Dikenli Kabak – Rodos Kabağı – Faydaları ve Nasıl Yenir?

Kabağın pek çok çeşidi olduğunu biliyoruz ama böylesini ne duydunuz ne de yediniz. Neden mi? Çünkü ülkemizde yeni yeni tanınmaya başlayan bir tür. Şekli armuta benziyor ve adından da anlaşılacağı gibi dikenli.

Armuta benzeyen kabak olur muymuş demeyin, oluyor. Adı de dikenli kabak (Sechium edule), kabakgil ailesinin Cucurbitaceae familyasına ait bir çeşidi.  

Aslen orta Meksika ve Latin Amerika’nın çeşitli yerlerinde yetişmekle birlikte günümüzde tüm dünyada yetiştirilmeye başlanmış. Ülkemizde rodos kabağı, diken kabağı, şayot (chayote) olarak da biliniyor.

Eminim dikenli kabak, az da olsa ilginizi çekebilmiştir. Şimdiye kadar çekmediyese, bundan sonra söyleyeceklerimden dolayı çekecektir. 

Çünkü bu kabağın, antioksidan etkisi nedeniyle, hastalıkları önleme yeteneği var. Bu da sağlığa pek çok faydası olduğu anlamına geliyor. Dikenli kabakla ilgili merak ettiklerinizi başlayalım anlatmaya. 

Chayote nedir?

Şayot (Sechium edule), yani bizim bildiğimiz adıyla dikenli kabak Cucurbitaceae veya kabak ailesine ait bir kabak türü. Bilmeyenler için hatırlatayım, kabak mutfakta bir sebze olarak kullanılsa da teknik olarak bir meyvedir. 

Dikenli kabak, yeşil renkli ve armut şeklindedir, beyaz iç eti olan bir dokuya sahip. Hafif, tatlı, sulu ve gevrek yapısından dolayı tadını jicamaya benzetenler var. Jicama nedir, bilmiyorum diyorsanız. buyrun bu yazıyı okuyun. 

Dikenli kabak, en yoğun sonbaharda olmak üzere yıl boyunca yetişiyor.

Dikenli kabak besin değeri

Bu kabağın en büyük özelliği, çeşitli vitaminler, mineraller ve lif sağlayan besin içeriğidir. Bir dikenli kabak (203 gram) aşağıdaki besin maddelerini içerir: 

Kalori: 39

Karbonhidrat: 9 gram

Protein: 2 gram

Yağ: 0 gram

Lif: 4 gram – Referans Günlük Alımın (RDI) % 14’ü

C Vitamini: RDI’nin % 26’sı

B9 Vitamini (folat): RDI’nin % 47’si

K Vitamini: RDI’nin % 10’u

B6 Vitamini: RDI’nin % 8’i

Manganez: RDI’nin % 19’u

Bakır: RDI’nin % 12’si

Çinko: RDI’nin % 10’u

Potasyum: RDI’nin % 7’si

Magnezyum: RDI’nin % 6’sı 

Besin yoğunluğunun yanı sıra, dikenli kabağın yağ, sodyum ve toplam karbonhidrat miktarı da düşüktür. Bu nedenle, oldukça sağlıklıdır ve zayıflamaya yardımcı bir besindir.

Dikenli Kabak Yararları Nelerdir? 

dikenli kabak zararları

  • Güçlü antioksidan içeriği

Dikenli kabağın yararlarının çoğu, antioksidan içeriğinden kaynaklanır. Antioksidanlar, hücresel hasara karşı koruyan, vücuttaki iltihabı ve stresi azaltan, çeşitli gıdalarda bulunan bileşiklerdir.

Bu sebzede bulunan antioksidanlar; kuersetin, mirisetin, morin ve kaempferol’dür. Bunlardan en dikkat çekeni mirisetindir. Araştırmalar, mirisetinin kanser ve diyabeti önleme özelliği olduğunu gösteriyor.

  • Doğal olarak mikropları engeller

Antimikrobiyal, mikroorganizmaları öldüren veya büyümelerini durduran anlamına gelir. Dikenli kabağın yaprağı, sapı ve tohumu, stafilokok bakterileri gibi antibiyotiğe dirençli olan bakteri suşlarına karşı mikrop öldürücü fayda sağlar.

  • Önemli folat içeriğine sahip

Folat önemli bir B vitamini formu. Nedir folatı önemli yapan? Bu B vitamini, insan vücudundaki hücresel bölünme ve DNA oluşumu için gerekli. Folat eksikliği durumunda enerjinizi kaybedersiniz, bağışıklık fonksiyonunuz bozulur.

Folat ayrıca, spina bifida gibi nöral tüp defektleri olarak adlandırılan doğum kusurlarının önlenmesine de yardımcı olur yani hamile kadınların yeterince alması için önemli bir besin.

Bunları anlattıktan sonra dikenli kabağın da önemli bir folat kaynağı olduğunu ve yukarıda sayılan faydaları elde etmeye yardımcı olabileceğini tahmin etmiş olmalısınız.

  • Kalp sağlığına faydası

Dikenli kabak yemek, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve zayıf kan akışı gibi çeşitli kalp hastalığı risk faktörlerini iyileştirir.

Hayvan ve test tüpü araştırması, bu sebzede bulunan bileşiklerin kan damarlarını gevşetmeye yardımcı olabileceğini, böylece kan akışını iyileştirdiğini ve kan basıncını azalttığını göstermektedir.

Bu sebzede bulunan mirisetin antioksidanının bazı hayvan çalışmalarında kolesterolü düşürdüğü de tespit edilmiştir.  

Kolesterolü düşürme ve kalp hastalığı risk faktörlerini azaltma etkisinin dikenli kabağın, lif içeriğinden kaynaklandığı da göz ardı edilmemelidir.

  • Kan şekerini dengeleme

Dikenli kabağın toplam karbonhidrat miktarının düşük ve çözünür lifinin yüksek olması, kan şekerini dengelemeye yardımcı olduğu anlamına gelir.

Çözünebilir lif, sindirimi ve karbonhidrat emilimini yavaşlatır, bu da yedikten sonra kan şekeri yanıtını azaltır. Ayrıca insülini etkileyerek kan şekeri kontrolünü iyileştirir. 

Bütün bu söylenenlerden dikenli kabağın şeker hastası olanlar için faydalı bir besin olduğu sonucuna varıyoruz.

  • Hamilelikte faydası

Yukarıda bahsedildiği gibi folat veya B9 vitamini tüm insanlar için önemlidir – ancak hamile olanlar veya hamile kalmayı planlayanlar için özellikle önemlidir.

Hamileliğin erken döneminde, folat, bebeğin beyin ve omuriliğinin doğru gelişmesi için gereklidir. Yeterli folat alımı, erken doğumların önlenmesinde de rol oynar.

Dikenli kabak mükemmel bir folat kaynağıdır. Bu nedenle, bu sebze ve diğer folat bakımından zengin yiyecekleri yemek, hamileliğin sağlıklı ilerlemesi açısından gereklidir.

  • Kanseri önleme

Yüksek meyve ve sebze tüketimi, çeşitli kanser türleri riskinin azalmasını sağlar.  Test tüpü çalışmaları, dikenli kabak bileşiklerinin, rahim ağzı kanseri ve lösemi gibi bazı kanser hücrelerinin büyümesini ve ilerlemesini yavaşlatabildiğine dikkat çekmektedir. 

  • Yaşlanma belirtilerini yavaşlatma

Yaşlanmaya serbest radikallerin neden olduğu biliniyor. 

Bazı araştırmalar, yüksek oranda antioksidan içeren gıdaları yemenin, hücreleri serbest radikal hasarlarından koruyarak yaşlanma sürecini yavaşlattığını göstermekte.

Dikenli kabak, C vitamini gibi yüksek oranda antioksidan içerir.  Antioksidan kapasitesine ek olarak, C vitamini, ciltte bulunan birincil proteinlerden biri olan kolajen üretimi için de gereklidir. Kolajen, cilde sağlam ve genç bir görünüm kazandırır.

Son zamanlarda yapılan bir test tüpü çalışmasında, dikenli kabak ekstraktının insan derisi hücreleri üzerinde UV radyasyonundan kaynaklanan hasara karşı güçlü bir koruyucu etkisi olduğu ortaya çıkmıştır. 

  • Karaciğere faydası

Yağlı karaciğer hastalığı, fazla yağın karaciğer dokusuna depolandığı bir durum. Karaciğerde çok fazla yağ olması, onun düzgün çalışmasını engeller.

Hem test tüpü hem de hayvan çalışmaları, dikenli kabak ekstresinin karaciğerde yağ birikmesine karşı koruma sağlayabileceğini ve böylece potansiyel olarak yağlı karaciğer hastalığını önleyebileceğini veya tedavi edebileceğini göstermektedir. 

  • Sindirimi destekler

Sindirim sistemi; detoksifikasyon, bağışıklık ve besinlerin sindirimi ve emilimi gibi çeşitli temel işlevlerden sorumludur. Sindirimi destekleyen bitki bileşikleri olan flavonoidler, dikenli kabakta yüksek miktarda bulunur.

Flavonoid bakımından zengin gıdalar, sindirim kanalındaki atık ürünlerin uzaklaştırılması ve atılmasında rol oynayan sindirim enzimlerine yardımcı olur.

Dikenli kabak gibi lif bakımından zengin yiyecekleri yemek, bağırsak fonksiyonu ve sağlıklı bağırsak bakterilerinin korunmasını sağlar.

Bu yararlar bağırsak düzenini teşvik eder, kalp hastalığı, tip 2 diyabet ve kolon kanseri gibi çeşitli kronik durumların önlenmesinde rol oynar. 

Dikenli kabak zayıflatır mı?

Bu sebzenin kalorisi düşük ve yüksek miktarda lif sağlar. Bu iki özellik kilo vermeye yardımcı besinlerin özellikleridir.

Lif, midenin boşalma hızını yavaşlatır, bu da uzun süre tok hissetmeye, yiyecek alımını azaltmaya ve dolayısıyla kilo vermeye yardımcı olur.

Dikenli kabak nasıl yenir?

Çok yönlü ve hazırlaması kolay olan bu parlak yeşil ve armut biçimli kabağın kabuklarının üzerinde çok fazla diken var. Hafif lezzeti, hem tatlı hem de tuzlu yiyeceklere tat katar.

Botanik olarak meyve olarak sınıflandırılmasına rağmen, dikenli kabak sebze olarak pişirilir. Kabuğunun her kısmı, derisi, eti ve tohumları dahil olmak üzere yenebilir. Çiğ veya pişmiş olarak tüketilir.

Çiğ olarak, smoothie, lahana salatası ve salatalara kullanılır. Alternatif olarak, buharda pişirilir, kavrulur veya kızartılır. Çorba ve sebze yemeklerinde de kullanılır. 

Dikenli kabak zararları neler?

Dikenli kabağa bazılarının alerjisi var. Belki sizin de vardır. Denemeden bilemezsiniz. Kabağı elledikten veya yedikten sonra alerjik reaksiyon belirtileri gösterirseniz, yemeyi bırakın ve doktora başvurun.

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir