Çay, dünyanın en sevilen ve en çok tüketilen içeceklerinden biridir.
En popüler çeşitleri yeşil, siyah ve oolong çayıdır- hepsi Camellia sinensis bitkisinin yapraklarından yapılır.
Çay, yüzyıllardır geleneksel tıpta iyileştirici özellikleri için kullanılmaktadır. Modern araştırmalar da çaydaki bitki bileşiklerinin kanser, obezite, diyabet ve kalp hastalığı gibi kronik durumların riskini azaltmada etkili olabileceğini belirtmektedir.
Dozunda içildiğinde sağlıklı olsa da, günde 3-4 bardaktan (710-950 ml) fazla çay içmenin zararları olabilir.
İşte aşırı çay içmenin zararları…
Fazla Çay İçmenin Zararları
Demir emilimini azaltır
Çay, tanenler adı verilen bir bileşik sınıfı açısından zengin bir kaynaktır. Tanenler, bazı gıdalarda demire bağlanabilir ve sindirim sisteminde emilim için kullanılamaz hale gelir.
Demir eksikliği, dünyadaki en yaygın besin eksikliklerinden biridir, demir seviyeleriniz düşükse, fazla çay içmek, durumu kötüleştirebilir.
Çaydaki tam tanen miktarı, türüne ve nasıl hazırlandığına bağlı olarak değişir. Günde 3 veya daha az bardak (710 ml) içmek, çoğu insan için güvenlidir.
Demir seviyeleriniz düşük ve çay içmeyi seviyorsanız, öğünler arasında içebilirsiniz. Böylece vücudun demiri emme yeteneği daha az etkilenir.
Kaygı, stres ve huzursuzluğu artırır
Çay yaprakları doğal olarakkafein içerir. Çaydan veya başka bir kaynaktan kafein tüketmek, kaygı, stres ve huzursuzluk duygularını tetikler.
Ortalama bir fincan (240 ml) çay, çeşitine ve demleme yöntemine bağlı olarak yaklaşık 11–61 mg kafein içerir.
Siyah çay, yeşil ve beyaz çeşitlerden daha fazla kafein içerir ve çayı ne kadar uzun süre demlerseniz, kafein içeriği o kadar yüksek olur.
Araştırmalara göre, günde 200 mg’ın altında kafein tüketmek, kaygıya neden olmaz. Yine de, bazı insanların kafeinin etkilerine diğerlerinden daha duyarlı olduğunu unutmamak gerekir.
Kafeinsiz bitki çaylarını da tercih edebilirsiniz. Bitki çayları, Camellia sinensis bitkisinden elde edilmedikleri için gerçek çay olarak kabul edilmez. Bunun yerine çiçekler, otlar ve meyveler gibi çeşitli kafeinsiz içeriklerden yapılır.
Çay doğal olarak kafein içerir, aşırı içmek uykuyu etkileyebilir.
Melatonin, beyne uyku zamanı geldiğini bildiren bir hormondur. Bazı araştırmalar, kafeinin melatonin üretimini engelleyerek, uyku kalitesinin düşmesine neden olabileceğini göstermektedir.
İnsanlar kafeini farklı oranlarda metabolize eder ve herkesin uyku düzenini nasıl etkilediğini tam olarak tahmin etmek zordur.
Uykusuzluk yaşıyorsanız ya da uyku kaliteniz düşükse ve düzenli olarak kafeinli çay içiyorsanız, özellikle kafein içeren diğer içecekleri de tüketiyorsanız, kafein tüketimini azaltmayı deneyin.
Bulantı yapar
Çaydaki bazı bileşikler, özellikle büyük miktarlarda veya aç karnına içildiğinde bulantıya neden olabilir.
Çay yapraklarındaki tanenler, çayın acı ve kuru tadından sorumludur. Tanenlerin sert yapısı, sindirim dokusunu tahriş edebilir, bu da potansiyel olarak mide bulantısı veya mide ağrısı gibi rahatsız edici semptomlara yol açabilir.
Bu etkiye yol açan çay miktarı kişiye göre değişir. Hassas kişiler 1-2 bardak (240-480 ml) çay içtikten sonra bu semptomları yaşayabilirken, bazıları herhangi olumsuz bir etki hissetmeden 5 bardaktan (1,2 litreden) fazla içebilir.
Çay içtikten sonra bu belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, içtiğiniz toplam çay miktarını azaltabilirsiniz.
Ayrıca çayı süt ekleyerek de içebilirsiniz. Tanenler gıdalardaki proteinlere ve karbonhidratlara bağlanır, bu da sindirim sistemi tahrişini en aza indirir.
Mide ekşimesine neden olabilir
Çaydaki kafein mide ekşimesine neden olabilir veya önceden var olanasit reflü semptomlarını şiddetlendirebilir.
Araştırmalar, kafeinin özofagusu mideden ayıran sfinkteri gevşettiğini ve asidik mide içeriğinin yemek borusuna daha kolay geçmesine izin verdiğini gösteriyor.
Kafein ayrıca toplam mide asidi üretiminde bir artışa neden olabilir.
Tabii ki, çay içmek mutlaka mide ekşimesine neden olmaz. İnsanlar aynı gıdalara farklı tepki verirler.
Gebelik komplikasyonlarına neden olabilir
Hamilelik sırasında çay gibi içeceklerden yüksek düzeyde kafein almak, bebek doğum ağırlığının düşük olması ve düşük yapma gibi komplikasyon riskini artırır.
Hamilelik sırasında kafeinin tehlikeleri hakkındaki veriler belirsizdir ancak çoğu araştırma, günlük kafein alımını 200-300 mg’ın altında tutmanın güvenli olduğunu belirtmiştir.
Bazı insanlar hamilelik sırasında kafeine maruz kalmamak için normal çay yerine kafeinsiz bitki çaylarını tercih eder. Bununla birlikte, tüm bitki çaylarının hamilelik sırasında tüketilmesi güvenli değildir.
Örneğin, karayılan otu veya meyan kökü içeren bitki çayları erken doğuma neden olabilir, bundan dolayı bu bitki çaylarından kaçınılmalıdır.
Baş ağrısı oluşabilir
Ara ara kafein tüketimi, belirlibaş ağrısı tiplerini hafifletmeye yardımcı olabilir ancak sürekli içmek, ters etki meydana getirebilir.
Çaydan düzenli olarak kafein almak, tekrarlayan baş ağrılarına neden olabilir.
Bazı araştırmalar, günde 100 mg kadar az kafeinin günlük baş ağrısının tekrarlamasına katkıda bulunabileceğini ancak bir baş ağrısını tetiklemek için gereken tam miktarın kişinin toleransına bağlı olarak değişebileceğini göstermektedir.
Baş dönmesine neden olabilir
Baş dönmesi çayın çok rastlanan bir yan etkisi olmasa da, bunun nedeni çaydan çok fazla kafein almak olabilir.
Bu belirti 400-500 mg’dan daha yüksek dozda, yaklaşık 6-12 fincan (1.4-2.8 litre) çay içildiğinde oluşabilir. Hassas kişilerde daha küçük dozlarda da ortaya çıkabilir.
Bir seferde çok fazla çay içmemelisiniz. Çay içtikten sonra sık sık başınızın döndüğünü fark ederseniz, çayı azaltın ve bir doktora gidin.
Kafein bağımlılığı oluşabilir
Kafein alışkanlık yapan bir uyarıcıdır, çaydan veya başka herhangi bir kaynaktan düzenli olarak alınması bağımlılığa yol açabilir.
Kafeine bağımlı olan biri, kafein almadığında baş ağrısı, sinirlilik, kalp hızında artış ve yorgunluk hisseder.
Bağımlılık geliştirmek için gereken maruz kalma seviyesi kişiye bağlı olarak önemli ölçüde değişebilir.
Çayda Kaç Kalori Var?
Çay, dünya nüfusunun üçte ikisi tarafından tüketilen bir içecektir. Çay tüketiminde dünyada önde gelen ülkelerden biriyiz. Gün içinde bardak bardak çay içiyoruz.
Çaya şeker ekler misiniz, yoksa şekersiz mi içersiniz? Peki “çay kaç kalori” diye hiç merak ettiniz mi?
Hayatımızda önemli bir yere sahip olan bu içeceğin kalorisini merak ediyorsanız işte “1 bardak çay kaç kalori”, “şekerli çay kaç kalori”, “şekersiz çay kaç kalori” sorularının cevabı…
Şekersiz çay kaç kalori?
Çay, Camellia sinensis bitkisinin yaprak, tomurcuk veya gövdesi üzerine sıcak su dökülerek hazırlanan minimal işlenmiş bir içecektir.
Bitkinin bu kısımları sadece eser miktarda karbonhidrat içerdiğinden, çay neredeyse kalorisizdir.
Örneğin, 240 ml taze demlenmiş siyah çay, ihmal edilebilir olarak kabul edilen 2 kaloriye sahiptir.
Çayın neredeyse hiç kalorisi olmamasına rağmen, süt ve şeker gibi eklenen bileşenler kalorisini önemli ölçüde artırır.
Bu dört çay, Camellia sinensis bitkisinden elde edilir, aralarındaki fark yaprakların fermente edilme şeklindedir.
Sadece sıcak su ile hazırlandığında, kalori sayıları 240 ml fincan başına, 2-3 kalori kadar düşük bir miktardır.
Genellikle bu çaylar şeker ve bal ile tatlandırılarak içilir. Çaya sadece 1 çay kaşığı (4 gram) şeker eklediğinizde, içeceğinize 16 kalori, 1 yemek kaşığı (21 gram) bal ile 21 kalori eklersiniz.
Bitki Çayları
Bitkisel çaylar, Camellia sinensis dışındaki bitkilerden otlar, kuru meyveler, yapraklar, çiçekler veya tomurcuklardan demlenerek yapılır.
Bazı popüler bitkisel çaylar, terapötik özellikleriyle ünlü papatya, nane, lavanta, rooibos ve hibiskus çayıdır.
Geleneksel çaylar gibi, kalori içeriği önemsiz olarak kabul edilir.Hibiskus çayı gibi bazıları kalorisizdir.Yine de, tatlandırıcı veya süt eklerseniz, kalori sayısı artar.
Sonuç olarak;
Çay, dünyadaki en popüler içeceklerden biridir. Sadece lezzetli değil, aynı zamanda iltihaplanmanın azalması ve kronik hastalık riskini düşürme gibi çok sayıda sağlık yararıyla da bağlantılıdır.
Orta düzeyde tüketim çoğu insan için sağlıklı olsa da, çok fazla içmek anksiyete, baş ağrısı, sindirim sorunları ve uyku düzeninin bozulması gibi olumsuz yan etkilere yol açabilir.
Çoğu insan, herhangi bir yan etki olmaksızın günde 3-4 bardak (710-950 ml) çay içebilir ancak bazıları daha düşük dozlarda yan etkiler yaşayabilir.
Çay içmekle ilişkili bilinen yan etkilerin çoğu, kafein ve tanen içerikleri ile ilgilidir. Bazı insanlar bu bileşiklere diğerlerinden daha duyarlıdır. Bu nedenle, çay alışkanlığınızın sizi kişisel olarak nasıl etkileyebileceğine dikkat etmeniz gerekir.
