Guayusa ( Ilex guayusa ), Amazon yağmur ormanlarına özgü kutsal bir ağaçtır. İnsanlar, antioksidan ve anti-inflamatuar özellikler de dahil olmak üzere bilinen sağlık yararları nedeniyle çok eski zamanlardan beri bu ağacın yapraklarını tıbbi değeri için kullanmıştır.
Guayusa çayı bu ağacın yapraklarının demlenmesiyle yapılır. Teknik olarak “camellia sinensis” bitkisinin yapraklarından gelmediği için çay değildir fakat genellikle çay olarak adlandırılan bu içeceğin tüketimi, bazı Amazon kültürlerinde tahmini 2000 yıl öncesine kadar dayanıyor.
Guayusa çayı bütün dünyada giderek daha popüler hale geliyor. Bu çay hakkında merak edilen her şeyi öğrenmek için yazıyı okumaya devam edin.
Guayusa ve guayusa çayı nedir?
Guayusa çayı, Güney Amerika’da yerli olan popüler bir enerji verici içecek olan yerba mate çayı ile benzer olsa da, farklı bitkilerin yapraklarından yapılır. Guayusa ağacı ( Ilex guayusa), yerba mate bitkisinin ( Ilex paraguariensis ) “kuzeni” olarak kabul edilir.
İkisi de, doğal olarak kafeinli olmaları da dahil olmak üzere birçok benzerliği paylaşıyor, her ikisi de yağmur ormanı kutsal ağaçlarından geliyor ve her ikisi de başka yararlı bileşikler içeriyor.
Guayusa ağacı 6-30 metre boyunda büyüyebilir ve parlak yeşil, dikdörtgen yaprakları vardır. Amazon yağmur ormanlarına ait olmasına rağmen en yaygın olarak Ekvador bölgesinde bulunur.
Geleneksel olarak, yaprakları bitkisel çay yapmak için toplanır, kurutulur ve demlenir. Artık bir toz ve ekstrakt olarak da satılıyor, enerji içecekleri ve ticari çaylar gibi ürünlere de ekleniyor.
Guayusa çayı, önemli miktarda kafein içerir ve zengin bir antioksidan kaynağıdır ve diğer faydalı bitki bileşikleri de sağlar.
Guayusa Çayının Faydaları Nelerdir?
Ruh hali ve konsantrasyonu artırır
Guayusa çayı, uyarıcı bir madde olan kafein içerir. Kahve ile benzer miktarlarda kafein miktarına sahiptir.
Ek olarak, yapısal şekliyle kafeine benzeyen bir alkaloid olan theobromin de içerir. Theobromin, ayrıca çikolata ve kakao tozunda da bulunur. Kafein ve teobromin birlikte ruh halini, uyanıklığı ve konsantrasyonu artırır.
Kafein içermesine rağmen guayusa çayı, kafeinin yan etkilerini hafifletecek ancak yine de enerji verecek diğer besinlerle doludur. Birçok sağlık uzmanı bu besinlerin, uyarıcı etkilerini kahve gibi diğer kafein kaynaklarından daha yumuşak olarak tanımlıyor.
Yorgunluğu önlemeye yardımcı olabilen guayusa çayı, doğal olarak enerji sağlayan uyarıcı “metil ksantin alkaloidleri”, teofilin (yeşil çayda bulunur) ve teobromin içerir.
Guayusa çayında ne kadar kafein var?
Bu içecekteki kafein içeriğinin 240 ml’lik porsiyon başına 66 miligram olduğu tahmin edilmektedir. Karşılaştırma yapmak için; 240 ml’lik siyah çayın porsiyonunda yaklaşık 42 miligram, kahvede ise yaklaşık 160 miligram kafein vardır.
Bilişsel sağlığı ve zihinsel performansı geliştirmeye yardımcı olur
Guayusa çayı, kafein ve antioksidanlar da dahil olmak üzere sağlığı geliştiren diğer bileşiklerin kaynağı olduğu için bilişsel sağlığı ve zihinsel performansı geliştirmeye yardımcı olabilir. Bu nedenle, dikkat süresini, odaklanmayı ve öğrenme yeteneğini kahve içmeye kıyasla sonradan çok fazla yan etkiye yol açmadan geliştirdiğini fark edebilirsiniz.
Antioksidan bakımından zengindir
Çalışmalar, guayusa çayının çeşitli antioksidanlara sahip olduğunu ortaya koyuyor. Uzun ömürlülüğü en çok artıran içeceklerden biri olarak kabul edilen yeşil çay ile benzer miktarda antioksidan içerdiği bile düşünülmektedir (bazı kaynaklar daha fazla olduğunu belirtiyor).
Bu maddeler vücudumuzdaki kararsız moleküller olan serbest radikallerle savaşarak oksidatif stresi azaltır. Birkaç kronik hastalık riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Guayusa çayı, iltihap, kalp hastalığı, kanser ve tip 2 diyabete karşı koruyabilen kateşinler olarak bilinen, bir grup polifenol antioksidan açısından da zengindir.
Hayvan çalışmaları çaydaki kateşinlerin kolesterolü düşürdüğünü bulmuştur.
Serbest radikalleri ortadan kaldırır
Guayusa çayında bulunan antioksidanlar vücuttaki serbest radikallerin yok edilmesine yardımcı olur. Tüm insan hücreleri, dengeli elektronlar içeren bir dış katmanla çevrilidir. Bu hücreler elektronlarda bir dengesizlik yaşadıklarında, hücresel stabiliteyi iyileştirmek için diğer hücrelere bağlanırlar.
Serbest radikaller, bu hasarlı hücrelerle kolayca birleşerek bir dizi soruna neden olur. Serbest radikaller, kanserin yanı sıra ince çizgiler ve kırışıklıklar ile ilişkilendirilmiştir. Bu serbest radikallere alkol, sigara ve sağlıksız beslenme gibi faktörler neden olur.
Serbest radikaller, temelde insan vücudunun pas biçimi olan oksidatif strese neden olur. Yaşlandıkça, oksidatif stres artar ve daha fazla sistem daha az verimli hale gelir ve hastalık riski artar.
Guayusa çayındaki antioksidanlar, bu serbest radikalleri insan vücudundan uzaklaştırmaya çalışır. Sindirim sağlığını artırır ve bu zararlı hücreleri yok etmek için böbrekleri ve bağırsakları destekler.
Sindirimi geliştirmeye yardımcı olur
Guayusa çayı, sindirim süreçlerini kolaylaştırmaya yardımcı olur. Guayusa yaprağı ve bu yapraklardan elde edilen çay, sindirim sağlığı yararlarından sorumlu olan anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Mide kramplarına ve şişkinliğe neden olabilecek midede iltihabı azaltır.
Bağırsaklardaki iltihaplanma da ishale ve besin maddelerinin yetersiz emilmesine neden olabilir. Guayusa çayı, sindirimi iyileştirmek için bu iltihabı azaltmaya yardımcı olur.
Kalp sağlığını geliştirmeye yardımcı olur
Guayusa çayı, içerdiği theanine konsantrasyonu nedeniyle kalbi korumaya yardımcı olur. Tropical Journal of Pharmaceutical Research’te yayınlanan bir araştırma, theaninin kalp fonksiyonu üzerindeki olumlu etkilerini göstermiştir.
Theanine’in arterlerde ve kan damarlarında iltihabı azaltarak yüksek tansiyonu düşürdüğü gösterilmiştir. Ayrıca kan şekerini düzenleyerek anti-diyabetik etkiler de sağlar.
Kan şekerini dengeler
Vücut, şekeri kandan hücrelere etkili bir şekilde taşıyamazsa yüksek kan şekeri sorunu ortaya çıkabilir. Tedavi edilmezse, bu durum sonunda tip 2 diyabete neden olabilir.
Guayusa çayı, kan şekerini düşürmeye yardımcı olabilir. Diyabetik olmayan farelerde yapılan 28 günlük bir çalışmada, guayusa takviyelerinin kan şekeri düzeylerini önemli ölçüde azalttığı, iştahı bastırdığı ve vücut ağırlığını azalttığı belirtilmiştir.
Guayusa çayı zayıflamaya yardımcı olur
Guayusa çayı, yüksek kafein içeriği nedeniyle kilo kaybına yardımcı olur.
Kafein, metabolizmayı hızlandırmaya yardımcı olan, böylece vücudun yaktığı kalori sayısını artıran doğal bir uyarıcıdır. Çalışmalar ayrıca iştahı azalttığını da ortaya koyuyor. Bütün bunlar sağlıklı zayıflamanın temelini oluşturuyor.
Genel olarak, guayusa çayı güvenlidir. Kararında tüketildiğinde herhangi bir olumsuz etkiye neden olmaz.
Aşırı dozda içildiğinde, içeriğindeki kafein, huzursuzluk, kaygı ve uykusuzluk gibi semptomlara neden olabilir.
Yine de, birçok çay gibi, demir emilimine müdahale edebilen ve bulantıyı tetikleyebilen bileşikler olan tanenler barındırır. Tanenlerin çaydaki düşük miktarları sağlığa zararlı değildir ancak demir eksikliği olan insanlar, bunu dikkatli tüketmelidir.
Guayusa çayı nasıl yapılır?
Guayusa çayı yapmak inanılmaz derecede kolaydır. Sıcak veya soğuk olarak içilebilir. Ancak kafein içeriği nedeniyle, uykuya dalmakta zorlanmamak için, yatmadan önce içmemek gerekir.
Guayusa çayı demlemek için bir çay kaşığı yaklaşık 2 gramlık miktara, 250 ml kaynar su dökün. 5-7 dakika demleyin ve ardından süzün.
Tozların ve ekstraktların da mevcut olduğunu unutmayın. Bunlar smoothie, yulaf ezmesi ve yoğurt gibi gıdalara eklenerek tüketilebilir.
Sonuç olarak;
Guayusa ( Ilex guayusa ) Ekvador’daki Amazon Yağmur Ormanlarına özgü kutsal bir ağacın yapraklarından üretilen bir içecek / bitki infüzyonudur.
Tıbbi faydaları (teknik olarak bir çay değildir ancak genellikle çay olarak adlandırılır), dikkat ve konsantrasyonu artırması, kafein içermesi ve antioksidanlar, vitaminler ve hatta amino asitler gibi vücudu besleyen bileşikler sağlamasıdır.
