Bilimsel adı kserostomi olan ağız kuruluğu, ıslak tutmak için ağızda yeterli tükürük üretilmediğinde ortaya çıkan bir durumdur.
Yeterli tükürük olmadığıda ağızda kuruluk hissi oluşur. Genelde yaşlılarda yaygındır. İlaç kullanan bazı kişilerde de olur.
Ağız kuruluğunun gelişmesini tetikleyen başka nedenler de olabilir.
Önce “ağız kuruluğunun nedenlerini” sıralayalım, ardından “ağız kuruluğu nasıl geçer?” sorusunu cevaplayalım.
Ağız kuruluğu neden olur?
Ağız kuruluğu, tükürük bezinin işlev bozukluğunun bir sonucudur. Tükürük bezinin çalışmasını engelleyebilecek bazı faktörler var. İşte tükürük üretimini etkileyen faktörler:
İlaç tedavisi: İlaç kullanmak ağız kuruluğu geliştirme olasılığını artırır. Depresyon ve yüksek tansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar, yan etki olarak ağız kuruluğu yapar.
Yaş: Vücudun normal şekilde işlev görme yeteneği yaşla birlikte değişir. Bu da ağız kuruluğunun en bilinen sebebidir.
Sinir hasarı: Baş veya boyun bölgesinin yakınlarında sinir hasarı oluşmuşsa, tükürük bezlerinin işlevini kaybetmesinden dolayı ağız kuruluğu meydana gelir.
Sigara içmek: Sigara içmek ağız kuruluğunu tetiklemese de, mevcut durumun kötüleşmesine neden olur.
Stres:Stres, gerginlik ve tahrişle sonuçlanan durumlar ağız kuruluğuna neden olur.
Diğer sağlık durumları:Ağız kuruluğu, ateş veya şeker hastalığı gibi sağlık durumlarının bir sonucu olarak da ortaya çıkabilir. HIV/AIDS ve Alzheimer hastalığı gibi birçok hastalığın yan etkisidir. Tiroid hastalığının da en sık görülen belirtisinden biridir.
Hamilelik: Hamilelik sırasında vücut, birçok hormonal değişiklik geçirir. Bazı durumlarda, hamile kadınlarda gestasyonel diyabet nedeniyle ağız kuruluğu oluşur.
Ağızdan nefes alma: Özellikle uyurken ağızdan nefes almak, ağız kuruluğunun bir başka nedenidir.
Ağız kuruluğunun belirtileri nelerdir?
Ağız kuruluğuna eşlik eden semptomlar şöyledir:
Ağızda kuruluk hissi
Boğaz ağrısı
Susuzluk
Disfaji, konuşma veya yutma güçlüğü
Tat alma yeteneğinin azalması
Kuru ve çatlamış dudaklar
Beyaz dil
Soluk diş etleri
Baş ağrısı
Ağız kokusu
Kuru öksürük
Ağız köşelerinin kuruması
Yara ve ülser
Diş eti kanaması ve dişlerin çürümesi
Ağız Kuruluğuna Bitkisel ve Doğal Çözüm
Ağız kuruluğu evde uygulanabilecek basit tedavilerle giderilebilir.
Zencefil
Küçük taze zencefili minik parçalara ayırın.
Bir bardak kadar suya ekleyerek kaynatın.
Zencefil çayını süzerek bal ekleyin ve için.
Zencefil, gingerol adı verilen biyoaktif bir bileşiğin varlığı nedeniyle tükürük üretimini uyarır.
Rezene tohumu, flavonoidler adı verilen bir grup bitki bileşiği bakımından zengindir. Flavonoidler, tükürük üretimini uyarmaya ve ağzı temiz tutmaya yardımcı olur.
Biberiye
Yaklaşık 10-12 yaprak biberiyeyi bir bardak suya koyup, gece boyunca bekletin.
Sabah ağzınızı bu suyla çalkalayın.
Biberiye, ağız kuruluğunun tedavisinde faydalı olabilecek antiseptik ve yatıştırıcı özelliklere sahiptir.
Maydanoz
Maydanoz yaprağını çiğneyin.
Bunu her yemekten sonra günlük olarak yapın.
Maydanoz, A ve C vitaminleri, kalsiyum ve demir açısından zengindir. Doğal bir ağız spreyidir. Ağız kokusunu uzak tutarak, ağız kuruluğunu giderir.
Zeytinyağı ile yağ çekme
Bir çay kaşığı sızma zeytinyağını 10-15 dakika ağzınızda çalkalayın.
Tükürün ve her zamanki gibi dişlerinizi fırçalayın.
Zeytinyağının temizleyici etkisi ağzı nemli tutar ve ağız kuruluğunu giderir.
Nane yağı
Dilinize iki damla nane esansiyel yağı dökün.
Yağı dilinizle tüm ağzınıza yayın.
Bunu her yemekten önce bir hafta boyunca yapın.
Nane yağı, tükürük bezlerini tükürük üretmesi için uyarır.
Karanfil yağı
Dilinize iki damla karanfil yağı dökün.
Dilinizin yardımıyla karanfil yağını ağzınıza yayın.
Bunu her yemekten sonra günlük olarak yapın.
Karanfil yağı, öjenol gibi faydalı yağlar içerir. Öjenol aromatik bir bileşiktir, anestezik ve antiseptik özellikleri vardır. Karanfil yağının bu özellikleri ağız kuruluğunu giderir.
Kaygan karaağaç
Yarım çay kaşığı kaygan karaağaç kabuğu tozunu birkaç damla su ile karıştırın.
Elde ettiğiniz macunu, ağzınızın içinde hafifçe ovalayın. Ardından ağzınızı çalkalayın.
Kaygan karaağaç, mideyi kaplayan, boğazı, ağzı ve bağırsakları yatıştıran müsilaj içerir. İltihap önleyici ve antioksidan özellikleri ile ağız kuruluğunu giderir.
Ağız kuruluğu nasıl önlenir?
Kafein tüketimini azaltın.
Şekersiz sakız çiğneyin.
Sigarayı bırakın.
Yeterli su için.
Ağız kuruluğu için özel olarak üretilmiş ağız gargaraları kullanın.
Ağzınızdan nefes almayın. Özellikle geceleri burnunuzdan nefes almaya çalışın.
Şekerli ve gazlı içeceklerden uzak durun.
Florürlü diş macunu kullanın.
Protein açısından zengin beslenin.
Ekmek, hamur işleri ve kraker gibi kuru yiyecekler yemeyin.
