuşma terapisi)
Psikoterapi hipokondrinin tedavisinde kullanılabilecek etkili bir yöntem. Hastanın korkularını ve endişelerini tanımlayıp gidermeye destek olur.
İlaçlar
Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar) gibi antidepresanlar, hastalık hastalığının tedavisinde kullanılır. Anksiyeteyi tedavi eden ilaçlar da bir seçenektir. İlaç seçenekleri ve olası yan etkiler hakkında doktor, hastayı bilgilendirecektir.
Hastalık hastalığı nasıl yenilir?
Bu rahatsızlık daha çok kişinin psikolojisi ile bağlantılı olduğundan öncelikle hasta durumunu kabul etmeli ve tedavi için ikna olmalıdır. Tıbbi tedaviye ek olarak, hastanın yaşam şeklini değiştirmesi de tedavide yol kat edilmesine yardımcı olacaktır.
Gevşemek: Gevşeme teknikleri ile stres ve kaygı bozukluğu azalır.
Fiziksel aktivite: Egzersiz ruh halini iyileştirerek, kaygı bozukluklarını azaltır.
Alkolden uzak kalmak: Alkol kullanmak, hastalığı daha da ağırlaştırır.
İnternette araştırma yapmamak: Gereksiz ve kirli bilgi kafa karışıklığına ve endişeye neden olur.Sizi endişelendiren hastalık belirtiler varsa internetten arama yapmayın, doktorla konuşun.
