Alabaş, lahana ailesine ait bir sebzedir. Avrupa ve Asya’da yaygın olarak tüketilmektedir.
Alabaş lezzetlidir, hazırlaması çok kolaydır ve sağlıklı besinler ile yüklüdür. Özellikle, günlük C vitamini ihtiyacının yüzde 100’ünden fazlası sadece bir fincan alabaş tüketerek elde edilebilir.
Araştırmalar, alabaşın fitokimyasal içeriğinin, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını iyileştirirken kanser, diyabet ve yüksek kolesterolü savuşturma söz konusu olduğunda onu bir güç merkezi haline getirdiğini göstermiştir.
Alabaş Turpu Nedir?
Alabaş, çok önemli bir sebzedir. İsmine rağmen, kök sebze değildir ve şalgam ailesine ait değildir. Brassica cinsindendir velahana,brokoli vekarnabahar ile akrabadır.
Uzun yapraklı bir gövdesi ve genellikle mor, soluk yeşil veya beyaz olan yuvarlak bir ampulü vardır. İçi beyaz-sarıdır.
Tadı ve dokusu brokolinin sapına benzer ancak biraz daha tatlıdır. Ampul kısmı, salata ve çorbalarda yaygın olarak kullanılır.
Alabaş Besin Değeri
Alabaş mükemmel bir besin kaynağıdır. Bir bardak (135 gram) çiğ alabaş besin içeriğişöyledir:
Kalori: 36
Karbonhidrat: 8 gram
Lif: 5 gram
Protein: 2 gram
C Vitamini: Günlük Değerin % 93’ü (DV)
B6 Vitamini: DV’nin % 12’si
Potasyum: DV’nin % 10’u
Magnezyum: DV’nin % 6’sı
Manganez: DV’nin % 8’i
Folat: DV’nin % 5’i
Sebze, vücudu serbest radikal hasarlarından koruyan ve yara iyileşmesinde,kolajen sentezinde, demir emiliminde ve bağışıklık sağlığında rol oynayan güçlü bir antioksidan olan iyi bir C vitamini kaynağıdır.
Ayrıca, bağışıklık sağlığını, protein metabolizmasını ve kırmızı kan hücresi üretimini destekleyen B6 vitamini bakımından da zengindir. Aynı zamanda kalp sağlığı ve sıvı dengesi için önemli bir mineral ve elektrolit olan iyi birpotasyum kaynağıdır.
Alabaş Turpu Faydaları Nelerdir?
Alabaş turpu çok besleyicidir ve çeşitli yararları vardır.
C vitamini, antosiyaninler, izotiyosiyanatlar ve glukosinolatlar gibi çok çeşitli antioksidanlar içerir. Bunlar, hücreleri, hastalık riskini artırabilecek serbest radikal hasarına karşı koruyan bitki bileşikleridir.
Alabaş gibi antioksidan bakımından zengin sebzelerle beslenenlerin, diyabet, metabolik hastalık ve erken ölüm riski daha azdır.
Mor alabaş kabuğu, özellikle sebze ve meyvelere kırmızı, mor veya mavi renk veren bir flavonoid türü olan yüksek oranda antosiyanin sağlar. Yüksek antosiyanin alımı, düşük kalp hastalığı riski ve zihinsel düşüş ile bağlantılıdır.
Tüm renk çeşitleriyle bu sebze, bazı kanserler, kalp hastalıkları ve iltihaplanma riskini düşüren, güçlü antioksidanlar olan izotiyosiyanat ve glukozinolatlarda yüksektir.
Bağırsaklara faydalıdır
Alabaş lif bakımından yüksektir. Hem çözünür hem de çözünmez lif içerir.
İlki suda çözünür ve sağlıklı kan şekeri ve kolesterol seviyelerinin korunmasına yardımcı olur. Öte yandan, çözünmeyen lifler bağırsaklarda bozulmaz, dışkıya hacim ekler ve düzenli bağırsak hareketlerini destekler.
Dahası, lif, Bifidobacteria ve Lactobacilli gibi sağlıklı bağırsak bakterilerinin ana yakıt kaynağıdır. Bu bakteriler, bağırsak hücrelerini besleyen ve kalp hastalıklarına ve şişmanlığa karşı koruyankısa zincirli yağ asitleri üretir.
Kalp hastalığı riskini azaltır
Alabaş, glukozinolatlar ve izotiyosiyanatlar denilen güçlü bitki bileşikleri içerir. Yüksek glukozinolat alımı, bu bileşiğin kan damarlarını genişletme ve inflamasyonu azaltma kabiliyetinden dolayı daha düşük kalp hastalığı riski ile bağlantılıdır. Ayrıca, izotiyosiyanatlar, atardamarlarda plak birikmesini önleyebilecek antioksidan özelliklere sahiptir.
Mor alabaşta bulunan antosiyaninler, kan basıncını ve kalp krizi riskini azaltır.
Bağışıklık sağlığını destekler
Alabaştaki besinler bağışıklık sistemini destekler. Bu sebze, protein metabolizması, kırmızı kan hücresi gelişimi ve bağışıklık fonksiyonu gibi birçok fonksiyon için önemli olan B6 vitamini bakımından yüksektir.
B6 vitamini, yabancı maddelerle savaşan ve sağlıklı bir bağışıklık sistemi için anahtar görevi gören, bağışıklık hücresi türleri olan beyaz kan hücrelerinin ve T hücrelerinin üretiminde rol oynar. Bu besin maddesindeki eksiklik, zayıf bir bağışıklık sisteminin sebebidir.
Ek olarak, alabaş, beyaz kan hücresi işlevini destekleyerek, bağışıklık sistemini güçlendiren mükemmel birC vitamini kaynağıdır.
Kanserle savaşır
Alabaş, kanserle savaşan turpgil sebzeler ailesinin bir üyesidir. Turpgil sebzelerin bileşenleri, meme, endometriyum, akciğer, kolon, karaciğer ve serviks tümörleri dahil olmak üzere kanser hücrelerinin büyümesini durdurma yetenekleri göstermiştir.
Turpgil sebzelerin benzersiz bir yönü, glukozinolatlar olarak bilinen, detoksifikasyonu ve indol-3-karbinol ve izotiyosiyanatların üretimini destekleyen, göğüs, kolon ve akciğer kanseri riskini büyük ölçüde azaltan zengin kükürt içeren bileşik kaynakları olmalarıdır.
Alabaşın içerdiği bu güçlü bileşikler, kanserojenlerin DNA’ya zarar vermeden önce yok edilmesini artırarak veya normal hücrelerin dönüştürülmesini engellemeye yardımcı olacak şekilde hücre sinyal yollarını değiştirerek kanseri önlemeye yardımcı olduğundan, onu kanserle savaşan güçlü bir besin haline getirir.
Diyabet ve obezite riskini azaltır
Diğer meyve ve sebzeler gibi alabaş da tokluğu artırabilen, enerji alımını azaltabilen ve sonuç olarak vücut ağırlığını azaltabilen yüksek miktarda su ve lif içerir.
Obezite, tip 2 diyabet için ana risk faktörlerinden biri olduğundan, alabaş gibi sebzeleri içeren sağlıklı bir diyetle obeziteyi önleyerek, diyabet geliştirme olasılığı azaltılabilir.
Kan basıncını düşürür
Yüksek tansiyon veya hipertansiyon, kanın atardamar duvarlarına uzun süreli kuvvetinin, sonunda kalp hastalığı, kalp krizi ve felç gibi sağlık sorunlarına neden olabilecek kadar yüksek olduğu yaygın bir sağlık durumudur.
Kan basıncını düşürmenin en iyi doğal yollarından biri beslenmedir. Kan basıncını sağlıklı bir yere düşürmek söz konusu olduğunda, alabaş gibi sebzelerle sağlıklı beslenme çok önemlidir.
Düşük C vitamini seviyeleri, yüksek tansiyonun yanı sıra safra kesesi hastalığı, felç, bazı kanserler ve damar sertliği ile ilişkilendirilmiştir.
Meyve ve sebze tüketimi yoluyla yeterince C vitamini almak, yüksek tansiyon ve diğer ciddi sağlık sorunları geliştirme riskini azaltabilir.
Düzenli olarak alabaş yiyerek, C vitamini alımı kolayca ve önemli ölçüde artırılabilir çünkü sadece bir fincan alabaş günlük ihtiyacın yüzde 140’ını karşılar.
C-Reaktif proteini azaltır
C-reaktif protein karaciğerde üretilir ve vücuttaki iltihaplanma için bir kan testi belirtecidir. Hastalığa neden olan iltihaplanmaya yanıt olarak yükselen “akut faz reaktanları” adı verilen bir grup proteinden biridir.
American Journal of Clinical Nutrition’da yayınlanan bir çalışmada, düşük, orta ve yüksek miktarda sebze ve meyve alımının, spesifik olmayan iltihap belirteçleri de dahil olmak üzere bağışıklık fonksiyonlarının belirteçleri üzerindeki etkileri araştırıldı.
Çalışma, alabaş da dahil olmak üzere karotenoid açısından zengin meyve ve sebzelerin yüksek alımının plazma C-reaktif proteini azalttığını buldu.
C-reaktif protein seviyeniz ne kadar düşükse, kardiyovasküler hastalık ve diğer ciddi iltihaplı sağlık sorunları riski o kadar düşük olur.
Alabaş Turp Nasıl Yenir?
Bu sebze kış ayında yetişir. Çiğ alabaş, soğan gibi salataya doğranabilir veya rendelenebilir. Sert olduğu için kabukları soyularak yenir.
Yaprakları da salataya eklenebilir. Ampul kısmı; brokoli, lahana, turp ve patates gibi sebzelerin yerini alabilirken, yaprakları; lahana, ıspanak veya diğer yeşilliklerin yerine kullanılabilir.
Alabaş Turp Yan Etkileri
Turpgillerden başka bir sebzeye karşı gıda alerjiniz olduğunu biliyorsanız veya turpgil sebzelerle ilgili genel olarak sorun yaşıyorsanız, alabaş tüketimi konusunda dikkatli olun.
Bu sebzeye alerji yaygın değildir, bu nedenle büyük olasılıkla herhangi bir olumsuz yan etkiye neden olmaz.
Sonuç olarak;
Alabaş çeşitli sağlık yararları olan besinler içerir. Bağırsak ve sindirim sağlığı için önemli olan lif bakımından zengindir.
Ayrıca, içeriğindeki birçok besin maddesi ve bitki bileşiği, bağışıklık sistemini destekleyerek, kalp hastalığı, bazı kanserler ve iltihaplanma riskini azaltır.
