2009 domuz gribi salgını sırasında 43 ila 89 milyon enfeksiyon vakası bildirilmiş, bir yıl boyunca 178 ülkede yaklaşık 1799 ölüm olmuştur.
2009 yılı domuz gribi pandemisinin yaygınlaştığı ve dünyanın panik yaşadığı bir yıldı. Pandemi sonrası, domuz eti yiyen ülkelerdeki insanlar, domuz eti yemeyi bıraktı ve raporlara göre birçok kişi, vegan beslenmeye geçiş yaptı.
Bir dönem dünya nüfusunu dehşete düşüren “domuz gribi nedir, öldürür mü” gibi konu ile ilgili merak edilen soruları cevaplayalım.
H1N1 nedir?
Domuz gribi başlangıçta domuzlarda görülen bir tür viral enfeksiyondur. İsmini buradan almaktadır. Domuzlar, grip virüsünü insanlara, özellikle veteriner hekimler ve domuz çiftçileri ile temas halinde olan kişilere bulaştırabilir.
Bu virüs domuzlardan kaynaklansa da, insandan insana da yayılır. Domuz gribi, virüsün adını taşıyan H1N1 gribi olarak da adlandırılır. Üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarına neden olur.
H1N1 virüs suşu 2009 yılında bilim insanları tarafından tanındı. Bu virüsün domuzlardan, kuşlardan ve insanlardan gelen virüslerin bir kombinasyonu olduğu tespit edildi.
Gribe benzer belirtilere neden olur ve gribin diğer türleri gibi, H1N1 de oldukça bulaşıcıdır ve insandan insana hızla yayılır. Basit bir hapşırma binlerce mikrobun havaya yayılmasını sağlar. Virüs masalarda ve kapı kolları gibi yüzeylerde bekler.
Domuz gribi ile baş etmenin en iyi yolu onu önlemektir. El temizliği, virüsün yayılmasını durdurmak için önemlidir. Enfekte insanlardan uzak durmak, kişiden kişiye bulaşmayı durdurmaya yardımcı olacaktır.
Domuz gribi semptomları grip hastalığına çok benzediğinden ikisi karıştırılır. Her iki enfeksiyonun nedenleri, influenza virüsünün farklı suşlarından kaynaklandığı için bazı farklılıklar da gösterir.
Domuz gribi neden olur?
H1N1 gribine bir influenza A virüsü neden olur. Grip virüsleri, mutasyon adı verilen bir süreçle genlerini sürekli olarak değiştirir. Domuz gribi virüsü de mutasyona uğrar.
H1N1 grip virüsü bulaşıcıdır. İnsandan insana bulaşır ve insanlar arasında kolayca yayılır. Mevsimsel grip ile aynı şekilde yayıldığı düşünülmektedir.
H1N1 grip virüsü bulaşmış bir kişi, semptomların ortaya çıkmasından 1 gün önce ve hastalandıktan 7 gün sonraya kadar virüsü başkalarına bulaştırabilir. Virüs vücuda göz, burun veya ağız yoluyla girerek insandan insana yayılır.
Kapı kolları, ATM düğmeleri ve sayaçlar gibi sert yüzeylerde kalabilir. Bu yüzeylere elleriyle dokunan ve ardından gözlerine, ağzına veya burnuna dokunan kişi virüsü alabilir.
Domuz gribi için risk faktörleri nelerdir?
Domuz gribi ilk ortaya çıktığında en çok beş yaş ve üzeri çocuklarda ve genç erişkinlerde yaygındı. Günümüzde domuz gribine yakalanma risk faktörleri, diğer grip türleri ile aynıdır.
Domuz gribi gelişme riskini artıran faktörler şunlardır:
55 yaşın üzerindeki yetişkinler ve 5 yaşın altındaki çocuklarda domuz gribi gelişme riski daha yüksektir.
HIV/AIDS gibi zayıf bir bağışıklığı olan kişiler daha kolay yakalanır.
Hamile kadınlarda domuz gribi olma riski daha yüksektir.
Kalp hastalığı, astım veya diyabet gibi hastalığı olanlarda risk fazladır.
Doktor fiziksel muayene yaparak, belirtileri sorar. Domuz gribi şüphesi varsa, grip virüsünü tespit etmek için test isteyecektir.
İnfluenza virüsünü saptamak için en yaygın kullanılan tanı testlerinden biri hızlı grip tanı testidir. Bunun için burundan veya boğazın arkasından bir sürüntü örneği alınır. Bu örnek daha sonra virüs suşunun varlığını gösteren antijenler için test edilir.
Domuz gribi nasıl tedavi edilir?
Tedavi genellikle domuz gribi semptomlarını hafifletmeyi amaçlar. Domuz gribi için tıbbi tedaviler arasında antiviral ilaçlar vardır. Enfeksiyonu önlemek için domuz gribi aşısı da mevcuttur.
Domuz gribi evde doğal tedavi
Dinlenmek: Dinlenmek, enfeksiyonla savaşacak olan bağışıklık sistemini güçlendirir.
Su içmek: Vücudun susuz kalmaması için bol miktarda sıvı, çorba ve su içmek gerekir.
Ağrı kesiciler: Ağrı kesicileri dikkatli bir şekilde kullanın.
Domuz gribi nasıl önlenir?
Tamamen iyileşene kadar evde kalın.
Ellerinizi düzenli olarak yıkayın.
Enfeksiyonun yayılmasını önlemek için öksürüyorsanız veya hapşırıyorsanız maske kullanın.
Hasta olan kişiler burun, ağız veya gözlerine dokunmamalıdır.
Hastalığın yayılmaması için kalabalık ortama girilmemelidir.
Domuz gribi sırasında neler yenir?
Domuz gribinde kişi kendini halsiz ve bitkin hisseder. Bazı gıdaları yemek, grip semptomlarını hafifletmeye yardımcı olacaktır:
Et suyu: Sıcak et suyu, dehidrasyonu önler.
Sarımsak: Sarımsak yemek, bağışıklığı güçlendirir. Böylece vücudun griple daha iyi savaşmasına yardımcı olur.
Yoğurt: Bağışıklığı güçlendirdiği için grip semptomlarını etkili bir şekilde giderir.
Bağışıklığı iyileştirmeye yardımcı olabilecek diğer yiyecekler arasında narenciye meyveleri, yeşil yapraklı sebzeler, brokoli ve yulaf ezmesi bulunur.
Domuz gribi sırasında belirli yiyeceklerden de kaçınmak gerekir:
Alkol
Kafein
Boğazdan geçişi zor olabilecek sert ve tırtıklı yiyecekler
Besin açısından fakir olduğu için işlenmiş gıdalar
Domuz gribi semptomlarının çoğu genellikle birkaç gün içinde hafiflese de, gripten tamamen kurtulmak bir hafta kadar sürer. Belirtiler şiddetli ise, enfeksiyondan kaynaklanan komplikasyonları önlemek için derhal tıbbi tedavi gerekir.
Domuz gribi komplikasyonları nelerdir?
Domuz gribi aşağıdaki gibi durumlara neden olabilir:
Kalp hastalığı ve astım gibi kronik durumların kötüleşmesi
Zatürre
Nöbet gibi nörolojik belirtiler
Solunum yetmezliği
Domuz gribi ne kadar sürer?
Domuz gribi semptomlarının en kötüsü yaklaşık beş gün sürer. Gripten tamamen kurtulmak ise bir ila iki haftayı bulabilir.
Domuz gribi ve kuş gribi arasındaki fark nedir?
Hem domuz gribi hem kuş gribi, grip virüsünün farklı suşlardan kaynaklanır. Domuz gribi H1N1 suşundan kaynaklanırken, kuş gribi H5N1 suşu tarafından tetiklenir. Bu enfeksiyonların her ikisinin de belirtileri, griple hemen hemen aynıdır.
H1N1 ilaçsız tedavi edilebilir mi?
En az komplikasyon riski olan hafif ila orta şiddette domuz gribi, yatak istirahati ve sıvı alımı ile kolayca tedavi edilir.
İki kez domuz gribi olunur mu?
Domuz gribi, mevsimsel grip gibi bir kereden fazla olabilir.
