Kanser ve Beslenme – Kansere İyi Gelen 10 Yiyecek

Kanser dünya çapında yaşanan ölümlerin önde gelen nedenlerinden biridir. Çalışmalar kanser ve beslenme arasında ilişki olabileceğini, sağlıklı beslenme ile tüm kanserlerin % 30-50 oranında önlenebileceğini belirtmektedir. Bunun tersi ise sağlıksız beslenmeyle kansere yakalanma riskinin artmasıdır.

Kansere yakalanma riskini artıran ya da azaltan belirli beslenme alışkanlıkları vardır. Kanserin tedavisi ve önlenmesi için beslenme önemli bir rol oynamaktadır.

kanser ve beslenme arasındaki ilişki
Kanser ve beslenme arasında ilişki var mı?

Kanser ve Beslenme

Kanserli kişilerde kötü beslenme ve bunun sonucunda oluşan kas kaybı yaygın görülür. Kansere yakalanmamak ve kanserin iyileşmesi için sağlıklı beslenme şarttır.

Kanser olan kişiler, bol miktarda yağsız protein, sağlıklı yağlar, meyveler, sebzeler ve kepekli tahıllar yemelidir. Bunun yanı sıra şeker, kafein, tuz, işlenmiş gıda ve alkolden uzak kalmalıdır.

Yüksek ve kaliteli protein yemek ve gerekli kaloriyi almak, kas kaybını azaltmaya yardımcı olur.

Kanserin yan etkileri ve tedavisi bazen beslenmeyi zorlaştırır. Çünkü mide bulantısı, tat değişiklikleri, iştah kaybı, yutma güçlüğü, ishal ve kabızlık gibi sorunlar ortaya çıkarır. Buna ek olarak, kanser olan kişiler, antioksidan olarak hareket eden ve büyük dozlarda alındığında kemoterapiyi etkileyebileceğinden dolayı takviye vitamin kullanmamalıdır.

Aşırı kilolu olmak kanser riskini artırır

Sigara ve enfeksiyon kansere neden olan faktörlerdir. Bunun dışında aşırı kilolu olmak da kanser için en büyük risk faktörüdür. Yemek borusu, kolon, pankreas ve böbrek dahil olmak üzere 13 farklı kanser türünü ve menopoz sonrası meme kanseri riskini artırır. Aşırı kilo kansere yakalanma riskini şu şekilde etkiler;

  • Fazla vücut yağı insülin direncine neden olabilir. Sonuç olarak, hücreler glikozu düzgün bir şekilde alamaz. Bu da onları daha hızlı bölünmeye teşvik eder.
  • Kilolu olanların kanlarında daha yüksek düzeyde inflamatuar sitokinler bulunur. Bu da kronik inflamasyona neden olur ve hücreleri bölünmeye teşvik eder.
  • Yağ hücreleri östrojen seviyesini artırır. Bu da kadınlarda menopoz sonrası meme ve yumurtalık kanseri riskini artırır.

Kansere İyi Gelen 10 Yiyecek

Kanser ve beslenme arasındaki ilişkiyi konu aldığımız yazıda kansere iyi gelen yiyeceklere değinmeden geçmek olmaz. Aslında kanseri önleyebilecek ya da iyileştirebilecek tek bir süper yiyecek yoktur. Daha ziyade, bütünsel bir beslenme yaklaşımı daha etkilidir.

Bazı yiyecekler, anti-anjiyogenez denilen bir süreçte kanseri besleyen kan damarlarını engelleyerek kanserle savaşır. Ancak beslenme karmaşık bir süreçtir. Hangi gıdaların kanserle mücadelede ne kadar etkili olduğu nasıl ekildiğine, işlendiğine, depolandığına ve pişirilmesine bağlı olarak değişir. Genel olarak kansere iyi gelen 10 yiyecek şu şekildedir;

1)Sebzeler

Çalışmalar, kanser riskinin azalmasının, daha fazla sebze tüketimi ile bağlantılı olduğunu gösteriyor. Birçok sebze kansere karşı savaşan antioksidanlar ve fitokimyasallar içerir. Örneğin, brokoli, karnabahar ve lahana gibi turpgil sebzeler, tümör büyüklüğünü % 50’den fazla azaltan bir madde olan sülforafan içerir. Domates ve havuç gibi diğer sebzeler, prostat, mide ve akciğer kanseri riskinde azalma sağlar.

2)Meyveler

Sebzelere benzer şekilde, meyveler, kanseri önlemeye yardımcı olabilecek antioksidanlar ve diğer fitokimyasal maddeler içerir. Bir çalışmada, haftada en az üç porsiyon turunçgil yemenin mide kanseri riskini % 28 azalttığı bulunmuştur.

3)Keten tohumu

Keten tohumu, belirli kanserlere karşı koruyucu etkiye sahiptir. Hatta kanser hücrelerinin yayılmasını azaltır. Örneğin, bir çalışmada, keten tohumunu günlük 30 gram alan prostat kanseri olan erkeklerin, kontrol grubundan daha yavaş kanser büyümesi ve yayılımı gösterdikleri bulunmuştur. Meme kanseri olan kadınlarda da benzer sonuçlar gözlenmiştir.

4)Baharatlar

Bazı test tüpü ve hayvan çalışmaları, tarçının kanser karşıtı özelliklere sahip olduğunu ve kanser hücrelerinin yayılmasını önlediğini bulmuştur. Ayrıca zerdeçalda bulunan curcumin, kansere karşı savaşır. 30 günlük bir çalışmada, günde 4 gram curcumin tedavisinin, tedavi görmeyen 44 kişiye göre kolonda potansiyel olarak kanserli lezyonları % 40 azalttığı bulundu.

5)Baklagiller

Baklagiller lif bakımından yüksektir. Bazı çalışmalar daha fazla baklagil tüketmenin kolorektal kansere karşı koruyabileceğini göstermektedir. 3.500’den fazla kişi üzerinde yapılan bir araştırmada, en fazla baklagil tüketenlerin belirli kanser türlerinde % 50 daha az risk oluşturduğu bulunmuştur.

6)Kuruyemiş

Düzenli olarak kuruyemiş tüketimi, belirli kanser türlerinin riskini düşürür. Örneğin, 19.000’den fazla insanda yapılan bir çalışmada, daha fazla kabuklu yemiş yiyenlerin kanserden ölme riskinin azaldığı bulunmuştur.

7)Zeytinyağı

Birçok çalışma zeytinyağı ile kanser riskinin azalması arasında bir bağlantı olduğunu göstermektedir. Gözlemsel çalışmalar, yüksek miktarda zeytinyağı tüketenlerin, kontrol grubuna kıyasla, % 42 daha düşük bir kanser riskine sahip olduğunu ortaya koymuştur.

8)Sarımsak

Sarımsak, test tüpü çalışmalarında kanserle mücadele özelliklerine sahip olduğu gösterilen allisin içerir. Çalışmalar, sarımsak tüketimi ile mide ve prostat kanseri gibi spesifik kanser türlerinin riskinin azaldığını bulmuştur.

9)Balık

Taze balık yemek, inflamasyonu azaltan sağlıklı yağ içerdiğinden dolayı kansere karşı korumaya yardımcı olur. Düzenli olarak balık yemek, kolorektal kanser riskini % 12 azaltır.

10)Fermente gıdalar

Yoğurt ve lahana turşusu gibi fermente gıdalar, göğüs kanserine karşı koruyan probiyotikler ve diğer besinler içerir. Hayvan araştırmaları, bu koruyucu etkinin belirli probiyotiklerin bağışıklığı güçlendirici etkileriyle ilişkili olduğunu göstermektedir.

Kanseri Tetikleyen Yiyecekler

Bazı yiyeceklerin kansere neden olduğunu kanıtlamak zordur. Ancak gözlemsel çalışmalar, belirli gıdaların fazla tüketilmesinin kanser geliştirme olasılığını artırabileceğini göstermiştir. Kanseri tetikleyen yiyecekleri şu şekilde sıralayabiliriz;

  • Şeker ve rafine karbonhidrat

Yüksek şeker ve düşük lif içeren işlenmiş gıdalar, kansere yakalanma riskini artırır. Özellikle, araştırmacılar, kan glukoz düzeylerinin yükselmesine neden olan beslenme şeklinin, mide, meme ve kolorektal kanser gibi çeşitli kanserlerin riskini artığını bulmuşlardır.

47.000’den fazla yetişkin üzerinde yapılan bir çalışmada, fazla miktarda rafine karbonhidrat tüketenlerin, rafine karbonhidrat tüketmeyenlere göre kolon kanserinden ölme olasılığı neredeyse iki kat daha fazladır.

Yüksek kan şekeri ve insülin düzeylerinin kanser risk faktörleri olduğu düşünülmektedir. İnsülinin hücre bölünmesini uyardığı, kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını desteklediği ve bunları ortadan kaldırmanın daha zor hale geldiği belirtilmiştir.

Ayrıca, insülin düzeylerinin yüksek olması vücutta iltihaba neden olur. Uzun vadede, bu durum, hücrelerin anormal büyümesine sebebiyet verir ve muhtemelen kanseri tetikler. Örneğin, diyabet hastası olanların kolorektal kanser riski % 122 daha yüksektir.

Kansere karşı korunmak için şeker ve rafine karbonhidratlı yiyecekler gibi insülin seviyelerini hızlı  artıran yiyecekleri sınırlı tüketin. Hatta tamamen uzak durun.

  • İşlenmiş et

İşlenmiş etin kanserojen olduğu düşünülmektedir. Sosis, jambon, salam ve bazı şarküteri ürünleri bu tür etlerdendir.

Gözlemsel çalışmalar, işlenmiş etin tüketilmesi ile özellikle kolorektal kanser başta olmak üzere kanser riskinin artması arasında bir ilişki bulmuştur. Büyük miktarlarda işlenmiş et yiyen kişilerin % 20-50 oranında kolorektal kanser riskinin arttığı, bu tür yiyeceklerden az yiyen veya hiç yemeyenlere göre riskin daha fazla olduğunu göstermiştir.

  • Pişmiş gıdalar

Bazı yiyecekleri ızgara, kızartma, soteleme gibi yüksek sıcaklıklarda pişirmek, heterosiklik aminler (HA) ve gelişmiş glikasyon son ürünleri (AGE’ler) gibi zararlı bileşikler üretir. Bu zararlı bileşiklerin aşırı birikmesi iltihaba neden olur. Kanser ve diğer hastalıkların gelişiminde rol oynar.

Yağ ve protein bakımından yüksek hayvansal gıdalar ve yüksek derecede işlenmiş gıdalar gibi bazı gıdaların, yüksek sıcaklıklara maruz kaldıklarında bu zararlı bileşikleri üretme olasılığı daha yüksektir. Bunlar arasında et – özellikle kırmızı et – bazı peynirler, kızarmış yumurta, tereyağı, margarin, krem ​​peynir, mayonez ve yağlar bulunur.

Kanser riskini en aza indirmek için, yiyecekleri yakmaktan kaçının. Özellikle buharda pişirme, kısık ateşte pişirme veya haşlama gibi etleri pişirirken daha yumuşak pişirme yöntemlerini tercih edin.

  • Süt ürünleri

Bazı gözlemsel çalışmalar, yüksek süt tüketiminin prostat kanseri riskini artırabileceğini göstermiştir. Bir çalışma prostat kanseri olan yaklaşık 4.000 erkeği takip etti. Bulgular, tam yağlı sütün yüksek alımının hastalık ilerlemesi ve ölüm riskini artırdığını bulmuştur.

  • Fast food

Düzenli olarak fast food yemek, kalp hastalığı, diyabet, obezite ve göğüs kanseri riskinin artması gibi birçok dezavantaja sahiptir.

  • Alkol

Alkol kullanımı, kanser geliştirme riskini önemli ölçüde artırır.

Kaynakça: 1

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir