Ardıç Meyvesi Nedir, Yenir mi, Faydaları Nelerdir?

Ardıç ağacı “Juniperus communis”, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya da dahil olmak üzere dünyanın birçok yerinde yetişen yaprak dökmeyen bir çalıdır. 

Ardıç meyvesi olarak bilinen tohum üretir. Meyvelerin renkleri değişmekle birlikte, çoğu koyu mavi renktedir.

Bu küçük meyve, eski zamanlardan beri mutfakta ve tıbbi amaçlar için kullanılmıştır ve mevcut araştırmalar çeşitli yararları olduğunu göstermektedir.

İşte ardıç meyvesi hakkında bilinmesi gerekenler…

Ardıç Meyvesi Nedir?

Ardıç meyvesi, ardıç bitkisinden gelen dişi tohum kozalaklarıdır. Ardıç bitkisinin görünüşleri farklılık gösterir ve çalı gibi alçak, geniş veya ağaç gibi uzun boylu olabilir. 

Bu meyvenin en önemli kullanım alanlarından biri ardıç özü yağıdır. Halk hekimliğinde ve bazı modern araştırmalarda doğal bir antiseptik ve antioksidan olarak bilinen ardıç meyvesinin uçucu yağı, popüler bir terapötik yağdır. 

Ardıç Meyvesi Besin Değeri

Pek çok ardıç meyvesi türü vardır; ancak en az birinin toksik olduğunu unutmayın. Yenilebilir ardıç çeşitleri şunlardır: 

Juniperus communis (en yaygın kullanılanı)

Ardıç drupacea

Juniperus deppeana

Ardıç phoenicea

Juniperus chinensis

Juniperus excelsa

Juniperus oxycedrus

Juniperus californica

Diğer meyveler gibi tüketilmediği için ardıç meyvesinin kalori veya vitamin içeriği hakkında pek fazla bilgi yoktur. 

Ardıç Meyvesinin Yararları Nelerdir?

Güçlü besin maddeleri ve bitki bileşikleri içerir

Ardıç meyvesi C vitamininin iyi bir kaynağıdır. C vitamini bağışıklık sistemi sağlığı, kolajen sentezi ve kan damarı işlevi için gereklidir. Ayrıca, hücreleri serbest radikal denilen dengesiz moleküllerin neden olduğu zararlardan koruyan güçlü bir antioksidan görevi görür.

Meyveler ayrıca, flavonoid antioksidanlar, uçucu yağlar ve çeşitli koruyucu özelliklere sahip kimyasal bileşikler olan kumarinler de dahil olmak üzere birçok bitki bileşiği içerir.

Ardıç meyvesindeki uçucu yağlar, limonen, kafur ve beta-pinen dahil olmak üzere monoterpen olarak bilinen maddeleri içerir. Monoterpenlerin, anti-inflamatuar, antikanser, antioksidan ve antibakteriyel özellikler sağladığı bilinmektedir.

Kumarinler ve flavonoid antioksidanlar aynı zamanda sağlık için önemli etkiler sunar. Bu bileşiklerin tüketilmesi kalp ve nörodejeneratif hastalıklar dahil olmak üzere kronik durumlara karşı korur.

Anti-inflamatuar ve antioksidan etki sağlar

Antioksidan bakımından zengin gıdalar, sağlık için önemlidir, çünkü hücrelerimizi hastalığa yol açabilecek hasara karşı korumaya yardımcı olurlar.

Ardıç meyvesi, güçlü antioksidanlar olarak işlev gören uçucu yağlar ve flavonoidler bakımından zengindir ve iltihabı azaltmaya yardımcı olur.

Ardıç meyvesi ayrıca, test tüpü, hayvan ve insan çalışmalarında güçlü antioksidan ve anti-inflamatuar ajanlar olarak işlev gören flavonoidler; rutin, luteolin ve apigenin bakımından da zengindir.

Antidiyabetik özellikleri vardır

Ardıç meyvesi, diyabet tedavisinde geleneksel tıp uygulamalarında kullanılmıştır ve son çalışmalar, antidiyabetik özelliklerinin olabileceğini doğrulamıştır.

Çin ardıç meyvesi ekstresinin antidiyabetik etkileri üzerine yapılan bir çalışmada, diyabetli sıçanlarda kan şekeri, kolesterol ve trigliserit seviyelerini önemli ölçüde azalttığı tespit edildi.

Araştırmacılar, antidiyabetik etkisinin, meyvenin, yüksek antioksidan konsantrasyonundan kaynaklandığına inanmaktadır.

Kalp sağlığına faydalıdır

Ardıç meyvesi, HDL (iyi) kolesterol seviyelerini iyileştirerek ve yüksek trigliserit seviyelerinin yanı sıra LDL (kötü) ve toplam kolesterolü azaltarak kalbe fayda sağlar.

Diyabetli sıçanlarda yapılan bir araştırma, ardıç meyvesi ekstresi ile yapılan tedavinin, kontrol grubuna kıyasla toplam kolesterol ve trigliserit düzeylerini sırasıyla % 57 ve % 37 oranında azalttığını göstermiştir.

Bir başka sıçan çalışması, ardıç meyvesi ekstresinin HDL (iyi) kolesterol seviyelerini arttırdığını buldu.

Antibakteriyel ve antifungal aktiviteye sahiptir

Tüp ve hayvan çalışmaları, ardıç meyvesinin güçlü antibakteriyel ve antifungal özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Bunlar, sabinen, limonen, myrene, alfa ve beta-pinen dahil olmak üzere, meyvenin yağlarındaki güçlü bileşiklerden kaynaklanmaktadır.

Bir test tüpü çalışmasında, ardıç meyvesi esansiyel yağı, hastalıklara neden olan 16 tür bakteriye karşı antibakteriyel ve antifungal etkiler göstermiştir.

En güçlü mantar öldürme aktiviteleri, dermatofitlerin yanı sıra, ağız ve maya enfeksiyonları gibi mantar enfeksiyonlarına neden olan Candida türlerine karşı meydana geldi.

Başka bir test tüpü çalışması, ardıç meyvesi esansiyel yağının, insanlarda ciddi enfeksiyonlara neden olabilecek üç bakterinin aktivitesini önemli ölçüde inhibe ettiğini buldu – M. gordonae, M. avium ve M. intracellulare.

Meyvelerden elde edilen ekstrakt ayrıca, gıda zehirlenmesine neden olan Campylobacter jejuni ve cilt, akciğer ve kemik enfeksiyonlarına neden olabilecek bir bakteri olan Staphylococcus aureus gibi birçok bakteri için antibakteriyel etkiler gösterir.

Doğal antiseptiktir

Ardıç meyvesinin antibakteriyel ve antifungal nitelikleri, zaman testine dayanmıştır – bu, ardıç özü yağının genellikle doğal bir ev temizlik maddesi olarak önerilmesinin bir nedenidir.

Bu meyvelerin birçok bakteri ve mantar türü üzerinde zorlayıcı etkileri vardır. Bir çalışma, cilt ve solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisinin bir parçası olabileceğini öne sürmüştür.

Ardıç meyvesi esansiyel yağı, candida mantarını güçlü bir şekilde yok eder.

Bu uçucu yağın aynı zamanda bakterileri ortadan kaldırdığı ve ağızdaki iltihabı, yaygın bir diş ilacı olan klorheksidin kadar verimli bir şekilde azalttığı ve toksik yan etkilerinin olmadığı bulunmuştur.

Bazı kanıtlar, ardıç özü yağının yaygın antibiyotiklere dirençli bakterileri de potansiyel olarak öldürebileceğini göstermektedir.

Araştırmalar, ardıç meyvesinin başka bir olası kullanımının yiyecek ve içeceklerde bir antioksidan olabileceğini göstermiştir.

Ek olarak, bu meyvelerin etanol özütü, bozulmuş yiyeceklerde yaygın olarak bulunan siyah bir küf olan Aspergillus niger’e karşı önemli antibakteriyel etki göstermiştir.

Sindirimi iyileştirmeye yardımcı olabilir

Ardıç meyvesi sindirim yardımcısı olarak kabul edilmektedir. İdrar söktürücü olarak işlev gördüğü için bazı durumlarda şişkinliği hafifletmeye yardımcı olabilir.

Dinlendirici uykuya yardımcı olur

Ardıç özü yağının beyin kimyası üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğu ve dinlenmeyi teşvik ettiği düşünülmektedir.

Japonya’daki Mie Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yapılan bir araştırma, ardıç meyvesi esansiyel yağı ve sandal ağacı, gül ve orris gibi terapötik bir kokunun, halihazırda hastalık için ilaç kullanan uykusuzluk hastaları üzerindeki etkilerini araştırdı.

29 katılımcının yirmi altısı, gece boyunca kokuyu yaydıktan sonra ilaçlarını azaltmayı ve dinlendirici bir uyku elde etmeyi başardı ve 12 kişi, çalışmanın sonunda ilaçlarını tamamen bıraktı.

Belirli kanserlere karşı faydalı olabilir

Önemli antioksidan aktiviteye sahip birçok bitki ve gıda, kanser gibi hastalıklar üzerindeki potansiyel etkileri açısından incelenir. Şimdiye kadar, hiçbir insan veya hayvan denemesi, ardıç meyvesinin antikanser potansiyeline bakmadı.

Bununla birlikte, bir laboratuvar ortamında, ardıç özü yağı veya özütünün, ilaca dirençli bir lösemi suşu, HepG2 (karaciğer kanseri) hücreleri ve p53 (nöroblastoma) hücrelerinde apoptoza (hücre ölümü) neden olduğu bulunmuştur. 

Ardıç Meyvesinin Cilde Faydaları

Ardıç meyvesi esansiyel yağı ile tedavi edildiğinde hayvan yaralarının nasıl iyileştiğini inceleyen araştırmacılar, iki ardıç meyvesi çeşidinin “kayda değer yara iyileştirici ve iltihap önleyici aktiviteler sergilediğini” keşfettiler. 

Güney Kore’de yapılan bir laboratuvar çalışmasına göre, ardıç özünün vitiligo gibi cilt pigmentasyon bozukluklarının tedavisine yardımcı olabileceği de görülüyor.

Ardıç meyvesinin uçucu yağı, genellikle uyluk ve kalçada bulunan yağ birikintilerini içeren zararsız bir kozmetik sorun olan selülit görünümünü azaltmak için bir süredir kullanılmaktadır. 

Ardıç Meyvesi Nasıl Kullanır?

Ardıç meyvesi, diğer meyvelerden farklı olarak, büyük porsiyonlarda yenmeyen, sadece küçük miktarda tüketilen bir meyvedir.

Soslara lezzet katmak için kullanılır. Ayrıca içecek tariflerinde de yer alır. Genellikle kurusu tüketilir ancak püre veya taze olarak da yenebilir ve farklı tariflerde kullanılabilir.

Pek çok ardıç türü vardır ve bunların hepsi yenmez. Juniperus communis’ten ağacından elde edilen meyveler mutfak uygulamalarında en sık kullanılanlardır.

Ardıç meyvesi esansiyel yağı da aromaterapide kullanılır ve sakinleştirici olduğu söylenir. Esansiyel yağların yutulmaması gerektiğini unutmayın.

Sonuç olarak;

Ardıç meyvesinden elde edilen ekstraktın, hayvan ve tüp araştırmalarında birçok sağlık yararı olduğu belirtilmiştir. 

Anti-inflamatuar ve antioksidan özelliklere sahiptir ve kan şekeri seviyelerini ve kalp hastalığı risk faktörlerini azaltabilir.