Bacopa Monnieri (Brahmi) Nedir? Faydaları ve Zararları

Bacopa monnieri, birçok sorun için çare olarak görülen şifalı bir bitkidir. En fazla kullanım alanı olan Hindistan’da Brahmi olarak adlandırılır ve Ayurveda tıbbında kullanılan temel bitkilerden biridir. 

Islak ve tropik ortamlarda yetişen bitki, su altında yaşama kabiliyeti nedeniyle akvaryum bitkisi olarak popüler şekilde kullanılır.

Bacopa monnieri bitkisinin şifalı özellikleri yüzyıllardır bilinir ve geçmişten beri hafızayı geliştirmek, kaygıyı azaltmak ve epilepsiyi tedavi etmek gibi çeşitli amaçlarla kullanılmıştır.

Bu bitkiyle ilgili yapılan araştırmalar, beyin işlevine faydaları üzerine odaklanmış, hafızayı geliştirdiğini ve diğer yararları ile birlikte endişe ve stresi azalttığını tespit etmiştir. 

Bu bitkide bulunan bacosides adı verilen güçlü bileşik sınıfının bu faydalardan sorumlu olduğu düşünülmektedir.

Bacopa nedir?

Bacopa, Plantaginaceae familyasına ait bir su bitkisidir. Bataklık bölgelerde yetişir ve Hindistan’a özgü bir türdür. Hindistan’da şifalı özellikleri için kullanılırken, Batıda akvaryumlarda su bitkisi olarak kullanılır. 

Bacopa cinsine ait bitkiler arasında Bacopa monnieri bitkisel ilaçlarda kullanılan türdür.

Bitkinin tedavi edici özelliklerinden yapraklarında bulunan saponinler sorumludur. 

Ayurveda’ya göre, bacopa monnieri ısıtır, keskindir, acıdır, kusturucudur ve müshil etkisi vardır. Ayrıca ülser, tümör, genişlemiş dalak, hazımsızlık, iltihap, cüzzam, anemi için yararlı olduğu düşünülmektedir. 

Ayurveda uygulayıcıları Bacopa monnieri bitkisini başka bitkilerle karıştırmışlar ve bu karışımları konuşma bozuklukları, zihinsel yorgunluk, epilepsi, sindirim sorunları ve kanseri önlemek için kullanmışlardır.

bacopa monnieri bitkisi

Bacopa Monnieri Yararları Nelerdir?

Çok çeşitli durumlar için kullanılsa da Bacopa monnierinin faydaları arasında öne çıkan hafıza ve bilişi geliştirme yeteneğidir. Zihinsel işlevi geliştiren bir madde olan nootropik olarak sınıflandırılır. Bu şifalı bitkinin faydaları şöyledir;

  • Antioksidan içeriği

Antioksidanlar, serbest radikal denen zararlı moleküllerin neden olduğu hücresel hasara karşı korur.

Araştırmalar serbest radikallerin vücuda verdiği hasar sonucu kalp hastalığı, diyabet ve bazı kanserler gibi birçok kronik hastalığa neden olduğunu göstermektedir.

Bacopa monnieri, antioksidan etki gösteren güçlü bileşikler içerir. Örneğin, bu bitkide bulunan ana aktif bileşiklerden olan bacozitler serbest radikalleri etkisiz hale getirir.

Bu durum Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı ve diğer nörodejeneratif hastalıklar gibi birçok koşulun engellenmesinde önemlidir.

  • İltihap

İltihap, vücudumuzun hastalıklarla savaşmasına yardımcı olan doğal bir tepkidir. İltihap sürekli hale gelirse, kanser, diyabet, kalp ve böbrek hastalığı gibi birçok duruma neden olabilir.  

Test tüpü çalışmalarında Bacopa monnieri, inflamatuar immün yanıtı uyaran moleküller olan pro-inflamatuar sitokinlerin salınımını baskılamıştır.

  • Beyin işlevi

Bu bitkiyle ilgili yapılan bir araştırma, beyin fonksiyonlarının işlevini geliştirdiğini gösteriyor. Farelerde böyle bir çalışma yapılmış, Bacopa monnieri kullananların, bilgiyi tutma yeteneği gelişmiştir.

Başka bir araştırma da 60 yaşlı yetişkin ile yapılmış ve 12 hafta boyunca 300 mg veya 600 mg Bacopa monnieri ekstraktını günlük olarak almanın, hafıza, dikkat ve bilgi işleme yeteneğini geliştirdiği belirlenmiş.

  • DEHB semptomları

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), hiperaktivite ve dikkatsizlik gibi durumlara neden olan nörogelişimsel bir hastalıktır. Bacopa monnieri’nin DEHB belirtilerini azaltmaya yardımcı olabileceğini araştırmalar tespit etmiştir.

120 DEHB’li çocukla bir çalışma yapılmış, 125 mg Bacopa monnieri içeren bitkisel bir karışımın, dikkat, biliş ve dürtü kontrolünü iyileştirdiği belirlenmiştir.

  • Kaygı ve stresi önleme

Bacopa monnieri kaygı ve stresi önler. Adaptojenik bir bitkidir yani vücudun strese karşı direncini artırır. Ruh halini düzenler çünkü kortizol hormonu seviyelerini düşürür.

  • Tansiyonu düşürme

Yüksek tansiyon, kalp ve damar sorunlarına neden olduğu için ciddi bir sağlık sorunudur. Kalbi zayıflatır ve kalp hastalığı riskini artırır. Bacopa monnieri kan basıncını sağlıklı bir aralıkta tutmaya yardımcı olur.

Hem sistolik hem de diyastolik kan basıncı seviyelerini düşürür çünkü kan damarlarını genişletir ve kan akışını iyileştirir.

  • Kanseri önleme

Bacopa monnieri bitkisinde bulunan aktif bileşik sınıfı olan bacosides test tüpü çalışmalarında meme ve kolon kanseri hücrelerinin büyümesini engellemiştir.

  • Alzheimer ve demans

Alzheimer ilerledikçe hafıza kaybı, bunama ve erken ölüme neden olan bir beyin hastalığıdır. 

Alzheimer doğal tedavi kapsamında bacopa monnieri ekstraktı kullanılabilir. Konuyla ilgili yapılan araştırmalar, bu şifalı bitkinin bilişsel işlevi iyileştirdiği, oksidatif stresi azalttığı, beyni bunamadan koruduğunu belirlemiştir.

  • Epilepsi

Epilepsi elektrik sinyalleriyle iletişim kuran beyin hücrelerinin yanlış sinyaller göndermesi sonucu vücutta nöbetler meydana gelmesidir. Hayvanlarla yapılan çalışmalar bacopa monnieri bitkisinin doğal bir epilepsi tedavisi olabileceğini öne sürmektedir. 

  • Kronik ağrı

Bacopa monnieri güçlü antidepresan etkilere sahip olmakla birlikte ağrı azaltıcı özelliklere de sahiptir. 

  • Şizofreni

Bununla ilgili araştırmalar halen devam ediyor ama bitkiden elde edilen ekstrakt şizofreni semptomlarını azaltma konusunda umut vadediyor. 

Bacopa monnierinin faydalarını belirlemeye yönelik yapılan çalışmalar devam ediyor. Gün geçtikçe bu şifalı bitkiyle ilgili yeni şeyler öğreniliyor. Bitkinin bazı faydaları tespit edilmiş fakat bu konularda yetersiz kanıt bulunuyor. Bacopa monnierinin kanıt yetersizliği olan faydaları şöyledir;

  • Sırt ağrısını iyileştirme.
  • Bel ağrısını iyileştirme.
  • Vücutta kalp yetmezliği ve sıvı birikmesi (konjestif kalp yetmezliği veya CHF).
  • Uykusuzluk.
  • Romatoid artrit (RA).
  • Astım
  • Ses kısıklığı
  • Eklem ağrısı
  • Cinsel aktivite sırasında doyumu engelleyen cinsel sorunlar.

Bacopa monnieri yan etkileri nelerdir?

Bacopa monnieri güvenli kabul edilen bir bitkidir fakat bazı insanlarda yan etkilere neden olabilir. Örneğin, ekstrakt kullanımından sonra bulantı, mide krampları ve ishal gibi sindirim semptomları yaşanabilir.

Bacopa monnieri hamile kadınlar için önerilmez çünkü hiçbir çalışma hamilelik sırasında kullanımının güvenliğini değerlendirmemiştir. Bacopa kullanımı sonrası meydana gelebilecek yan etkileri şöyle sıralayabiliriz.

Yavaş kalp hızı (bradikardi): Bacopa kalp atışını yavaşlatabilir. Bu, zaten yavaş bir kalp atış hızına sahip kişilerde soruna neden olabilir.

Gastrointestinal sistem tıkanıklığı: Bacopa bağırsaklarda tıkanıklığa neden olabilir. Bu, bağırsaklarında tıkanıklık olan kişilerde sorunlara neden olabilir.

Ülserler: Bacopa, mide ve bağırsaklardaki salgıları artırabilir. Bunun ülserleri kötüleştirebileceği düşünülmektedir.

Akciğer koşulları: Bacopa, akciğerdeki sıvı salgılarını artırır. Bunun astım veya amfizem gibi akciğer rahatsızlıklarını kötüleştirebileceğine dair endişeler var.

Tiroid bozuklukları: Bacopa, tiroid hormon düzeylerini artırabilir. Tiroid rahatsızlığı olanlar veya tiroid hormon ilacı alanlar, bacopayı dikkatli kullanılmalı veya tamamen uzak durmalıdır.

İdrar yolu tıkanıklığı: Bacopa idrar yolundaki salgıları artırır. Bunun üriner tıkanıklığa neden olabileceği düşünülüyor.

Ayrıca, ağrı kesmek için kullanılan bir ilaç olan amitriptilin de dahil olmak üzere bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. Herhangi bir ilaç kullanıyorsanız, Bacopa monnieri almadan önce mutlaka doktora danışın.

Bacopa monnieri nasıl kullanılır?

Bacopa monnieri kapsül ve toz gibi çeşitli şekillerde bulunur. İnsan çalışmaları, bitkinin özü için tipik dozajın günde 300–450 mg arasında olduğunu söylemektedir. Ancak dozaj önerileri satın aldığınız ürüne bağlı olarak değişir.

Her ne kadar Bacopa monnieri çoğu insan için güvenli kabul edilse de doktor onaylamadan kullanılması kesinlikle tavsiye edilmez.

Sonuç olarak;

Bacopa monnieri, birçok hastalık için kullanılabilen Ayurvedik bitkisel bir ilaçtır. İnsan çalışmaları, beyin fonksiyonlarını güçlendirmeye, DEHB belirtilerini tedavi etmeye ve stres ile kaygıyı azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Ayrıca, tüp ve hayvan çalışmaları antikanser özelliklere sahip olabileceğini, iltihap ve kan basıncını azalttığını da belirlemiştir. Bitki ile ilgili araştırmalar devam ettiği için yetersiz kanıt bulunan başka faydaları da vardır.

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir