Bağırsak Mikrobiyotası Nedir, Nasıl Oluşur, Neleri Etkiler?

Vücudumuzda trilyonlarca bakteri, virüs ve mantar bulunur. Bunlara mikrobiyota ya da mikrobiyom denir. Bağırsaklarda bulunan mikroskobik canlılar bağırsak mikrobiyotası olarak adlandırılır. Bağırsaklarda en çok bulunan mikroskobik canlı bakterilerdir. Vücudumuzda insan hücresinden çok bakteri bulunmaktadır.

Bağırsak florasında bulunan bakterilerden bazıları hastalığa neden olurken, bazıları bağışıklık sistemi, kalp, kilo gibi kişinin sağlığı üzerinde doğrudan rol oynar. Bundan dolayı yararlı bakteriler ve zararlı bakteriler olarak adlandırılır.

Bağırsak mikrobiyotasının vücuda etkisi nedir?

Bağırsak mikrobiyotası, doğduğumuz anda vücudumuzu etkilemeye başlar. Annenin doğum kanalını geçen bir bebek ilk önce mikroplara maruz kalır. Büyürken, bağırsak mikrobiyotası çeşitlenmeye başlar. Yani birçok farklı mikrobik tür içerir. Daha fazla mikrobik çeşitliliğin olması aslında sağlık için faydalıdır.

bağırsak mikrobiyotası

Yediğimiz yiyecekler bağırsaktaki bakterilerin çeşitliliğini etkiler. Bu da vücudumuzdaki çeşitli süreçlerin düzenlenmesinde büyük rol oynar. Bağırsak mikrobiyotasının vücut üzerindeki etkilerini şu şekilde söyleyebiliriz:

  • Kiloyu etkiler

Yararlı ve zararlı bakterilerin sayısında dengesizlik olduğunda bağırsak hastalığı oluşur. Bu da kilo almaya neden olur. Probiyotikler bağırsak mikrobiyotası için ilaç gibidir ve kilo vermeye yardımcı olur. 

  • Bağırsak sağlığını etkiler

Mikrobiyota, bağırsak sağlığını etkiler. İrritabl bağırsak sendromu (IBS) ve inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD) gibi bağırsak hastalıklarında rol oynar. Bifidobakteri ve Laktobasili içeren bazı probiyotiklerin alınması bu rahatsızlıkların semptomlarını azaltır.

  • Kalp sağlığına faydalıdır

Bağırsak mikrobiyotası kalp sağlığını doğrudan etkiler. HDL kolesterolü ve trigliseridleri desteklemede bağırsak mikrobiyotası önemli bir rol oynar. Bağırsak mikrobiyotasında bulunan bakteriler, özellikle Lactobacilli, bir probiyotik olarak alındığında kolesterolü düşürmeye yardımcı olur.

  • Beyin sağlığını etkiler

Bazı bakteri türleri nörotransmitter olarak adlandırılan beyindeki kimyasal maddelerin üretilmesine yardımcı olur. Örneğin, serotonin bağırsakta yapılmış antidepresan bir nörotransmitterdir. Bağırsak fiziksel olarak beyne milyonlarca sinir yoluyla bağlanır. Bundan dolayı, bağırsak mikrobiyotası bu sinirler yoluyla beyne gönderilen mesajların kontrol edilmesine yardımcı olarak, beyin sağlığını etkiler.

Çalışmalar psikolojik bozuklukları olan kişilerin, bağırsaklarında sağlıklı insanlara kıyasla farklı bakteri türleri olduğunu göstermiştir. Bu da beyin ve bağırsak arasındaki ilişkiyi net bir şekilde açıklamaktadır.

Sağlıklı bağırsak mikrobiyotası için ne yapmalıyız?

Bağırsak mikrobiyotası ve beslenme arasında doğrudan bir ilişki vardır. Yediğimiz yiyecekler, vücudumuzda yaşayan bakteri florasını düzenler. Bağırsak florasının bozulması kalp, beyin, bağırsak sağlığını olumsuz etkiler ve bağışıklık sisteminin zayıflamasını beraberinde getirir. Bağırsak bakterilerinin sağlığı için dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Farklı yiyecek türleriyle beslenme, mikrobiyota çeşitliliğine yol açar.
  • Lif bağırsaklardaki bakteriler tarafından sindirilir ve onların büyümesini sağlar. Meyve, sebze ve baklagiller gibi lif açısından zengin yiyecekler yiyin.
  • Fermente gıdalar mikroskobik canlılar tarafından değiştirilen gıdalardır. Yoğurt, lahana turşusu, kefir gibi fermente gıdalarda sağlığa fayda sağlayabilecek bir tür bakteri olan laktobasiller vardır.
  • Yapay tatlandırıcılar bağırsak mikrobiyotasını olumsuz etkiler. Kilo vermeyi zorlaştırır, kan şekerinin bozulmasına neden olarak insülin tepkisini artırır. Bağırsak sağlığı için şeker yerine tatlandırıcı olarak kullanılan bu yapay ürünlerden uzak durmakta fayda var.
  • Prebiyotik gıdalar yiyin. Prebiyotikler, yararlı bağırsak bakterilerinin büyümesini teşvik eden besinlerdir.
  • Bebeklerin en az 6 ay emmesi gerekir. Bir bebeğin mikrobiyotası doğumda düzgün şekilde gelişmeye başlar. Yaşamın ilk iki yılında bebeğin mikrobiyotası sürekli olarak gelişmektedir ve anne sütü şekerleri sindirebilen yararlı Bifidobakteriler bakımından zengindir. Birçok çalışma, mamayla beslenen bebeklerin emzirilen bebeklerden daha az Bifidobakteri’ye ve değiştirilmiş bir mikrobiyotaya sahip olduğunu göstermiştir.
  • Bağırsaktaki bakterilerin büyümesini sağladığından tam tahıllı yiyecekler tüketin.
  • Polifenoller, insan hücreleri tarafından sindirilemez. Bağırsak yoluna çıktıklarında bağırsak bakterileri tarafından sindirilebilir. Bu nedenle kakao, üzüm, yeşil çay, badem, soğan, brokoli gibi polifenol bakımından zengin yiyecekler tüketin.
  • Bağırsak florasını düzenlemek ve yararlı bakterilerin sayısını artırmak için probiyotik takviye kullanabilirsiniz.

Kaynakça: 1

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir