Düz tabanlık, ayaklardan birinin veya her ikisinin kavisli olmaması durumudur. Bunun nedeni, çocukluk döneminde ayak tabanı kemerinin gelişmemesidir. Düz tabanlık durumunda genellikle ağrı yaşanmaz. Fakat bir yaralanma sonucu ya da yaşlanmanın getirdiği aşınma ve yıpranmadan kaynaklanabilir. Böyle durumlarda ağrı olur. Düz tabanlık durumunda bacakların hizası değişebilir. Bu da ayak bilekleri ve dizlerle ilgili sorunlara yol açar. Ağrıya neden olmadıkça düz tabanlık tedavisi ihtiyacı duyulmaz.
Düz Tabanlık Nedir?
Düz tabanlık, bir veya iki ayağın çok az kavisli olması ya da hiç kavisli olmaması durumudur. Tüm bebeklerin ayakları doğumdan sonra düz tabandır. Kemerler 6 yaşına kadar oluşur. Her 10 çocuktan yaklaşık ikisinin yetişkin olduğunda düz tabanlığı devam eder.
Düz tabanlık tedavisi
Düz Taban Nasıl Gelişir?
İnsan ayağında 26 farklı kemiği bir arada tutan 33 eklem vardır. Ayrıca 100’den fazla kas, tendon ve bağ bulunur. Kemerler, yay görevi görür. Vücut ağırlığının ayaklar ve bacaklara eşit şekilde dağıtılmasına yardımcı olur. Kemerlerin yapısı, kişinin yürüyüş şeklini belirler. Kemerler, strese ve çeşitli yüzeylere uyum sağlamak için hem sağlam hem de esnek olmalıdır.
Düz taban olan kişilerin ayakları yürürken iç tarafa doğru yuvarlanabilir. Bu aşırı pronasyon olarak bilinir ve ayakların dışa doğru bakmasına da neden olabilir. Düz tabanlık çoğunlukla çocuklukta gelişir. Bazen yetişkinlikte de gelişebilir.
Çocuklar büyüdükçe ayak tabanlarında kavis oluşur. Kavis oluşmazsa kişide düz tabanlık olur. Çoğu insanda düz tabanlık genlerden kaynaklanır.
Düz Tabanlık Belirtileri
Ayaklarda ağrı olması, kasların gerilmesi, bağların neden olduğu düz tabanlığın en yaygın belirtisidir. Ağrı en yaygın bilek, ayak kemeri, diz, alt sırt ve alt bacaklarda olur.
Düz tabanlıkta vücudun ayaklara verdiği yük eşit şekilde dağılmayabilir. Böyle durumlarda kişi, yürüme ve koşmada zorluk yaşar.
Düz Tabanlık Kimlerde Olur?
Düz tabanlık çoğunlukla genetik olsa da, bu durumun riskini artıran bazı faktörler vardır;
Durum çocukluktan sonra devam ederse veya yetişkinlikte gelişirse sorunlara neden olabilir. Düz tabanlık çeşitleri şunlardır:
Esnek düz tabanlık: Esnek düz tabanlık en yaygın olanıdır. Çocukluk veya ergenlik döneminde gelişir. Her iki ayağı da etkiler ve yaşla birlikte giderek kötüleşir. Ayak kemerindeki tendon ve bağların gerilmesi, yırtılması ve şişmesi yaygın görülen durumlardır.
Sertdüz tabanlık: Sert düz tabanlıkta kişiler ayakta dururken (ayaklarına ağırlık verirken) veya otururken (ayaklarına ağırlık vermeden) kemerleri yoktur. Genellikle gençlik yıllarında gelişir ve yaşla birlikte kötüleşir.
Kavisin kaybolması : Bu tür düz tabanlık durumunda, ayak kavisi aniden kaybolmaya başlar. Kaybolan kavis nedeniyle ayak dışa doğru döner. Bu ağrılı bir süreçtir ve genellikle sadece bir ayağı etkiler.
Dikey talus : Dikey talus, bebeklerde kavis oluşumunu engelleyen doğuştan gelen bir durumdur.
Doktor, ayakları arkadan ve önden muayene eder. Ayakların mekaniğini gözlemlemek için parmak uçlarında durulmasını ister. Ayakkabı giyme kalıbını da inceleyebilir. Ayaklarda şiddetli ağrı varsa, doktor aşağıdaki testleri de isteyecektir:
Röntgen
CT tarama
Ultrason
MR
Düz Tabanlık Tedavisi
Düz tabanlık ağrıya neden olmadıkça tedaviye gerek yoktur. Ağrı durumunda doktor şunları önerecektir:
Kemer destekleri (ortez cihazları) : Doktor, düz tabanlığın neden olduğu ağrıyı hafifletmek için ayakların hatlarına göre şekillendirilmiş özel kemer destekleri önerebilir. Kemer destekleri düz tabanlığı tedavi etmez. Sadece durumun sonucunda oluşan semptomları azaltır.
Esneme egzersizleri.
Destekleyici ayakkabılar.
Fizik tedavi.
Ameliyat : Tendon yırtılması gibi düz tabanlıkla ilişkili bir problem için doktor ameliyat tavsiye edebilir. Ameliyat sadece düztabanlığı düzeltmek için yapılmaz. Tendon yırtılması gibi ilişkili bir sorun için de ameliyat yapılabilir.
Düz tabanlık önlenir mi?
Düz tabanlığı önlemek çoğu zaman imkansızdır. Yetişkinlerde sonradan yaralanmalara bağlı gelişen düz tabanlık, uygun ayak bakımı ile önlenebilir. Ayaklara özen göstermek, yaralanmamasına dikkat etmek gerekir. Şeker hastalığı ve hamilelik durumunda, düz tabanlık geliştirme riski atar.
Fazla kilolu olmak da riski artıran faktörlerdendir. İdeal kiloya ulaşıp onu korumak, her türlü sağlık sorununu önlediği gibi düz tabanlık geliştirme riskini de en aza indirir.
