Besin Zengini Domatesin Faydaları ve Zararları Nelerdir?

Salataların vazgeçilmez meyvesidir domates. Domatesi sebze olarak bildiğinizi biliyorum ama domates botanik olarak meyvedir. Çünkü biber, bamya, salatalık, patlıcan gibi bitkinin çiçeğinden yetişir. Botanik olarak sebze diye sınıflandırılsa da biz domatesi mutfakta sebze olarak kullanıyoruz. Domatesin faydaları arasında göz sağlığına iyi gelmesi, kan basıncını düşürmesi, mide problemlerini hafifletmesi sayılabilir. Ayrıca sindirime iyi gelir, kan dolaşımını uyarır, kolesterolü düşürür. Erken yaşlanmayı önlediği gibi iltihabı da azaltır. Farklı kanser türleriyle savaşmaya yardımcı olur.

Bilimsel olarak “Solanum lycopersicum” olarak adlandırılan domates, Güney Amerika’ya özgü it üzümü ailesinden bir bitkinin meyvesidir. Olgunlaştığında rengi kırmızıya dönen domates; sarı, turuncu, yeşil ve mor dahil olmak üzere çeşitli renklerde olabilir.

domatesin faydaları
Domatesin faydaları nelerdir?

Zengin bir vitamin ve mineral kaynağıdır. Domatesin faydaları bu zengin besin içeriğinden kaynaklanmaktadır.

Domatesin besin değeri

100 gram domatesin besin içeriği şöyledir:

  • Su: 89.44 g 
  • Kalori: 32 kcal 
  • Protein: 1.64 g 
  • Toplam yağ: 0.28 g 
  • Karbonhidrat: 7.29 g 
  • Lif: 1.9 g 
  • Toplam şekerler: 4.4 g
  • Kalsiyum: 34 mg 
  • Demir: 1.3 mg 
  • Magnezyum: 20 mg 
  • Fosfor: 32 mg 
  • Potasyum: 293 mg 
  • Sodyum: 186 mg 
  • Çinko: 0.27 mg 
  • C vitamini: 9.2 mg 
  • Tiamin: 0.08 mg 
  • Riboflavin: 0.05 mg 
  • Niasin: 1.22 mg 
  • B-6 vitamini: 0.15 mg 
  • Folat: 13 µg 
  • B-12 vitamini: 0 µg 
  • A vitamini: 11 µg
  • E vitamini (alfa-tokoferol): 1.25 mg 
  • D vitamini (D2 + D3): 0 µg 
  • K vitamini (filokinon): 5.3 µg 
  • Toplam doymuş: 0.04 g 
  • Toplam tekli doymamış: 0.04 g 
  • Yağ asitleri, toplam çoklu doymamış: 0.11 g 
  • Yağ asitleri, toplam trans: 0 g 
  • Kolesterol: 0 m

Domatesin faydaları

Önemli vitamin ve mineraller içerir

  • Domates zengin bir C vitamini kaynağıdır. C vitamini vücuda zarar veren serbest radikallerin etkisini önler.
  • Ayrıca A vitamini, potasyum ve demir kaynağıdır. Potasyum sinir sağlığını korurken, demir normal kan dolaşımını sürdürmeye yardımcı olur.
  • Kan pıhtılaşması ve kanamayı kontrol altında tutmak için gerekli olan K vitamini de domateste önemli miktarda bulunur.

Kanseri önleme yeteneği

  • Domates C vitamini gibi antioksidanlar bakımından zengindir.
  • Kansere neden olduğu bilinen serbest radikallerle mücadele ederek kanseri önler.

Kalp sağlığına faydası

  • Kalp hastalıkları ile ilgili yapılan araştırmalarda kanda düşük düzeyde likopen ve beta-karoten olması kalp krizi ve felç riskini artırmıştır.
  • Domates bu önemli maddeleri yüksek düzeyde sağlar.
  • Domates ürünleri kan damarlarının iç tabakası üzerinde koruyucu bir etki gösterir. Kanın pıhtılaşma riskini azaltır.
  • Bu özelliği ile de kalp sağlığına faydalıdır.

Göz sağlığını korur

  • Domateste göz sağlığına faydalı likopen, lutein ve beta-karoten gibi karotenoidler bulunur.
  • Bu karotenoid bileşikler yaşa bağlı makula dejenerasyonu ve diğer göz hastalıklarından korur.

Sindirime iyi gelir

  • Domatesin içeriğindeki su ve lif, kabızlık sorunu yaşayanlarda etkilidir.

Kan basıncını düzenler

  • Domatesteki likopen kan basıncını düşürür.
  • Bu lezzetli meyve, kan basıncını düşürdüğü bilinen bir mineral olan potasyum açısından da zengindir. Potasyum, sodyumun etkilerini azaltır. 
  • Bunun yanı sıra, potasyum kan damarlarının duvarlarındaki gerilimi hafifleterek, kan basıncını daha da azaltır. 
  • Ancak böbrek taşlarına yol açabileceğinden çok fazla potasyum tüketmemekte fayda var.

Menopoz semptomlarını hafifletir

  • Yapılan bir araştırma çalışması, domates suyu içmenin kaygı, halsizlik ve kalp atış hızı gibi menopoz semptomlarını hafiflettiğini belirlemiştir.

Sigaranın verdiği hasarı onarır

  • İçeriğinde bulunan kumarik asit ve klorojenik asit, sigaradaki ana kanserojen madde olan nitrozaminlere karşı savaşır.
  • Domateste yüksek miktarda bulunan A vitamini kanserojen maddelerin etkisini azaltır.

Domatesin hamilelere faydaları

  • C vitamini, hamilelik sırasında herhangi bir kadının kendini ve bebeğini sağlıklı tutmak için ihtiyaç duyduğu besinlerden biridir. Sağlıklı kemiklerin, dişlerin ve diş etlerinin oluşumuna yardımcı olur. 
  • Bu vitamin ayrıca hamilelik sırasında başka bir hayati besin olan vücuttaki demirin uygun şekilde emilmesine yardımcı olur.
  • Domatesteki likopen, hücre hasarına karşı korur. Domates yemek demirin biyoyararlanımını artırır. 
  • İçeriğindeki C vitamini hem annenin hem de bebeğinin sağlığının korunmasına yardımcı olur.

Domatesin cilde faydaları

  • Yapılan bir araştırmada domates salçası ve zeytinyağı karışımı cildi güneşin zararlarına karşı korumuştur.
  • İçeriğindeki likopen cildin genç kalmasını sağlar.
  • Gözenekleri sıkılaştırır.
  • Sivilceyi tedavi eder.
  • Donuk cildi canlandırır.
  • Cilt iltihabı ile savaşır.

Domatesin saça faydaları

  • Domatesteki A vitamini saçın güçlenmesini sağlar. 
  • Ayrıca saçı parlaklaştırır.
  • Domatesteki C vitamini saç sağlığını iyileştirir.

Domates zayıflatır mı?

  • Çin’deki bir araştırmaya göre, domates suyu vücut ağırlığını, vücut yağını ve bel çevresini önemli ölçüde azaltır.
  • Ayrıca kilo alımına neden olabilen kolesterol seviyelerini de düşürür. 
  • Büyük bir antioksidan kaynağı olmasının yanı sıra, domates lif bakımından zengindir ve kalorisi düşüktür. 
  • Böylece, tokluk hissini artırır. Hatta kalori alımını azaltır. Böylece zayıflamaya yardımcı olur.

Domatesi pişirmeli mi çiğ mi yemeli?

Çalışmalar domatesin pişirilmesinin besin değerini artırdığını göstermektedir. Özellikle antioksidan aktivitesini artırır. Likopen bileşiğinin etkinliğinin artmasını sağlar.

Domates nasıl seçilir ve saklanır?

  • Domates seçerken sapını koklayın. Zengin aromatik kokuya sahip olanlar daha iyidir.
  • Yuvarlak ve ağır olanları tercih edin. Tabi çürük ve leke olmamalı ayrıca buruşuk da olmamalıdır.
  • Taze ve olgun domatesleri serin ve karanlık bir yerde saklayın. Onları kök tarafı aşağıya gelecek şekilde koymanız ve birkaç gün içinde tüketmeniz tavsiye edilir.
  • Buzdolabında saklamak tavsiye edilmeyen bir durumdur. Çünkü lezzetini yok eder. Buzdolabına koyacaksanız, kullanmadan bir saat kadar önce dışarı çıkarın.
  • Konserve domates açılmadan 6 ay kadar dayanabilir. Açılırsa, bir haftaya kadar buzdolabındaki kapalı cam bir kapta saklayabilirsiniz. Domates salçası veya sosu 2 ay kadar buzdolabında durabilir.
Domatesin zararları nelerdir?

Yukarıda belirtildiği gibi domatesin faydaları saymakla bitmez. Fakat bu meyve herkeste aynı etkiyi göstermeyebilir ve fazla tüketildiğinde zararlı olabilir. Fazla yendiğinde domatesin ortaya çıkabilecek muhtemel yan etkileri şöyledir;

  • Domates asidiktir ve mide ekşimesine neden olabilir. 
  • Bazı kişilerde alerjiye neden olabilir. Domates alerjisinin belirtileri kurdeşen, deri döküntüleri, egzama, öksürük, hapşırma, boğazda kaşıntı hissi ve yüz, ağız ve dilin şişmesini içerir.
  • Şiddetli böbrek sorunları olan kişilerin, çok fazla su içerdiği için domates tüketimini sınırlamaları gerekebilir.
  • İrritabl bağırsak sendromu gibi bağırsak sendromu olanlarda, domates şişkinliği tetikleyebilir. 
  • Domatesin mükemmel bir likopen kaynağı olduğunu biliyoruz. Bu, sorun da olabilir. Aşırı likopen alımı, cildin koyu turuncu renklenmesi olan likopenodermiye neden olabilir.
  • Domates gibi asidik gıdalar mesaneyi tahriş edebilir ve idrar kaçırmaya neden olabilir. 

Kaynakça: 1

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir