Sodyum, vücudumuzda önemli süreçlerde rol oynayan hayati bir mineraldir. Sebze ve yumurta gibi gıdalarda doğal olarak bulunur. Günlük sofra tuzumuzun (sodyum klorür) önemli bir parçasıdır. Sağlık için gerekli olmasına rağmen, bazen sağlık durumuna bağlı olarak tuzu kısıtlamamız gerekebilir. Örneğin, kalp yetmezliği, yüksek tansiyon ve böbrek hastalığı olan kişilerin düşük sodyum diyeti uygulamaları önerilir.
Düşük sodyum diyeti nedir?
Sodyum, sıvı yönetimi, hücresel aktivite, elektrolit dengesi ve kan basıncının korunması gibi çeşitli hayati vücut süreçlerine yardımcı olan çok önemli bir mineraldir. Yaşam için gerekli olduğundan ve bu mineral fizyolojik sıvıların konsantrasyonunu etkilediğinden, böbreklerimiz bu mineralin seviyelerini kontrol eder.
Yediğimiz çoğu şey sodyum içerir, bazı yiyeceklerin miktarları çok daha düşüktür. Taze meyve ve diğer bitki bazlı gıdalar tipik olarak et ve süt ürünleri gibi hayvansal yiyeceklerden daha az sodyum içerir. Cips, dondurulmuş yiyecekler ve fast food gibi işlenmiş ve paketlenmiş ürünler, işleme sırasında tuz eklendiğinden en yüksek sodyum konsantrasyonuna sahiptir.
Yemek pişirirken yiyeceklere tuz eklemek, sodyum alımını önemli ölçüde artırır. Sağlık uzmanları, yüksek tansiyon veya kalp hastalığı gibi rahatsızlıkları yönetmek için genellikle düşük sodyum diyeti önerir. İstisnalar olmasına rağmen, günlük sodyum alımı tipik olarak 2.000-3.000 mg’dan fazla olmayacak şekilde sınırlandırılmalıdır. Bir çay kaşığı tuzda 2.300 mg sodyum bulunur.
Düşük sodyum diyetinde tuz alımını tavsiye edilen aralığın altında tutmak için, sodyum içeriği yüksek yiyecekler kesilmeli veya tamamen kaçınılmalıdır.
Düşük sodyum diyeti neden önerilir?
Hastane ortamlarında genellikle düşük sodyumlu bir diyet kullanılır. Bir araştırmaya göre, sodyum kısıtlaması, aşağıdakiler gibi çeşitli tıbbi bozuklukların düzenlenmesine veya iyileştirilmesine yardımcı olur:
Böbrek hastalığı:Böbrek hastalığı, böbrek fonksiyonunu olumsuz etkileyerek kronik böbrek hastalığına ve böbrek yetmezliğine neden olur. Böbrekler hasar gördüğünde vücuttaki ekstra sıvı veya sodyumdan etkili bir şekilde kurtulamazlar. Sodyum ve sıvı seviyeleri çok yükselirse, kanda basınç oluşur ve bu da zaten tehlikede olan böbreklere daha fazla zarar verir.
Yüksek kan basıncı: Yüksek tansiyon; inme ve kalp hastalığı gibi birçok sağlık durumu için risk faktörüdür. Sodyumu fazla tüketmek, kan basıncının artmasına neden olur. Birçok araştırma çalışması, tuz alımını azaltmanın, yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Kalp hastalığı: Doktorlar genellikle kalp yetmezliği gibi kalp rahatsızlığı olan kişiler için düşük sodyum diyeti önerir. Kalp tehlikeye girdiğinde böbrek fonksiyonu azalır, bu da sodyum ve su tutulmasına yol açar. Aşırı tuz, kalp yetmezliği olan kişilerde sıvı yüklenmesine neden olur ve nefes darlığı gibi tehlikeli komplikasyonlara neden olabilir.
Düşük sodyum diyeti kan basıncını düşürmeye yardımcı olur.
Kanser riskini azaltır
Yüksek miktarda tuz tüketmek, mide kanseri gibi belirli kanser türleri ile ilişkilendirilmiştir. Araştırmalar, fazla tuzun midenin mukoza zarına zarar verebileceğini, iltihaplanmayı ve mide kanseri riskini artırabilecek H. Pylori bakterilerinin büyümesini artırabileceğini göstermiştir.
Düşük sodyum diyeti mide kanseri riskini düşürür.
Beslenme kalitesini artırır
Pek çok sağlıksız gıda maddesi sodyumda yüksektir. Fast food, dondurulmuş yiyecekler ve paketlenmiş ürünler yüksek miktarda tuz içerir.
Aynı zamanda sağlıksız yağlar ve kaloriler bakımından yüksektir.
Bu gıda maddelerinin sık tüketilmesi diyabet, obezite ve kalp hastalığı gibi sağlık durumlarıyla bağlantılıdır.
Düşük sodyum diyeti kişinin beslenme kalitesini artırır.
