Stevia Tatlandırıcı Nedir? Faydaları ve Zararları

Rafine şeker son derece zararlıdır. Bundan dolayı insanlar şekerin yerine geçebilecek sağlıklı ve doğal alternatifler arıyor.

Piyasada çok düşük kalorili tatlandırıcılar var ancak bunların çoğu yapaydır. Bununla birlikte, birkaç doğal tatlandırıcı da var.

Doğal tatlandırıcılardan biri olan stevia, son yıllarda daha da popüler hale gelen bir tatlandırıcıdır.

Stevia, % 100 doğal, sıfır kalorili bir tatlandırıcı olup insan çalışmalarıyla da teyit edilen birçok sağlık yararına sahiptir.

Yazıda “stevia nedir”, “stevia ne işe yarar”, “stevia tatlandırıcı zararlı mı”, “stevia faydaları ve zararları nelerdir” sorularına cevap aranacaktır. 

Stevia Doğal Tatlandırıcı Nedir?

Stevia sıfır kalorili bir tatlandırıcıdır. Kalori alımını azaltmak için şeker yerine kullanılabilir. Steviol glikozitlerden yapılır ve şekerden yaklaşık 200 kat daha tatlıdır.

Stevia Güney Amerika’ya özgü yeşil yapraklı bir bitkiden elde edilir. Arizona, New Mexico ve Texas’a özgü Asteraceae familyasının bir parçasıdır. Yiyecekleri tatlandırmak için kullanılan bitkinin değerli türleri Brezilya ve Paraguay’da yetişiyor.

Yüzyıllar boyunca tıbbi amaçlı kullanılmıştır. Bitki ayrıca güçlü, tatlı lezzeti için yetiştirilmiştir ve bir tatlandırıcı olarak kullanılmıştır.

Yapraklardan izole edilen iki önemli tatlı bileşene Stevioside ve Rebaudioside A denir. Bu iki bileşik şekerden yüzlerce kez daha tatlıdır.

İnsanlar sık ​​sık steviayı “Truvia” adlı başka bir tatlandırıcıyla karıştırıyorlar ancak bunlar aynı değil.

Truvia, bileşiklerin bir karışımıdır, bunlardan biri stevia yapraklarından çıkarılır.

Stevianın Yararları Nelerdir?

Bir taraftan stevianın böbreklere ve üreme sistemine zarar verebileceği ayrıca genleri de mutasyona uğratabileceği gibi zararlı etkileri olduğu söyleniyor. 

Diğer tarafta stevianın makul miktarlarda güvenli olduğunu belirten çalışmalar da var. Çalışmaların sonuçlarına göre stevianın fayda ve zararlarına göz atalım.

Çalışmalar kan basıncını azaltabileceğini gösteriyor

Yüksek tansiyon, birçok ciddi hastalık için önemli bir risk faktörüdür. Buna kalp hastalığı, inme ve böbrek yetmezliği dahildir.

Çalışmalar steviosidin (steviadaki tatlı bileşiklerin biri) takviye olarak alınmasının kan basıncını düşürebildiğini göstermiştir.

Bu çalışmaların bir tanesi 174 Çinli hastada randomize, çift-kör, plasebo kontrollü bir çalışmadır.

Bu çalışmada, hastalar günlük 500 mg steviosid veya plasebo (etkisiz ilaç) aldı.

Steviosid alan grupta iki yıl sonra elde edilen sonuçlar şöyledir:

Sistolik kan basıncı : 150 ila 140 mmHg arasında değişti.

Diyastolik tansiyon : 95’den 89 mmHg’ye düştü.

Bu çalışmada, steviosid grubunda ayrıca, kan basıncının yükselmesinden kaynaklanabilen, kalpte genişleme olan Sol Ventriküler Hipertrofi riski daha düşüktü. Steviosid grubunda yaşam kalitesi arttı.

Hem insanlarda hem de hayvanlarda steviosidinin kan basıncını düşürebileceğini gösteren başka çalışmalar da vardır.

Bazı araştırmacılar, steviosidin, bazı kan basıncını düşürücü ilaçlara benzer bir mekanizma olan hücre membranlarındaki kalsiyum iyon kanallarını bloke ederek hareket edebileceğini belirtmektedir.

Şeker hastalarına yararlıdır

Tip II diyabet şu anda dünyadaki en büyük sağlık sorunlarından biridir. İnsülin direnci bağlamında yüksek kan şekeri veya insülin üretememe özelliği ile karakterizedir.

Stevia, diyabetik hastalarda etkileyici sonuçlar göstermiştir. Çalışmalardan birinde, tip 2 diyabetli hastalar, ya yemekle birlikte 1 gram steviosid ya da 1 gram mısır nişastası aldı.

Steviosid alan grup kan şekerinde yaklaşık % 18’lik bir düşüş yaşadı.

Bir başka çalışmada sukroz (normal şeker ), aspartam ve stevia karşılaştırılmıştır.

Stevianın bir yemekten sonra diğer iki tatlandırıcıya kıyasla hem kan şekeri hem de insülin seviyelerini düşürdüğü tespit edilmiştir.

Hayvanlardaki ve test tüplerinde yapılan diğer çalışmalar, steviositin insülin üretimini artırabileceğini ve hücrelerin etkilerine daha duyarlı olabileceğini göstermiştir.

İnsülin kan şekerini hücrelere yönlendiren hormondur, bu nedenle kan şekeri düşürücü etkilerin arkasında bir mekanizma olduğu görülmektedir.

Stevianın Diğer Faydaları

Stevia hayvanlarda da test edilmiştir. Bir hayvan çalışması, steviositin okside LDL kolestrolü düşürdüğünü ve bunun kalp hastalığını önlemeye yardımcı olabileceğini ortaya koydu.

Stevianın ayrıca anti-inflamatuar, anti-kanser, diüretik ve immünomodülatör etkileri olduğu belirtilmiştir. Fakat sıçanlarda işe yarayan durumlar, her zaman insanlarda geçerli değildir.

Stevianın Zararları Nelerdir?

Gastrointestinal sorunlara neden olabilir

Rafine stevia alımının mide bulantısına yol açabileceği düşünülüyor. Steviadaki steviosidler mideyi tahriş edebilir ve şişkinliğe neden olabilir veya iştahı azaltabilir.

Stevia tüketiminin ishale ve potansiyel bağırsak hasarına yol açabileceği de düşünülüyor. Ancak bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Hipoglisemiye yol açabilir

Bu, aşırı kullanımda yan etkiye neden olabilecek bir durumdur. Stevia kan şekeri seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir.

Doğrudan bir araştırma olmamasına rağmen, aşırı stevia alımı (kan şekeri ilaçlarıyla birlikte) hipoglisemiye yol açabilir – kan şekeri seviyelerinin tehlikeli derecede düşebileceği bir durum.

Bu nedenle, şeker hastalığı için ilaç kullananların, doktor tavsiyesi olmadan, bu tatlandırıcıdan uzak durmaları önerilir.

Endokrin bozulmasına yol açabilir

Steviol glikozitlerin endokrin sistem tarafından kontrol edilen hormonlara müdahale etme ihtimali vardır. 2016 yılında yapılan bir araştırmaya göre, sperm hücreleri steviole dahil edildiğinde progesteron hormonunda (kadın üreme sistemi tarafından salgılanır) bir artış yaşandı.

Alerjiye neden olabilir

Bu ifadeyi destekleyecek bilimsel bir araştırma yoktur. Bununla birlikte, anekdot niteliğindeki kanıtlar, stevia ve diğer tatlandırıcıların bazı insanlarda alerjiye neden olabileceğini göstermektedir.

Uyuşukluğa neden olabilir

Bununla ilgili çok az bilgi olmasına rağmen, bazı anekdot niteliğindeki kanıtlar, stevia aldıktan sonra ellerinde ve ayaklarında (ve hatta dilde) uyuşma yaşayan bireyler olduğunu göstermektedir.

Bu tepkilere dikkat edin. Bu semptomları fark ederseniz, kullanmayı bırakın.

Kas ağrısına neden olabilir

Bazı kaynaklar, stevia almanın kas ağrısına yol açabileceğini belirtmektedir. Bir çalışmada, steviosidlerden (stevianın aktif bileşenleri) yapılan bir ilacın alımının bazı hastalarda kas hassasiyetine ve ağrıya neden olduğu bulunmuştur.

Steviayı Kimler Kullanmamalıdır?

Araştırmalar devam etse de, bazı kişilerde stevia kullanımı sonucu yan etkiler ortaya çıkma riskinin daha yüksek olabileceği düşünülüyor.

– Kan basıncı sorunları

– Kan şekeri sorunları

– Böbrek koşulları

– Kalp işlevi

– Hormonlarla ilgili sorunlar

Stevia ayrıca bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. İlaç kullanan bireylerin, özellikle yukarıda belirtilen sağlık durumlarının tedavisine yönelik olanların steviadan uzak durmaları önerilmektedir.

Stevia ve İlaç Etkileşimleri

Stevia, bazı ilaçlara müdahale edebilir. Bu nedenle, bu kombinasyonlara dikkat edin.

Stevia ve Lityum

Stevianın idrar söktürücü özelliği vardır. Bu özellik lityum atılımını azaltabilir, böylece serum lityum seviyelerini artırarak ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, halihazırda bir çeşit lityum alıyorsanız, stevia kullanmadan önce doktorunuza danışın.

Stevia ve Antidiyabet İlaçları

Stevia almak, kan şekeri seviyelerini düşürebilir, ayrıca anti-diyabet ilaçları kullanıyorsanız şeker seviyenizi çok fazla düşürebilir. 

Stevia ve Antihipertansif İlaçlar

Bazı araştırmalar, stevianın kan basıncını düşürebileceğini de göstermektedir. Bu nedenle tansiyon ilaçları alıyorsanız dikkatli olmanız gerekir. 

Stevia Tatlandırıcı Farklı Çeşitleri

Çok çeşitli stevia türleri var ve bazılarının tadı kötü oluyor. Bu nedenle, doğru çeşidi bulmak gerekir.

Steviayı toz ve sıvı halde satın alabilirsiniz. Bazı insanlar tozları sıvıya göre tercih eder ve daha az tatlı olduklarını belirtmektedir.

Sıvı formların sıklıkla eklenen alkol içeriğinden dolayı kötü tatlara sebep olabileceğini unutmayın. Organik, doğal olmayan katkı maddeleri bulunmayan ve incelemelere göre iyi bir tada sahip bir marka arayın.

Stevia Kullanımı

Stevia birçok şekilde kullanılabilir. Bu tatlandırıcıyı smoothie, yoğurt, çay, kahve ve diğer içeceklere ekleyebilirsiniz. Ayrıca pişirmede şeker yerine geçer.

Sıvı ve toz halinde satın alabildiğiniz için içeceklere sıvı formu ve fırında toz formunu kullanmak daha elverişlidir.

Tariflerde kullanırken bu tatlandırıcının inanılmaz derecede güçlü olduğunu unutmayın.

1 tatlı kaşığı stevia özütü, bir fincan şeker kadar benzer bir tatlandırma gücüne sahip olabilir, ancak etkinliği aldığınız markaya göre değişiklik gösterecektir.

Sonuç olarak;

Stevianın; çalışmalarla zararlı olmadığı belirtilmiştir aynı zamanda gerçek sağlık yararlarına sahip olan tek tatlandırıcı olduğu söylenmektedir.

Kalorisi yoktur , % 100 doğaldır ve doğru olanı seçerseniz, tadı da güzeldir.

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir