Hiperpigmentasyon, cildin bazı bölgelerinin diğer bölgelere göre daha koyu renk olması anlamına gelir. “Hiper” fazla, “pigment” ise renk demektir.
Kadınlar sağlıklı ve genç görünen cilde sahip olmak için çok uğraş verirler. Bundan dolayı kozmetik sektörü her geçen gün büyümeye devam ediyor zaten.
Saçımızın rengi yaşlandıkça beyazlar yani açılır. Ciltte ise tam tersi bir durum söz konusu. Zamanla bazı faktörlerden dolayı ciltte, bölgesel olarak koyu lekeler meydana gelir. Bu durum hiperpigmentasyon olarak adlandırılır. Aslında bunun cilde bir zararı yok. Sadece estetik olarak rahatsız eder. Tabi bazı rahatsızlıkların habercisi olan hiperpigmentasyon da yok değil.
Siz de cildinizde renk değişikliği yaşıyor ve bu konuda her şeyi bilmek mi istiyorsunuz? O zaman doğru yerdesiniz. Hiperpigmentasyon ile ilgili bilmeniz gereken her şeyi ayrıntılarıyla anlatacağım.
Hiperpigmentasyon nedir?
Hiperpigmentasyon, ciltteki fazla pigmentleri tanımlamak için kullanılıyor. Yazının başında değindiğimiz gibi ‘Hiper’ fazla, ‘pigmentasyon’ ise pigment birikimi yani leke anlamına geliyor.
Hiperpigmentasyon, cilde renk veren melanin renk pigmentinin fazla üretimi ve deri altında melanin toplanmasıyla oluşan koyu leke görünümüne verilen isim.
Ciltteki koyu lekeler, koyu halkalar, sivilce izi, güneş lekesi, yaşlılık lekesi gibi izler hiperpigmentasyon çeşitleridir.
Hiperpigmentasyon çeşitleri nelerdir?
Çeşitli hiperpigmentasyon türleri vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
Melazma. Melazma hormonal değişikliklerden kaynaklanır ve hamilelik sırasında gelişir. Hiperpigmentasyon vücudun herhangi bir bölgesinde olabilir ancak en yaygın olarak yüzde görülür.
Güneş lekeleri. Zamanla aşırı güneşe maruz kalma sonucu oluşan güneş lekeleri yaygın bir durumdur. Genellikle eller ve yüz gibi güneşe maruz kalan bölgelerde lekeler görülür.
Postinflamatuar hiperpigmentasyon. Bu, cildin yaralanması veya iltihaplanması sonucu ortaya çıkar. Bu türün yaygın nedeni sivilcedir.
Hiperpigmentasyon neden olur?
Melanin, cilde rengini veren doğal bir pigmenttir. Melanin üretiminden sorumlu hücreler belirli faktörler nedeniyle hasar gördüğünde daha fazla melanin üretmeye başlar ve hiperpigmentasyona neden olur.
Fazla melanin üretimini tetikleyen çok sayıda faktör var. Melanin üretimini tetikleyen hiperpigmentasyon sebepleri şöyledir:
Güneşe maruz kalma: Melanin, cilt için doğal bir güneş koruyucu görevi görür ancak güneş ışığına uzun süre maruz kalmak hücrelere zarar vererek hiperpigmentasyona neden olabilir.
Melazma: Hamilelik sırasında kadınlarda sık görülen bir durumdur. Melazma, bir kadın hamileyken aşırı hale gelen hormonal değişiklikler nedeniyle oluşur. Hormon tedavilerinin yan etkisi olarak da ortaya çıkabilir.
Cilt iltihabı: Cilt enfeksiyonu, kimyasal maruziyet, ciltte yanıklar veya travma nedeniyle oluşur.
İlaçlar: Hiperpigmentasyon, bazı ilaçların yan etkisi olarak tetiklenebilir. Bazıotoimmün veya metabolik bozukluklar ve vitamin eksikliği nedeniyle de ortaya çıkabilir.
Yaş: Kişi yaşlandıkça, melanin üretimi azalır ve pigmentin vücut bölümlerine eşit olmayan dağılımına neden olarak hiperpigmentasyona yol açar.
Doğum lekeleri: Doğumdan birkaç hafta sonra ortaya çıkan derideki renk değişikliği izleridir. Bazen yaşla birlikte gider, bazen kalıcı hale gelebilir.
Hiperpigmentasyon açısından en riskli gruplar açık tenlilerdir.
Koyu lekelerin en çok görüldüğü bir diğer grup ise yaşlılardır.
Yaşlılık lekeleri ellerde, bacaklarda ve boyunda minik siyah lekeler olarak meydana gelir.
Bu lekeler, kişinin güneşe aşırı maruz kalması ve dolayısıyla melanin birikmesi sonucu oluşur.
Yaşlılık lekeleri çoğunlukla 40’lı yaşlardan itibaren ortaya çıkmaya başlar.
Hiperpigmentasyon hangi hastalıklarda görülür?
Bazı ciddi hastalıklar hiperpigmentasyona neden olabilir. Addison hastalığı ve hemokromatoz gibi… Addison hastalığı adrenal bezleri etkiler. Vücudun belirli bölgelerinde hiperpigmentasyona neden olabilir:
Cilt kıvrımları
Dudaklar
Dirsekler ve dizler
Parmak eklemleri
Ayak parmakları
Yanağın içi
Hemokromatoz, vücudun çok fazla demir içermesine neden olan kalıtsal bir durumdur. Cildin daha koyu veya bronz görünmesi ile hiperpigmentasyona neden olabilir. Demir seviyeleri düştüğünde hiperpigmentasyon oluşur.
Hiperpigmentasyon tedavisi durumun nedenine bağlı olarak yapılır. Dermotolog, hiperpigmentasyona neden olan altta yatan durumu tedavi etmeye çalışacaktır. Yaygın kullanılan tedavi yöntemleri şunlardır:
Lazer tedavisi: Kişinin tercihine göre doğum lekelerini gidermek için yapılır.
Anti-pigment krem: Aşırı melanin üretimini azaltmak için dermatologlar tarafından topikal kremler tavsiye edilir.
Kimyasal peeling: Etkilenen cildin kimyasal bir solüsyon uygulanarak pul pul dökülmesi sağlanır. Kimyasal peeling ölü deriyi uzaklaştırır ve yeni derinin oluşmasının yollarını açar.
Hidrokinon: Cildi aydınlatmak için reçete edilen ilaçtır. Bu ilaç yan etkilere neden olabileceğinden kesinlikle dermatolog tavsiye etmeden kullanılmamalıdır.
Geniş spektrumlu güneş kremi: Her türlü zararlı güneş ışınlarından korunmak için özel olarak tasarlanmış güneş kremidir.
Hiperpigmentasyon doğal tedavisi
Hiperpigmentasyon için faydalı olduğu düşünülen bazı bitkisel tedaviler var. Öncelikle hiperpigmentasyonu iyileştiren yiyeceklere göz atalım:
Lahana brokoli ve bezelye gibi koyu yapraklı sebzeler
Papaya ve guava gibi meyveler
Somon, yengeç ve karides gibi deniz ürünleri
Yeşil çay
Üzüm
Domates ve patates
Bazı doğal ilaçlar kullanmak da hiperpigmentasyona iyi gelir. Aşağıda belirteceğim doğal çareleri uygulamadan önce küçük bir bölgede deneyin. Cildinizde tahriş oluşursa kullanmayın.
Aloe verada bulunan bir bileşik olan aloesin, hiperpigmentasyonu hafifletir. Aloesin, ciltte melanin üretimini engeller.
Meyan kökü
Meyan özü, hiperpigmentasyonu hafifletir. Glabridin adı verilenmeyan kökü ekstresinin anti-inflamatuar, antioksidan ve cilt beyazlatıcı etkileri vardır.
Yeşil çay
Yeşil çay özü hiperpigmentasyonu iyileştirir. Özünün melazmayı iyileştirebileceğini ve güneş yanığını azaltabileceğini öne süren çalışmalar var.
Hiperpigmentasyon nasıl önlenir?
En az 30-40 SPF güneş koruyucu kullanın.
Yüzü ve açıkta kalan vücut kısımlarını güneş ışığından koruyun.
Güneşin en güçlü olduğu zamanlarda (10:00 – 16:00) dışarı çıkmamaya çalışın.
C vitamini yönünden zengin besinler tüketin.
Cilt bakımınıza dikkat edin.
Hiperpigmentasyon geçer mi?
Hiperpigmentasyon, nedene bağlı olarak kendi kendine geçebilir. Ancak kaybolması uzun zaman alabilir. Bazı hiperpigmentasyon vakaları asla tamamen kaybolmayabilir. Durum yaralanmadan kaynaklanıyorsa, cilt iyileştikçe melanin yaralanmayı çevreleyen dokuya emildiğinden renk değişikliği azalacaktır.
Hiperpigmentasyon için kullanılabilecek yüz maskeleri
Hiperpigmentasyon aynaya baktığınızda kendinizi kötü hissetmenize neden olan bir durumdur. Ama her sorunun bir tedavisi vardır. Yüzünüzdeki bu can sıkıcı koyu lekelerin giderilmesi için evde yüz maskesi uygulayabilirsiniz. Şimdi hiperpigmentasyon için maske tariflerini verelim.
Limon maskesi
Malzemeler
Yarım limon
1 yemek kaşığı bal
Nasıl yapılır?
Limonun suyunu sıkın ve üzerine bal ekleyin. Karıştırın.
Maskeyi tüm yüzünüze uygulayın. 10-15 dakika bekleyin.
Ardından ılık suyla yıkayın.
Havluyla yüzünüzü kurulayın ve ardından nemlendirin.
Bunu her gün bir kez tekrarlayın.
Limonda bulunan sitrik asit topikal olarak uygulandığında ağartma özelliği ile koyu lekelerin açılmasına yardımcı olur. Limon ayrıca gözeneklerin açılmasına ve küçülmesine de yardımcı olur.
Sandal ağacı maskesi
Malzemeler
2 yemek kaşığı sandal ağacı tozu
1 çay kaşığı limon suyu
1 çay kaşığı gliserin
Gül suyu
Nasıl yapılır?
Sandal ağacı tozu, limon suyu ve gliserinden ince bir macun yapın. Macunun kıvamını ayarlamak için gül suyu ekleyin.
Macunu tüm yüzünüze ve özellikle koyu lekelerin bulunduğu noktalara uygulayın. Birkaç dakika bekleyin.
Kuruduktan sonra ılık suyla yıkayın ve ardından cildi nemlendirin.
Bu maskeyi haftada 2-3 kez kullanın. Kuru cildiniz varsa, haftada iki defadan fazla tekrarlamayın.
Sandal ağacı dolaşımı iyileştirerek koyu lekeleri azaltır. Aynı zamanda cilde güzel bir parlaklık verir. Gliserin cildi nemli tutarken, gül suyu sandal ağacı tozunun cildi güçlendirmesine yardımcı olur.
Soğan ve sarımsak maskesi
Malzemeler
Bir soğan dilimi
Bir diş sarımsak
Nasıl yapılır?
Soğanı ve sarımsağı birlikte ezin.
Elde ettiğiniz macunu koyu lekelerin olduğu bölgelere uygulayın. Yaklaşık 15 dakika bekleyin.
Ardından, koku geçene kadar yıkayın ve bir nemlendirici uygulayın.
Koyu lekelerden kurtulmak için bu macunu mutlaka denemelisiniz. Sarımsak kan dolaşımını iyileştirir. Soğan, ciltteki yara ve izlerin giderilmesine yarar. Bu özellikler, koyu lekeleri azaltmak için birlikte çalışır.
Süt ve bal maskesi
Malzemeler
1 yemek kaşığı süt
1 yemek kaşığı bal
Nasıl yapılır?
Malzemeleri karıştırın ve koyu lekelerin olduğu bölgelere uygulayın. Tüm yüzünüze de uygulayabilirsiniz.
15 dakika bekledikten sonra yıkayın.
Bunu günde bir kez, duş almadan veya yatmadan önce uygulayın.
Sütün cildi aydınlatıcı etkisi vardır, bal ise nemlendirici özellikleriyle bilinir. Bu maskeyi düzenli olarak kullanırsanız, yalnızca koyu lekelerden kurtulmakla kalmayacak, aynı zamanda temiz, parlak ve daha genç görünen bir cilde sahip olacaksınız.
Aloe vera maskesi
Malzemeler
Taze aloe vera jeli
Birkaç damla gül suyu
Nasıl yapılır?
Bir yapraktan taze aloe jeli çıkarın. Buna gül suyu ekleyin ve iyice karıştırın.
Bunu tüm yüzünüze uygulayın ve yaklaşık 15 dakika kurumasını bekleyin.
Yıkamadan önce 2-3 dakika masaj yapın ve ardından yıkayın.
Bu maskenin haftada 3-4 kez kullanılması daha faydalıdır.
Aloe vera, iyileştirici özelliğe sahiptir. Aşırı melanin üretimini engelleyen aloesin içerdiğinden koyu lekelerin giderilmesinde harikalar yaratır.
Patates maskesi
Malzemeler
Yarım patates
1 çay kaşığı limon suyu
1/4 çay kaşığı süt tozu (isteğe bağlı)
Nasıl yapılır?
Patatesi soyup rendeleyin. Limon suyu ve süt tozunu ekleyip iyice karıştırın.
Bunu yüzünüze uygulayın ve yaklaşık 15 dakika bekleyin.
Maskeyi suyla yıkayın.
Cildinizi kurulayın ve bir nemlendirici kullanın.
Bunu iki günde bir tekrarlayın.
Patates, doğal cilt beyazlatıcıdır. Koyu lekeleri açar ve teninizi aydınlatır. Limon suyu, aydınlatma sürecini hızlandırmaya yardımcı olur.
Nohut unu maskesi
Malzemeler
1 yemek kaşığı nohut unu
1 çay kaşığı domates püresi
2 çay kaşığı aloe vera jeli
Nasıl yapılır?
Tüm malzemeleri karıştırın ve maskeyi yüzünüze uygulayın.
Doğal olarak kurumasını bekleyin.
Kuruduktan sonra suyla yıkayın.
Bunu haftada iki kez yapın.
Nohut unu cildi temizler ve koyu lekeler üzerinde biriken ölü hücreleri uzaklaştırır. Domates püresi ve aloe vera jeli koyu lekelerin rengini açmaya çalışır.
