E vitamini, yağda çözünen bir vitamindir ve vücutta bir antioksidan olarak görev yapar. Ayrıca vücuttaki belirli yağların serbest radikaller tarafından hasar görmesini önler. E vitamini nelerde var? E vitamini bazı yağlar, kuruyemişler kümes hayvanları, yumurta ve bazı meyvelerde bulunur.
E vitamini nelerde var?
Vücudun birçok organının düzgün işleyişi için gerekli olan önemli bir vitamindir. Yaşlanma sürecini doğal olarak yavaşlatır. Kalp ve kan damarlarının hastalıklarını tedavi etmek ve önlemek; göğüs ağrısı, yüksek tansiyon gibi bazı hastalıkların tedavisinde ve önlenmesinde etkilidir.
E Vitamini Nedir?
E vitamini adı toplu olarak spesifik antioksidan özelliklere sahip bir grup bileşik anlamına gelir. Toplam sekiz biçimde bulunur. Bu formlar iki ana bölüme ayrılmıştır:
Tokoferoller: Bunlar dört tip E vitamini bileşiğinden oluşur: Alfa, beta, gama ve delta. Dördü, yapılarındaki kimyasal varyasyonlar olan metil gruplarının sayısı ve konumları ile ayırt edilir.
Tokotrienoller: Bunlar üç doymamış bağ şeklinde bulunur, ancak tokoferollerle aynı yapıya sahiptirler. Tokotrienoller, bağlarının bir sonucu olarak hepsi hücre zarlarına daha geçirgen olan alfa, beta, gama ve delta bileşiklerinden oluşur.
Alfa-tokoferol, çoğu insanın ihtiyacını karşıladığı bilinen tek formdur.
E vitamini Neden Gereklidir?
E vitamini yağda eriyen bir vitamindir ve zengin bir antioksidandır. Kırmızı kan hücrelerinin oluşumunda çok önemli bir rol oynar. Ayrıca vücudun K vitaminini emmesine yardımcı olur. E vitamini, kan damarlarını genişletmekten ve vücuttaki kan pıhtılarını önlemekten sorumludur. Bağışıklık sistemini güçlendirmek, bakteri ve virüslere karşı savaşmak için gereklidir. Cilt, tırnak ve saç sağlığı için E vitamini çok önemlidir.
E Vitamini Faydaları
Kolesterol dengesi sağlar
Kolesterol, doğal olarak karaciğer tarafından üretilen ve hücrelerin, sinirlerin ve hormonların doğru işleyişi için gerekli olan bir maddedir. Seviyesi doğal haldeyken vücudumuz dengeli, normal ve sağlıklıdır. Oksitlendiğinde ise tehlike başlar. Çalışmalar, E vitamininin kolesterol oksidasyonunu önleyen koruyucu bir antioksidan olduğunu göstermiştir. Bunun nedeni, E vitamininin kolesterol oksidasyonuna yol açan vücuttaki serbest radikal hasarıyla mücadele edebilmesidir.
Hastalıkların gelişimini önler
Serbest radikaller, vücudumuzdaki sağlıklı hücreleri parçalamakta olup, kalp hastalığı ve kansere neden olabilir. Bu moleküller vücudumuzda doğal olarak bulunur ve hızlandıklarında veya okside olduklarında ciddi hasara neden olur.
E vitamini, serbest radikal hasarını azaltma, iltihaplanma ile mücadele etme ve bu nedenle hücrelerimizdeki yaşlanmayı doğal olarak yavaşlatmaya ve kalp rahatsızlığı gibi sağlık sorunlarıyla savaşmaya yardımcı olan güçlü bir antioksidandır. Çalışmalar, E vitamininin bağışıklığı belirgin şekilde güçlendirdiğini, dolayısıyla hem yaygın hastalıkların hem de ciddi koşulların oluşumunu önlemeye yardımcı olduğunu göstermiştir.
Hormonları dengeler
E vitamini, endokrin ve sinir sisteminin dengelenmesinde önemli bir rol oynar. Doğal olarak hormonları dengede tutmaya yardımcı olur. Hormonal dengesizliğin belirtileri genelde, kilo alımı, alerji, üriner sistem enfeksiyonları, ciltteki değişiklikler, kaygı ve yorgunluktur.
Hormonları dengede tutmak, sağlıklı şekilde kilo vermeyi kolaylaştırır, düzenli adet döngüsü sağlar ve kendinizi daha enerjik hissedersiniz.
Adet öncesi gerginliği azaltır
Adet döneminden 2-3 gün önce ve 2-3 gün sonra E vitamini takviyesi almak, kramp,anksiyete gibi adet öncesi oluşabilecek gerginlik belirtilerini azaltır. E vitamini, ağrı şiddeti ve süresi ile birlikte menstrual kan kaybını azaltır. Bunu hormonları doğal olarak dengeleyerek yapar ve menstrual döngünün düzenlenmesini sağlar.
Alzheimer belirtilerini azaltır
E vitamini, orta şiddette Alzheimer hastalığı olan kişilerde hafıza kaybının kötüleşmesini yavaşlatır. C vitamini ile alınan E vitamini çeşitli demans formları geliştirme riskini de azaltır.
Tıbbi tedavilerin zararlı etkilerini azaltır
E vitamini, bazen radyasyon ve diyaliz gibi tıbbi tedavilerin zararlı etkilerini azaltmak için kullanılır. Bunun nedeni, vücuttaki serbest radikalleri savuşturan güçlü bir antioksidan olmasıdır. Aynı zamanda, akciğer hasarına ve saç dökülmesine neden olabilecek ilaçların istenmeyen yan etkilerini azaltmak için de kullanılır.
Fiziksel dayanıklılığı ve kas gücünü artırır
E vitamini, fiziksel dayanıklılığı artırmak için kullanılır. Egzersiz yaptıktan sonra enerjiyi artırır ve kaslardaki oksidatif stres seviyesini düşürür. E vitamini, kas gücünü artırır.Kan dolaşımını hızlandırarak yorgunluğu giderir. Aynı zamanda kılcal damarları güçlendirir ve hücreleri besler.
Güneş hasarından korur
E vitamini ultraviyole ışınlarının etkilerinden korur. Güneşe aşırı maruz kalmak hiperpigmentasyona yol açar. Cildin bazı kısımlarında, zaman geçtikçe kötüleşebilecek koyu lekeler oluşmasına neden olur. Ciltte oluşan siyah noktaların nedeni de olabilir.
Güneşe aşırı maruz kalma, hücre zarlarının hasar görmesine ve güneş ışığına karşı cilt hassasiyetinin artmasına neden olur. E vitamini hücre zarlarını korur. Antioksidan özelliğinden dolayı ayrıca güneşin olumsuz etkilerine neden olan serbest radikallerle savaşır.
Doğal bir nemlendiricidir
E vitamini mükemmel bir cilt nemlendiricisidir. Su kaybını ve kuru cildi önlediği için vücuda faydası vardır. Çalışmalar E vitamini yağının büyük bir nemlendirici olduğu için kuru tırnaklar ve sarı tırnak sendromu için harika bir tedavi olduğunu göstermektedir.
E vitamini göze faydaları
E vitamini, körlüğün ortak bir nedeni olan yaşla ilişkilimakula dejenerasyonu riskini azaltmaya yardımcı olur. Göz sağlığına etkili olabilmesi için, yeterli miktarda C vitamini, beta karoten ve çinko ile tüketilmesi gerekir. Ayrıca yüksek dozda E vitamini ve A vitamininin günlük olarak alınmasının lazer göz cerrahisi geçiren insanlarda hızlı iyileşme ve görme düzeyini artırdığı tespit edilmiştir.
E vitamininin hamilelere faydası
E vitamini eksikliğinin belirtilerinden biri prematüre veya düşük ağırlıklı bebek doğumlarıdır. Bu vitamin, hamilelik sırasında büyüme ve gelişme için gereklidir. Önemli yağ asitlerinin korunmasına yol açtığı için bebeklerin ve küçük çocukların daha iyi gelişmesini sağlar. Ayrıca inflamasyonun kontrolüne de yardımcı olur. Bu nedenle, anneler, özellikle emzirenler ve bebeklikten 2 yaşına kadar olan çoğu çocuk doğal gıdalar yoluyla yeterli E vitamini almalıdır. Bu büyüme anormalliklerinin oluşmasını önler.
E Vitamini Nelerde Var?
E vitamini çoğu gıdada bulunan ortak bir besindir. Yemeklik yağlar, tohumlar ve kuruyemişler gibi yiyecekler, son derece zengin kaynaklardır. E vitamini en çok aşağıdaki besinlerde bulunur.
Ayçiçeği
Badem
Fındık
Buğday
Mango
Avokado
Balkabağı
Ispanak
Kivi
Domates
Çam fıstığı
Kaz eti
Yer fıstığı
Antep fıstığı
Kaju fıstığı
Somon
Alabalık
Böğürtlen
Kızılcık
Kayısı
Ahududu
Kırmızı biber
Şalgam
Pancar
Brokoli
Kuşkonmaz
Pazı
Maydanoz
Zeytin
Günlük E Vitamini İhtiyacı
Farklı yaş gruplarındaki kişilerin günlük alması gereken E vitamini miktarı şöyledir;
Çocuklarda
1 – 3 yaş: 6 mg (9 IU)
4-8 yaş: 7 mg (10.4 IU)
9 – 13 yaş: 11 mg (16.4 IU)
Kadınlarda
14 yaş ve üstü: 15 mg (22.4 IU)
Gebe: 15 mg (22.4 IU)
Emziren : 19 mg (28.5 IU)
Erkeklerde
14 yaş ve üstü: 15 mg (22.4 IU)
E Vitamini Eksikliği Neden Olur?
E vitamini eksikliği vücutta yeterince E vitamini bulunmamasıdır. Nadir görülen bir durumdur. Yetersiz beslenmeden kaynaklanır. E vitamini eksikliğinin nedenleri şunlardır;
Genetik
E vitamini eksikliğinin başlıca nedenlerinden biri genlerdir. Ailesinde E vitamini eksikliği olanlar E vitamini seviyelerini düzenli olarak izlemelidir.
Altta yatan rahatsızlıklar
Aşağıdakiler gibi tıbbi durumlar nedeniyle E vitamini eksikliği ortaya çıkabilir:
Kistik fibrozis
Kronik pankreatit
Kısa bağırsak sendromu
Kolestaz vb.
Çoğu zaman, prematüre bebekler de bu eksikliği yaşar çünkü olgunlaşmamış sindirim yolları yağ ve E vitamini emilimini yönetemez.
Sigara içmek
Sigara içmek, ciğerlerde ve tüm vücutta serbest radikallerin artmasına neden olur. Bundan dolayı vücudun antioksidanlara olan ihtiyacı artar ve E vitamini tüketir. Çalışmalar, sigara içenlerin, özellikle kadınların kandaki alfa-tokoferol seviyelerinin önemli ölçüde daha düşük olduğunu belirtmektedir.
E Vitamini Eksikliğinde Görülen Hastalıklar
E vitamini eksikliği birçok soruna neden olabilir:
Nöromüsküler ve nörolojik sorunlar
Anemi
Bağışıklık tepkisinin bozulması
Katarakt
Cinsel dürtüde azalma
E Vitamini Eksikliği Belirtileri
E vitamini eksikliği nadir görülen bir durumdur. Zayıf bir beslenme sonucunda oluşur. E vitamini eksikliğine neden olabilecek belirli durumlar vardır. Örneğin 3 buçuk kilodan daha düşük doğan prematüre bebekler E vitamini eksikliğine maruz kalabilir. Yağ emilme problemi yaşayan inflamatuar bağırsak hastalığı olanlar da E vitamini eksikliği yaşayabilir.
Yağ oranlarıyla ilgili bir sorunu olan kişiler de risk altındadır; çünkü bu, E vitamini emilimi için gereklidir. E vitamini eksikliğinin belirtileri şunlardır;
Genel ve açıklanamayan bir rahatsızlık hissi
Kas ağrısı veya zayıflığı
Koordinasyonda zorluk ve vücut hareket kontrolünün kaybı
Görsel zorluklar ve bozulma
Bağışıklık sorunları
Uyuşma ve karıncalanma
E Vitamini İhtiyacı Nasıl Karşılanır?
E vitamini neredeyse tüm gıdalarda az da olsa bulunur. Bu nedenle çoğu insan eksiklik riski taşımaz.
Ancak kistik fibroz veya karaciğer hastalığı gibi yağ emilimini etkileyen bozukluklar, özellikle E vitamini bakımından fakir beslenenler için, zamanla eksikliğe neden olabilir.
E vitamini alımını artırmak, takviye kullanmadan bile kolaydır. Az yağlı gıdalardaki E vitamini emilimini yağla yiyerek artırabilirsiniz. Salataya bir yemek kaşığı yağ ilave etmek bile önemli bir fark yaratır.
E Vitamini Fazlalığı
Bu vitamini fazla almak E vitamini fazlalığı veya E vitamini zehirlenmesi olarak bilinir. E vitamini fazlalığı vücutta aşırı miktarda E vitamini oluştuğunda ve sağlık komplikasyonlarına neden olduğunda ortaya çıkar.
E vitamini, antioksidan görevi görenyağda çözünen bir vitamindir. Kalp hastalığı, bazı kanserler, görme sorunları ve beyin bozuklukları riskini azaltır. Temel işlevlerinden biri, kan damarlarını dilate tutmak ve kan damarlarında pıhtı oluşmasını önlemektir.
Yağda çözünen vitaminlerin yağda depolandığı göz önüne alındığında, özellikle diyet veya takviyeler yoluyla aşırı miktarda alınırsa, vücut yağında birikebilir.
E vitamini fazlalığı gıdalardan alınan miktarla oluşmaz. Fazla E vitamini takviyesi kullanmaktan kaynaklanır.
Fazla E Vitamini Zararları
E vitamini ağız yoluyla alındığında veya cilde uygulandığında yararlı bir vitamindir. Önerilen dozda alındığında çoğu kişide yan etki göstermez.
Kalp hastalığı ve diyabet gibi rahatsızlıkları olan kişiler için yüksek dozda aldığında sıkıntı oluşturabilir. Sağlık sorunları yaşamamak için günde 400 IU üzerinde almayın.
Çok fazla E vitamininin ciddi yan etkisi, özellikle beyinde kanama riskinin artmasıdır. Çok fazla E vitamini alma şu sağlık sorunlarına yol açabilir:
Diyabetlilerde kalp yetmezliği
Kanama bozukluklarının kötüleşmesi
Baş, boyun ve prostat kanserinin tekrarlama riskinin artması
Cerrahi sırasında ve sonrasında kanamanın artması
Kalp krizi veya inme sonrasında ölüm olasılığının artması
Yüksek dozda E vitamini bulantı, ishal, mide krampları, yorgunluk, halsizlik, baş ağrısı, bulanık görme, döküntü, morarma ve kanamaya neden olabilir.
Topikal E vitamini bazı kişilerin cildini tahriş edebilir, bu yüzden önce az miktarda deneyin ve hassasiyetinizin olmadığını tespit ettikten sonra kullanın.
E Vitamini Fazlalığı Tedavisi
E vitamini fazlalığının tedavisi, E vitamini takviyesinin kullanımının kesilmesi ile yapılır. Ancak daha ciddi komplikasyonlar tıbbi müdahale gerektirir.
E Vitaminin Diğer İlaçlarla Etkileşimi
E vitamini takviyeleri kan pıhtılaşmasını yavaşlatabilir ve pıhtılaşmayı yavaşlatan ilaçları kullanırken, morarma ve kanama riskini artırabilir. Kolesterolü düşürmek için kullanılan ilaçlar E vitamini ile etkileşime girebilir.
E Vitamini Takviyesi
Birçok insan, bağışıklığı güçlendirmek, kanser riskini azaltmak veya potansiyel olarak yaşlanma karşıtı etkileri yoluyla saç, cilt ve tırnaklarını güçlendirmek amacıyla E vitamini takviyesi alır. Ancak E vitamini eksikliği olmadığı sürece takviye almak gereksizdir.
E Vitamini Cilde Faydaları
Yüksek antioksidan kapasitesiyle cilde zarar veren serbest radikallerden korur.
Güneşten gelen UV hasarını önler.
Cildi nemlendirir.
E vitamini yağının cilde doğrudan uygulanması yaşlanma belirtilerini azaltır.
Anti-inflamatuar olduğundan dolayı ciltteki iltihabı giderir.
Uzun süre güneşte kalmanın neden olduğu cilt kanserinden korur.
Kuruluk ve kaşıntıyı azaltır.
Cildi nemlendirir.
Cildi yenileme kapasitesine sahiptir.
Yaraların daha hızlı iyileşmesini sağlar.
Ciltteki sivilce izleri gibi lekeleri geçirir.
Cildin parlamasını sağlar.
E Vitamini Cilde Nasıl Uygulanır?
E vitamini maskesi
Cildin esnekliğini sağlayan bu maske, tüm kirleri temizler. Cildi besler ve nemlendirir.
2 adet E vitamini kapsülünün yağını sıkın.
2 yemek kaşığı yoğurt ve birkaç damla limon suyu ile karıştırın.
Yüzünüze uygulayın. 15 dakika sonra yıkayın.
Bu yüz maskesini haftada 2 kez kullanabilirsiniz.
Sivilce izlerini azaltmak için E vitamini
Kapsüldeki E vitamini yağını doğrudan yüzünüze veya etkilenen bölgeye uygulayın. Gece boyunca bırakın.
Sivilce izleri kaybolana kadar düzenli olarak yapın.
E vitamini, hasarlı cilt hücrelerini onarır ve lekelerin görünümünü azaltan antioksidanlar içerir.
Göz altındaki halkaları yok etmek için E vitamini
Kapsüllerdeki E vitamini yağını doğrudan göz çevrenize uygulayın.
Nazikçe masaj yapın.
Göz altındaki koyu halkaları yok etmek için en az 2-3 hafta düzenli olarak kullanın.
Cildin parlaması için E vitamini
3-4 kapsül kapsül E vitamini yağını 2 yemek kaşığı papaya ezmesi ve 1 çay kaşığı organik bal ile karıştırın.
Maskeyi yüzünüze ve boynunuza uygulayın.
20-25 dakika bekledikten sonra yıkayın.
Maskeyi haftada 3 kez yapabilirsiniz.
Papaya cildi aydınlatan papain içerir. E vitamini cildi besler ve hücreleri onarır. Bal ise cildi nemli tutar.
Koyu lekeleri gidermek için E vitamini
2 kapsülden E vitamini yağını sıkın. 1 yemek kaşığı sızma zeytinyağı ile karıştırın.
10 dakika boyunca yüzünüze nazikçe masaj yapın.
En az bir saat veya gece boyunca açık bırakın.
Bu maskeyi haftada üç kez uygulayabilirsiniz
E vitamini hasarlı cilt hücrelerini onarır. Zeytinyağı cildi nemlendirir ve hücre yenilenmesini hızlandırır. Bu maske, koyu lekelerin ve pigmentasyonun azaltılmasına yardımcı olur.
Kuru ciltleri nemlendirmek için E vitamini
2 adet E vitamini kapsülünden yağı sıkın. 1 tatlı kaşığı organik bal ve 2 yemek kaşığı sütle karıştırın.
Yüzünüze uygulayın.
Yıkamadan önce 20 dakika bekleyin.
Maskeyi haftada 3 kez yapabilirsiniz.
Süt, cildi aydınlatmaya ve beslemeye yardımcı olan laktik asit içerir. Bal, nemin korunmasına yardımcı olur. E vitamini kapsülü ise cilt hücrelerini onarmaya ve beslemeye yardımcı olur.
2 adet kapsülden sıktığınız E vitamini yağını sızma hindistan cevizi yağı ve ikişer damla çay ağacı ve lavanta yağları ile karıştırın.
Yüzünüze masaj yaparak uygulayın.
Yarım saat sonra sonra ılık su ile yıkayın.
Bunu günde iki kez yapabilirsiniz.
E vitamini ve lavanta yağı, anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Çay ağacı ve sızma hindistan cevizi yağları, antimikrobiyal özelliklere sahiptir ve ciltteki alerjiyi yatıştırır.
Kaşıntıyı geçirmek için E vitamini
Bir kapsülden elde edilen E vitamini yağını sızma hindistan cevizi yağıyla karıştırın.
Bununla yüzünüze masaj yapın.
Bu uygulamayı her gün tekrarlayabilirsiniz.
Hindistan cevizi yağı cildi nemlendirip beslediğinden kaşıntıyı azaltır. E vitamini cildi onarır ve iltihaplanmayı giderir.
Siyah noktaları geçiren E vitamini maskesi
1 yemek kaşığı aloe vera jeli ile 2 adet E vitamini kapsülünden çıkardığınız yağı karıştırın.
Maskeyi yüzünüze ve boynunuza nazikçe uygulayın.
15 dakika bekledikten sonra yüzünüzü soğuk suyla yıkayın ve ardından kurulayın.
Bu maske cildi nemlendirir. Serbest radikal hasarıyla savaşır, çatlakları azaltır. Cilde sağlıklı bir parlaklık verir. Aynı zamanda siyah noktaları azaltır.
E Vitamininin Saça Faydaları
E vitamini, saç köklerine nem sağlayarak, yağ bezlerini yatıştırır. Saç derisinin canlanmasını ve saçların sağlıklı uzamasını sağlar.
E vitamini saçın dökülmesini önler.
E vitamininde bulunan antioksidanlar, serbest radikalleri etkisiz hale getirir. Saçın erken beyazlamasını azaltır.
E vitamini yağı, diğer besleyici yağlarla birlikte hasarlı saçları onarır.
Antioksidan özelliği, saç folikülü hücrelerinin parçalanmasına neden olan oksidatif stresi azaltır.
E vitamini saçın hasar sonucu kaybettiği parlaklığın yenilenmesini sağlar.
E vitamini yağının saça uygulanması, saç derisindeki kan akışını hızlandırır. Böylece, saç derisinin hücreleri ve saç folikülleri fazladan oksijen alır.
E vitamini güneşten gelen UV ışınlarının saça zarar vermesini engeller.
E Vitamini Saça Nasıl Kullanılır?
E vitamini yağı maskesi
Bu maske saç derisini besler vesaç dökülmesini önler.
2 tane E vitamini kapsülünden yağı çıkarın ve içine birer çay kaşığı badem yağı, hindistan cevizi yağı ve hint yağı ekleyin.
En son birkaç damla lavanta yağı katarak karıştırın.
Bunu saçın tamamına uygulayın.
Bir gece saçınızda kalsın.
Ertesi sabah şampuanla yıkayın.
Haftada üç kez uygulayabilirsiniz.
E vitamini ve yumurta maskesi
Bu saç maskesi, saç dökülmesine karşı etkilidir ve saçı kalınlaştırır.
İki tane E vitamini kapsülünden yağı çıkarın.
İki yumurtayı da ekleyerek, karışım köpürene kadar çırpın.
2 yemek kaşığı sızma zeytinyağını katıp karıştırın ve saça uygulayın.
20 ya da 30 dakika sonra şampuanla yıkayın.
E vitamini ve aloe vera maskesi
Kuru saçlar için en etkili maskelerden biridir.
Aloe vera jeli, iki çay kaşığı sirke, iki adet E vitamini kapsülü, bir çay kaşığı gliserin, bir adet yumurtayı karıştırın.
Bu karışımla saçınıza masaj yapın.
Bone takarak 30-40 dakika bekleyin.
Şampuan ile yıkayıp, saç kremi uygulayın.
E vitamini ve jojoba yağı maskesi
Saçın uzamasına yardımcı olur, dokusunu iyileştirir ve yumuşatır.
Üçer yemek kaşığıjojoba yağı, aloe vera jeli ve E vitamini yağını karıştırarak iyice çırpın.
Saça masaj yaparak uygulayın.
45 dakika sonra şampuanla yıkayın.
E vitamini ve avokado maskesi
Bu maske, saçı nemlendirmek ve saçın uzaması için kullanılır.
2 tane E vitamini kapsülünden yağı çıkarın.
1 tane salatalık ve bir çay kaşığı aloe vera jelini de ekleyerek kremsi bir karışım oluşana kadar malzemeleri karıştırıcıda karıştırın.
Saçınıza uygulayın. Topuz yaparak saçı bağlayın ve 30 dakika bekleyin.
Şampuan ile yıkayın ve saç kremi ile bitirin.
E vitamini ve biberiye maskesi
Bu maske saçın uzamasını hızlandırır, saç dökülmesini önler ve saçı güçlendirir.
1 tane E vitamini kapsülünden yağı çıkarın. Bir dal ince kıyılmış biberiye ekleyin.
İçine 5-6 damla badem yağı ekleyerek iyice karıştırın.
Saç köklerine uygulamak için pamuk topu kullanın. Birkaç dakika masaj yapın.
15-20 dakika sonra şampuan ile yıkayıp saç kremi uygulayın.
