Yazının İçeriği
- Beyaz Çay Nedir?
- Beyaz Çayın Özellikleri
- Beyaz Çayın Yararları Nelerdir?
- Yüksek oranda antioksidan sağlar
- Kanser hücrelerini öldürebilir
- Üreme fonksiyonunu iyileştirir
- Beyin sağlığını korur
- Kolesterol seviyelerini düşürür
- Diyabet tedavisine yardımcı olabilir
- Kalbe faydalıdır
- Böbreklere faydalı olabilir
- Karaciğer sağlığını iyileştirir
- Dişlere iyi gelir
- Sivilce tedavisine yardımcı olur
- Yaşlanma karşıtı etkiye sahiptir
- Beyaz Çayın Cilde ve Saça Faydaları
- Beyaz Çay Nasıl Zayıflatır?
- Beyaz Çayın Kafein Miktarı
- Beyaz Çayın Yeşil ve Siyah Çaydan Farkı
- Beyaz Çay Nasıl Demlenir?
- Beyaz Çayın Zararı Var mı?
Beyaz çay çoğunlukla daha popüler çay çeşitleri arasında gözden kaçırılır. Ancak, diğer çay türleri kadar sağlık yararlarına sahiptir ve kendine özgü tatlı ve hafif bir lezzeti vardır.
Besin profili genellikle yeşil çay ile karıştırılır ve benzer görünüşü nedeniyle “hafif yeşil çay” olarak da adlandırılır.
Beyin gelişimi, üreme ve ağız sağlığı da dahil olmak üzere birçok fayda sağlar; kolesterolü düşürür ve yağ yakmayı hızlandırır.
İşte “beyaz çay ne işe yarar”, “beyaz çayın faydaları nelerdir”, “beyaz çayın zararları nelerdir”, “beyaz çay ne zaman içilmeli”, “beyaz çay nasıl hazırlanır” sorularının cevapları…
Beyaz Çay Nedir?
Beyaz çay, Camellia sinensis bitkisinin yapraklarından yapılır. Bu, yeşil veya siyah çay gibi diğer çeşit çayları yapmak için kullanılan aynı bitkidir.
Çoğunlukla Çin’de hasat edilmekle birlikte, Tayland, Hindistan, Tayvan ve Nepal gibi diğer bölgelerde de üretilmektedir.
Neden beyaz çay diyoruz? Bunun nedeni bitkinin tomurcuklarının ince, gümüşi beyaz tellere sahip olmasıdır.
Beyaz çaydaki kafein miktarı, siyah veya yeşil çaya kıyasla çok daha azdır.
Bu çay türü, en az asitli çaylardan biridir. Bitki hala tazeyken hasat edilir, bu da çok farklı bir lezzete yol açar. Beyaz çayın tadı narin ve hafif tatlı olarak tanımlanır ve diğer çay türleri gibi oksitlenmediğinden çok daha hafiftir.
Diğer çay türleri gibi beyaz çay da polifenoller, kateşinler ve antioksidanları bol miktarda içerir. Bu nedenle, yağ yakma ve kanser hücrelerinin dışarı atılması gibi yararlar sağlar.
Beyaz Çayın Özellikleri
Antioksidanlar
Beyaz çaydaki antioksidanların seviyesi yeşil ve siyah çayınkine benzer.
Epigallocatechin Gallate ve Diğer Kateşinler
Beyaz çay, kanser gibi kronik hastalıklarla mücadelede çok yararlı olan EGCG de dahil olmak üzere çeşitli aktif kateşinler içerir.
Tanenler
Beyaz çaydaki tanen seviyeleri diğer çeşitlere kıyasla daha düşük olsa da, birçok koşulu önlemede yine de faydalıdır.
Theaflavinler (TFs)
Bu polifenoller, çayın acılığına ve burukluğuna doğrudan katkıda bulunur. Beyaz çayda bulunan TF miktarı, siyah ve yeşil çaylara kıyasla en düşüktür. Bu, çaya tatlı bir lezzet verir.
Thearubigins (TRs)
Hafif asidik thearubiginler siyah çayın renginden sorumludur. Beyaz çayda siyah ve yeşil çaylara göre daha az miktarda bulunurlar.
Beyaz Çayın Yararları Nelerdir?
Yüksek oranda antioksidan sağlar
Beyaz çay, zararlı serbest radikalleri yok etmeye ve hücrelere karşı oksidatif strese karşı koymaya yardımcı olan antioksidanlar ile yüklüdür.
Bu yararlı bileşiklerin koroner kalp hastalığı, kanser ve şeker hastalığı gibi kronik hastalık riskini azalttığı belirtilmektedir.
Bazı araştırmalar, beyaz çay ve yeşil çayın karşılaştırılabilir seviyelerde antioksidan ve polifenol içerdiğini keşfetti. Yeşil çay, tonlarca antioksidan içerir ve hatta en yüksek antioksidan seviyesine sahip gıdalardan biri olarak düşünülür.
Ağız sağlığına faydalıdır
Beyaz çay, polifenoller ve tanenler gibi bitki bileşikleri de dahil olmak üzere, ağız sağlığını geliştirmeye yardımcı olabilecek birçok bileşik içerir.
Bu bileşikler, bakterilerin büyümesini bloke ederek plak oluşumunu azaltmaya yardımcı olabilir.
Kanser hücrelerini öldürebilir
Yüksek konsantrasyonda antioksidan sayesinde, bazı çalışmalar beyaz çayın kanserle mücadele özelliklerine sahip olabileceğini keşfetti.
Kanser Önleme Araştırması’nda yayınlanan bir test tüpü çalışması, kanser hücrelerini öldürdüğü tespit edilen beyaz çay özü ile akciğer kanseri hücrelerini tedavi etti.
Başka bir test tüpü çalışması beyaz çay ekstresinin kolon kanseri hücrelerinin yayılmasını durdurmanın ve hasara karşı sağlıklı hücreleri korumanın mümkün olduğunu göstermiştir.
Üreme fonksiyonunu iyileştirir
Birden fazla çalışma, beyaz çayın üreme sağlığını geliştirmesine ve özellikle erkeklerde doğurganlığı artırmaya yardımcı olabileceğini bulmuştur.
Bir hayvan araştırmasında, predediyabetik sıçanlara beyaz çay vermenin, serbest radikallerin neden olduğu testiküler oksidatif hasarı önlediği ve sperm kalitesinin korunmasına yardımcı olduğunu buldu.
Beyin sağlığını korur
Araştırma, beyaz çayın, yüksek kateşin içeriğinden dolayı beyin sağlığını korumaya yardımcı olabileceğini gösteriyor.
2011’de İspanya’daki San Jorge Üniversitesi’nden bir test tüpü çalışması, beyaz çay özütünün sıçan beyin hücrelerini oksidatif stres ve toksisiteye karşı etkili bir şekilde koruduğunu gösterdi.
Nörotoksisite Araştırması’nda yayınlanan İspanya’nın bir başka test tüpü çalışması da beyaz çay özütünün beyin hücrelerinde oksidatif hasarı önlediğini bulmuştur.
Beyaz çay ayrıca, yaşlılarda bilişsel işlevleri geliştirdiği ve bilişsel düşüş riskini azalttığı gösterilen, yeşil çay ile benzer bir antioksidan profili içermektedir.
Kolesterol seviyelerini düşürür
Kolesterol kanda bulunan yağ benzeri bir maddedir. Vücudumuzda kolesterol ihtiyacı olmasına rağmen, aşırı miktarda olması plakların arterlerde birikmesine neden olabilir ve arterlerin daralmasına ve sertleşmesine neden olabilir.
Beyaz çay, kolesterolü düşürerek, kalbe yarar sağlar. Bir hayvan çalışmasında, diyabetik farelerin beyaz çay özütü ile işleme tabi tutulması, toplam ve kötü LDL kolesterol seviyelerinin azalmasına neden olmuştur.
Kolesterolü düşürmenin diğer yolları doğal olarak sağlıklı omega 3 yağ asitleri ile daha yüksek lifli gıdaları yeme ve şeker alımını, rafine karbonhidratları, trans yağ ve alkolü sınırlandırmayı içerir.
Diyabet tedavisine yardımcı olabilir
Değişen yaşam tarzları ve kötüleşen yaşam tarzı alışkanlıklarıyla birlikte, diyabet maalesef daha yaygın bir fenomen haline geliyor.
Araştırmalar, beyaz çaya diyabeti tedavi etme ve hatta önleme yeteneği açısından olumlu bir ışık tutmaktadır.
Çin’deki bir çalışmada yapılan insan deneyleri, düzenli beyaz çay tüketiminin diyabet hastalarına önemli ölçüde fayda sağlayabileceğini gösterdi.
Portekiz’de yapılan bir çalışma, beyaz çay tüketiminin prediyabetin erkek üreme sağlığı üzerindeki zararlı etkilerine karşı koymanın doğal ve ekonomik bir yolu olabileceğini öne sürdü.
İnflamasyonu azaltmaya yardımcı olur
Kateşinler burada büyük rol oynarlar – iltihabı azaltırlar ve ayrıca kronik iltihaplanma (kanser, diyabet ve ateroskleroz gibi) ile bağlantılı hastalık riskini azaltırlar.
Bir Japon çalışmasında, kateşinlerin kasların iltihaplanmasını baskıladığı ve egzersiz sonrası iyileşmeyi hızlandırdığı bulundu.
Ayrıca fibroza (genellikle yaralanmaya bağlı bağ dokusunun skarlaşmasına) neden olan faktörlerin etkilerini baskıladıkları bulunmuştur.
Beyaz çayda bulunan EGCG, mükemmel anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Soğuk algınlığı ve grip gibi ilgili rahatsızlıkları tedavi eder ve ayrıca influenzaya neden olan virüs de dahil olmak üzere çeşitli bakteri ve virüsleri öldürür. EGCG ayrıca çevresel kirleticiler nedeniyle iltihaplanmanın neden olduğu aterosklerozla savaşır.
Kalbe faydalıdır
Beyaz çayın diğer çay türlerine kıyasla en fazla antioksidan içerdiği bulunmuştur. Beyaz çayda bulunan kateşinler, kolesterol seviyelerini düşürdüğü, kan basıncını düşürdüğü ve kan damarlarının işleyişini iyileştirdiği için kardiyovasküler hastalık riskini düşürür.
Enerji verir ve dikkati artırır
Beyaz çay diğer çay çeşitlerine göre en az işlemden geçer ve bu nedenle en yüksek L-theanine konsantrasyonuna ( uyanıklığı artıran ve zihin üzerinde sakinleştirici bir etkiye sahip bir amino asit) sahiptir.
Beyaz çay, diğer çaylardan daha az miktarda kafein içerir ve sonuç olarak daha fazla nemlendiricidir – bu, enerjinin sürdürülmesine yardımcı olur.
Bir Amerikan çalışması, L-theanine’in az miktarda kafein ile birlikte uyanıklık seviyelerini artırabileceğini ve yorgunluğu azaltabileceğini bulmuştur.
Çok sayıda çalışma, L-theanine ile az miktarda kafein kombinasyonunun anksiyete seviyelerini azaltabileceğini de tespit etmiştir. Amino asit ayrıca hafızayı ve reaksiyon süresini geliştirebilir.
Beyaz çayda bulunan L-theanine ayrıca zihinsel ve fiziksel stresi azaltabilir. Amino asidin beyindeki serotonin ve dopamin üretimini artırdığı bulunmuştur, bunlar temelde ruh halini yükselten ve sizi mutlu ve uyanık tutan nörotransmiterlerdir.
Böbreklere faydalı olabilir
2015 yılında yapılan bir Polonya çalışmasında, beyaz çay içmek, böbrekler de dahil olmak üzere insan vücudu üzerindeki olumsuz etkilerin azaltılmasıyla bağlantılıydı.
Hindistan’ın Chandigarh kentinde yapılan bir başka çalışma, böbrek yetmezliğine karşı koruma sağlamada kateşinlerin (antioksidan aktiviteleri nedeniyle) rolünü gösterdi.
Sıçanlar üzerinde yapılan bir Çin araştırması, kateşinlerin insanlarda böbrek taşları için potansiyel bir tedavi olabileceği sonucuna varmıştır.
Karaciğer sağlığını iyileştirir
Beyaz çayda da bulunan kateşinlerin hepatite karşı koruma sağladığı bulunmuştur.
Bir Çin çalışmasında, çay kateşinlerinin hepatit B enfeksiyonunu önlediği bulundu. Bir Amerikan çalışması, hepatit B virüsünün yaşam döngüsünü engellemeye yardımcı olabilecek kateşinlerin antiviral etkilerini de doğrulamıştır.
Sindirime yardımcı olur
Bir fincan beyaz çay, mide krampları ve mide bulantısından anında rahatlama sağlar ve mide asiditesini kısa sürede azaltır.
Dişlere iyi gelir
Beyaz çay, hepsi dişler için çeşitli şekillerde faydalı olabilecek florür, flavonoidler ve tanenler içerir.
Hindistan’da yapılan bir araştırmaya göre, çaydaki florür, çürüğü azaltmaya yardımcı olabilir.
Tanenler plak oluşumunu engeller ve flavonoidler plak bakterilerinin büyümesini engeller. Burada dikkat edilmesi gereken başka bir nokta daha var – beyaz çay tanen içerir, ancak sadece daha az miktarlarda. Bu nedenle, dişlerin renginin diğer çaylar kadar (yeşil ve bitki çayları hariç) değişmesi olası değildir.
Beyaz çayın ayrıca virüsleri etkisiz hale getirdiği ve dişlerde boşluklara neden olan bakterileri yok ettiği bulunmuştur.
Bir çalışmada, çeşitli diş macunlarına beyaz çay özleri eklenmiş ve bulgulara göre diş macunlarının antibakteriyel ve antiviral etkileri artmıştır.
Sivilce tedavisine yardımcı olur
Akne zararlı veya tehlikeli değildir, ancak hoş görünmemektedir.
Londra’daki Kingston Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre beyaz çayın antiseptik ve antioksidan özellikleri vardır.
Çoğu dermatolog, antioksidanların cildi serbest radikallerin neden olduğu hücresel hasarlardan koruduğu ve sağlıklı tuttuğunu belirtiyor.
Düzenli olarak günde iki fincan beyaz çay için. Beyaz çaydaki antioksidanlar vücudumuzdaki toksinleri dışarı atar, bu toksinlerin birikmesi cilde olumsuz etki edebilir ve sivilceye neden olabilir.
Yaşlanma karşıtı etkiye sahiptir
Zamanla vücudumuzdaki serbest radikallerin varlığından dolayı cildimiz sarkar ve gevşer. Bu da cildin yaşlanma sürecini hızlandırır.
Düzenli olarak beyaz çay içmek kırışıklıkları ve gevşek cildi önlemeye yardımcı olabilir. Beyaz çay, serbest radikalleri etkisiz hale getirmeye yardımcı olan polifenoller bakımından zengindir.
Bu muhteşem çayın antioksidan özellikleri de vardır ve cildi canlandırır ve erken yaşlanmayı durdurur.
Beyaz Çayın Cilde ve Saça Faydaları
Beyaz çay antioksidanlarla doludur ve Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi’ne göre, bu antioksidanların anti-inflamatuar özellikleri bağ dokusunu güçlendirir, kepek veya egzama gibi alerjileri azaltmaya yardımcı olur.
Antioksidanlar ayrıca saç dökülmesi ve benzeri gibi saçla ilgili rahatsızlıkların tedavisine de yardımcı olabilir.
Beyaz çayın EGCG içerir. Bir Kore çalışmasına göre, EGCG insanlarda saç büyümesini artırabilir. Bir Amerikan çalışması, EGCG’nin saç hücrelerinin hayatta kalmasını desteklemedeki etkinliğini de kanıtlamıştır.
EGCG aynı zamanda cilt hücreleri için gençlik kaynağı olarak kabul edilir, sedef hastalığı, kırışıklıklar, rosacea ve yaralar gibi cilt durumlarına fayda sağladığı bulunmuştur.
Beyaz çay, yüksek fenol içeriği nedeniyle elastin ve kolajeni (bağ dokularında bulunan önemli proteinler) güçlendirerek cildi kuvvetlendirir ve kırışıklıkları önler.
Beyaz Çay Nasıl Zayıflatır?
Yeni yağ hücrelerinin oluşumunu engeller
Araştırmalar, beyaz çayın adipositler olarak bilinen yeni yağ hücrelerinin oluşumunu etkili bir şekilde engellediğini göstermektedir. Yeni yağ hücresi oluşumu azaldığı için kilo alımı da azalır.
Yağları harekete geçirir
Olgun yağ hücrelerinden gelen yağı harekete geçirir ve vücuttaki fazla yağların atılmasına yardımcı olur. Bilim insanları buna “anti-obezite etkileri” diyor. Bu aynı zamanda vücutta yağ depolanmasını da kısıtlar.
Lipolizi uyarır
Beyaz çay sadece yağı engelleyip harekete geçirmekle kalmaz, aynı zamanda vücutta yağ yakma işlemi olan lipolizi de uyarır. Böylece vücuttaki fazla yağlar verimli bir şekilde yakılır ve fazla kiloların atılmasına yardımcı olur.
Kafein içeriği
Beyaz çay kafein içerir. Kafein de kilo vermeye yardımcı olur.
Metabolizmayı hızlandırır
Antioksidan bakımından zengin olan beyaz çay, vücudun metabolizmasını hızlandırır. Metabolizmanın hızlanması, kilo vermeyi kolaylaştırır.
Yağ emilimini kısıtlar
Beyaz çay ayrıca vücutta diyetle alınan yağ emilimini kısıtlamaya yardımcı olur. Yağ vücutta emilmediği veya depolanmadığı için dolaylı olarak kilo vermeye yardımcı olur ve kilo alımını kısıtlar.
Açlık krizlerini azaltır
Beyaz çay içmek iştahı keser. Bu da kiloyu kontrol altında tutmaya yardımcı olur.
Beyaz çay tüm bu özellikleri ile kilo vermeye yardımcı olur. Ancak, tek başına beyaz çay içmek mucizevi sonuçlar vermez.
Bu çayın sonuçlarını ve faydalarını en üst düzeye çıkarmak için düzenli egzersizle birlikte uygun sağlıklı beslenme uygulanmalıdır.
Beyaz Çayın Kafein Miktarı
Beyaz çay, sağlığa katkıda bulunan antioksidanlar, tanenler, polifenoller, flavonoidler ve kateşinler bakımından yüksektir.
Peki beyaz çayda kafein var mıdır? Çoğu diğer çaylarda olduğu gibi, az miktarda da olsa kafein içerir. Ancak, bundaki kafein içeriği siyah veya yeşil çay gibi diğer çay tiplerine göre daha düşüktür.
Bir fincan başına 15-20 mg kafein içerir ki bu yeşil ve siyah çaya göre düşüktür.
Beyaz Çayın Yeşil ve Siyah Çaydan Farkı
Siyah, beyaz ve yeşil çayların tamamı aynı bitkiden gelir fakat sağladıkları besin maddeleri kadar işlenme yolları da farklıdır.
Beyaz çay, yeşil veya siyah çaydan önce hasat edilir ve en az işlenmiş çay şeklidir. Yeşil çay, siyah veya diğer çay tiplerine göre daha az işlenir ve aynı soldurma ve oksidasyon sürecine girmez.
Yeşil çay genelde hafif topraklı bir tada sahipken, beyaz çay daha tatlı ve zariftir. Siyah çayın ise daha güçlü bir lezzeti vardır.
Besin değeri bakımından beyaz ve yeşil çayın karşılaştırılması daha uygundur. Her ikisi de yararlı polifenoller, antioksidanlar ve flavonoidler bakımından zengindir ve çalışmalar, aynı zamanda benzer miktarda kateşin içerdiğini gösterir.
Yeşil çay biraz daha yüksek miktarda kafein içerir ancak siyah çayda bulunan miktara kıyasla yine de düşüktür.
Ek olarak, beyaz ve yeşil çayın faydaları da benzerdir. Her ikisi de kanser hücrelerine karşı savaşırken, yağ yakar ve kolesterol seviyesini düşürür.
Siyah çay, ayrıca, kalp sağlığının iyileştirilmesinden, bakterilerin öldürülmesine kadar birçok sağlık yararı ile ilişkilendirilmektedir.
Bu çayların üçünde de tat, beslenme ve işleme yöntemlerinde küçük farklar olsa da, sağlık için ılımlı miktarda tüketmekte fayda vardır.
Beyaz Çay Nasıl Demlenir?
Beyaz çayı birçok markette farklı markalarda kolayca bulabilirsiniz. Organik beyaz çay da dahil olmak üzere birçok çeşidi mevcuttur.
Beyaz çayı sıcak suyla demlemek, lezzetini azaltabilir ve hatta çayda bulunan besin maddelerini de tüketebilir. En iyi sonucu almak için suyu fokurdayana kadar kaynatın, birkaç dakika bekletin ve sonra çay yapraklarının üzerine dökün.
Beyaz çay yaprağı, diğer çay yaprakları kadar kompakt ve yoğun değildir bu nedenle her 250 ml su için en az iki çay kaşığı yaprağın kullanılması en iyisidir.
Çay ne kadar uzun demlenirse, daha güçlü lezzet ve daha fazla konsantre besleyici sağlayacaktır.
Beyaz Çayın Zararı Var mı?
Beyaz çayın yan etkileri esas olarak kafein içeriğinden kaynaklanır ve uykusuzluk, baş dönmesi veya mide bağırsak sorunlarına neden olabilir.
Gebe kadınlar, olumsuz etkilerden kaçınmak için günde 200 miligramdan fazla kafein almamalıdır. Bununla birlikte, çoğu kişi için, olumsuz belirtilerin görülme riski azdır.
Sonuç olarak;
Beyaz çay, Camellia sinensis bitkisinin yapraklarından gelir, yeşil veya siyah çay gibi diğer çay tiplerine göre daha az işlenir.
Beyaz çayın faydaları arasında beyin, üreme ve ağız sağlığında gelişmeler; düşük kolesterol seviyeleri; yağ yakımını artırma; ve anti-kanser özellikleri bulunur.