Demir Eksikliği Anemisi Belirtileri Nelerdir? Tedavisi Nasıl Yapılır?

Demir eksikliği sık karşılaşılan mineral eksikliklerinden biridir. Vücutta demirin eksik olması veya yeterince emiliminin gerçekleşmemesi, bazı hastalıklara yol açar. Bunlardan biri de demir eksikliği anemisidir. Demir eksikliği anemisi belirtileri arasında eller ve ayaklarda soğukluk, halsizlik, tırnakların kırılması ve cildin solukluğu yer alır.

Demir eksikliği anemisi nedir?

Anemi, kırmızı kan hücrelerinde (RBC’ler) hemoglobin seviyesi azaldığında ortaya çıkar. Hemoglobin, RBC’lerdeki dokulara oksijen taşımaktan sorumlu olan proteindir.

Demir eksikliği anemisi en sık görülen anemi türüdür ve vücutta yeterli miktarda demir minerali bulunmadığında ortaya çıkar.

Vücudun hemoglobin yapmak için demire ihtiyacı vardır. Kan akışında yeterli demir olmadığında, vücudun geri kalanı ihtiyaç duyduğu oksijen miktarını alamaz.

Yaygın bir durum olsa da, birçok kişi demir eksikliği anemisi olduğunun farkında değildir. Çocuk doğurma çağındaki kadınlarda, demir eksikliği anemisi hastalığının en yaygın nedeni, ağır adet kanaması veya hamilelik nedeniyle kandaki demir kaybıdır.

Beslenme yetersizliği veya vücudun demir emilimini etkileyen bağırsak hastalıkları da buna neden olabilir.

demir eksikliği anemisi belirtileri

Demir eksikliği anemisi neden olur?

Demir eksikliği en sık görülen anemi nedenidir. Nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz.

  • Uzun süre boyunca yetersiz demir alımı
  • Adet döneminde yaşanan kan kaybı veya hamilelik döneminde anneyle birlikte bebeğin artan demir ihtiyacı, doğurganlık çağındaki kadınlarda demir eksikliği anemisi sebeplerindendir.
  • Mide ülseri, kolondaki polipler, kolon kanseri iç kanamaya neden olabilir. Bu da demir eksikliği anemisini tetikler.
  • Yeterli demir tüketilse de bağırsakları etkileyen belirli bozukluklar veya ameliyatlar, vücudun demir emilimini engeller.
  • Bir kadında endometriozis varsa, abdominal veya pelvik bölgede gizlendiğinden göremediği ağır kan kaybına neden olabilir.

Demir eksikliği anemisi belirtileri nelerdir?

Belirtiler başlangıçta hafif olabilir ve fark edilmeyebilir. Çoğu kişi rutin kan testi yaptırana dek hafif aneminin farkında olmaz.

Orta ila şiddetli demir eksikliği anemisinin belirtileri arasında şunlar bulunur:

  • Yorgunluk ve halsizlik
  • Soluk ten
  • Nefes darlığı
  • Baş dönmesi
  • Toprak, buz veya kil gibi yiyecek olmayan maddeleri yemek için garip bir istek.
  • Bacaklarda karıncalanma hissi
  • Dil şişmesi veya ağrısı
  • El ve ayaklarda soğukluk
  • Hızlı veya düzensiz kalp atışı
  • Kırılgan tırnaklar
  • Baş ağrısı

Demir eksikliği anemisi kimlerde görülür?

Anemi yaygın bir durumdur ve her yaştan hem erkek hem de kadında ortaya çıkabilir. Bazı insanlar, diğerlerinden daha fazla demir eksikliği anemisi riski altındadır:

  • Çocuk doğurma çağındaki kadınlar
  • Hamile kadınlar
  • Yetersiz beslenenler
  • Sık sık kan bağışı yapanlar
  • Bebekler ve çocuklar, özellikle erken doğanlar veya büyüme çağındakiler
  • Etin yerine başka demir kaynakları tüketmeyen vejetaryenler.

Demir eksikliği anemisi nasıl teşhis edilir?

Doktor demir eksikliği anemi tanısını kan testleri ile koyar. Bu testler şunlardır:

Tam kan hücresi (CBC) testi

Tam kan sayımı (CBC), genellikle doktorun kullanacağı ilk testtir. CBC, kandaki şu bileşenlerin miktarını ölçer:

  • Kırmızı kan hücreleri (RBC’ler)
  • Beyaz kan hücreleri (WBC’ler)
  • Hemoglobin
  • Hematokrit
  • Trombositler

Diğer testler

Anemi CBC testi ile doğrulanabilir. Doktor, aneminin ne kadar şiddetli olduğunu belirlemek ve tedavinin belirlenmesine yardımcı olmak için ek kan testleri isteyebilir. Kanı mikroskopla inceleyebilir. Yapılabilecek diğer kan testleri şunlardır:

  • Kandaki demir seviyesi 
  • RBC
  • Ferritin düzeyleri
  • Total demir bağlama kapasitesi (TDBK)

Ferritin, vücutta demir depolanmasına yardımcı olan bir proteindir. Düşük ferritin seviyeleri, düşük miktarda demir depolandığını gösterir. Demir taşıyan transferrin miktarını belirlemek için TIBC testi kullanılır. Transferrin demiri taşıyan bir proteindir.

İç kanama testleri

Doktor iç kanamanın kansızlığa neden olduğundan şüpheleniyorsa, ek testler isteyecektir. Yapabilecek bir test dışkıda kan aramak için dışkıda gizli kan testidir. Dışkıdaki kan, bağırsaklardaki kanamaya işaret edebilir.

Kadınlarda demir eksikliği anemisi

Gebelik, ağır adet kanaması ve uterus fibroidleri, kadınların bu rahatsızlığı yaşama ihtimalinin daha yüksek olmasının nedenleridir.

Bir kadının adet kanaması, diğer kadınlardan daha fazla ve daha uzun sürüyorsa ağır adet kanaması oluşur. Tipik adet kanaması 4 ila 5 gün sürer ve kaybedilen kan miktarı 2 ila 3 yemek kaşığı arasında değişir. Ağır adet kanaması yaşayan kadınlar yedi günden uzun süre bu dönemi yaşarlar ve normalin iki katı kan kaybederler.

Doğurganlık çağındaki kadınların yüzde 20’sinde demir eksikliği anemisi olduğu tahmin edilmektedir.

Gebe kadınların da demir eksikliğine bağlı anemi olma olasılığı daha yüksektir. Çünkü büyüyen bebeklerini desteklemek için daha fazla kan gerekir.

Demir eksikliği anemisi nelere yol açar?

Demir eksikliği anemisi olanların çoğu hafif geçirir. Bu durum komplikasyona neden olmaz. Durum genellikle kolayca düzeltilir. Ancak anemi veya demir eksikliği tedavi edilmezse, başka sağlık sorunlarına yol açabilir:

  • Hızlı veya düzensiz kalp atışı: Anemi olduğunuzda, kalbinizin düşük oksijen miktarını telafi etmek için daha fazla kan pompalaması gerekir. Bu düzensiz kalp atışına yol açabilir.
  • Hamilelik komplikasyonları: Ciddi demir eksikliği vakalarında, çocuk prematüre ya da düşük doğum ağırlığı ile doğabilir. Hamile kadınların çoğu, bunun olmasını önlemek için doğum öncesi bakımlarının bir parçası olarak demir takviyesi alır.
  • Bebeklerde ve çocuklarda büyümenin gecikmesi: Aşırı derecede demir eksikliği olan bebekler ve çocukların gelişimi gecikebilir. Ayrıca enfeksiyonlara daha yatkın olurlar.
Demir eksikliği anemisi tedavisi nasıl yapılır?

Takviye almak

Demir takviyesi, vücuttaki demir seviyelerinin yenilenmesine yardımcı olur. Doktor tavsiyesi olmadan kullanılmamalıdır ve dozu doktor tarafından ayarlamalıdır. Fazla demir almak, eksikliği kadar vücuda zarar verebilir.

Beslenme

Bu rahatsızlığın tedavisi için besinlerden yeterli demir almak önemlidir.

Demir eksikliği anemisi için ne yenmeli?

  • Kırmızı et
  • Koyu yeşil yapraklı sebzeler
  • Kuru meyveler
  • Fındık gibi kuruyemişler
  • Demir takviyeli tahıllar

C vitamini vücudun demiri emmesine yardımcı olur. Eğer demir takviyesi alıyorsanız, doktor tabletleri bir bardak portakal suyu veya narenciye gibi bir C vitamini kaynağıyla birlikte almanızı önerebilir.

Altta yatan kanama nedenini tedavi etmek

Aşırı kanama eksikliğe neden olursa, demir takviyesi yardımcı olmaz. Doktor, ağır kanaması olan kadınlara doğum kontrol hapları verebilir. Bu, her ay adet kanaması miktarını azaltabilir.

Demir eksikliği anemisi nasıl geçer?

Bu hastalığın en doğal tedavisi demir eksikliğini önlemektir. Demir eksikliği anemisinin önlenmesi için demir ve C vitamini bakımından zengin gıdalarla beslenmek gerekir. Anneler, bebeklerini anne sütü veya demir takviyeli bebek maması ile beslemelidir. Demir içeriği yüksek yiyecekler şunlardır:

  • Kuzu eti, tavuk ve sığır eti gibi etler
  • Fasulye
  • Kabak ve kabak çekirdeği
  • Ispanak gibi yeşil yapraklı sebzeler
  • Kuru üzüm ve diğer kuru meyveler
  • Yumurta
  • İstiridye, sardalye, karides gibi deniz ürünleri

C vitamini açısından yüksek gıdalar şunlardır:

  • Portakal, greyfurt, çilek, kivi, kavun gibi meyveler
  • Brokoli
  • Kırmızı ve yeşil biber
  • Brüksel lahanası
  • Karnabahar
  • Domates
  • Yeşillikler

Kaynakça: 1

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir